17. novembar (17.11.) je 321. dan godine po gregorijanskom kalendaru (322. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 44 dana.



1839. - Premijera prve opere Đuzepea Verdija, „Oberto, conte di San Bonifacio“ u Milanu.

1869. - U Egiptu svečano otvoren Suecki kanal.

1876. - U Moskvi premijerno izvedena kompozicija Petra Iljiča Čajkovskog Srpsko-ruski marš.

1918. - Jedinice srpske vojske pod komandom vojvode Petra Bojovića oslobodile Veliki Bečkerek (današnji Zrenjanin).

1922. - Mehmed VI, bivši otomanski sultan, odlazi u egzil u Italiju.

1973. - U Atini u Grčkoj je u krvi ugušen protest grupe studenata Narodnog Tehničkog univerziteta (Politehniona) protiv režima vojne hunte

1996. - U drugom krugu lokalnih izbora u Srbiji koalicija opozicionih partija „Zajedno“ pobedila je u najvećem broju velikih gradova, uključujući Beograd, Niš, Novi Sad i Kragujevac. To je bila prva pobeda srpske opozicije od uvođenja višestranačkog političkog sistema 1990. Pokušaj vlasti da falsifikuje izborne rezultate izazvao je tromesečne masovne građanske proteste.

2003. - Arnold Švarceneger postaje guverner Kalifornije.



Rođenja
9. - Vespazijan, rimski car.
1755. - Luj XVIII, francuski kralj
1857. -
Celestin Medović, hrvatski slikar.
Žozef Babinski, francusko-poljski neurolog. († 1932).
1878. - Lisa Mitner, austrijski fizičar. († 1968).
1886. - Janko Polić Kamov, hrvatski književnik.
1887. - Bernard Montgomeri, britanski vojskovođa.
1925. - Rok Hadson, američki glumac.
1944. - Deni Devito, američki glumac.
1966. - Sofi Marso, francuska glumica.

Smrti
375. - Valentinijan I, zapadno-rimski car.
594. - Grgur Turski, franački biskup, istoričar i potonji svetac.
1882. - Đura Daničić, srpski naučnik i filolog (*1825.)
2006. - Ferenc Puškaš, mađarski fudbaler.



Izvor: Wikipedia

18. novembar (18.11.) je 322. dan godine po gregorijanskom kalendaru (323. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 43 dana.



1477. - Engleski štampar Vilijam Keksten izdao je u Vestminsteru prvu knjigu štampanu u Engleskoj na engleskom jeziku "The Dictes and Sayings of the Philosophers".

1477. - Osnovan ruski grad Jekaterinburg

1903. - SAD su s Panamom potpisale ugovor kojim su dobile neograničeno pravo korišćenja Panamskog kanala. Godine

1979. postignut je sporazum da Panama dobije potpuni suverenitet nad kanalom 31. decembra 1999.

1910. - U Meksiku je izbila seljačka revolucija čije su vođe bili Pančo Vila i Emilio Zapata. Tokom revolucije koja je trajala do 1917. poginulo je više od milion ljudi.

1918. - Belgijska armija je ušla u Brisel posle četiri godine nemačke okupacije u Prvom svetskom ratu.

1928. - U filmu "Parobrod Vili" prikazanom u Njujorku prvi put se pojavio Miki Maus, popularni junak crtanih filmova Volta Diznija.

1936. - Nemačka i Italija su priznale vladu generala Fransiska Franka u Španiji.

1945. - Na prvim izborima u Bugarskoj posle Drugog svetskog rata, koje je opozicija bojkotovala, pobedio je Otečestveni front predvođen komunistima.

1958. - Rođen jedan od najuspešnijih slikara naive Mile Davidović.

1969. - Modul američkog vasionskog broda "Apolo 12" sa astronautima Čarlsom Konradom i Alenom Binom spustio se na Mesec. Bio je to drugi svemirski brod koji je dotakao mesečevo tlo.

1978. - U Džonstaunu u Gijani 914 Amerikanaca pripadnika sekte "Hram naroda" izvršilo je kolektivno samoubistvo. Oni su zajedno sa svojim vođom Džimom Džonsom popili cijanid izmešan sa voćnim sokom. Članovi sekte koji su odbili da ispiju otrov su ubijeni.

1991. - Srpske snage zauzele Vukovar.

1993. - Lideri Južne Afrike, crnci i belci, odobrili su ustav kojim je označen kraj politike aparthejda u toj zemlji.

1999. - Na samitu OEBS-a u Istanbulu usvojena je Povelja o evropskoj bezbednosti kojom se sukobi unutar država smatraju legitimnim predmetom brige međunarodne zajednice.

2003.
- Haški tribunal obelodanio je optužnicu protiv bivše lidera samoproklamovane Republike Srpske Krajine (Hrvatska) Milana Babića za zločine protiv čovečnosti nad hrvatskim civilima 1991-92. godine. Babić je priznao krivicu i 29. juna 2004. osuđen na 13 godina zatvora.
- U Beogradu je održana poslednja sednica koalicije Demokratske opozicije Srbije, koji je prestao da postoji nakon raspisivanja parlamentarnih izbora za 28. decembar te godine. DOS je došao na vlast u Srbiji posle pobede na izborima

2000. kada je poražen bivši režim koji je oličavao haški optuženik Slobodan Milošević.

