7 februar

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog Grigorija Bogoslova, arhiepiskopa carigradskog
Prepodobnog Publija - senatora koji razdade imanje siromasima i koji se podvizavao u blizini grada Zevgmata na Eufratu
Prepodobnog Mara
Svete mučenike Felicitu i sedam joj sinova koji postradaše za Hrista 164. godine

1478. Rođen engleski humanista i državnik Tomas Mor, diplomata i lord-kancelar Henrija VIII. Pao u nemilost kada je uskratio podršku kralju u njegovom sporu s papom, a 1535. odbio da prizna Henrija za poglavara engleske crkve. Potom osuđen na smrt i pogubljen. Poznat po delu "Utopija", u kojem je dao viziju idealnog društva.

1792. Austrija i Pruska sklopile savez protiv revolucionarne Francuske u strahu od širenja ideja građanske revolucije. To je bila prva od šest koalicija u koje su kasnije, protiv Napoleona, ušle i Rusija, Engleska i Turska i druge evropske zemlje.

1812. Rođen Čarls Dikens, rodonačelnik socijalnog romana, jedan od najznačajnijih, najuticajnijih i najčitanijih engleskih pisaca.

1837. Umro švedski kralj Gustav IV tokom čije je vladavine Švedska bila u gotovo potpunoj izolaciji. Posle neuspeha u ratovima s Rusijom i Danskom zbačen sa prestola u oficirskoj zaveri, posle čega je živeo u izgnanstvu.

1863. Na britanskom vojnom brodu "Orfej", koji je potonuo pored obala Novog Zelanda, poginulo 190 ljudi.

1878. Umro papa Pije IX, čiji je pontifikat trajao 31 godinu i 236 dana, najduže u istoriji katoličke crkve. Za vreme njegovog pontifikata crkvena država izgubila najveći deo svojih teritorija, a papa se povukao u Vatikan. 1854. proglasio dogmu o bezgrešnom začeću Bogorodice, a 1870. o nepogrešivosti pape. 1894. Umro belgijski proizvođač duvačkih instrumenata Adolf Saks, koji je 1840. izumeo muzički instrument nazvan po njemu, saksofon.

1913. Crnogorska vojska i srpski Primorski odred u Prvom balkanskom ratu počeli napad na Skadar, koji su držali Turci. Crnogorci u aprilu prisilili Esad-pašu da preda grad, ali se u maju povukli jer su evropske sile donele odluku da Skadar pripadne Albaniji.

1947. Britanski plan o podeli Palestine na arapski i jevrejski deo odbacili i Jevreji i Arapi.

1962. U eksploziji u rudniku uglja kod Sarbrikena u Zapadnoj Nemačkoj poginulo 298 rudara.

1964. Britanska grupa "Bitls" prvi put gostovala u SAD.

1968. Premijeri svih 10 kanadskih provincija odobrili nacrt Ustava prema kojem je status francuskog jezika u celoj Kanadi izjednačen s engleskim.

1969. Nigerijski avioni bombardovali prepunu tržnicu u jednom selu u pobunjenoj Bijafri. Poginulo više od 200 ljudi.

1971. Žene u Švajcarskoj referendumom dobile pravo glasa.

1978. Rođen je američki glumac Ešton Kučer

1984. Američki kosmonaut Brus Mekendls tokom misije svemirskog broda "Čelendžer" postao prvi čovek koji je prošetao svemirom.

1986. Predsednik Haitija Žan Klod Divalije pobegao iz zemlje i okončao 29-godišnju diktaturu porodice Divalije u toj karipskoj zemlji.

1990. Plenum Centralnog komiteta Komunističke partije SSSR prihvatio predlog lidera Mihaila Gorbačova za ukidanje 70-godišnjeg monopol na vlast te partije, čime je otvoren put za višepartijski politički sistem.

1991. Sveštenik Žan Bertran Aristid proglašen za predsednika Haitija, kao prvi demokratski izabran šef države.

1995. U Islamabadu, u Pakistanu, uhapšen Ramzi Jusuf, glavni osumnjičeni za napad na Svetski trgovinski centar u Njujorku 1993, kada je poginulo šest osoba, a više od 1.000 povređeno. Za taj napad optuženo i na doživotnu robiju osuđeno šest islamskih ekstremista.

1996. U "boingu 757", koji se srušio nekoliko minuta posle poletanja iz Dominikanske Republike ka Nemačkoj, poginulo svih 189 putnika i članova posade. Većina putnika bili nemački turisti.

1999. Umro jordanski kralj Husein, koji je vladao Jordanom od 1952. Nasledio ga sin, princ Abdulah.

2000. U Beogradu ubijen ministar odbrane Jugoslavije Pavle Bulatović. Novi ministar postao Dragoljub Ojdanić, dotadašnji načelnik Generalštaba Vojske Jugoslavije, a na to mesto postavljen Nebojša Pavković.

