7. novembar (7.11.) je 311. dan godine po gregorijanskom kalendaru (312. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 54 dana.


680. - U Carigradu otpočeo sa radom Šesti vaseljenski sabor pod pokroviteljstvom vizantijskog cara Konstantina IV

1659. - Francuska i Španija zaključile Pirinejski mir, završen rat dve zemlje izbio 1635.

1875. - Britanski istraživač Vernej Kameron stigao na atlantsku obalu Afrike. Prvi Evropljanin koji je prešao Afriku od obale do obale. Na put krenuo 1873. iz Zanzibara.

1917. - U Petrogradu pod vodstvom vođe boljševika Vladimira Iljiča Lenjina počela Oktobarska socijalistička revolucija. Crvena armija zauzela sve značajne punktove u gradu, srušena privremena vlada Aleksandra Kerenskog i formirana prva sovjetska vlada s Lenjinom na čelu.

1944. - Frenklin Ruzvelt izabran, četvrti put, za predsednika SAD. Jedinstven slučaj u istoriji SAD.

1946. - Završena prva savezna radna akcija omladine Jugoslavije, na železničkoj pruzi Brčko-Banovići. Oko 70.000 mladih iz cele zemlje i 2.000 iz inostranstva za 190 dana izgradilo prugu dugu 90 kilometara.

1956. - Tokom Suecke krize, Generalna skupština Ujedinjenih nacija izglasala rezoluciju kojom je Velikoj Britaniji, Francuskoj i Izraelu naloženo da odmah povuku trupe iz Egipta.

1972. - Ričard Nikson drugi put izabran za predsednika SAD. U avgustu 1974. prisiljen da podnese ostavku zbog afere Votergejt, u kojoj je otkriveno da su pristalice republikanaca uoči tih izbora, radi špijunaže, provalile u glavno sedište Demokratske stranke. Prva ostavka nekog predsednika SAD.

1973. - SAD i Egipat uspostavili pune diplomatske odnose, prekinute posle Šestodnevnog rata 1967, u kom je izraelska armija porazila egipatske snage i zauzela Sinaj, područje Gaze i Golansku visoravan u Siriji.

1987. - U Tunisu, u državnom udaru koji je predvodio premijer Bin Ali, oboren Habib Burgiba, predsednik države od sticanja nezavisnosti 1956. Ali za 84-godišnjeg lidera, koji je 1974. proglašen doživotnim predsednikom Tunisa, rekao da je isuviše senilan da bi vladao.

1990. - Meri Robinson na prvim predsedničkim izborima posle 17 godina, postala prva predsednica Irske.

1996. - U padu nigerijskog putničkog aviona Boing 727, oko 40 kilometara istočno od Lagosa, poginuli svi putnici i članovi posade, njih 142.

2000. - Predsednički izbori u SAD zbog spora oko rezultata doveli zemlju u političku krizu bez presedana. Odlukom Vrhovnog suda SAD 13. decembra za predsednika izabran republikanski kandidat Džordž Buš Mlađi.

2001. - Belgijska nacionalna aviokompanija Sabena podnela zahtev za bankrot. Prva evropska aviokompanija koja je to uradila zbog velikih gubitaka posle napada u SAD 11. septembra 2001.

2002. -
U Iranu zabranjeno reklamiranje svih američkih proizvoda.
Na referendumu na Gibraltaru velikom većinom glasova odbijen britansko-španski plan o podeli suvereniteta nad tom kolonijom, što je izvalo zastoj u pregovorima Londona i Madrida.




Rođenja
1867. - Marija Kiri, hemičarka poljskog porekla, nobelovka. (†1934.)
1879. - Lav Trocki, ruski revolucionar. (†1940.)
1888. - Čandrasekara Raman, indijski fizičar, nobelovac. (†1970.)
1903. - Konrad Lorenc, austrijski prirodnjak, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1973. (†1989.)
1913. - Alber Kami, francuski književnik. (†1960.)

Smrti
1817. - Žan Andre Delik, švajcarski geolog i meteorolog.
1980. - Stiv Mekvin, američki glumac. (*1930.)
1992. - Aleksandar Dubček, slovački državnik. (*1921.)



Izvor: Wikipedia

8. novembar (8.11.) je 312. dan godine po gregorijanskom kalendaru (313. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 53 dana.



1620. - Odigrala se bitka kod Bele planine, prva bitka u Tridesetogodišnjem ratu, u blizini Praga.

1793. - Prvi put je za javnost otvoren Luvr, dvorac francuskih kraljeva od 1204., koji je odlukom revolucionarne vlade

1791. pretvoren u muzej.

1889. - Montana je postala 41. država SAD-a.

1895. - Nemački fizičar Vilhelm Konrad Rendgen otkrio je X zrake koji su po njemu nazvani Rendgenovi zraci. Za taj izum dobio je 1901. Nobelovu nagradu za fiziku.

1937. - Nacisti su u Minhenu prikazali film "Večni jevrejin".

1941. - Osnovana je "Albanska komunistička partija".