2004. - Češki predsednik Vaclav Klaus potpisao je zakon kojim se nakon 140 godina ukida vojni rok, a od januara 2005. uvodi potpuno profesionalna vojska.



Rođenja
9. - Tit Flavije Vespazijan, rimski car. (†79).
1626. - Papa Urban VIII osveštao je baziliku Svetog Petra u Rimu.
1786. - Karl Marija Fridrih Ernstfon Veber, nemački kompozitor.
1860. - Ignac Jan Paderevski, poljski državnik, pijanista i kompozitor. (†1941.)
1877. - Artur Sesil Pigu, engleski ekonomista. (†1959.)
1958. - Mile Davidović, najuspešniji srpski slikar naive

Smrti
1886. - Čester A. Artur, američki političar. (*1829.)
1922. - Marsel Prust, francuski pisac. (*1871).
1956. - Dobrica Milutinović, srpski glumac. (*1880).
1962. - Nils Bor, danski fizičar. (*1885).
1991. - Gustav Husak, čehoslovački državnik slovačkog porekla.
2002. - Džejms Koburn, američki glumac.



Izvor: Wikipedia

19. novembar (19.11.) je 323. dan godine po gregorijanskom kalendaru (324. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 42 dana.


461. - Zapadnorimski vojskovođa Ricimer proglasio za cara senatora Libija Severa.

1493. - Kristofor Kolumbo je otkrio Portoriko na svom drugom putovanju.

1796. - Predvođeni vladikom Petrom I Petrovićem Njegošem, Crnogorci su na Krusima potukli Turke, a u bici je poginuo i skadarski paša Mahmut Bušatlija, koji je s 23.000 vojnika pokušao da pokori Crnu Goru.

1824. - Skupština Meksika usvojila je Ustav prema kojem je ta država postala nezavisna.

1841. - Osnovano je Društvo srpske slovesnosti, a to je svojim pečatom i potpisom potvrdio knez Mihailo. Njegovi osnivači bili su Jovan Sterija Popović i Atanasije Nikolić.

1866. - Rat Austrije i Italije je posle sedam sedmica okončan Bečkim ugovorom, kojim je Italiji pripala provincija Veneto i grad Venecija.

1942. - Georgij Žukov je pokrenuo je operaciju Uran koja je promenila tok Staljingradske bitke.

1969. -
Pele je postigao svoj 1000. gol u karijeri protiv tima Vasko de Gama.
Apolo 12 sleteo na Mesec.

1985. - Ronald Regan i Mihail Gorbačov su se sastali prvi put.

1906. - Radio-konferencija u Berlinu prihvatila je SOS kao međunarodni signal za pomoć.

1929. - Naziv Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca promenjen je u Kraljevina Jugoslavija.

1932. - Irak je stekao nezavisnost i postao član Društva naroda posle okončanja britanskog mandata.

1949. - Princ Renije krunisan je u Monaku.

1952. - Velika Britanija je na ostrvima Monte Belo pored severozapadne obale Australije isprobala prvu atomsku bombu.

1954. - Devet zapadnih zemalja odlučilo je da Zapadnu Nemačku primi u NATO i još čvršće je uključi u hladnoratovsko nadmetanje Zapada sa Istokom.

1968. - Predsednik Perua Fernando Belaunde Teri oboren je u vojnom udaru levičarske Nacionalne revolucionarne hunte koju je predvodio general Huan Velasko Alvarado.

1981. - Posle sedam meseci, irski nacionalisti su u zatvoru Mejz u Belfastu obustavili protestni štrajk glađu protiv britanskih vlasti, tokom kojeg je umrlo 10 štrajkača.

1990. - Ujedinjene su dve nemačke države nastale posle sloma Trećeg rajha u Drugom svetskom ratu i prestala je da postoji Nemačka Demokratska Republika.

1991. - Predsedništvo SFRJ prešlo je na rad u uslovima neposredne ratne opasnosti, ocenivši da je građanski rat na pomolu i da su se za takav rad stekli uslovi predviđeni Ustavom. Predstavnici secesionističkih republika Hrvatske i Slovenije već su se isključili iz rada Predsedništva.

1995. - Predsednik Makedonije Kiro Gligorov ranjen prilikom eksplozije automobila-bombe u centru Skoplja, a njegov vozač je poginuo.

1997. - Japanski voz na magnetnim jastucima je brzinom od 451 kilometar na čas oborio svetski rekord na eksperimentalnoj železničkoj deonici zapadno od Tokija.

1998. - Počeo impičment protiv Bila Klintona.

2000. - Tajvanski premijer Tang Fei saopštio je da podnosi ostavku, samo četiri i po meseca pošto je preuzeo vlast.

2002. - Turski sud formalno je ukinuo smrtnu presudu izrečenu vođi kurdskih pobunjenika Abdulahu Odžalanu, uhvaćenom 1999. i ubrzo osuđenom na najtežu kaznu.