2001. Bivši predsednik Žan Bertran Aristid vratio se na vlast na Haitiju.

2001. Umrla američka pevačica i glumica Dejl Evans, koja je sa svojim suprugom, Rojem Rodžersom, igrala u 27 vestern-filmova.

2003. U eksploziji automobila-bombe u klubu "El Nogal" u elitnom delu grada Bogota u Kolumbiji poginule najmanje 32 osobe, a više od 60 ih povređeno. Za napad osumnjičena gerilska Revolucionarna oružana snaga Kolumbije.

8 februar

Događaji
1560 - Turske galije naterale u bekstvo špansku flotu, pod komandom vojvode Medine, u bici kod grada Tripolija, koji su Turci 1551. preuzeli od Španije.
1587 - Posle 19 godina zatočeništva pogubljena škotska kraljica Meri Stjuart, zbog učešća u zaveri za zbacivanje sa prestola engleske kraljice Elizabete I.
1861 - Južne države SAD odvojile se od Unije i osnovale Konfederaciju država Amerike s Džefersonom Dejvisom kao predsednikom, što je dovelo do Američkog građanskog rata.
1863 - Pruska i Rusija sklopile savez da bi ugušule revoluciju u Poljskoj.
1924 - Prilikom pogubljenja Gija Džona u američkoj državi Nevada prvi put upotrebljena gasna komora za izvršenje smrtne kazne.
1937 - U Španskom građanskom ratu trupe generala Franciska Franka zauzele Malagu uz pomoć 15.000 italijanskih vojnika.
1940 - Nacisti u Drugom svetskom ratu streljali svakog desetog stanovnika iz dva poljska sela u blizini Varšave zbog ubistva dva nemačka vojnika.
1942 - U manastiru Ostrog održana skupština sa koje je upućen poziv svim Crnogorcima i Bokeljima, bez obzira na političke i partijske podele, na ustanak protiv okupatora u Drugom svetskom ratu.
1943 - Sovjetska armija u Drugom svetskom ratu oslobodila grad Kursk koji su Nemci okupirali 1941.
1963 - U Iraku izvršen državni udar. Predsednik Iraka, general Abdul Karim Kasem streljan, a novi šef države postao pukovnik Abdul Salem Muhamad Aref.
1975 - Sovjetski i američki kosmonauti počeli zajedničke pripreme za letove "Sojuz-Apolo".
1984 - Na stadionu "Koševo" u Sarajevu, u prisustvu 50.000 gledalaca, otvorene su 14. zimske Olimpijske igre. Na prvim olimpijskim igrama održanim u Jugoslaviji učestvovali sportisti iz 49 država, do tada najveći broj u istoriji ZOI.
1989 - U blizini atlantskih ostrva Azori pao američki putnički avion sa italijanskim turistima. Poginulo svih 144 putnika i članova posade.
1992 - Članice Evropske zajednice u Mastrihtu, u Holandiji, potpisali ugovor kojim je ta ekonomska zajednica postala i političko-pravna unija, Evropska unija.
1993 - U nesreći izazvanoj sudarom vojnog aviona "Suhoj" i putničkog "Tupoljev" blizu Teherana poginuli svi putnici i članovi posade, njih 132, pilot i kopilot vojnog aviona.
1994 - Dve grupe ilegalnih imigranata, "ljudi iz čamaca", stigavši do obala SAD, dobile različit tretman američkih vlasti. Kubanci prihvaćeni, a Haićani prisiljeni da se vrate.
2002 - U mestu Solt Lejk Siti, u SAD, otvorene 19. Zimske olimpijske igre.
2003 - Indija proterala pakistanskog komesara Džalila Abasa Džilanija i još četiri zaposlena u pakistanskoj misiji, optuživši Džilanija za finansiranje separatističkog pokreta u indijskom Kašmiru.

Rođenja
1828 - Žil Vern, francuski pisac naučno-fantastičnih romana.
1894 - King Volis Vidor, američki filmski režiser.
1966 - Hristo Sroičkov, bugarski fudbaler

Smrti
1676 - Aleksej Mihajlovič Romanov, ruski car. Otac Petra Velikog.
1725 - Petar I Aleksejevič Romanov, ruski car. Znan kao Petar Veliki.
1921 - Petar Aleksejevič Kropotkin, ruski revolucionar i geograf.

