27 februar

Događaji
280 - Rođen rimski imperator Konstantin I, koji je počeo hristijanizaciju Rimskog carstva (prema nekim izvorima rođen je u Naisusu, današnjem Nišu). Godine 312. izdao je Milanski edikt o toleranciji kojim je hrišćanstvo izjednačio sa ostalim verama, a 325. je sazvao Prvi vaseljenski sabor u Nikeji na kojem je stvoren temelj dogmatskog i kanonskog sistema hrišćanske crkve. Osnovao je 330. Konstantinopolj, novu prestonicu Rimskog carstva.
1617 - U selu Stolbovo, sklopljen mirovni ugovor između Švedske i Rusije. Šveđani su vratili Rusiji područje Novgoroda i priznali dinastiju Romanovih, ali su zadržali južnu obalu Finskog zaliva i Karelijsku prevlaku i time odsekli Rusiju od Baltika, što je trajalo sve do Severnog rata.
1844 - Dominikanska Republika postala nezavisna od Haitija.
1881 - Buri pobedili Britance u bici kod Majuba Hila u južnoj *Africi. Na isti dan 1900. britanske trupe pod komandom lorda Kičinera odnele su presudnu pobedu nad Burima u bici kod Pardenberga.
1887 - Umro ruski kompozitor i naučnik Aleksandar Borodin, pripadnik muzičke grupe "Velika petorica", čije je delo značajno doprinelo razvoju ruske simfonije i kamerne muzike. Na svom životnom delu, operi "Knez Igor" radio je 18 godina, a dovršili su je Rimski-Korsakov i Glazunov, stvorivši remek-delo ruske romantične opere. Autor je i značajnih radova iz hemije i biohemije.
1900 - Osnovana britanska Laburistička partija, s Remzijem Mekdonaldom kao sekretarom.
1902 - Rođen američki pisac Džon Štajnbek, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1962. Književni uspeh postigao je romanom "Kvart Tortilja" 1935, a potom su usledila čuvena dela "O miševima i ljudima", "Plodovi gneva", "Zima našeg nezadovoljstva", "Istočno od raja".
1905 - Reorganizacijom Velike škole, osnovan Beogradski univerzitet, prva univerzitetska ustanova u Srbiji.
1933 - U požaru, koji su podmetnuli nacisti, izgorela zgrada nemačkog parlamenta, Rajhstag, u Berlinu. Optuživši komuniste, nacisti su taj događaj iskoristili za obračun s političkim oponentima i zavodeći teror uništili poslednje ostatke parlamentarno-demokratskog sistema u zemlji.
1936 - Umro ruski lekar i naučnik Ivan Petrovič Pavlov, osnivač Instituta za eksperimentalnu medicinu, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1907. Njegova teorija o uslovnim refleksima snažno je uticala na mnoge naučne discipline, posebno na psihologiju, psihijatriju i medicinu.
1939 - Velika Britanija i Francuska priznale vladu generala Franciska Franka u Španiji.
1952 - Održana prva sednica UN u novom stalnom sedištu svetske organizacije u Njujorku.
1963 - Dolaskom na vlast izabranog predsednika Huana Boša Gavinja, u Dominikanskoj Republici je posle 33 godine okončan period diktature. Osnivač i vođe Revolucionarne dominikanske partije, Gavinjo je od 1930. živeo u izbeglištvu.
1976 - U Zapadnoj Sahari, koju je dan ranije Španija predala na upravljanje Maroku i Mauritaniji, oslobodilački front Polisario proklamovao je Saharsku Arapsku Demokratsku Republiku.
1993 - Na pruzi Beograd-Bar u stanici Štrpci naoružani otmičari izveli su iz voza 20 putnika, jugoslovenskih državljana muslimanske nacionalnosti i odveli ih u nepoznatom pravcu. Nebojša Ranisavljević, jedan od učesnika, osuđen je 9. septembra 2002. na 15 godina zatvora zbog ratnog zločina protiv civilnog stanovništva.
1994 - U eksploziji bombe u maronitskoj katoličkoj crkvi u Libanu poginulo je deset i ranjeno 60 vernika koji su pred oltarom čekali da budu pričešćeni.
1996 - SR Jugoslavija ukinula sankcije protiv Republike Srpske (blokada na Drini) uvedene 4. avgusta 1994.
1999 - Međunarodne organizacije za borbu protiv korišćenja nagaznih mina procenile su da je u 64 zemlje širom planete rasuto preko 100 miliona nagaznih mina, od čega se sedam miliona nalazi na prostoru bivše Jugoslavije. Prema ovim podacima eksplozije nagaznih mina svakog meseca ubiju ili osakate 2.000 ljudi od kojih su 90 odsto civili, medju kojima je najveći broj dece.
2002 - Više od 60 ljudi poginulo je, kada su muslimanski ekstremisti napali voz sa hinduskim nacionalistima u Indiji.
2002 - U 83 godini života umro je Spajk Miligan osnivač britanske komedije 20. veka.
2003 - Tribunal u Hagu izrekao je bivšoj predsednici RS Biljani Plavšić kaznu od 11 godina zatvora i ona je upućena na izdržavanje kazne u švedski zatvor Hinseberj. Plavšićeva je krajem 2002. godine priznala krivicu za progon nesrpskog stanovništva tokom rata u BiH.
2003 - Demografi Ujedinjenih nacija smanjili su svoje ranije prognoze o naseljenosti planete za 2050-tu godinu, sa 9,3 na 8,9 milijardi, zbog povećanja smrtnosti ljudi od AIDS-a.

Smrti
1929 - Frajher Hugo fon Haberman, slikar (*1849)
1989 - Konrad Lorenc, austrijski naučnik ponašanja i nosilac nobelove nagrade (*1903)

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Prepodobnog Aksentija
Prepodobnog Isakija, zatvornika pečerskog

28 februar

Rođenja
1901. - Linus Karl Pauling (Linus Carl Pauling), američki hemičar i biohemičar. Dobitnik je dve Nobelove nagrade. Prva nagrada iz hemije 1954, a druga za mir 1962. (†1994).