Rođenja
1835. - Šarl Kamij Sen Sans, francuski kompozitor, pijanista, dirigent, orguljaš i muzički pisac.
1839. - Emil Škoda, češki industrijalac. (†1900).
1875. - Hajram Bingam, američki arheolog. (†1956).
1888. - Karl fon Osjecki, nemački novinar. Dobitnik Nobelove nagrade za mir 1935. godine.
1888. - Hoze Raul Kapablanka, kubanski velemajstor. Prvak sveta u šahu od 1921-1827. godine († 1942.).
1895. - Sergej Aleksandrovič Jesenjin, ruski pisac. (†1925).
1897. - Luj Aragon, francuski pisac. (†1982).
1917. - Indira Gandi, indijski političar i socijalni radnik. (†1984).
1973. - Darko Kovačević, srpski fudbaler.
1980. - Vladimir Radmanović, srpski košarkaš.

Smrti
1226. - Franjo Asiški, italijanski fratar. (*1182).
1828. - Franc Šubert, austrijski kompozitor. (*1797).
1977. - Velibor Gligorić, srpski književni i pozorišni kritičar i istoričar književnosti.



Izvor: Wikipedia

20. novembar (20.11.) je 324. dan godine po gregorijanskom kalendaru (325. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 41 dan.


284. - Dioklecijan izabran za rimskog cara. Njegovim dolaskom na presto započinje period poznat kao Pozna antika

1780. - Velika Britanija je objavila rat Holandiji, nakon što je utvrdila da holandski brodovi snabdevaju američke pobunjenike francuskim i španskim oružjem.

1818. - Južnoamerički revolucionar i državnik Simon Bolivar objavio je nezavisnost Venecuele od Španije.

1873. - Dva grada na desnoj i levoj obali Dunava, Budim i Pešta spojeni su u jedan i formirali mađarsku prestonicu Budimpeštu.

1917. -
Ukrajina je proglašena republikom.
U bici kod Kanbreja u Prvom svetskom ratu Britanci su prvi put u borbu uključili veći broj novog oružja - 324 tenka. Tenk je prvi put upotrebljen u bici na Somi 1916.

1923. - Garet Morgan je patentirao prvi automatski semafor.

1924. - U Turskoj je ugušena pobuna Kurda, čija je teritorija ugovorom u Lozani posle Prvog svetskog rata, podeljena između nekoliko država.

1945. -
U Nirnbergu je pred Međunarodnim vojnim sudom počelo suđenje nacističkim ratnim zločincima u Drugom svetskom ratu, na kojem je prvi put u istoriji jedan međunarodni forum osudio agresiju kao zločin protiv čovečanstva i kaznio vinovnike. Posle deset meseci, 12 optuženih osuđeno je na smrt, trojica na doživotnu robiju, četvorica na zatvor od 10 do 20 godina, a trojica su oslobođena.
Saveznička Kontrolna komisija dala je dozvolu za preseljenje šest miliona Nemaca iz Austrije, Poljske i Mađarske u Zapadnu Nemačku.

1952. - Prvi zvanični putnički let preko Severnog pola iz Los Anđelesa u Kopenhagen.

1959. -
Generalna skupština UN je usvojila Deklaraciju o pravima deteta, kojom su proklamovana jednaka prava za svu decu, bez obzira na rasu, veru, poreklo i pol.
U Stokholmu su Velika Britanija, Norveška, Švedska, Danska, Austrija, Portugalija i Švajcarska potpisale konvenciju o formiranju EFTA (Evropsko udruženje slobodne trgovine).

1980. - U Kini je počelo suđenje "četvoročlanoj bandi", koju je predvodila Đang Ćing, udovica predsednika Mao Cedunga. Oni su optuženi za izdaju i zločine tokom Kulturne revolucije 1966-76.

1991. - U Vukovaru, JNA je odvela oko 260 osoba iz bolnice u pravcu poljoprivrednog dobra Ovčara, posle čega im se gubi trag [1].

1995. - Na predsedničkim izborima u Poljskoj kandidat levice, bivši komunista Aleksandar Kvašnjevski pobedio je dotadašnjeg šefa države Leha Valensu.

1998. - Sa kosmodroma u Bajkonuru Rusija je lansirala prvi modul Međunarodne svemirske stanice, koji je koštao 60 milijardi dolara.

2001. - Na opštim izborima u Danskoj socijaldemokrate su prvi put posle 80 godina izgubile vlast. Pobedili su liberali Andersa Foga Rasmusena.

2002. - Savet za radiodifuziju Turske predložio je državnom radiju i televiziji da počnu sa emitovanjem emisija na, ranije zabranjenom, kurdskom jeziku, što je korak napred ka članstvu u EU.

2003. - U eksploziji automobila-bombi u Istanbulu u blizini britanskog konzulata i ispred predstavništva londonske banke HSBC, poginulo je 27 osoba, među kojima je i generalni konzul Velike Britanije Rodžer Šort, a više od 450 ljudi je povređeno.




Rođenja
1602. - Oto fon Girike, nemački fizičar i pronalazač.
1863. - Bogdan Popović, srpski pisac, estetičar i književni kritičar.
1889. - Edvin Hablov, američki astronom. (†1953).
1901. - Hoze Andrade, urugvajski fudbaler. (†1957).
1925. - Maja Pliseckaja, ruska balerina.