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Prepodobnog Ksenofonta i Mariju, i sinove njihove Jovan i Arkadije
Prepodobnog Simeona Vethia
Svetog Davida - cara gruzijskog

9 februar

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog Jovana Zlatoustog
Prepodobnog Tita Pečerskog

1540. U Rudaj Fildsu kod Čestera u Engleskoj održana prva trka konja.

1788. Austrijski car Josif II objavio rat Turskoj. U ratu, koji je završen 1791. po Austriju nepovoljnim Svištovskim mirom, na austrijskoj strani učestvovali i srpski dobrovoljci pod vođstvom Koče Anđelkovića.

1801. Mirovnim ugovorom Austrije i Napoleonove Francuske, potpisanim u Linevilu na severoistoku Francuske, prestalo da postoji Sveto rimsko carstvo, iako se car Franc II Habsburg odrekao titule rimskog cara nemačkog naroda pet godina kasnije.

1849. Italijanski revolucionar Đuzepe Macini proglasio Rim republikom.

1881. Umro Fjodor Mihajlovič Dostojevski, jedan od najvećih ruskih i svetskih književnika, čije je delo u XX veku postalo neiscrpan izvor najraznovrsnijih književno-teorijskih, estetičkih, psiholoških i filozofskih studija i tumačenja. Uticao na ukupnu evropsku i američku književnost, a posebno se na njega pozivali ekspresionisti u književnosti i egzistencijalisti u filozofiji.

1909. Francuska i Nemačka postigle sporazum o Maroku, kojim je Berlin priznao posebne interese Pariza u toj zemlji, u zamenu za ekonomske koncesije.

1917. Zbog pokušaja bugarske vojske da mobiliše srpske regrute u okupiranim oblastima u južnoj Srbiji, u Prvom svetskom ratu, izbio Toplički ustanak. Pored početnih uspeha i stvaranja slobodne teritorije sa središtem u Toplici, ustanak krajem marta ugušen. Bugari za odmazdu pobili oko 20.000 ljudi, uključujući žene i decu i uništili nekoliko desetina sela između Prokuplja i Leskovca.

1934. Jugoslavija, Grčka, Turska i Rumunija u Atini potpisale Balkanski pakt, odbrambeni savez od bugarskih i italijanskih aspiracija. Izbijanjem Drugog svetskog rata savez oslabio zbog različitih stavova zemalja-članica prema Nemačkoj i Italiji, a pristupanjem Rumunije i Jugoslavije Trojnom paktu sasvim se raspao.

1942. U njujorškoj luci izbio požar na francuskom putničkom brodu "Normandija", tada najvećem i najelegantnijem na svetu, posle čega je brod potonuo.

1943. Teške borbe za pacifičko ostrvo Gvadalkanal okončane u Drugom svetskom ratu pobedom američkih snaga nad japanskom armijom.

1943. Počeo protivnapad partizana u Drugom svetskom ratu protiv združenih nemačkih, italijanskih i hrvatskih snaga na Neretvi, Bitka za ranjenike. Početkom marta osam partizanskih brigada odbacilo glavninu nemačkih trupa i svih 3.500 ranjenika prebačeno na levu obalu Neretve.

1957. U Portugaliji umro Mikloš Horti, mađarski diktator. Kao zapovednik krstarice "Navara" učestvovao u gušenju pobune mornara u Boki Kotorskoj 1918, uveo Mađarsku u rat na strani Hitlera i učestvovao u agresiji na Jugoslaviju. Odgovoran za istrebljenje Jevreja i zločine nad civilima, posle zbacivanja sa vlasti pobegao u Portugal. U Jugoslaviji proglašen za ratnog zločinca zbog masovnih likvidacija civila u Vojvodini.

1962. Jamajka postala nezavisna država u okviru britanskog Komonvelta.

1969. Prvi probni let "boinga 747, džambo-džeta".

1977. Umro ruski konstruktor aviona Sergej Vladimirovič Iljušin, koji je tokom tri decenije konstruisao više od 50 tipova aviona. Posebno poznat po oklopnom jurišnom avionu "Il-2" za potrebe sovjetskog ratnog vazduhoplovstva u Drugom svetskom ratu.

1981. General Vojćek Jaruzelski postao premijer Poljske.

1984. Umro Jurij Vladimirovič Andropov, šef sovjetske države i vladajuće Komunističke partije. Bivši šef Komiteta državne bezbednosti, nasledio Leonida Brežnjeva krajem 1982, bio na vlasti manje od 16 meseci.

1991. Na referendumu u Litvaniji, iz kojeg su bili isključeni građani ruske nacionalnosti, više od 90 odsto birača glasalo za otcepljenje od SSSR.

1996. U snažnoj eksploziji u Londonu, koju su podmetnuli pripadnici Irske republikanske armije, poginule dve osobe, a oko 100 ih povređeno. Tim napadom prekinuto 17-mesečno primirje.

1999. Kina prekinula diplomatske odnose s Makedonijom zbog odluke Vlade u Skoplju da uspostavi diplomatske odnose s Tajvanom.