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog apostola Onisima
Prepodobnog Evsevija

1525. Španski osvajač Ernan Kortes pogubio poslednjeg astečkog cara Kuautemoka.
1825. Rusija i Velika Britanija potpisale ugovor kojim je određena granica između Aljaske i Kanade.
1832. U Beogradu osnovana Narodna biblioteka Srbije kao deo Državne štamparije. Biblioteka potom bila pod Ministarstvom prosvete, a od 1871. samostalna ustanova. Odluku o osnivanju doneo knez Miloš Obrenović.
1844. Tokom prikazivanja nove fregate "Prinston", koje je na reci Potomak priredila mornarica SAD, na brodu eksplodirao jedan od topova, usmrtivši državnog sekretara, ministra mornarice i još nekoliko funkcionera Vlade.
1862. U Srbiji donet prvi zakon o advokaturi.
1869. Umro francuski pisac i diplomata Alfons de Lamartin, jedan od najvećih liričara romantizma. U proznom delu "Put na istok" sa simpatijama opisao Srbiju i njenu borbu za slobodu.
1916. Završeno prebacivanje glavnine srpske vojske, od oko 140.000 vojnika, iz okupirane Srbije, u Prvom svetskom ratu, na ostrvo Krf. Oporavljena narednih meseci, reorganizovana i naoružana, srpska vojska se u leto iste godine vratila u borbu na Solunskom frontu. Tokom povlačenja preko Albanije od decembra 1915. više od 200.000 vojnika i civila umrlo od gladi, iscrpljenosti i zime.
1922. Velika Britanija formalno proglasila nezavisnost Egipta, ali zadržala kontrolu nad Sueckim kanalom i poslovima odbrane zemlje.
1931. Član Donjeg doma britanskog parlamenta Osvlad Mozli osnovao Novu partiju, koja je godinu dana kasnije postala Britanska unija fašista.
1933. Adolf Hitler, dan po paljenju Rajhstaga, ubedio predsednika Nemačke Paula fon Hindenburga da potpiše Zakon o odbrani naroda i države, kojim su ukinute lične slobode, sloboda govora i štampe i pravo na okupljanje. U nekoliko narednih dana uhapšeno više od 4.000 komunista.
1941. U izbeglištvu umro bivši španski kralj Alfonso XIII. Odbivši da abdicira 1931, kada su na izborima u Španiji pobedili republikanci, bio prisiljen da napusti zemlju.
1948. Poslednje britanske vojne jedinice napustile Indiju. Laburistička vlada 1947. ukinula britansku vladavinu nad Indijom.
1953. Jugoslavija, Grčka i Turska u Ankari potpisale sporazum o političkoj, privrednoj i vojnoj saradnji, poznat kao Balkanski savez.
1974. SAD i Egipat posle sedam godina prekida obnovili diplomatske odnose.
1975. U najtežoj podzemnoj železničkoj nesreći u Velikoj Britaniji 42 putnika poginula kad je voz u punoj brzini udario u ogradu u stanici "Murgejt" u londonskom metrou.
1986. U centru Stokholma ubijen premijer Švedske i lider Socijaldemokratske stranke Ulof Palme. Jedan od najpopularnijih evropskih političara u to vreme ubijen na ulici dok se sa suprugom vraćao kući iz bioskopa. Atentator nije otkriven.
1991. Završen Zalivski rat, koji su 42 dana SAD i saveznici vodili protiv Iraka. Iračke snage prisiljene da napuste Kuvajt koji su okupirale 1. avgusta 1990.
1991. Srpsko nacionalno veće i Izvršno veće Srpske autonomne oblasti Krajina donelo odluku o odvajanju SAO Krajine od Hrvatske i ostanak u Jugoslaviji.
1993. Američki vojni transporteri iznad istočne Bosne izbacili prve tovare humanitarne pomoći u hrani i lekovima, čime je počela "Operacija padobran" u ratom zahvaćenoj Bosni i Hercegovini.
1994. U zoni zabranjenog leta iznad BiH zapadno od Banjaluke dva američka aviona F16 srušila su četiri srpska "galeba".
1997. U Iranu zemljotres razorio više od 20 sela, poginulo oko 1.000 ljudi.
1998. Posle ubistva četiri srpska policajca kod Glogovca i Srbice, na području Drenice na Kosovu počeli sukobi srpskih snaga bezbednosti i kosovskih Albanaca, pripadnika Oslobodilačke vojske Kosova.
2002. U potrazi za Radovanom Karadžićem, pripadnici Sfora sproveli opsežnu akciju na području Čelebića, ali nisu uspeli da uhapse ratnog lidera bosanskih Srba optuženog pred Međunarodnim sudom u Hagu za ratne zločine.
2003. Na zajedničkoj sednici oba veća Skupštine Jugoslavije proglašena Povelja o ljudskim i manjinskim pravima i građanskim slobodama.