1960. - Džon F. Kenedi pobedio Ričarda Niksona na predsedničkim izborima i tako postao najmlađi čovek koji je ikada izabran na tu funkciju.

1971. - Objavljen je četvrti po redu album čuvene britanske grupe Led cepelin, na kom se nalazila i njihova najpoznatija pesma "Stairway to Heaven".



Rođenja
1656. - Edmund Halej engleski astronom i geofizičar , koji je prvi odredio putanju jedne komete i predvideo njeno periodično pojavljivanje (Halejeva kometa). Izradio je prvi katalog sjajnih zvezda južnog neba i prvu meteorološku kartu.
1843. - Moric Paš, nemački matematičar.
1847. - Abraham Stoker, irski književnik. († 1912.)
1848. - Gotlob Frege, nemački matematičar i fizičar.
1854. - Johanes Ridberg, švedski fizičar. († 1919.)
1868. - Feliks Hausdorf, nemački matematičar. († 1942.)
1883. - Arnold Baks, engleski kompozitor.
1893. - Rama VII, kralj Sijama.
1900. - Mihailo Vukdragović, srpski kompozitor, dirigent, muzički pedagog i kritičar, profesor i rektor Muzičke akademije u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti.
1909. - Ketrin Hepbern, američka glumica.
1922. - Kristian Bernard, južnoafrički hirurg. 1967. izvršio prvu transplataciju srca. († 2001.)
1935. - Alen Delon, francuski glumac.
1946. - Roj Vud, britanski muzičar, pevač i tekstopisac.
1960. - Oleg Menšikov , ruski glumac
1983. - Blanka Vlašić, hrvatska atletičarka
1985. - Džek Ozborn

Smrti
1674. - Džon Milton, engleski pisac, po mnogima najveći engleski pesnik uz Šekspira.
1887. - Dok Holidej, američki kockar i revolveraš.
1917. - Milutin Bojić, srpski pisac, autor poeme „Plava grobnica“ posvećene masovnom sahranjivanju srpskih vojnika u more, posle povlačenja preko Albanije u Prvom svetskom ratu. Sahranjen je na solunskom groblju Zejtinlik. Napisao je četiri knjige pesama i više drama, uključujući "Kraljevu jesen" i "Uroševu ženidbu".
1953. - Ivan Aleksejevič Bunjin, ruski književnik. (* 1870).
1999. - Leon Štukelj, slovenački i jugoslovenski gimnastičar, najstariji olimpijski šampion i prvi olimpijski pobednik sa prostora bivše Jugoslavije. Štukelj, koji je samo dve godine mlađi od modernih Olimpijskih igara, osvojio je šest olimpijskih medalja, među kojima tri zlatne, dve u Parizu 1924. i jednu u Amsterdamu 1928.



Izvor: Wikipedia

9. novembar (9.11.) je 313. dan godine po gregorijanskom kalendaru (314. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 52 dana.


694. - Kralj Vizigota na Pirinejskom poluostrvu Egika, optužuje Jevreje da pomažu muslimane i osuđuje na ropstvo.

1282. - Papa Martin IV ekskomunicira kralja Petra III od Aragona.

1494. - Porodica Mediči postaje vladarska u Firenci.

1799. - Napoleon Bonaparta izvodi državni udar 18. brimera, zbacujući vlast direktorijuma.

1872. - Veliki požar u Bostonu.

1918. - Nemački car Vilhelm II abdicira i Nemačka postaje republika - Vejmarska republika.

1937. - Japanska vojska ulazi u Šangaj.

1938. - Kristalna noć, prvi masovni čin antijevrejskog nasilja u nacističkoj Nemačkoj.

1953. - Kambodža postala nezavisna od Francuske.

1989. - Hladni rat: Istočna Nemačka otvara kontrolne punktove u Berlinskom zidu dozvoljavajući građanima slobodan prolaz u Zapadnu Nemačku. Narod kreće da razvaljuje zid.

1993. - Mostarski stari most se srušio u Neretvu posle višednevnog bombardovanja sa hrvatske strane.

2005. - Venus ekspres misija Evropske svemirske agencije je lansirana iz Bajkonura u Kazahtanu.



Rođenja
1932. - Jordan Kostadinov, makedonski borac za nacionalna prava Makedonaca po Bugarskom.
1936. - Mihail Talj, šahovski velemajstor i svetski šampion u šahu. († 28. jun 1992.)
1974. - Alesandro Del Pjero, italijanski fudbaler.

Smrti
959. - Konstantin VII Porfirogenit, vizantijski car i istoričar.
1991. - Iv Montan, francuski šansonijer i glumac (* 1921.)



Izvor: Wikipedia

10. novembar (10.11.) je 314. dan godine po gregorijanskom kalendaru (315. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 51 dan.



1910. - Na inicijativu Pavla Popovića, Aleksandra Belića i Jovana Skerlića, osnovano Društvo za srpski jezik i književnost, radi usavršavanja nastave srpskog jezika i književnosti u školama.