2002. Umrla britanska princeza Margaret, sestra kraljice Elizabete. Bila poznata po glamuroznom i burnom životu.

2005 - Milovan Ilić Minimaks, poznati televizijski i radijski novinar. (*1938).

10 februar

Rođenja
1950 - Mark Špic, američki sportista.
1952 - Li Ksien Lung premijer Singapura.

Smrti
1837 - Aleksandar Sergejevič Puškin ruski književnik. (*1799).

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Prepodobnog Jefrema Sirina
Prepodobnog Isaka Sirina
Prepodobnog Paladija, pustinjaka sirijskog
Prepodobnog Jefrema Pečerskog

1258. Mongoli zauzeli Bagdad, tadašnji centar islamskog sveta, spalili grad i pobili 10.000 ljudi.
1763. Mirovnim ugovorom u Parizu završen Sedmogodišnji rat, prvi oružan sukob svih evropskih sila. Sporazumom koji su potpisale Velika Britanija, Francuska i Španija Francuska se gotovo sasvim povukla iz Indije, a Velikoj Britaniji prepustila i Kanadu. Španija dobila Lujzijanu i Kubu, a Pruska zadržala Šleziju, koju je preuzela od Austrije.
1837. U dvoboju ubijen ruski pisac Aleksandar Sergejevič Puškin, začetnik realizma u ruskoj prozi i jedan od najvećih liričara svetske književnosti.
1878. Konvencijom u El Zanjonu na Kubi okončan desetogodišnji ustanak protiv španske kolonijalne vlasti.
1879. U Velikom Trnovu otvoreno zasedanje prvog bugarskog parlamenta posle oslobođenja od Turaka.
1891. Zaslugom čuvenog srpskog geologa Jovana Žujovića na Velikoj školi u Beogradu osnovano Srpsko geološko društvo, jedno od najstarijih naučnih društava u Srbiji.
1901. U Beču umro srpski državnik Milan Obrenović, knez, a potom kralj Srbije. Tokom njegove vladavine Srbija stekla međunarodno priznanje na Berlinskom kongresu 1878, kada su joj pripojena i četiri okruga. S Bečom zaključio Tajnu konvenciju 1881, kojom je ograničena nezavisnost Srbije u korist Austro-Ugarske. Abdicirao 1889. u korist maloletnog sina Aleksandra.
1942. Američki džez-muzičar Glen Miler postao prvi muzičar koji je dobio "zlatnu ploču" za prodaju milionitog primerka neke kompozicije, "Chattanooga Choo Choo".
1947. U Parizu potpisani mirovni ugovori zemalja-pobednica u Drugom svetskom ratu i bivših saveznika Hitlerove Nemačke.
1962. Američki pilot Frensis Geri Pauers, oboren 1960. dok je preletao SSSR špijunskim avionom U2, u Berlinu zamenjen za sovjetskog obaveštajca Rudolfa Abela.
1964. U sudaru dva australijska ratna broda u zalivu Džervis potonuo razarač "Vojadžer". Poginulo više od 80 mornara.
1979. U Ljubljani umro slovenački političar Edvard Kardelj, funkcioner Saveza komunista Jugoslavije i jedan od najbližih saradnika predsednika Jugoslavije Josipa Broza Tita. Od 1963. do 1967. bio predsednik Skupštine SFRJ.
1996. Kompjuter IBM nazvan "Duboko plavo" ušao u istoriju šaha pobedom nad svetskim prvakom Garijem Kasparovim.
1997. Hrvati iz zapadnog dela Mostara otvorili vatru na muslimane iz istočnog dela grada koji su na hrvatsku stranu došli da posete groblje. Dve osobe poginule, a 38 ranjeno. Mostar u bosanskom ratu, pošto su Srbi prisiljeni da napuste grad, 1993. podeljen na muslimanski i hrvatski deo.
1998. Umro bivši ministar inostranih poslova Francuske Moris Šuman, tvorac projekta Evropske unije.
2000. Lider Srpske radikalne stranke i potpredsednik Vlade Srbije Vojislav Šešelj optužio nezavisne medije da su američki plaćenici i kriminalci, čime je najavio početak žestoke režimske kampanje protiv nezavisnih medija u Srbiji.
2001. Tokom antivladinih protesta u Teheranu u sukobu s policijom ranjeno više desetina studenata, oko 100 uhapšeno.

11 februar

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Sveštenomučenika Ignjatija
Svete mučenike Romana, Jakova, Filoteja, Iperihija, Aviva, Julijana i Parigorija
Prepodobnog Lavrentija Pečerskog

1847. Rođen je američki pronalazač Tomas Alva Edison. Registrovao je više od hiljadu patenata, uključujući sijalicu s ugljenim vlaknom, fonograf (gramofon), mikrofon, megafon, fonometar.