Smrti
1847. - Joakim Vujić, srpski književnik (*1772.)
1868. - Uzun Mirko Apostolović, srpski ustanik i vojvoda (*1782.)
1894. - Anton Grigorjevič Rubinštajn, ruski kompozitor i pijanista
1910. - Lav Nikolajevič Tolstoj, ruski pisac i mislilac (*1828.)
1914. - Dimitrije Tucović, srpski oficir (*1881.)
1936. - Buenaventura Duruti, španski revolucionar i anarhista (*1896.)
1945. - Fransis Vilijam Aston, engleski fizičar
1975. - Fransisko Franko, španski diktator (*1892.)
1997. - Stanislava Pešić, filmska, pozorišna i televizijska glumica (*1941.)
2003. - Radivoje Vican Vicanović, poznati fotoreporter i fotograf
2003. - Dejvid Dacko, bivši predsednik Centralnoafričke Republike



Izvor: Wikipedia

21. novembar (21.11.) je 325. dan godine po gregorijanskom kalendaru (326. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 40 dana.



1783. - Francuzi Fransoa Pilatr de Rozije i Fransoa Loran izveli prvi uspešan let balonom napunjenim toplim vazduhom, za 25 minuta preletevši razdaljinu od osam kilometara iznad Pariza.

1806. - U nameri da ekonomski slomi protivnika, Napoleon Bonaparta objavio Berlinski dekret o blokadi Velike Britanije, uz zabranu pristajanja britanskih brodova u sve evropske luke.

1877. - Tomas Edison objavio izum fonograf.

1937. - Osnovana Muzička akademija u Beogradu. 1973. dobila status fakulteta.

1938. - Nemačka okupirala sudetsku oblast u Čehoslovačkoj i priključila nemačkom Rajhu.

1963. - Rimokatolički Vatikanski koncil odobrio upotrebu lokalnih jezika u crkvenim obredima umesto latinskog.

1964. - Rodio se čuveni srpski istraživač Častislav Korenski koji je putem kvantne teorije dao veliki doprinos u istraživanju i saznanjima iz fizike i matematike koja se i danas koriste.

1974. - U eksplozijama koje su u dva paba u engleskom gradu Birmingemu podmetnuli pripadnici Irske republikanske armije poginula 21 osoba, 162 povređene.

1977. - U jugoistočnoj Indiji ciklon usmrtio oko 3.000 ljudi, ogromni talasi zbrisali čitava sela.

1994. - Avijacija NATO-a s 36 bombardera iz baza u Italiji izvršila napad na aerodrom Udbine. Napad usledio nakon pismo predsednika Hrvatske Franje Tuđmana upućeno Ujedinjemim nacijama u kom optužuje krajiške Srbe da sa tog aerodroma napadaju Bosnu i Hercegovinu. Najveća vazdušna operacija NATO-a od osnivanja, 1949.

1995. -
Argentina Italiji izručila nacističkog oficira Eriha Pribkea, odgovornog za masakr 335 civila u Drugom svetskom ratu.
Posle tronedeljnih pregovora, u vojnoj bazi Rajt-Peterson u gradu Dejtonu, u SAD, predsednici Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Srbije Franjo Tuđman, Alija Izetbegović i Slobodan Milošević parafirali mirovni sporazum kojim je okončan rat u BiH.

2000. - Napadom na policijsku stanicu u selu Končulj, a u kom su poginula četiri pripadnika srpskih snaga bezbednosti, obnovljeni sukobi naoružanih Albanaca i srpskih snaga u Kopnenoj zoni bezbednosti na jugu Srbije.

2002. Međunarodni tužilac na Kosovu i Metohiji Antoni Rič podigao optužnicu protiv nekadašnjeg komandanta OVK Rustema Mustafe i tri bivša pripadnika OVK za ratne zločine na Kosovu od avgusta 1998. do sredine juna 1999.

2004. - U Ukrajini održan drugi krug predsedničkih izbora, posle kojih su, zbog izborne krađe, na ulicama Kijeva izbili protesti više hiljada pristalica kandidata opozicije Viktora Juščenka. Višednevna kriza u zemlji okončana 3. decembra, kada je Ustavni sud doneo odluku o poništenju drugog izbornog kruga novim izborima 26. decembra. Na tim izborima Juščenko izabran za predsednika.



Rođenja
1694. - Fransoa Mari Arue, poznat kao Volter, francuski filozof, pisac i istoričar.
1844. - Vladan Đorđević, srpski lekar, književnik i političar (†31. avgust 1930).
1869. - Slobodan Jovanović, srpski pravnik i istoričar. (†1958).
1965. - Bjork, islandska pevačica, umetnica, glumica.
1964. - Častitslav Korenski, srpski istraživač, istraživač fizike i matematike.

Smrti
1844. - Ivan Andrejevič Krilov, ruski pisac.
1916. - Franc Jozef I, austrijski car od 1848, a od 1867. car i kralj Austro-Ugarske.
1970. - Čandrasekara Raman, indijski fizičar. (*1888.)
1981. - Milan Kašanin, srpski pisac i istoričar umetnosti i književnosti. (*1895).
2002. - Nikola Pantić, srpski geolog. (*1927.)



Izvor: Wikipedia

22. novembar (22.11.) je 326. dan godine po gregorijanskom kalendaru (327. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 39 dana.