1 mart

Događaji
293 - Kostantius Klorus i Galerius proglašeni su cezarima.
1498 - Vasko de Gama kao portugalski moreplovac je prvi Evropljanin koji se iskrcao na obale sadašnje afričke države Mozambik na svome putu ka Indiji.
1562 - Francuski rimokatolici su, pod vođstvom župana Fransoa od Gize (duc François de Guise), i uz podršku Vatikana u Vasiju (Wassy) poklali 1.200 hugenota (Huguenots) - francuskih protestanata, izazvavši religiozni rat koji je trajao do 1598 godine.
1565 - Estasio de Sa osnovao Rio de Žaneiro.
1643 - Posle Portugala i Francuske, Španski kralj Karlo III (Karlos III) proterao je iz zemlje rimokatolički jezuitski red.
1803 - Ohajo se kao 17-ti, priključuje Sjedinjenim Američkim Državama.
1815 - Francuski car Napoleon prvi iskrcao se na obalu Francuske, tri dana pošto je s grupicom sledbenika napustio mediteransko ostrvo Elba na kojem je bio zatočen pošto je primoran da abdicira u aprilu.
1872 - U planinskom području Jeloustona u SAD, osnovan je prvi nacionalni park u svetu.
1878 - Pobedom Srbije završen je Drugi srpsko-turski rat. Prvi rat sa Otomanskim carstvom 1876. i 1877. - okončan je neuspehom Srbije, ali joj je drugi 1877. i 1878. doneo teritorijalno proširenje za četiri okruga i međunarodno priznanje na Berlinskom kongresu 1878. Ti ratovi bili su nastavak oslobodilačke borbe, a neposredan povod bio je ustanak Srba 1875. protiv turske vlasti u Bosni i Hercegovini.
1919 - U Beogradu se sastao prvi jugoslovenski parlament - privremeno narodno predstavništvo Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca u kojem je bilo 296 poslanika, postavljenih ukazom vlade. Poslanici su mahom bili iz ranijih parlamenata jugoslovenskih zemalja, izabrani pre Prvog svetskog rata.
1941 - Bugarska je u Drugom svetskom ratu pristupila Trojnom paktu i već 2. marta 1941. u nju su iz Rumunije počele da ulaze nemačke trupe. Uz pomoć Adolfa Hitlera, revanšistička politika Bugarske još više je usmerena protiv Jugoslavije, prema kojoj je godinama imala teritorijalne pretenzije, zauzevši tako veći deo Makedonije i jugo-istok Srbije.
1942 - U Čajniču je u Drugom svetskom ratu od oko hiljadu boraca formirana Druga proleterska brigada s četiri bataljona, u čiji su sastav ušli Prvi i Četvrti bataljon Užičkog, Drugi bataljon Čačanskog i Treći bataljon Šumadijskog odreda. Na borbenom putu dugom oko 24.000 kilometara brigada je izvela više od 120 većih operacija širom Jugoslavije.
1943 - Britansko ratno vazduhoplovstvo počelo je u Drugom svetskom ratu da sistematski bombarduje evropske železničke sisteme na teritoriji pod kontrolom Nemačke.
1946 - Engleska banka prelazi u državno vlasništvo, a njeni dotadašnji akcioneri se obeštećuju.
1954 - SAD su saopštile da su na pacifičkom ostrvu Bikini izvele prvu probu hidrogenske bombe.
1954 - U glavnom gradu Venecuele Karakasu otvorena je prva konferencija Organizacije američkih država.
1959 - Arhiepiskop Makarios treći vratio se na Kipar iz izgnanstva sa Sejšelskih ostrva, na koja su ga 1956. proterali Britanci. Krajem 1959. Velika Britanija, Grčka i Turska sporazumele su se o nezavisnosti Kipra, a Makarios je 1960. postao prvi predsednik Kiparske republike, što je ostao do smrti 1977.
1966 - Posle tri i po meseca leta, na Veneru se spustila sovjetska “Venera 3“, prvi vasionski brod koji je prispeo na neku drugu planetu.
1983 - u Cirihu, Svoč grup AG predstavlja javnosti prvi Svoč sat.
1985 - U Urugvaju je preuzeo vlast predsednik Hulio Sangineti, čime je okončana devetogodišnja vojna vladavina u toj južnoameričkoj zemlji.
1991 - Na prvim slobodnim izborima u Albaniji, Albanska partija rada osvojila je 176 od 250 poslaničkih mesta i zadržala vlast, ali je predsednik partije Ramiz Aljija [Alia] izgubio u svojoj izbornoj jedinici.
1992 - Bosanski muslimani i Hrvati su na referendumu glasali za otcepljenje od Jugoslavije, a u Sarajevu su muslimani ispred srpske pravoslavne crkve pucali na srpske svatove, što je nagovestilo gradjanski rat u bivšoj BiH. Ubijen je otac mladoženje Nikola Gardović i ranjen sveštenik Radenko Miković, a ubice - koje vlast muslimanskog lidera Alije Izetbegovića nije ni pokušala da identifikuje i kazni - spalile su i srpsku zastavu.
1992 - U Crnoj Gori se na referendumu 63 odsto gradjana izjasnilo za zajedničku državu sa Srbijom - Saveznu Republiku Jugoslaviju. Čelnici najvećih političkih stranaka su tim povodom izjavili da narode Crne Gore i Srbije povezuju etničke, ekonomske, kulturne, istorijske i druge veze i da ih one upućuju na zajednički interes da žive u jednoj državi.
1993 - Američki vojni transporteri su iznad istočne Bosne izbacili prve tovare s hranom i lekovima, čime je u Bosni i Hercegovini počela “Operacija padobran“.
1994 - Posle četvorodnevnih pregovora pod pritiskom SAD, predstavnici Hrvatske, i bosanskih muslimana i Hrvata su u Vašingtonu potpisali preliminarni sporazum o stvaranju muslimansko-hrvatske federacije u BiH.
1996 - Niko od 123 putnika i člana posade nije preživeo pad peruanskog putničkog aviona “Boing 737“, u najtežoj nesreći u istoriji civilnog vazduhoplovstva u Peruu.
1997 - Albanska vlada premijera Saljija Beriše podnela je ostavku, posle dvomesečnih krvavih nereda izazvanih krahom štedionica u kojima je desetine hiljada Albanaca izgubilo životnu ušteđevinu.