1928. - Hirohito krunisan za 124. japanskog cara.

1969. - Prvi put emitovana američka dečja TV emisija "Ulica Sezam".

1975. - Vlade SFRJ i Italije potpisale Osimski sporazum o konačnom rešenju graničnih pitanja.

1989. - Bugarski komunistički lider Todor Živkov smenjen s vlasti nakon 33-godišnje vladavine.

1991. - U Vukovaru počele ulične borbe između pripadnika JNA i hrvatskih policijskih snaga.

2006. - Predsednik Srbije, Boris Tadić, raspisao parlamentarne izbore za 21. januar 2007.



Rođenja
1759. - Johan Kristof Fridrih fon Šiler, nemački pisac. (* 1805.)
1888. - Andrej Tupoljev, ruski konstruktor aviona. (* 1972.)
1919. - Mihail Timofejevič Kalašnjikov, ruski inženjer.
1925. - Ričard Berton, engleski (velški) glumac. (* 1984.)
1977. - Nina Mercedez, američka porno glumica.

Smrti
1891. - Artur Rembo, francuski pesnik. (* 1854.)
1938. - Mustafa Kemal Ataturk, turski političar. (* 1881.)
1982. - Leonid Brežnjev, ruski političar. (* 1906.)



Izvor: Wikipedia

11. novembar (11.11.) je 315. dan godine po gregorijanskom kalendaru (316. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 50 dana.



308. - Rimski car Galerije proglasio svog starog saborca i zemljaka Licinija za svog avgusta-savladara.

1500. - Francuski kralj Luj XII i Ferdinand Aragonski potpisali su tajni sporazum u Granadi o podeli Italije.

1889. - Vašington je postala 42. država SAD-a.

1918. -
Sklopljeno primirje između pobedničke Antante i nemačke vojske u Kompijenjskoj šumi (Francuska), čime je okončan Prvi svetski rat.
Maršal Jozef Pilsudski proglasio je nezavisnu republiku Poljsku.

1941. - S teritorije SSSR-a u Drugom svetskom ratu počelo je emitovanje programa radio stanice "Slobodna Jugoslavija".

1942. - Nemačke trupe su u Drugom svetskom ratu zaposele i neokupirani deo Francuske, pod kontrolom kvislinške vlade u Višiju. Istog dana nemačke i italijanske trupe su okupirale i francusko ostrvo Korzika.

1944. - Počela je Batinska bitka u kojoj su jedinice sovjetske Crvene armije i Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije u Drugom svetskom ratu, posle teških borbi 23. novembra porazile nemačke snage.

1945. - Održani su prvi posleratni izbori u Jugoslaviji na osnovu kojih je konstituisana Ustavotvorna skupština Demokratske Federativne Jugoslavije.

1952. - Džon Mulin i Vejn Džonson u Los Anđelesu su prvi put prikazali svoj izum - video rekorder.

1961. - Sovjetski grad Staljingrad je preimenovan u Volgograd.

1965. - Premijer Rodezije Jan Smit jednostrano je proglasio nezavisnost od Velike Britanije, koja je režim bele manjine proglasila ilegalnim i uvela trgovinske sankcije.

1971. - Senat SAD je ratifikovao ugovor kojim je Japanu vraćeno ostrvo Okinava, oduzeto krajem Drugog svetskog rata.

1975. - Proglašena je nezavisnost Angole, posle pet vekova portugalske kolonijalne vlasti. Prvi predsednik Narodne Republike Angole postao je Agoštinjo Neto.

1992. - Engleska anglikanska crkva je napustila vekovnu tradiciju i dopustila ženama da budu sveštenice.

1996. - Predsednik Gvatemale Alvaro Arsu je saopštio da je s gerilskim pokretom postignut sporazum o okočanju 36-godišnjeg građanskog rata u toj centralnoameričkoj zemlji.

2000. -
U zapaljenoj žičari u jednom tunelu ispod glecera Kicštajnhorna u masivu Hohen Tauern, u austrijski Alpama, život je izgubilo 159 osoba.
Stupio je na snagu Zakon o Centralnoj banci Crne Gore, čime je zaokružena monetarna vlast u Crnoj Gori, inaugurisana pre godinu dana, uvođenjem nemačke marke u platni promet te republike.

2001. - Dan nakon prijema Kine u Svetsku trgovinsku organizaciju, član te organizacije postao je i Tajvan.

2002. - Predsednik kompanije Majkrosoft, Bil Gejts poklonio je 100 miliona dolara za borbu protiv AIDS-a u Indiji.

2003. -
Bugarski predsednik Georgi Prvanov doputovao je u dvodnevnu posetu Srbiji i Crnoj Gori. On je prvi bugarski šef države koji je nakon 53 godine, zvanično posetio Beograd.
Sjedinjene Američke Države uvele su ekonomske i diplomatske sankcije Siriji, zbog podrške "palestinskom otporu izraelskoj okupaciji".

2004. - Parlament Litvanije ratifikovao je novi Ustav Evropske unije. Litvanija je prva članica Unije koja je usvojila evropski ustav.