1497. - Tražeći morski put u Indiju, Portugalac Vasko da Gama postao prvi moreplovac koji je oplovio Rt dobre nade, na krajnjem jugu Afrike.

1699. - Danska, Rusija, Saska i Poljska, posle pobede nad švedskom vojskom, potpisale sporazum o podeli Kraljevine Švedske.

1842. - Na planini Sent Helen u američkoj državi Vašington izbila erupcija, prva vulkanska erupcija u SAD čiji je datum izbijanja zabeležen.

1868. - Održana prva pozorišna predstava u Beogradu, u zgradi na Varoš-kapiji. Izveden komad "Đurađ Branković" Karla Obernjika.

1943. - U Libanu proglašena nezavisnost. Ukinut mandat Francuske nad državom, od 1. jula 1920. Arapske zemlje, Velika Britanija i SAD odmah priznali nezavisnost Libana, francuske trupe sporazumno napustile zemlju 1946.

1972. - Predsednik SAD Ričard Nikson ukinuo, posle 22 godine, zabranu putovanja brodova SAD i aviona u Kinu.

1974. - Generalna skupština UN dala status posmatrača Palestinskoj oslobodilačkoj organizaciji.

1975. - Huan Karlos postao kralj Španije, dva dana poslesmrti diktatora Fransiska Franka. Poslednji španski monarh bio Alfonso XIII, 1931. pobegao iz zemlje.

1977. - Anglo-francuski putnički avion Konkord počeo redovan saobraćaj između Evrope i Amerike. Redovni letovi uspostavljeni posle dve godine pravnih rasprava zbog buke koju taj avion proizvodi.

1989. - U Bejrutu ubijen predsednik Libana Rene Muavad, dok je prolazio kroz grad u svečanoj povorci povodom Dana nezavisnosti. U bombaškom napadu poginulo još 16 ljudi.

1990. - Prva premijerka u istoriji Velike Britanije Margaret Tačer zbog neslaganja u svojoj Konzervativnoj stranci podnela ostavku posle više od 11 godina na premijerskom mestu.

1992. - Pomorsko-vazduhoplovne snage NATO-a i zapadnoevropske unije počele kontrolu brodova u međunarodnim vodama Jadranskog mora u cilju onemogućavanja snabdevanja Jugoslavije naftom i drugim strateškim materijalima.

1995. - Posle potpisivanja Dejtonskog sporazuma kojim je okončan rat u Bosni i Hercegovini, Savet bezbednosti UN suspendovao ekonomske Jugoslaviji i počeo ukidanje embarga na oružje članicama SFRJ. Jugoslavija pod ekonomskom blokadom bila 1.253 dana, od 31. maja 1992.

2001. - Parlament Turske odobrio reviziju 75 godina starog građanskog zakona, na osnovu koje bi žene i muškarci bili ravnopravni.

2002. - Nigerija odlučila da takmičenje za Mis sveta ne bude održano u toj državi, zbog muslimansko-hrišćanskih sukoba u kojima je poginulo najmanje 215 ljudi.



Rođenja
1819. - Meri En Evans, poznata kao Džordž Eliot, engleska književnica.
1869. - Andre Žid, francuski književnik.
1890. - Šarl de Gol, francuski general, državnik i političar.
1913. - Edvard Bendžamin Britn, engleskih kompozitora.
1938. - Toma Zdravković, srpski pevač narodne muzike.
1948. - Radomir Antić, srpski fudbalski trener.
1967. - Boris Beker, nemački teniser.

Smrt
1916. - Džek London, američki književnik.
1954. - Andrej Višinski, ruski pravnik i diplomata,
1963. -
Džon Ficdžerald Kenedi, predsednik SAD.
Oldus Haksli, engleski književnik.
1980. - Me Vest, američka glumica. (* 1893).
1891. - Milan Kašanin, srpski istoričar umetnosti.
2000. - Emil Zatopek, češki atletičar.



Izvor: Wikipedia

23. novembar (23.11.) je 327. dan godine po gregorijanskom kalendaru (328. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 38 dana.



1531. - Mirom u Kapelu završen drugi građanski rat u Švajcarskoj. Rimokatoličke oblasti priznate kao deo Švajcarske Konfederacije.

1831. - Dvodnevni štrajk lionskih tkača prerastao u organizovan ustanak lionskih radnika. Ustanici zauzeli ključne punktove u Lionu i uspostavili privremenu vladu. Njihovi zahtevi za povećanje nadnica nisu prihvaćeni, a vojska početkom decembra ugušila ustanak.

1889. - U salonu Pale rojal u San Francisku postavljen prvi džuboks.

1891. - Deodoroda Fonseka, vođa prevrata 1889. kojim je oborenobrazilsko carstvo, prvi predsednik Brazila, zbog sukoba s Kongresom prisiljen da napusti položaj.

1932. - Spajanjem kraljevstava Nejd i Hejaz formirana Kraljevina Saudijska Arabija, s kraljem Abdulom Azirom ibn Saudom.

1961. - Dominikanska Republika promenila naziv glavnog grada Siudad Truhiljo u Santo Domingo.

1971. - Kina postala stalna članica Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija.