1858. Tokom rata za reformu (1856.-61.) Benito Huarez proglašen je u Vera Kruzu ustavnim predsednikom Meksika.

1868. Umro je francuski fizičar Žan Bernar Leon Fuko, koji je s Armanom Fizoom izmerio brzinu svetlosti. Ogledom s klatnom (Fukoov eksperiment) dokazao je obrtanje Zemlje, pronašao je žiroskop i usavršio teleskop.

1873. Pod pritiskom republikanaca abdicirao je španski kralj Amadeo i proglašena je prva španska republika.

1879. Umro je francuski slikar i vajar Onore Domije, najveći karikaturista 19. veka. Godine 1832. proveo je šest meseci u zatvoru zbog karikature kralja Luja Filipa.

1889. U Japanu je usvojen ustav, kojim je predviđen dvodomni parlament, ali je car zadržao izvršnu vlast.

1919. Fridrih Ebert je izabran za prvog predsednika Nemačke, koja je posle Prvog svetskog rata postala republika.

1929. Sporazumom u Luteranu između Italije i Svete stolice stvorena je nezavisna papska država Vatikan. Time je rešeno "Rimsko pitanje" – spor italijanske države i Svete stolice nastao 1870, posle priključenja Italiji papske države i grada Rima.

1945. U Jalti na Krimu završena je konferencija lidera triju velikih sila antihitlerovske koalicije. Predsednik SAD Ruzvelt, lider SSSR Staljin i britanski premijer Čerčil uskladili su vojne planove za okončanje Drugog svetskog rata, odredili nove odnose u Evropi i dogovorili se o osnivanju Ujedinjenih nacija.

1958. Tunis je obavestio Francusku da njeni ratni brodovi više neće moći da koriste luku Bizerta.

1967. Umro je crnogorski slikar Milo Milunović, jedan od osnivača i prvih nastavnika Akademije likovnih umetnosti u Beogradu (1937). Posle Drugog svetskog rata organizovao je Umetničku školu na Cetinju. Bio je član Srpske akademije nauka i umetnosti.

1970. Japan je postao četvrta zemlja u svetu koja je lansirala veštački satelit.

1971. Predstavnici 63 zemlje potpisali su sporazum o zabrani skladištenja nuklearnog oružja na dnu mora i okeana.

1975. Margaret Tačer izabrana je za predsednika Konzervativne stranke, kao prva žena koja je u Velikoj Britaniji postala šef političke partije.

1990. Lider Afričkog nacionalnog kongresa (ANC) Nelson Mandela pušten je na slobodu nakon 27 godina provedenih u južnoafričkim zatvorima.

1993. Umrla je srpska književnica Desanka Maksimović, koja je svojim delom doprinela afirmaciji ženskog literarnog stvaranja. Uz Isidoru Sekulić smatra se najznačajnijom srpskom književnicom 20. veka ("Zeleni vitez", "Tražim pomilovanje", "Nemam više vremena").

1994. Pet američkih kosmonauta (Čarls Bolden, Kenet Rajter, Jan Dejvis, Čang Dijaz Franklin, Ronald Sega) i jedan ruski (Sergej Krikalev) spustili su se u šatlu "Diskaveri" na Zemlju, okončavši prvu američko-rusku spejs šatl misiju.

1996. U snažnoj eksploziji automobila-bombe u Alžiru ubijeno je 17 ljudi, a ranjeno više od 90.

1997. Pod pritiskom međunarodne javnosti i tromesečnih građanskih i studentskih protesta predsednik Srbije Slobodan Milošević je posebnim zakonom (lex specialis) priznao rezultate lokalnih izbora na kojima je pobedila opoziciona koalicija "Zajedno".

2000. U Parizu je u 72. godini umro francuski reditelj Rože Vadim.

2001. Oko 7.500 ljudi demonstriralo je u Nemačkoj protiv marša neonacista koji je okupio oko 250 pristalica.

2002. U Zagrebu je u 82. godini umro hrvatski kardinal i bivši zagrebački nadbiskup (1970.-97.) Franjo Kuharić.

2002. Kao odgovor na napade na izraelske civile, izraelski avioni i helikopteri napali su palestinske centre bezbednosti u Gazi.

12 februar

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Sveta Tri Jerarha
Sveštenomučenika Ipolita - episkopa rimskog
Svetog mučenika Teofila Novog
Svetog Petra - cara bugarskog

1804. Umro nemački filozof Imanuel Kant, začetnik nemačke klasične filozofije, jedan od najuticajnijih filozofa, čije je delo donelo revolucionarne promene u modernoj filozofiji.