Rođenja
1493. - Paracelzus, švajcarski alhemičar, fizičar, astrolog i okultista. (†1541).
1821. - Fjodor Mihajlovič Dostojevski, ruski književnika. (†1881).
1852. - Franc Konrad fon Hecendorf, austro-ugarski general i načelnik generalštaba. (†1925).
1861. - Erih fon Falkenhajn, nemački vojskovođa i načelnik generalštaba. (†1922).
1869. - Vitorio Emanuele III, italijanski kralj od 1900. do 1946.
1885. - Džordž Smit Paton, američki general. (†1945).
1922. - Kurt Vonegat mlađi, američki pisac (†2007).
1962. - Demi Mur, američka filmska glumica.
1965. - Aldair, brazilski fudbaler.
1979. - Leonardo di Kaprio, američki glumac

Smrti
1331. - Stefan Dečanski Nemanjić, srpski kralj.
1405. - Srpska kneginja Milica, žena kneza Lazara Hrebeljanovića. (*1335).
1855. - Obi Seren Kjerkegor, danski filozof.
1878. - Stefan Mitrov Ljubiša, crnogorski pisac i političar. (*1824).
2004. - Jaser Arafat, palestinski terorista, političar i državnik. (*1929).



Izvor: Wikipedia

12. novembar (12.11.) je 316. dan godine po gregorijanskom kalendaru (317. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 49 dana.


1812. Nakon povlačenja iz Moskve, ostaci Napoleonovih trupa pretrpeli su teške gubitke na reci Berezini.

1918. Proglašena je prva austrijska republika, dan posle kapitulacije Nemačke u Prvom svetskom ratu i abdikacije cara Karla I.

1920. Potpisan je Rapalski ugovor kojim je Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, pod pritiskom Velike Britanije i Francuske, ustupila Italiji Istru, Julijsku krajinu, Zadar i ostrva Cres, Lošinj, Lastovo i Palagružu, kasnije i Rijeku.

1927. Lav Bronštejn (Trocki), jedn od lidera "leve opozicije" unutar partije, isključen je iz boljševičke partije, a Staljin je postao neprikosnoveni lider SSSR. Trocki je interniran u Alma Atu, potom 1929. prognan iz zemlje, a 1940. po nalogu Staljina ubijen u Meksiku.

1932. Nacional-socijalistička radnička partija Adolfa Hitlera dobila je izbore i preuzela vlast u Nemačkoj.

1942. Britanska Osma armija generala Bernarda Montgomerija je u Drugom svetskom ratu zauzela Tobruk u Libiji i zarobila najmanje 30.000 nemačkih i italijanskih vojnika.

1944. U fjordu Tromzo na severu Norveške saveznici su u Drugom svetskom ratu potopili "Tirpic", poslednji veliki ratni brod nacističke Nemačke.

1948. Japanski sud za ratne zločine osudio je na smrt bivšeg premijera, generala Hideki Tođoa i još šest japanskih vođa u Drugom svetskom ratu.

1956. Beogradsko pozorište "Atelje 212" je u adaptiranom delu zgrade "Borbe" izvelo prvu predstavu, "Fausta" Johana Volfganga Getea.

1969. Ruski pisac Aleksandar Solženjicin izbačen je iz Saveza sovjetskih pisaca zbog žestokih kritika staljinizma u romanu "U prvom krugu". Ukazom Vrhovnog sovjeta, najčuveniji sovjetski disident je 1974. proteran iz SSSR.

1970. U snažnom ciklonu i visokim talasima u Istočnom Pakistanu (Bangladeš) život je izgubilo najmanje 200.000 ljudi.

1974. Južna Afrika je suspendovana iz Generalne skupštine UN zbog politike aparthejda.

1981. Američki spejs-šatl "Kolumbija" je drugi put poleteo u orbitu oko Zemlje, postavši prva svemirska letelica koja je upotrebljena po drugi put.

1993. - Počinje šahovski turnir u Tilburgu, Holandija.

1995. Potpisan je Erdutski sporazum kojim se teritorija Sremsko-baranjske oblasti (deo samoproklamovane Republike Srpske Krajine) utvrđuje kao deo Republike Hrvatske. Sporazumom je predviđen jednogodišnji period pod međunarodnom upravom.

1998. - Nemački Dajmler-Benc se spojio sa američkom firmom Krajzler i nastao je Dajmler-Krajzler.

1999. Na području planine Bajgora, na Kosovu srušio se avion Svetskog programa UN za hranu tipa "ATR-42". U nesreći su poginuli svi putnici (21) i tri člana posade.

2001. Jugoslovenski viceadmiral u penziji Miodrag Jokić, optužen za ratne zločine na području Dubrovnika 1991, dobrovoljno se predao Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu. U okviru nagodbe sa Tužilaštvom Jokić je 27. avgusta 2003. priznao krivicu, a 18. marta 2004. osuđen je na sedam godina zatvora.