Smrti
1643 - Đirolamo Freskobaldi, najveći majstor svog vremena na orguljama.
1958 - Toma Rosandić, prvi rektor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva proslavlja:
Svetih dvanaest mučenika
Svetog Maruta
Svetog prepodobnomučenika Romana

2 mart

Događaji
1917 - Tokom Februarske revolucije u Rusiji, car Nikolaj II abdicirao je i formirana je privremena vlada Georgija Lvova. Car je potom zajedno s porodicom interniran prvo u Carsko Selo, a nakon što mu je Engleska uskratila azil, u Tobolsk. Kada je izbila Oktobarska revolucija carska porodica je premeštena u Jekaterinburg, gde je 1918. pogubljena.
1919 - U Moskvi održan osnivački kongres Komunističke internacionale (Kominterna), kojem su prisustvovala 52 delegata iz 30 zemalja. Kominterna je odigrala značajnu ulogu u odbrani SSSR-a, prve socijalističke zemlje, a mnogim partijama i pokretima pružila je ideološku, političku i materijalnu pomoć, da bi se u Staljinovo vreme pretvorila u centralističku organizaciju čije su članice bile obavezne da slede Staljinovu liniju.
1943 - Počela bitka u Bizmarkovom moru u Drugom svetskom ratu u kojoj su saveznički avioni potopili 12 japanskih ratnih brodova, sprečivši ih da dopreme pojačanja na Novu Gvineju. Tokom bitke poginulo je oko 4.000 Japanaca.
1949 - Američki kapetan Džejms Galager spustio se u bazu Fort Vort u Teksasu, okončavši prvi let oko Zemlje bez spuštanja. On je za 94 časa i jedan minut avionom "B-50" preleteo 37.742 kilometra.
1956 - Francuska priznala nezavisnost Maroka.
1962 - U Burmi izvršen vojni udar pod vodjstvom Ne Vina. Vojni režim okončan je na isti dan 1974, kada je stupio na snagu novi ustav, a Burma proglašena socijalističkom republikom s predsednikom Ne Vinom.
1988 - Predsednik Saveza komunista Srbije Slobodan Milošević, obraćajući se okupljenim Srbima sa Kosova ispred zgrade Skupštine SFR Jugoslavije, najavio je hapšenje albanskih lidera na Kosovu.
1994 - U Vašingtonu su predsednik bošnjačke vlade Haris Silajdžić, predstavnik bosanskih Hrvata Krešimir Zubak i ministar inostranih poslova Hrvatske Mate Granić potpisali preliminarni sporazum o spajanju hrvatskih i muslimanskih teritorija u Bosni u federaciju sedam etničkih kantona.
1996 - Teškim izbornim porazom Laburističke partije australijskog premijera Pola Kitinga, okončana je trinaestgodišnja vladavina laburista u Australiji.
1998 - Film "Titanik" postao je prvi film u svetu koji je ostvario prihod od milijardu dolara.
1999 - Ruandski pobunjenici iz plemena Hutu ubili osam od 17 stranih turista koje su oteli prethodnog dana. Otmičari su kasnije ubijeni.
2000 - Britanske vlasti dozvolile su bivšem čileanskom diktatoru Augustu Pinočeu da napusti London i ode u Čile, odbivši zahtev Španije za njegovu ektradiciju. Narednog dana Pinoče je stigao u Čile.
2002 - Devet izraelskih civila ubijeno je u Jerusalemu u samoubilačkom bombaškom napadu arapskih ekstremista.
2003 - Francuski predsednik Žak Širak doputovao je u zvaničnu posetu Alžiru. To je prva poseta na najvišem nivou od kada je Alžir stekao nezavisnost od Francuske 1962. godine, posle osmogodišnjeg brutalnog rata.

Rođenja
1459 - Adrijan Floriszon, holandski sveštenik.
1824 - Bedžih Smetana, češki kompozitor, dirigent i pijanista.
1931 - Mihail Sergejevič Gorbačov, ruski državnik.

Smrti
1855 - Nikolaj I Pavlovič, ruski car.
1921 - Nikola I Petrović Njegoš, crnogorski kralj, vojskovođa i pisac srpskog porekla.

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva proslavlja:
Svetog velikomučenika Teodora Tirona
Prepodobnog Teodosija Bugarina i Romana učenika Teodosijevog
Svetu Marijamnu