1809. Rodjen Čarls Darvin (Charles Robert Darwin) engleski prirodnjak

1809. Rođen državnik SAD Abraham Linkoln, predsednik SAD od 1860. do 15. aprila 1865, kada ga je u Vašingtonu ubio jedan fanatičan pristalica ropstva. Od 1861. do 1865. vodio građanski rat protiv otcepljenih južnih država i uspeo da sačuva Uniju. 1863. proglasio ukidanje ropstva u SAD.

1818. Čile proglasio nezavisnost od Španije.

1832. Pacifička ostrva Galapagos pripojena Ekvadoru.

1851. Edvard Hargrejvs pronašao zlato u Samerhil Kriku u Novom Južnom Velsu, izazvavši zlatnu groznicu u Australiji.

1882. Rođen srpski slikar Ljubomir Ivanović. Značajno doprineo razvoju grafike i crteža u srpskom slikarstvu, a njegovi radovi s motivima iz Srbije i Makedonije, pored umetničke, imaju i izuzetnu dokumentarnu vrednost.

1899. Nemačka od Španije kupila ostrvo Karolina i Marijanina ostrva u Pacifiku.

1912. Abdicirao poslednji kineski car Pu Ji, iz dinastije Manču, Kina postala republika, a prvi predsednik Sun Jat Sen.

1942. Nemački vojnici ubili 42 zatvorenika koja su bežala iz logora kod Niša, u Drugom svetskom ratu, a 105 zatvorenika uspelo da pobegne. Za odmazdu streljano 850 ljudi.

1953. SSSR prekinuo diplomatske odnose sa Izraelom posle bombaškog napada na sovjetsko poslanstvo u Tel Avivu.

1961. Saopšteno da su pripadnici separatitičkog pokreta Katange ubili premijera Konga i nacionalnog heroja Patrisa Lumumbu. Tačan datum i okolnosti pod kojima je ubijen nikada nisu otkriveni.

1973. Severni Vijetnam tokom Vijetnamskog rata oslobodio prvu grupu američkih ratnih zarobljenika.

1974. U Moskvi uhapšen ruski pisac Aleksandar Solženjicin, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1970. Narednog dana oduzeto mu sovjetsko državljanstvo i proteran iz zemlje. Posle dve decenije provedene u emigraciji u SAD vratio se u Rusiju.

1979. U Rodeziji poginulo 59 ljudi u putničkom avionu "Er Rodezija", koji su oborili gerilci.

1986. SAD Jugoslaviji izručile ratnog zločinca Andriju Artukovića, ministra unutrašnjih poslova Vlade Nezavisne Države Hrvatske u Drugom svetskom ratu. Jugoslovenske vlasti Artukovića, koji je posle rata pobegao iz zemlje, optužile za ratne zločine počinjene nad civilima, među kojima je bilo najviše Srba i Jevreja.

1993. Bivši predsednik Malija Musa Traore i tri oficira osuđeni na smrt pošto ih je sud proglasio krivima za masovna ubistva 1991.

1997. Hvang Đang Jop, blizak saradnik predsednika Severne Koreje Kim Džong Ila, tražio u južnokorejskoj ambasadi u Pekingu politički azil u Južnoj Koreji.

1999. Senat SAD oslobodio predsednika SAD Bila Klintona optužbi za krivokletstvo i opstrukciju pravde, čime je, posle godinu dana, okončana "seksualna afera" s Monikom Levinski i izbegnut impičment.

1999. Poljska, Mađarska i Češka, prve od bivših članica Varšavskog pakta, priključile se NATO-u.

2002. Pred Međunarodnim sudom za ratne zločine u Hagu počelo suđenje bivšem predsedniku Srbije i Jugoslavije Slobodanu Miloševiću, prvom šefu države kojem se sudi pred Međunarodnim sudom. Milošević u maju 1999. optužen za zločin protiv čovečnosti, kršenje zakona i pravila rata i genocid tokom ratova u Hrvatskoj i Bosni i sukoba na Kosovu. Početak "procesa veka" pratilo više od 1.000 najvećih svetskih medija. Na zahtev Haškog tribunala vlasti Srbije izručile Miloševića 28. juna 2001.

2002. Pakistanske vlasti uhapsile ekstremnog islamistu Ahmada Omara Saeda Šeika, britanskog državljanina, koji je glavni osumnjičeni za otmicu američkog reportera Danijela Perla, koji je izvestavao za "Wall Street Journal".

2003. U sukobima vojske i pobunjenih pripadnika policije i drugih demonstranata tokom protesta u La Pasu u Boliviji najmanje 30 osoba poginulo, a 160 ih povređeno.