2001. U udesu aviona američke kompanije Airbus-300, koji je pao na obližnje kuće odmah po poletanju sa njujorškog aerodroma "Džon F. Kenedi", poginulo je svih 260 putnika i pet osoba koje su se našle na mestu nesreće.

2004. Za predsednika Rumunije izabran je gradonačelnik Bukurešta Trajan Basesku, koji je bio kandidat opozicione Alijanse Nacionalne liberalne stranke i Demokratske stranke.




Rođenja
1833. Aleksandar Borodin, ruski kompozitor i hemičar, jedan od "Velike petorice", čije je delo značajno doprinelo razvoju ruske simfonijske i kamerne muzike. Na svom životno delu, operi "Knez Igor" radio je 18 godina, a dovršili su ga Rimski-Korsakov i Glazunov, stvorivši remek-delo ruske romantične opere. Autor je i značajnih radova iz hemije i biohemije. (†1887.)
1840. Rođen je francuski vajar Ogist Roden, jedan od najvećih umetnika s kraja 19. i početka 20. veka. Njegovo delo objedinilo je romantičarski duh i moderne težnje i presudno uticalo na evropsko vajarstvo ("Mislilac", "Poljubac", "Balzak", "Građani Kalea", "Vrata pakla", "Večni idol").
1859. Rođen je srpski arhitekta Andra Stevanović, član Srpske kraljevske akademije, profesor Velike škole i Beogradskog univerziteta. Projektovao je više značajnih građevina, među kojima zgrade Narodnog muzeja i Akademije nauka u Beogradu.
1866. Rođen je kineski revolucionar i državnik Sun Jat Sen, prvi predsednik Kine nakon zbacivanja dinastije Mandžu 1911. Osnovao je 1905. Saveznu ligu iz koje je nastala politička stranka Kuomintang. Nakon njegove smrti 1925. vođstvo stranke preuzelo je desno krilo na čelu sa Čang Kaj Šekom.

Smrti
1952. - Aleksandar Lifka, osnivač prvog bioskopa u Jugoslaviji. (*1880.)
1955. Umro je hrvatski pesnik Tin Ujević, koji je svojom lirikom, ali i boemskim životom obeležio razdoblje između dva svetska rata u jugoslovenskoj književnosti ("Lelek sebra", "Kolajna", "Žedan kamen na studencu").
1977. Jedna od osnivača i vođa zpadnonemačke levičarske terorističke organizacije Bader-Majnhof, Ingrid Šubert izvršila je, pod sumnjivim okolnostima, samoubistvo u zatvorskoj ćeliji.
1989. Umrla je španska revolucionarka Dolores Ibaruri, legendarna La Pasionarija, predsednica Komunističke partije Španije (od 1960). Pripisane su joj reči "No pasaran", parola pod kojom su republikanci u Španskom građanskom ratu branili Madrid od fašista. Posle pada Republike provela je 38 godina u inostranstvu, najviše u SSSR. Vratila se u Španiju 1977. i postala član parlamenta.



Izvor: Wikipedia

13. novembar (13.11.) je 317. dan godine po gregorijanskom kalendaru (318. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 48 dana




1887. - Sukobi i obračuni u centru Londona što je kasnije nazvano krvava nedelja.

1941. - Prvi britanski nosač aviona Ark rojal pogođen u Drugom svetskom ratu nemačkim torpedom blizu Gibraltara. Narednog dana potonuo.

1942. - Počela odlučujuća vazdušno-pomorska bitka japanskih i američkih trupa kod Gvadalkanala, u Tihom okeanu. U trodnevnim borbama obe strane pretrpele velike gubitke u brodovima, ali su strateški uspeh postigli Amerikanci.

1944. - Partizanske jedinice Narodno-oslobodilačke vojske Jugoslavije oslobodile Skoplje u Drugom svetskom ratu.

1945. - Francuski general Šarl de Gol izabran glasovima svih 555 poslanika za predsednika privremene vlade, posle čega je formirao koalicioni kabinet u koji je ušlo i pet komunista.

1970. - Hafez al Asad vojnim udarom pruzeo vlast u Siriji.

1975. - Svetska zdravstvena organizacija objavila da su u Aziji, prvi put u istoriji, iskorenjene velike boginje.

1980. - Američki svemirski brod Vojadžer I poslao prve snimke Saturna napravljene iz blizine.

1985. - U erupciji vulkana Nevado del Ruis u centralnoj Kolumbiji razoren grad Armero. Poginulo 25.000 ljudi.

1994. - Šveđani na referendumu odlučili da se priključe Evropskoj uniji.

1999. - U zemljotresu u Turskoj poginulo više od 450 ljudi, oko 2.500 povređeno.

2000. - Predsednik Filipina Džozef Estrada optužen za korupciju. Pod pritiskom protesta građana i vojske 20. januara

2002. povukao se sa vlasti, a 16. aprila predao Specijalnom sudu za borbu protiv korupcije.