3 mart

Događaji
1808 - Francuske trupe pod komandom maršala Joakima Mire Miraa zauzele Madrid.
1861 - Manifestom cara Aleksandra II ukinuto kmetstvo u Rusiji. Više od 47 miliona kmetova oslobođeno feudalnog odnosa i dobilo pravo da trguje, da se bavi zanatima i svim poslovima u privredi.
1875 - U Pariskoj operi prvi put izvedena Bizeova opera "Karmen".
1878 - Potpisan Sanstefanski mirovni ugovor Rusije i Turske kojim je Rusija pokušala da "istočno pitanje" reši u svoju korist i stvaranjem Velike Bugarske, koja je obuhvatila i neka područja istočne Srbije, obezbedi prevlast na Balkanu. Zbog žestokog protivljenja evropskih sila, Srbije i Grčke, revizija Sanstefanskog ugovora izvršena na Berlinskom kongresu u junu iste godine.
1886 - Posle srpskog poraza kod Slivnice, Srbija i Bugarska zaključile Bukureštanski mir. Tromesečni rat koji je počeo kralj Milan Obrenović zbog pripajanja istočne Rumelije Bugarskoj znatno oslabio kraljev položaj u zemlji.
1918 - U Brest-Litovsku potpisan mirovni ugovor Sovjetske Rusije i Nemačke i njenih saveznika u Prvom svetskom ratu. Zbog unutrašnje nestabilnosti i izostanka podrške sila Antante, sovjetska vlast prisiljena da napravi velike teritorijalne ustupke i pristane da Nemačkoj plati ratnu odštetu.
1924 - Narodna skupština u Ankari ukinula Muslimanski kalifat i proterala iz zemlje kalifa i njegovu porodicu, kao deo reformi koje je na modernizaciji zemlje pokrenuo predsednik Kemal Ataturk.
1944 - Američki ratni avioni su se prvi put u Drugom svetskom ratu pojavili iznad Berlina.
1974 - U dotad najtežoj nesreći u istoriji civilnog vazduhoplovstva, poginulo je svih 346 osoba u turskom putničkom avionu DC-10, koji se srušio blizu Pariza.
1980 - Francuski predsednik Valeri Žiskar d'Esten je u razgovoru s državnicima arapskih zemalja Persijskog zaliva prvi put u zvaničnoj formi priznao palestinskom narodu pravo na samoopredeljenje.
1980 -Vođa partije ZAPU Robert Mugabe ubedljivom većinom dobio prve slobodne izbore u Rodeziji i potom formirao prvu većinsku crnačku vladu.
1991 - Stanovnici Letonije i Estonije ubedljivom većinom glasali za nezavisnost od Sovjetskog Saveza.
1996 - U Španiji je konzervativna Narodna partija Hosea Marije Asnara dobila parlamentarne izbore, okončavši 13 godina vladavine socijalističkog premijera Felipea Gonzalesa.
1996 - U eksploziji bombe u autobusu u centru Jerusalima poginulo 19 ljudi, među kojima i bombaš-samoubica.
1996 - Jugoslovenske vlasti uhapsile Radoslava Kremenovića i Dražena Erdemovića, koje je Haški sud osumnjičio za ratne zločine počinjene u Srebrenici u julu 1995, i predale ih Međunarodnom sudu. Kremenović, posle istrage, pušten u maju jer sud nije dokazao njegovu krivicu, a Erdemović, prvi optuženi koji je priznao krivicu, osuđen na pet godina zatvora.
1997 - Najmanje 125 ljudi poginulo, a više od 450 povređeno kada je putnički voz u pakistanskoj provinciji Pendžab u punoj brzini izleteo iz šina.
2000 - Međunarodni sud za ratne zločine u Hagu osudio ratnog komandanta snaga bosanskih Hrvata, generala Tihomira Blaškića, na 45 godina zatvora zbog zločina koje su hrvatske snage počinile nad muslimanima u srednjoj Bosni, od 1992. do 1994. godine.
2002 - Švajcarci su se na referendumu izjasnili za ulazak svoje zemlje u Ujedinjene nacije.
2003 - Poslanici Skupštine Srbije i Crne Gore izabrali su Dragoljuba Mićunovića za predsednika parlamenta novoformirane državne zajednice.
2004 - Srbija dobila manjinsku vladu na čelu s Vojislavom Koštunicom, liderom Demokratske stranke Srbije. Vlada izabrana uz podršku Socijalističke partije Srbije, a čine je DSS, G17 plus i koalicija Srpskog pokreta obnove i Nove Srbije.
2004 - Senat Francuske izglasao je ogromnom većinom zabranu učenicima u državnim školama, istaknuto nošenje verskih obeležja. Rasprava je pokrenuta zbog učenica koje su nosile marame na muslimanski način, i time narušile „laicizam“ u školama.

Rođenja
1652 - Tomas Otvej, engleski pisac.
1847 - Aleksandar Graham Bel, američki filolog škotskog porekla.

Smrti
1703 - Robert Huk, engleski fizičar (*1635).
1707 - car Aurangzeb, najmlađi sin cara Džehana.
1792 - Robert Adam, škotski arhitekta i dekorater.
1922 - Vladimir Jovanović, političar. (*1833).
1987 - Deni Kej, američki pozorišni i filmski glumac.
1988 - Henrik Šering, poljski violinista.
1991 - Vilijam Džordž Peni, engleski atomski fizičar i matematičar.
1993 - Albert Brus Sejbin, američki virusolog poreklom poljski Jevrejin.
1996 - Margaret Diras, francuska spisateljica.

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog Lava I - papu rimskog.
Svetog Flavijana

4 mart

Događaji
1152 - Fridrih I Barbarosa izabran za za nemačkog kralja nasledivši strica Konrada III. Jedan od vođa u Trećem krstaškom ratu.
1678 - U Veneciji rođen italijanski barokni kompozitor Antonio Vivaldi. Veoma popularan i cenjen u svoje vreme, posle smrti zaboravljen, a prava vrednost njegovog obimnog dela otkrivena tek 1930, kada je nađeno više od polovine njegovih danas poznatih dela. Napisao više od 300 koncerata za solističke instrumente i orkestar, među njima čuveni "Četiri godišnja doba", oko 60 simfonija, opere i druge kompozicije.
1801 - Tomas Džeferson postao prvi predsednik SAD inaugurisan u novom glavnom gradu, Vašingtonu.
1857 - Mirom u Parizu završen britansko-persijski rat, a šah Persije priznao nezavisnost Avganistana.
1877 - U teatru "Boljšoj" u Moskvi prvi put izveden balet "Labudovo jezero" Petra Iliča Čajkovskog.
1933 - Frenklin Ruzvelt položio zakletvu kao 32. predsednik SAD i objavio novi ekonomski program za savladavanje posledica velike ekonomske krize koja je počela 1929.
1941 - Britanska mornarica u Drugom svetskom ratu napala nemačke snage na okupiranim norveškim ostrvima Lofoten i potopila 11 nemačkih brodova.
1945 - Sovjetska Crvena armija u Drugom svetskom ratu izbila na Baltičko more.
1945 - Osnovano Sportsko društvo "Crvena Zvezda".
1964 - Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija usvojio rezoluciju o raspoređivanju mirovnih snaga na Kipru.
1965 - Sirija nacionalizovala devet naftnih kompanija, među njima dve kompanije naftnih koncerna iz SAD.
1970 - U havariji francuske podmornice "Euridika" u Sredozemnom moru u blizini Tulona život izgubilo svih 57 članova posade.
1974 - Konzervativci u Velikoj Britaniji izgubili izbore, premijer Eduard Hit podneo je ostavku. Novu vladu formirao lider laburista Harold Vilson.
1977 - U snažnom zemljotresu u Rumuniji, u kojem je najviše stradao glavni grad Bukurešt, poginulo više od 1.500 ljudi, a 35.000 ostalo bez domova.
1996 - Ispred najvećeg tržnog centra u Tel Avivu bombaš-samoubica eksplozijom ubio najmanje 14 osoba i ranio njih više od 130. To je bio četvrti napad u Izraelu za devet dana.
1998 - Posle sukoba srpskih snaga bezbednosti i naoružanih Albanaca na području Drenice, u kojima je poginulo više desetina ljudi, kosovski Albanci počeli masovne demonstracije širom Kosova. Ilegalna organizacija Oslobodilačka vojska Kosova pozvala sunarodnike da joj se pridruže i najavila osvetu, a Savet NATO ocenio da Kosovo nije samo pitanje Jugoslavije, već i međunarodne zajednice.
2000 - SAD ponudile pet miliona dolara za informacije koje mogu pomoći u hapšenju predsednika Jugoslavije Slobodana Miloševića, bivšeg predsednika Republike Srpske Radovana Karadžića i ratnog komandanta bosanskih Srba Ratka Mladića, optuženih pred Međunarodnim sudom za ratne zločine. Ponuda objavljena na oko 10.000 poternica postavljenih na javnim mestima u Bosni i Hercegovini.
2002 - Lider Demokratskog saveza Kosova Ibrahim Rugova postao prvi predsednik Kosova pod međunarodnom upravom. Za prvog premijera izabran funkcioner Demokratske partije Kosova Bajram Redžepi.
2002 - U dvodnevnim verskim sukobima Indusa i muslimana u zapadnoj indijskoj državi Gudžarat ubijeno preko 500 osoba.
2004 - U požaru u manastiru Hilandar na Svetoj Gori izgorelo dve trećine tog kompleksa.