13 februar

Događaji
1633 - Inkvizicija rimokatoličke crkve u Rimu lišila slobode astronoma Galilea Galileja zbog njegovog zalaganja za Kopernikov heliocentrični sistem. Ostatak života naučnik je proveo pod stalnim nadzorom Inkvizicije, a zabrana s njegovih dela skinuta je 1757.
1668 - Sporazumom potpisanim u Lisabonu, Španija priznala nezavisnost Portugala.
1689 - Kralj Engleske i Škotske Vilijam III od Oranža i njegova žena Meri, kćerka svrgnutog engleskog prokatoličkog kralja Džejmsa II, proglasili su suverenitet nad Velikom Britanijom i Irskom.
1793 - Velika Britanija, Pruska, Austrija, Holandija, Španija i Sardinska kraljevina, sklopile savez protiv revolucionarne Francuske.
1945 - Sovjetska Crvena armija, u Drugom svetskom ratu, oslobodila Budimpeštu, posle 50 dana opsade tokom koje je poginulo 50.000 nemačkih vojnika.
1945 - Američki i britanski avioni, u Drugom svetskom ratu, počeli bombardovanje nemačkog grada Drezdena. Grad je tokom dva dana bombardovanja razoren, a računa se da je poginulo oko 135.000 ljudi.
1961 - Savet bezbednosti UN doneo odluku da se u Kongo upute međunarodne mirovne snage da bi se sprečilo izbijanje građanskog rata u toj zemlji.
1975 - Kiparski Turci su u severnom delu ostrva, koji je sedam meseci ranije okupirala Turska, proglasili "Tursku federalnu državu Kipar" i formirali ustavotvornu skupštinu. Za prvog predsednika skupštine izabran je vođa kiparskih Turaka Rauf Denktaš.
1984 - generalni sekretar Komunističke partije SSSR-a i države postao je Konstantin Černjenko, nasledivši preminulog Jurija Andropova. Posle Černjenkove smrti, koji je vladao manje od godinu dana, na vlast je stupio Mihail Gorbačov, sedmi i poslednji lider SSSR-a.
1990 - SSSR, SAD, Velika Britanija, Francuska i dve nemačke države su objavili plan o ujedinjenju Nemačke.
1991 - Američki bombarderi su razorili sklonište u Bagdadu "identifikovano" kao vojni položaj (!?), a u kojem su, međutim, civili potražili spas od napada iz vazduha. Prema iračkim izvorima, poginulo je oko 500 ljudi, među kojima veliki broj dece i žena.
2000 - Papa Jovan Pavle II zatražio oproštaj za sve grehove Rimokatoličke crkve u prošlosti, uključujući i odnos prema Jevrejima i jereticima.
2001 - Amerikanka En Bankroft i Norvežanka Liv Arnesen postale su prve žene koje su na skijama prešle Antarktik. Njihovo "putovanje" od 2.700 kilometara trajalo je 90 dana.
2002 - Britanska kraljica Elizabeta II dodelila počasnu titulu viteza bivšem gradonačelniku Njujorka, Rudolfu Đulijaniju, zbog njegove uloge nakon terorističkih napada na taj grad 11. septembra 2001.
2003 - Nakon pada aviona američke Vlade u južnoj provinciji Kolumbije ubijen je jedan službenik ministarstva odbrane, a trojica su oteta. Ubijen je i jedan obaveštajac kolumbijske vojske.

Rođenja
1831 - Jovan Ristić, srpski državnik i istoričar.
1910 - Viliam Šokli, američki fizičar. (†1989).
1974 - Robi Vilijams, engleski pevač i zabavljač.

Smrti
1199 - Stefan Nemanja, rodonačelnik dinastije Nemanjića koja je vladala Srbijom dvesta godina. (*1113).
1571 - Benvenuto Čelini, italijanski vajar i pisac.
1787 - Ruđer Bošković, dubrovački matematičar, fizičar, astronom, filozof i diplomata. (*1711).
1883 - Rihard Vagner, nemački kompozitor.
1974 - Petar Lubarda, slikar , jedan od najznačajnijih jugoslovenskih likovnih umetnika 20. veka. (*1907).
1999 - Peko Dapčević, jedan od prvih komandanata Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije u Drugom svetskom ratu. (*1913).