1980. - U zemljotresu koji je pogodio grad Eboli u južnoj Italiji poginulo 2.735 osoba, povređeno najmanje 7.500.

1983. - SSSR napustio razgovore o ograničenju naoružanja u Ženevi u znak protesta zbog razmeštanja krstarećih raketa SAD u Evropi.

1989. - Oko 300.000 ljudi se okupilo na centralnom trgu Vaclavske namesti u Pragu zahtevajući demokratske reforme u Čehoslovčkoj.

1996. - Otet etiopski avion "boing 767" sa 163 putnika i 12 članova posade pao u more blizu Komorskih ostrva pošto je ostao bez goriva. U nesreći poginulo 125 osoba.

1999. - Predsednik SAD Bil Klinton stigao na Kosmet, gde je posetio američku vojnu bazu Bondstil kod Uroševca i razgovarao s predstavnicima Srba i kosovskih Albanaca. Klinton od Albanaca tražio da oproste Srbima i poručio im da je vreme za borbu prošlo.

2001. -
U sukobima Izraelaca i Palestinaca na Zapadnoj obali ubijen vođa vojnog krila Hamasa Mahmud Abu Hanod.
Tribunal u Hagu podigao treću optužnicu protiv bivšeg predsednika Jugoslavije Slobodana Miloševića, za genocid u Bosni i Hercegovini. Milošević ranije optužen za zločine na Kosovu i Hrvatskoj.

2002. - Novi premijer Pakistana Mir Zafarula Kan Džamali položio zakletvu i formalno uspostavio civilnu vlasti posle trogodišnje vojne diktature.

2003. - Pod pritiskom demonstranata i opozicije, dugogodišnji predsednik Gruzije Eduard Ševarnadze podneo ostavku zbog falsifikovanja izbornih rezultata. Za predsednika Gruzije 15. januara 2004. izabran lider gruzijskog Nacionalnog pokreta Mihail Sakašvili.




Rođenja
912. - Oton I Veliki, nemački kralj i car Svetog rimskog carstva († 973.)
1221. - Alfonso X Učeni, kralj Kastilje i Leona.
1855. - Stevan Sremac, srpski književnik.
1883. - Hose Klemente Orosko, meksički slikar.
1887. - Henri Mosli, engleski fizičar. († 1915).
1933. - Kžištof Penderecki, poljski kompozitor.

Smrti
1824. - Fjodor Aleksejev, ruski slikar (* oko 1753.)
1976. - Andre Malro, francuski pisac i političar.
1995. - Luj Mal, francuski filmski režiser.



Izvor: Wikipedia

24. novembar (24.11.) je 328. dan godine po gregorijanskom kalendaru (329. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 37 dana.



1642. - Holandski moreplovac Abel Janson Tasman južno od Australije otkrio ostrvo i nazvao ga Van Dimenova Zemlja, kasnije njemu u čast nazvano Tasmanija.

1859. - Objavljena knjiga engleskog prirodnjaka Čarlsa Darvina "Poreklo vrsta". Njegova revolucionarna teorija evolucije izazvala velike kontroverze u naučnim krugovima, a crkveni se uplašili da će knjiga podriti religijska verovanja o postanku sveta.

1941. - Počela nemačka ofanziva na grad Užice, u Drugom svetskom ratu. Odstupnicu glavnog dela partizanskih snaga činio Radnički bataljon. Nemci zauzeli grad krajem novembra, a tokom borbi na Kadinjači, 14 kilometara zapadno od Užica, poginulo 180 branilaca grada.

1963. - Dva dana posle atentata na predsednika SAD Džona Kenedija u Dalasu, Džek Rubi u policijskoj stanici ubio, iz revolvera, Lija Harvija Osvalda, osumnjičenog za atentat.

1974. - Predsednik SAD Džerald Ford i sovjetski lider Leonid Brežnjev u Vladivostoku postigli privremen sporazum o ograničenju ofanzivnog strateškog nuklearnog oružja.

1976. - Zemljotres razorio grad Muradije i na stotine sela na istoku Turske. Poginulo oko 5.300 ljudi, a 50.000 ostalo bez domova.

1989. - Pod pritiskom masovnih demonstracija u Pragu, kompletno rukovodstvo Komunističke partije Čehoslovačke podnelo ostavke, uključujući generalnog sekretara Miloša Jakeša. Na mesto generalnog sekretara partije došao Karol Urbanek.

1992. - Na jugu Kine srušio se putnički avion "boing 737". U najtežoj nesreći u istoriji kineskog vazduhoplovstva život izgubila 141 osoba, svi putnici i članovi posade.

1995. - Irci na referendumu tesnom većinom izglasali legalizaciju razvoda braka.

1998. -
Predsednik Jugoslavije Slobodan Milošević smenio načelnika Generalštaba Vojske Jugoslavije, general-pukovnika Momčila Perišića.
General Emil Lahud, prvi predsednik Libana posle okončanja 15-godišnjeg građanskog rata u toj bliskoistočnoj zemlji, preuzeo dužnost šefa države.