Smrti
1193 - Jusuf Saladin, sultan Egipta i Sirije.
2003 - Hardi Ejmis, dizajner.

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svete apostole Arhipa, Filimona i Apfiju
Prepodobnog Dositeja

5 mart

Događaji
1496 - Engleski kralj Henri VII primio u službu italijanske pomorce Đovanija i Sebastijana Kabota kako bi za englesku krunu otkrili nove zemlje. Njih dvojica 1497. stigla do Severne Amerike.
1684 - Nemačka, Poljska i Venecija u Lincu formirale Svetu ligu protiv Turske.
1770 - Britanske trupe u Bostonu, centru otpora protiv britanske kolonijalne vlasti, ubile pet demonstranata, taj događaj, "Bostonski masakr", ubrzao izbijanje Američkog rata za nezavisnost.
1832 - U Beogradu počela da radi prva štamparija u Srbiji, prva štampan knjiga bila "Sabor istine i nauke" Jovana Stejića. Štamparija kupljena u Rusiji i dopremljena u Beograd u maju 1831.
1856 - Londonsko pozorište "Kovent garden" uništeno u požaru.
1916 - Španski prekookeanski putnički brod "Princ od Astorije" potonuo za nekoliko minuta pošto je udario u stenu blizu obale Brazila. Od 588 putnika i članova posade 455 izgubilo život.
1933 - Nacionalsocijalistička radnička partija Adolfa Hitlera osvojila većinu u nemačkom Rajhstagu.
1945 - Američke trupe u Drugom svetskom ratu ušle u Keln.
1966 - Svi putnici i članovi posade, njih 124, poginuli kada je britanski putnički avion udario u japansku planinu Fuđi.
1970 - Stupio na snagu ugovor o neširenju nuklearnog oružja koji je potpisalo 45 zemalja.
1975 - Kuvajt nacionalizovao naftnu industriju, uključujući imovinu britanskih naftnih kompanija.
1983 - Na izborima u Australiji laburisti Boba Houka pobedili liberale Malkoma Frejzera.
1993 - Minut posle poletanja sa skopskog aerodroma srušio se makedonski putnički avion "Foker 100". Poginulo 77 od 97 putnika i članova posade.
1998 - U napadu tamilskih pobunjenika, koji su u glavnom gradu Šri Lanke, Kolombu, aktivirali eksploziv u jednom autobusu, poginulo 37, povređeno oko 250 ljudi.
1999 - Odlukom Međunarodnog arbitražnog tribunala, grad Brčko dobio je status distrikta pod suverenitetom Bosne i Hercegovine, što je izazvalo oštre proteste u Republici Srpskoj, srpskom entitetu u BiH.
2001 - Predsednici Jugoslavije i Republike Srpske Vojislav Koštunica i Mirko Šarović u Banjaluci potpisali Sporazum o uspostavljanju specijalnih i paralelnih veza Jugoslavije i RS.
2003 - Predstavnički dom Kongresa SAD usvojio je Zakon o normalizaciji trgovinskih odnosa SAD sa Srbijom i Crnom Gorom.

Rođenja
1696 - Đovani Batista Tijepolo, italijanski slikar.

Smrti
1827 - Aleksandro Volta, italijanski fizičar.
1953 - Josif Visarionovič Džugašvili Staljin, sovjetski diktator. (*1879).
1953 - Sergej Sergejevič Prokofjev, ruski kompozitor i pijanista.
1964 - Milton Manaki, prvi filmski snimatelj na Balkanu.

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog Lava - episkopa katanskog.
Svetog sveštenomučenika Sadoka