2001. -
Borci antitalibanske Severne alijanse ušli u glavni grad Avganistana Kabul.
Međunarodni sud za ratne zločine u Hagu osudio bosanske Srbe Duška Sikiricu, Damira Došena i Dragana Kolundžiju na zatvorske kazne od 15, pet i tri godine zatvora za zločine protiv čovečnosti nad muslimanskim civilima 1992. u logoru Keraterm u Prijedoru.

Rođenja
1312. - Edvard III, engleski kralj. (†1377.)
1782. - Esajas Tegner, švedski pesnika. (†1846.)
1813. - Petar II Petrović-Njegoš
1871. - Vladislav Ribnikar, osnivač lista Politika. (†1914.)
1874. - Margerit Long, francuska pijanistkinja (†1966.)
1909. - Ežen Jonesko, francuski pisac rumunskog porekla. (†1994.)
1975. - Vlado Šćepanović, crnogorski košarkaš.
1972. - Takuja Kimura, japanski glumac i pevač, član grupe SMAP
1980. - Miloš Vujanić, srpski košarkaš.

Smrti
1093. - Malkom III, škotski kralj.
1868. - Đoakino Rosini, italijanski kompozitor (*1792.)
1903. - Kamil Pisaro, francuski slikar i grafičar. (*1830.)
1965. - Vladimir Petković, srpski arheolog.
1974. - Vitorio de Sika, italijanski filmski režiser i glumac.



Izvor: Wikipedia

14. novembar (14.11.) je 318. dan godine po gregorijanskom kalendaru (319. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 47 dana.




1533. - Španski osvajači pod komandom Fransiska Pisara zauzeli grad Kusko, prestonicu carstva Inka, na teritoriji današnjeg Perua.

1770. - Škotski istraživač Džejms Brus otkrio izvorište Plavog Nila u jezeru Tana u severozapadnoj Etiopiji.

1847. - U Švajcarskoj izbio građanski rat snaga Švajcarske konfederacije i sedam katoličkih kantona, okončan krajem istog meseca porazom kantona.

1910. - Kapetan Eugen Elaj avionom uzleteo, prvi put u istoriji vazduhoplovstva, sa palube broda Birmingem, usidrenog u luci Hempton rouds, u SAD.

1918. - Tomaš Masarik izabran za prvog predsednika Čehoslovačke.

1979. - U zemljotresu u provinciji Korasan, na istoku Irana, poginulo 385 osoba.

1983. - Prve krstareće rakete SAD stigle u britansku vazdušnu bazu Grinhem komon, uprkos protestima pacifista.

1984. - U Los Anđelesu uhapšen hrvatski ratni zločinac Andrija Artuković, ministar unutrašnjih poslova Nezavisne Države Hrvatske u Drugom svetskom ratu. U SAD pobegao 1948, vlasti SAD uporno odbijale da ispune zahtev SFRJ za ekstradiciju. Izručen 12. februara 1986, u maju iste godine osuđen na smrt.

1988. - Palestinsko nacionalno veće prihvatilo Rezoluciju 242 Ujedinjenih nacija i novu političku strategiju koja podrazumeva priznavanje države Izrael, mirovne pregovore o Bliskom istoku i odbacivanje terorizma.

1989. - Nacionalni pokret crnaca SWAPO ubedljivo pobedio na prvim izborima u Namibiji.

1991. - Kambodžanski princ Norodom Sihanuk vratio se u zemlju posle 13 godina izgnanstva.

1994. - U tropskoj oluji Gordon na Haitiju poginulo 829 osoba.

1999. - Stupile na snagu sankcije Ujedinjenih nacija protiv Avganistana, donete zbog odbijanja vlasti da izruče Osamu bin Ladena, koji je, prema tvrdnjama SAD, glavni organizator bombaških napada na ambasade SAD u Keniji i Tanzaniji.

2000. - Na konferenciji Pakta za stabilnost jugoistočne Evrope, prvi put održanoj u Beogradu, Jugoslaviji obećana pomoć od pola milijarde evra.

2001. - Pet naslednica SFRJ postiglo dogovor o početku priprema za raspodelu 74,5 miliona dolara u zlatu, prve rate ukupne zaostavštine od oko dve milijarde dolara.

2003. - Kralj Svazilenda Msvati formalno prihvatio novi ustav, po kom je sva vlast u rukama kralja.



Rođenja
1650. - Vilijem III Oranski, štathalter Nizozemske i kralj Engleske.
1840. - Klod Mone, francuski slikar. (†1926.)
1863. - Leo Bakeland, belgijski hemičar.
1889. - Džavaharlal Nehru, indijski državnik. (†1964.)
1891. - Frederik Benting, kanadski naučnik. († 1941.)
1922. - Butros Butros Gali, egipatski političar.
1935. - Kralj Husein, jordanski kralj.

Smrti
565. - Justinijan I, istočnorimski (vizantijski) car, zakonodavac, graditelj i osvajač.
1893. - Milan Kujundžić Aberdar, srpski filozof, političar, pesnik, ministar i akademik SANU-a.
1946. - Manuel de Falja, španski kompozitor i pijanista.