2000. -
Oko 900.000 ljudi protestovalo na ulicama Barselone zbog terorističkih akcija baskijske separatističke organizacije ETA. Na čelu protestne kolone bili premijer Španije Hose Maria Asnar i drugi državni i politički zvaničnici.
Predsednik Jugoslavije Vojislav Koštunica doputovao u Zagreb na Samit na vrhu država Jugoistočne Evrope i Evropske unije, u prvu posetu nekog srpskog zvaničnika Hrvatskoj od raspada SFRJ.

2003. - Vrhovni sud u Glazgovu, u Škotskoj, na 27 godina zatvora osudio libijskog obaveštajca Abdela Baseta Ali al Megrahija, 2001. proglašenog krivim za učešće u rušenju aviona Pan ama na letu broj 103 iznad jezera Lokerbi u Škotskoj, 1998.




Rođenja
1632. - Baruh de Spinoza, holandski filozof jevrejskog porekla. (†1677.)
1729. - Aleksandar Vasiljevič Suvorov, ruski vojskovođa. (†1800.)
1864. - Anri de Tuluz-Lotrek, francuski slikar. (†1901.)
1833. - Jovan Jovanović Zmaj, srpski pisac, dramaturg i dečiji pesnik. (†1904.)
1954. - Emir Kusturica, filmski režiser.
1980. - Vule Avdalović, srpski košarkaš.

Smrti
1572. - Džon Noks, škotski protestantski reformator, sledbenik Kalvina.
1848. - lord Melburn, britanski državnik, premijer i poverenik kraljice Viktorije.
1916. - Hajrem Stivens Maksim, britanski konstruktor oružja američkog porekla, izumitelj mitraljeza.
1929. - Žorž Benžamin Klemanso, francuski državnik.
1957. - Dijego Rivera, meksički slikar i komunistički aktivista.
1991. - Fredi Merkjuri, britanski rok muzičar, frontmen i pevač grupe Queen.



Izvor: Wikipedia

25. novembar (25.11.) je 329. dan godine po gregorijanskom kalendaru (330. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 36 dana.


1783. - Poslednji britanski vojnici su napustili Njujork, nakon završetka Američkog rata za nezavisnost.

1877. - Izbila je Topolska buna na Stanovljanskom polju blizu Kragujevca, kada su Lepenički i Jasenički bataljoni odbili da polože zakletvu knezu Milanu Obrenoviću uoči Drugog srpsko-turskog rata i pokušali da na vlast dovedu Petra Karađorđevića. Ustanak je ugušen 29. novembra, a od 70 učesnika optuženih za veleizdaju, 24 su osuđena na smrt, od kojih su sedmorica streljana.

1884. -
U Sent Luisu u američkoj državi Misuri Džon Majenberg patentirao je mleko u prahu.
Otvoren je prvi tečaj engleskog jezika u Velikoj školi u Beogradu.

1915. - Vrhovna komanda srpske vojske u Prvom svetskom ratu donela je odluku o povlačenju trupa preko Crne Gore i Albanije. U povlačenju vojnika praćenih izbeglicama, život je izgubilo više od 240.000 ljudi. Na Krf je savezničkim brodovima prebačeno 135.000 vojnika, koji su oporavljeni i reorganizovani nastavili borbe na Solunskom frontu naredne godine.

1936. - Nemačka i Japan su potpisale Antikominterna pakt kojim su se obavezale na borbu protiv širenja komunizma.

1941. - Poginulo je 848 britanskih mornara kada je nemačka podmornica potopila britanski ratni brod "Baram" u Drugom svetskom ratu.

1943. - Održano prvo zasjedanje Zemaljskog antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Bosne i Hercegovine (ZAVNOBiH) u Mrkonjić-Gradu.

1952. - U Londonu je prvi put izvedena "Mišolovka" Agate Kristi, pozorišni komad koji se i danas prikazuje u pozorištima širom sveta. U londonskom pozorištu Sent Martin neprekidno se izvodi već 50 godina.

1965. - Vojnim udarom pod vođstvom generala Žozefa Mobutua u Kongu je zbačen sa vlasti predsednik Žozef Kasavubu. Kasnije je proglašena Demokratska Republika Kongo, 1971. naziv je promenjen u Republika Zair, a njen predsednik je uzeo ime Mobutu Sese Seko.

1969. - Član "Bitlsa" Džon Lenon vratio je titulu Reda Britanske Imperije koju mu je 1965. dodelila kraljica Elizabeta II, u znak protesta zbog podrške Velike Britanije agresiji SAD u Vijetnamu i britanske politike u nigerijskoj provinciji Bijafra.

1970. - Japanski pisac Jukio Mišima, je počinio javno rutualno samoubistvo (harakiri), u znak protesta protiv "vesternizacije" Japana.

1975. - Surinam dobio nezavisnost od Holandije

1992. - Parlament Češke je glasao za podelu Čehoslovačke na posebne države Češku i Slovačku od 1. januara 1993.

1996. - Više od 100.000 ljudi protestovalo je ulicama Beograda zbog sudskog poništavanja pobede opozicione koalicije "Zajedno" na lokalnim izborima, optužujući predsednika Slobodana Miloševića da je pokrao izbore.

2001. - Američka kompanija "Edvansd sel tehnolodži" saopštila je da je klonirala ljudski embrion. Prema izjavi naučnika dostignuće će biti korišćeno u medicini, a ne za kloniranje ljudskog bića.