6 mart

Događaji
1480 - U Toledu potpisan sporazum kojim je Španija priznala portugalsko osvajanje Maroka, a Portugalija se odrekla pretenzija prema Kanarskim ostrvima.
1629 - Nemački car Ferdinand II Habzburški, izdao Edikt o restituciji kojim je protestantskim knezovima naloženo da vrate katoličkoj crkvi sve posede zaplenjene od 1552. Ferdinand III opozvao je taj edikt Vestfalskim mirovnim ugovorom 1648.
1836 - Meksikanci, pod komandom generala Antonija Lopeza de Santa Ane, zauzeli američku tvrđavu Alamo u Teksasu. Tokom opsade koja je trajala 13 dana poginulo je svih 156 Teksašana, među kojima i legendarni Dejvi Kroket.
1882 - Knez Milan Obrenović proglasio Srbiju kraljevinom, a sebe kraljem.
1941 - Krunski savet Kraljevine Jugoslavije, u Drugom svetskom ratu doneo odluku da Jugoslavija pristupi Trojnom paktu, pod uslovom da joj Nemačka i Italija garantuju nepovredivost teritorije.
1944 - Poletevši iz vazduhoplovnih baza u Velikoj Britaniji, 658 američkih bombardera započeli su u Drugom svetskom ratu danonoćno bombardovanje Berlina.
1946 - Francuska priznala Vijetnam kao nezavisnu državu u okviru Indokineske federacije.
1949 - Radio Beograd prvi put emitovao humorističku emisiju "Veselo veče", koja je odmah postala jedna od najpopularnijih radio emisija.
1953 - Georgij Maljenkov je posle smrti Josifa Staljina postao sovjetski premijer i prvi sekretar Komunističke partije.
1957 - Bivše britanske kolonije Zlatna Obala i Togoland ujedinjene su u državu pod nazivom Gana, koja je stekla nezavisnost u okviru Komonvelta, čime je počeo talas dekolonizacije u Africi.
1980 - Francuska književnica belgijskog porekla Margerit Jursenar postala prva žena član Francuske akademije.
1992 - "Mikelanđelo", jedan od najopasnijih kompjuterskih virusa, napao je hiljade kompjutera širom sveta.
1993 - Pripadnici angolskog pobunjeničkog pokreta UNITA zauzeli su Huambo, drugi po veličini grad u Angoli, nakon dvomesečnih borbi s vladinim snagama.
1998 - U sukobima sa srpskim snagama bezbednosti na Kosovu je ubijen Adem Jašari, jedan od glavnih vođa ilegalne Oslobodilačke vojske Kosova.
1999 - Na severu Kambodže, uz granicu s Tajlandom, uhapšen Ta Mok, poslednji od vođa maoističkog gerilskog pokreta Crveni Kmeri, tokom čijeg je režima u drugoj polovini sedamdesetih ubijeno ili umrlo od gladi i bolesti oko milion i po ljudi.
2001 - Tokom hodočašća u Meku, u jurnjavi vernika su poginula 34 muslimanska hodočasnika.
2002 - Vlasti u Indiji uspostavile kontrolu nad zapadnom indijskom državom Gudžarat, nakon jednonedljenih sukoba Indusa i Muslimana u kome je poginulo 803 osobe, uključujući i 58 Indusa koji su živi izgoreli u vozu kojeg je zapalila jedna muslimanska banda, što je i bio uzrok sukoba.
2003 - U udesu alžirskog putničkog aviona "Er Alžir" odmah po poletanju sa aerodroma Tamanraset (Alžir), poginule su 102 osobe.

Rođenja
1475 - Mikelanđelo Buonaroti, italijanski vajar, slikar, arhitekta i pisac. (†1564).
1874 - Nikolaj Aleksandrovič Berdjajev, ruski filozof.

Smrti
1900 - Gotlib Vilhelm Dajmler, nemački inženjer.
1945 - Milena Pavlović-Barili, srpska slikarka.
1994 - Melina Merkuri, grčka glumica.
2004 - Žoržinjo Genl, brazilski plejboj.

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog Zahariju, patrijarha jerusalimskog
Prepodobnog Timoteja
Svetog Evstatija - arhiepiskopa antiohijskog
Svetog Jovana III Sholastika - patrijarh carigradski

7 mart

Događaji
1573 - Potpisivanjem mira u Carigradu završen rat Otomanskog carstva i Mletačke republike, u kojem su Turci preuzeli Kipar od Mletaka.
1793 - Francuska revolucionarna skupština objavila rat Španiji.
1814 - Napoleonove trupe od 37.000 vojnika pobedile 90.000 Prusa pod komandom feldmaršala Blihera u bici kod Linjija u Francuskoj.
1876 - Prvi razgovor telefonom obavili izumitelj telefona Aleksander Grejem Bel i njegov saradnik Votson.
1936 - Ulaskom vojske u demilitarizovanu Rajnsku oblast Nemačka demonstrativno prekršila Versajski mirovni ugovor zaključen posle Prvog svetskog rata.
1945 - Trupe SAD su u Drugom svetskom ratu zauzele strateški važan most preko Rajne kod Remagena u Nemačkoj.
1945 - Potisnuvši japanske snage u Drugom svetskom ratu, britanska 14. armija ušla u Mandalej, drugi po veličini grad u Burmi.
1945 - Posle ostavke kraljevske vlade Josip Broz Tito formirao novu jugoslovensku vladu u koju su ušli i šef Demokratske stranke Milan Grol, kao prvi potpredsednik, i Ivan Šubašić, kao ministar inostranih poslova.
1951 - Jedan verski fanatik ubio premijera Irana Alija Razmaru u džamiji u Teheranu.
1983 - U eksploziji gasa u rudniku uglja blizu turskog grada Ereli poginulo 96 rudara.
1989 - Iran prekinuo diplomatske odnose s Velikom Britanijom zbog objavljivanja knjige britanskog pisca indijskog porekla Salmana Ruždija "Satanski stihovi", u kojoj je islam, prema oceni iranskih verskih vođa, izvrgnut poruzi.
1994 - Prilikom sletanja na aerodrom u Kigaliju oboren avion kojim su se predsednici Ruande i Burundija Habjariman i Ntjaramir vraćali s mirovnih pregovora u Tanzaniji. Pogibija dva predsednika prekinula osmomesečno primirje između plemena Hutu i Tutsi i izazvala novi talas nasilja.
1998 - Italijanski vojni sud proglasio krivim bivšeg nemačkog SS- kapetana Eriha Pribkea za masakr u Adreatinskim pećinama u blizini Rima u Drugom svetskom ratu i osudio ga na doživotnu robiju.
2002 - Arijel Šaron postao premijer Izraela.
2002 - Na referendumu u Irskoj glasači se izjasnili protiv strogih zakona o zabrani abortusa.
2003 - Za predsednika državne zajednice Srbija i Crna Gora izabran potpredsednik Demokratske partije socijalista Crne Gore Svetozar Marović.