Izvor: Wikipedia

15. novembar (15.11.) je 319. dan godine po gregorijanskom kalendaru (320. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 46 dana.



1492. - Kristifor Kolumbo zabeležio prvu napomenu o duvanu u svom dnevniku. Duvan je inače tek u XVI veku prenesen iz Amerike u Evropu, a potom i na ostale kontinente.

1577. - Engleski gusar i admiral Frensis Drejk krenuo na put oko sveta. Posle trogodišnjeg uspešnog putovanja postao prvi Englez koji je oplovio Zemlju. Tokom putovanja obišao obale Afrike i Severne Amerike, napadajući i pljačkajući španske brodove.

1889. - Pobornici republike kojima su se po ukidanju ropstva pridružili veleposednici, svrgnuli drugog i poslednjeg brazilskog cara Pedra II i proglasili Brazil za republiku, s predsednikom Manuelom Deodorom.

1899. - Tokom Burskog rata, na području Johanesburga burski vojnik Piter Bota zarobio ratnog dopisnika londonskog Morning posta Vinstona Čerčila. Bota je kasnije postao vrhovni komandant burskih snaga i premijer posle rata osnovane Južnoafričke unije, a Čerčil premijer Velike Britanije.

1920. - U Ženevi održana prva skupština Lige naroda.

1923. - Galopirajuća inflacija u Nemačkoj dostigla vrhunac, jedan američki dolar menjao se za osam milijardi maraka.

1945. - Gabrijela Mistral postala prva latinoamerikanka koja je dobila Nobelovu nagradu za književnost.

1971. - Delegacija Kine prvi put učestvovala na zasedanju Generalne skupštine UN.

1976. - Sirijska armija preuzela punu kontrolu nad Bejrutom u pokušaju da okonča građanski rat u Libanu dug 18 meseci.

1978. - U Šri Lanki se srušio islandski putnički avion DC8 koji je iz Meke prevozio

indonežanske muslimanske hodočasnike. Poginulo svih 175 putnika i osam članova posade.

1983. - Lider kiparskih Turaka Rauf Denktaš proglasio Republiku Severni Kipar.

1988. - Nacionalno veće Palestinske oslobodilačke organizacije na zasedanju u Alžiru proglasilo nezavisnost Palestine na Zapadnoj obali i u Gazi, s glavnim gradom Jerusalimom.

1990. - NATO i Varšavski pakt načelno se dogovorili o drastičnom smanjenju konvencionalnog naoružanja. Prvi dogovor o konvencionalnom naoružanju dva vojna saveza posle II svetskog rata.

1994. - Predsednik Austrije Tomas Klestil priznao, u obraćanju članovima parlamenta Izraela, da je njegova zemlja propustila da u prošlosti prizna svoju ulogu u holokaustu.

1999. - Policija rasturila antiameričke demonstracije u Turskoj i Grčkoj, organizovane povodom posete predsednika SAD Bila Klintona tim zemljama.

2003. - U bombaškim napadima na dve sinagoge u centru Istambula poginulo 25 osoba, više od 300 povređeno. Vlasti Turske saopštile da su napad izvršili turski državljani.

2004. -
Pred Tribunalom u Hagu počelo prvo suđenje kosovskim Albancima za ratne zločine tokom sukoba na Kosovu. Fatmir Ljimaj, Haradin Baljaj i Isak Musljiu optuženi za nezakonito pritvaranje, mučenje i ubistva albanskih i srpskih zarobljenika u logoru Lapušnik kod Glogovca u leto 1998.
Premijer Hrvatske Ivo Sanader doputovao u zvaničnu posetu Srbiji i Crnoj Gori. Prvi premijer Hrvatske u Beogradu posle raspada SFRJ i osamostaljenja Hrvatske.



Rođenja
1738. - Vilhelm Heršel, nemačko-britanski astronom i muzičar. († 1822.)
1942. - Ilija Jorga, univerzitetski profesor, majstor karatea
1945. - Ani-Frid Lingštad, švedsko-norveška muzičarka (ABBA).
1954. - Aleksandar Kvašnjevski, poljski političar.



Smrti
687. - Ervig, vizigotski kralj.
1630. - Johan Kepler, nemački astronom, matematičar i fizičar.
1787. - Kristof Vilibald Glik, nemački kompozitor.
1808. - Mustafa IV, osmanski sultan.
1908. - Ciksi, kineska carica. (* 1835.)
1916. - Henrik Sjenkjevič, poljski pisac.
1954. - Lajonel Barimor, američki filmski i pozorišni glumac.
1976. -
Milivoje Živanović, srpski glumac. (* 1900.)
Žan Gaben, francuski filmski i pozorišni glumac.



Izvor: Wikipedia

16. novembar (16.11.) je 320. dan godine po gregorijanskom kalendaru (321. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 45 dana.


1095. - Na crkvenom saboru u Klermonu, u Francuskoj papa Urban II pozvao je crkvene velikodostojnike i svetovne vladare na verski rat protiv turskog plemena Seldžuka, koje je zauzelo Svetu zemlju u Palestini. Time je počela epoha krstaških ratova.