2002. -
Predsednik Crne Gore Milo Đukanović podneo je ostavku. Dan kasnije predložen je za mandatara nove crnogorske vlade.
UNMIK preuzeo kontrolu nad opštinskom administracijom u severnom delu Kosovske Mitrovice, koju su do tada kontrolisali Srbi. Time je nakon tri godine i pet meseci međunarodna zajednica uspostavila vlast na čitavoj teritoriji Kosova.




Rođenja
1828. - Franjo Rački, hrvatski sveštenik, istoričar i političar.
1835. - Endru Karnegi, američki industrijalac škotskog porekla.
1562. - Lope de Vega, reformator španskog pozorišta i dramski pisac .
1577. - Pit Piterzon Hajn, holandski mornarski oficir († 1629.)
1924. - Ante Marković, hrvatski i jugoslovenski političar, poslednji predsednik Saveznog izvršnog veća (premijer) SFRJ

Smrti
1560. - Andrea Dorija, đenovljanski admiral.
1865. - Hajnrih Bart, nemački istraživač. (*1821.)
1914. - Davorin Jenko, slovenački kompozitor. (*1835).
1959. - Žerar Filip, francuski filmski i pozorišni glumac.
1974. - U Tant, burmanski diplomata. (*1909).
2003. - Tedi Vilburn, kantri muzičar.



Izvor: Wikipedia

26. novembar (26.11.) je 330. dan godine po gregorijanskom kalendaru (331. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 35 dana.



1703. - U dvodnevnoj "Velikoj oluji" u južnoj Engleskoj poginulo je najmanje 8.000 ljudi.

1880. - Velike sile su prisilile Tursku da Crnoj Gori preda Ulcinj, koji su Crnogorci zauzeli u ratu od 1876. do 1878.

1914. - U Prvom svetskom ratu eksplodirao je britanski ratni brod "Bulvork", dok je u njega ukrcavana municija. Od 750 članova posade preživelo je samo njih 12.

1922. - Otvorena je grobnica faraona Tutankamona, koju je u Dolini kraljeva kod Luksora otkrio engleski arheolog Hauard Karter. Karter i lord Karnavon bili su prvi ljudi koji su ušli u grobnicu posle više od 3.000 godina, kada je u nju položen faraon.

1940. - Nemci su u okupiranoj Varšavi u Drugom svetskom ratu počeli da ograđuju deo grada od kojeg su napravili geto za oko pola miliona poljskih Jevreja.

1941. - Šest japanskih nosača aviona u velikoj tajnosti isplovilo ka američkoj luci Perl Harbur.

1942. - U Bihaću je u Drugom svetskom ratu osnovano Antifašističko veće narodnog oslobođenja Jugoslavije, a 54 delegata su izabrala Izvršni odbor AVNOJ-a sa dr Ivanom Ribarom na čelu.

1949. - U Indiji je prihvaćen ustav kojim je Indijska Unija postala republika u okviru britanskog Komonvelta. Ustav je stupio na snagu u januaru 1950.

1965. - Francuska je lansirala prvi veštački satelit.

1967. - Narodni oslobodilački front proglasio je u Adenu Narodnu Republiku Jemen (Južni Jemen), nakon 128 godina britanske kolonijalne vladavine.

1978. - Iranski verski lideri i političari, u nastojanju da obore šaha Rezu Pahlavija, proglasili su generalni štrajk koji je paralizovao život u Iranu.

1979. - Međunarodni olimpijski komitet glasao je da se, posle 21 godine odsustva, Kini obnovi članstvo u toj organizaciji.

1986. - Od iranske rakete koja je pala u irački glavni grad Bagdad poginulo je 48 čivila.

1987. - Tajfun je na Filipinima razorio oko 14.000 kuća, poginulo je 270 ljudi.

1990. - Savet bezbednosti UN je odobrio mirovni plan za Kambodžu.

1993. - Prvi generalni štrajk u Belgiji posle gotovo pola veka paralizovao je privredu i saobraćaj i primorao vladu na pregovore sa sindikatima.

1998. - U zajedničkoj deklaraciji tokom posete kineskog predsednika Đanga Cemina, Japan je izrazio duboko kajanje zbog akcija koje je preduzeo u Kini u Drugom svetskom ratu.

2000. - Bivši predsednik SR Jugoslavije Slobodan Milošević je na vanrednom kongresu Socijalističke partije Srbije ponovo izabran za predsednika partije. Milošević je u junu naredne godine izručen Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu.

2001. - Nepalski kralj Đanendra objavio je vanredno stanje u zemlji nakon trodnevnih nemira, tokom kojih je ubijeno najmanje sto ljudi, a koje su izazvali pripadnici maoističkog gerilskog pokreta u pokušaju da svrgnu monarhiju sa vlasti.



Rođenja
1894. - Norbert Viner, američki matematičar i osnivač kibernetike.

Smrti
1504. - Isabela I Katolička, kraljica Kastilje od 1474.
1744. - Đuzepe Gvarneri, italijanski graditelj violina.
1855. - Adam Mickijevič, poljski pisac.
1888. - German Anđelić, patrijarh srpske pravoslavne crkve. (* 1822.)
1968. - Arnold Cvajg, nemački pisac.



Izvor: Wikipedia