Rođenja
1765 - Žozef Nieps, francuski hemičar.
1850 - Tomaš Masarik, čehoslovački državnik i filozof.
1930 - Stenli Miler, američki biohemičar.

Smrti
1809 - Žan Pjer Fransoa Blanšar, francuski konstruktor balona.
1932 - Aristid Brijan, francuski državnik.
1932 - Aristid Brijan, francuski državnik.
1959 - Artur Sesil Pigu, engleski ekonomista. (*1877).
1999 - Stenli Kjubrik, američki filmski režiser. (*1928).

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog mučenika Mavrikija i sedamdeset vojnika
Mnoge mučenike u Evgeniji - blizu Carigrada
Prepodobnog Talasija i Limnija
Svetog Papija Jerapoljskog

8 mart

Događaji
1500 - Portugalski moreplovac Pedro Alvarez Kabral krenuo iz Lisabona na put u Portugalski. Promenivši dotad poznatu rutu, udaljio se od afričke obale u pravcu zapada, prema Južnoj Americi i tako otkrio današnji Brazil, proglasivši ga portugalskom kolonijom. Iste godine brazilsku obalu otkrio Španjolac Vićente Pinson.
1846 - U Beogradu otvorena prva čitaonica u Srbiji, nazvana Srpsko čitalište, kasnije Čitalište beogradsko.
1910 - U Kopenhagenu održana Druga konferencija žena-socijalista, na inicijativu nemačke revolucionarke Klare Cetkin. Na toj konferenciji ustanovljen praznik, Dan žena, u znak sećanja na demonstracije žena u Čikagu 8. marta 1909. Prva proslava Dana žena u Srbiji održana 1914.
1917 - Nemirima i štrajkovima u Petrogradu počela "Februarska revolucija" u Rusiji.
1921 - Francuske trupe ušle u Dizeldorf i druge gradove u Ruru pošto Nemačka nije isplatila ratnu štetu, što je bila obavezna prema Versajskom mirovnom ugovoru, potpisanom posle Prvog svetskog rata.
1922 - U Zagrebu obešen Alija Alijagić, koji je 1921. u Delnicama izvršio atentat na ministra unutrašnjih poslova Jugoslavije Milorada Draškovića, tvorca Obznane, Vladine uredbe kojom je zabranjen rad Komunističke partije Jugoslavije.
1942 - Japanske trupe u Drugom svetskom ratu zauzele glavni grad Burme Rangun, dan pošto su grad napustili Britanci.
1950 - Sovjetski maršal Kliment Vorošilov objavio da je SSSR u septembru 1949. isprobao atomsku bombu, u vreme kada se smatralo da su SAD jedina država koja poseduje nuklearno naoružanje.
1965 - U Južni Vijetnam se iskrcalo 3.500 američkih marinaca, čime je počelo masovno uključenje kopnenih trupa SAD u Vijetnamski rat. Početkom 1968. broj američkih trupa u Južnom Vijetnamu popeo se na 525.000.
1973 - U eksploziji automobila-bombe, koju su podmetnuli pripadnici IRA-e ispred zgrade glavnog londonskog suda i sedišta Skotland jarda u Londonu, poginula jedna osoba, ranjeno 238.
1993 - Uz posredovanje Međunarodnog komiteta Crvenog krsta iz logora u Bosni i Hercegovini pušteno 5.540 zarobljenika zatočenih tokom bosanskog rata. Prema saznanjima te organizacije, ostalo zatočeno 3.100 zarobljenika u srpskim, hrvatskim i muslimanskim logorima.
1994 - Više od 100 intelektualaca iz celog sveta potpisalo Apel svim evropskim vladama i Ujedinjenim nacijama zahtevajući da spreče masakre u Bosni i teritoriji SFRJ i da Jugoslavija preda teško naoružanje UN. Zatraženo da, ako vlasti Jugoslavije to odbiju, njeno naoružanje bude uništeno bombardovanjem iz vazduha, maksimalno štedeći ljudske živote.
1999 - Vojska Šri Lanke, u brzoj operaciji, zauzela više od 500 kvadratnih kilometara teritorije na severu zemlje, koja je bila pod kontrolom separatističke gerilske grupe Tamilski tigrovi. U sukobima separatista i Vladinih snaga od 1983. poginulo oko 57.000 ljudi.
2001 - NATO odobrio ulazak jugoslovenskih vojno-policijskih snaga u prvi sektor Kopnene zone bezbednosti na administrativnoj granici Srbije i Kosova. Kopnena tona bezbednosti uspostavljena na osnovu Kumanovskog sporazuma, koji su u junu 1999. potpisali NATO i Vojska Jugoslavije po završetku vazdušnih udara NATO na Jugoslaviju. Jugoslovenske snage ušle u prvi sektor 14. marta.
2001 - Međunarodni sud za ratne zločine u Hagu formirao poseban tim za istragu zločina takozvane Oslobodilačke vojske Kosova. Prve optužnice protiv Albanaca sa Kosova podignute u februaru 2003.
2004 - Tribunal u Hagu otpečatio optužnice protiv hrvatskih generala Mladena Markača i Ivana Čermaka, koje ih terete za zločine nad srpskim civilima u Kninskoj krajini tokom vojne akcije "Oluja", u avgustu 1995. i izmenjenu optužnicu protiv haškog optuženika generala Ante Gotovine. Tri dana kasnije Markač i Čermak se predali sudu.

Rođenja
1879 - Mihailo Milovanović, srpski slikar i vajar.
1879 - Oto Han, nemački hemičar i fizičar.

Smrti
1889 - Džon Erikson, švedski brodski inženjer i pronalazač.
1917 - Graf Ferdinand fon Cepelin, nemački inženjer (*1838)
1942 - Hose Raul Kapablanka, kubanski velemajstor.
2001 - Dam Ninet de Valoa, balerina i osnivač Britanskog kraljevskog baleta.

Praznici i dani sećanja
Dan žena
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog Polikarpa - episkopa smirnskog
Prepodobnog Damjana