1532. - Španski osvajač Fransisko Pisaro zauzeo je sa samo 200 vojnika grad Kahemarku u Peruu i pogubio cara Inka Atahualpu, iako je za njega bila isplaćena velika otkupnina.

1912. - Počela je Bitoljska bitka u Prvom balkanskom ratu u kojoj je srpska vojska 18. novembra potukla tursku Vardarsku armiju Zeki paše.

1914. - Počela je Kolubarska bitka, najveća koju je srpska vojska vodila u Prvom svetskom ratu. Bitka je završena 15. decembra pobedom srpske vojske nad austrougarskim trupama pod komandom generala Poćoreka koji je bio prisiljen da se povuče iz Srbije. Izuzetne zasluge za pobedu u bici, u kojoj je zarobljeno oko 43.000 austrougarskih vojnika, imao je general Živojin Mišić.

1918. - Posle propasti austrougarske monarhije u Prvom svetskom ratu, Mađarska je proglašena nezavisnom republikom.

1933. - SSSR i SAD su uspostavili diplomatske odnose.

1941. - U Drugom svetskom ratu je počela druga nemačka ofanziva na Moskvu, koja je 5. decembra završena porazom nemačke vojske. Nastavljajući operacije, sovjetska Crvena armija je do marta 1942. odbacila nemačke trupe na 200 kilometara od Moskve. Ovaj nemački poraz označio je kraj "blickriga" i nagovestio preokret rata u korist antihitlerovske koalicije.

1965. - SSSR je lansirao svemirski brod "Venera III", koji je u martu 1966. stigao na Veneru, kao prvi svemirski brod koji se spustio na neku drugu planetu.

1970. - Pakistan je zvanično saopštio da je broj mrtvih u ciklonu i ogromnim talasima koji su zapljusnuli obale Istočnog Pakistana (Bangladeš) i ostrva u Bengalskom zalivu dostigao pola miliona.

1972. - Trojica američkih astronauta počeli su svoj 84-dnevni let u svemirskoj letelici "Skajlab 4".

1991. - Ruski predsednik Boris Jeljcin potpisao je seriju dekreta kojima je preneo vlast nad privredom sa sovjetske centralne vlade na vladu Rusije.

1992. - Na prvim višestranačkim izborima u Litvaniji nakon sticanja nezavisnosti od SSSR, ubedljivo je pobedila Demokratska radnička partija (bivši komunisti).

1992. - Savet bezbednosti UN pooštrio je sankcije protiv SR Jugoslavije uvođenjem rečne i pomorske blokade.

1995. - Međunarodni sud za ratne zločine u Hagu optužio je lidera bosanskih Srba Radovana Karadžića i vojnog komandanata Ratka Mladića za genocid nad muslimanskim civilima počinjen tokom zauzimanja Srebrenice u julu 1995, kada je više hiljada bosanskih Muslimana ubijeno i raseljeno.

1998. - Međunarodni sud za ratne zločine u Hagu proglasio je krivim jednog bosanskog Hrvata i dvojicu Muslimana za ubijanje i zlostavljanje srpskih zatvorenika 1992. u logoru Čelebići. To je bilo prvo suđenje za ratne zločine počinjene nad Srbima tokom rata u BiH.

2000. - Predsednik SAD Bil Klinton doputovao je u Vijetnam, u prvu posetu jednog američkog prdsednika toj zemlji od završetka Vijetnamskog rata 1975.

2001. - Pariski klub poverilaca otpisao je SR Jugoslaviji 66 odsto duga prema državama poveriocima.

2003. -
U Srbiji su, zbog malog odziva birača (39 odsto), po treći put propali predsednički izbori.
U blizini Kabula ubijena je radnica UN, Francuskinja Betina Guazlar i ona je prva žrtva među zaposlenima u UN od kada je, dve godine ranije, svrgnuta talibanska vlast u Avganistanu.

2005. - Haški tribunal oslobodio je penzionisanog generala Armije Bosne i Hercegovine Sefera Halilovića krivice za zločine koje su nad hrvatskim civilima u Hercegovini u jesen 1993. počinile trupe te armije.

Rođenja
1766. - Rudolf Krojcer, francuski kompozitor i violinista.
1874. - Aleksandar Kolčak, ruski admiral i predsednik vlade belih
1880. - Aleksandar Aleksandrovič Blok, ruski pesnik (*1921.)
1762. - Đorđe Petrović Karađorđe, vođa I srpskog ustanka. (†1817.)
1948. - Mate Parlov, jedan od najtrofejnijih jugoslovenskih boksera.

Smrti
1272. - Henrik III, engleski kralj (*1207.)
1831. - Karl Marija fon Klauzevic, pruski general.
1960. - Klark Gejbl, američki filmski glumac.
1997. - Žorž Marše, francuski političar i publicista.
2003. - Betina Guazlar, francuska političarka.
2006. - Milton Fridman, američki ekonomista i liberalni mislilac.



Izvor: Wikipedia