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog Kira i Jovana - besrebrenike i čudotvorce
Svetu mučenicu Trifenu
Prepodobnog Nikitu Pečerskog

14 februar

Događaji
1663 - Kanada postala francuska kraljevska provincija.
1797 - Britanska flota pod komandom admirala Džona Džervisa i Horacija Nelsona potukla špansku armadu kod rta Sent Vinsent, na krajnjem jugu Portugala.
1804 - Na skupštini srpskih starešina u Orašcu kod Aranđelovca doneta odluka o podizanju ustanka protiv Turaka. Za vođu izabran Karađorđe Petrović.
1835 - Na inicijativu dramskog pisca Joakima Vujića, uz novčanu pomoć kneza Miloša Obrenovića, u Kragujevcu osnovano prvo pozorište u Srbiji. "Knjaževsko-serbski teatar" jednom sedmično i prazničnim danima priređivao predstave za kneza i njegove činovnike i goste, a na repertoaru bili Vujićevi komadi ili njegovi prevodi stranih dela.
1922 - Italijanski inženjer Đulielmo Markoni počeo prvo redovno emitovanje radio programa iz Engleske.
1929 - Al Kaponeovi gangsteri u Čikagu ubili sedam članova rivalske bande Bagsa Morena da bi sprečili krađu krijumčarenog viskija, "Masakr na dan svetog Valentina".
1943 - Sovjetska Crvena armija u Drugom svetskom ratu oslobodila Rostov od Nemaca.
1946 - Na američkom univerzitetu Pensilvanija počeo da radi elektronski mozak, kompjuter, koji je sate normalnog računanja pretvorio u sekunde. Nazvan je ENIAC, Elektronski numerički integrator i kompjuter.
1956 - U Moskvi počeo 20. kongres Komunističke partije SSSR, na kojem je šef partije Nikita Hruščov osudio politiku Staljina i otvorio put procesu destaljinizacije Sovjetskog Saveza.
1958. - Irački kralj Fejsal i jordanski kralj Husein objavili ujedinjenje dva kraljevstva u Arapsku Federaciju s Fejsalom kao šefom države. Monarhija u Iraku oborena u julu iste godine, kralj ubijen, a Federacija se raspala.
1972 - Sovjetski svemirski brod bez ljudske posade "Luna 20" lansiran ka Mesecu, odakle je 11 dana kasnije doneo uzorke Mesečevog tla.
1989 - Iranski verski vođa ajatolah Ruholah Homeini fatvom naredio smrtnu kaznu za engleskog pisca indijskog porekla Salmana Ruždija zbog dela "Satanski stihovi", koje je u Iranu ocenjeno kao blasfemija islama. Iranska vlada se 1998. javno ogradila od primene smrtne kazne.
1997 - Međunarodna arbitražna komisija donela odluku da sporno područje grada Brčko u Bosni bude stavljeno pod međunarodni nadzor do marta 1998.
1998 - Bosanski Srbi Miroslav Tadić i Milan Simić predali se Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu. To su bili prvi optuženi za ratne zločine ratova na prostoru SFRJ koji su se predali Haškom sudu.
2000 - U nastojanju da izoluje jugoslovenskog predsednika Slobodana Miloševića, Evropska unija proširila spisak, sa 600 na 900 imena, saradnika Miloševića i ljudi bliskih njegovom režimu kojima je zabranjen ulazak u zemlje EU.
2001 - Skupština Srbije ukinula Zakon o javnom informisanju na osnovu kojeg je režim Slobodana Miloševića vršio represiju nad slobodnim i nezavisnim medijima u Srbiji. Od oktobra 1998, kada je Zakon usvojen, do septembra 2000, mediji kažnjeni s preko 30 miliona dinara, a nekima zabranjen rad.
2002 - Istraživači američkog univerziteta Teksas A&M izvršili uspešno kloniranje mačke.
2002 - U 90. godini umro nemački dirigent Ginter Vand, poznat po svom zahtevnom stilu rada i velikom broju koncerata Bruknera, Betovena i Mocarta.
2003 - Tribunal u Hagu podigao optužnicu protiv lidera Srpske radikalne stranke Vojislava Šešelja za zločine protiv čovečnosti i kršenje zakona i običaja rata. Šešelj se predao tom sudu 24. februara iste godine.
2003 - Posle šest godina života, prvom kloniranom sisaru, ovci Doli, ubrizgana smrtonosna injekcija zbog simptoma progresivne bolesti pluća.

Smrti
269 - Valentin, rimski sveštenik i lekar.
869 - Kirilo, grk iz Soluna rođen kao Konstantin.
1468 - Johan Gutenberg, nemački štampar.
1779 - Džejms Kuk, engleski moreplovac i istraživač. (*1728).

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog mučenika Trifuna
Svete mučenike Perpetua, Felicita, Satira, i druge s njima
Prepodobnog Petra Galatijskog

15 februar

Događaji
1637. Ferdinand III postao je sveti rimski imperator

Rođenja
1564. Galileo Galilej- italijanski astronom i fizičar
1710. Luj XV, francuski kralj
1882. Džon Barimor, američki glumac

Smrti
1988 - Ričard Fejnmen, američki fizičar. (*1918).

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Sretenje Gospodnje
Svetog novomučenika Jordana

1115. Papa Paskal II priznao red Malteških vitezova, osnovan u Jerusalimu, gde su pored crkve svetog Jovana imali samostan i azil za bolesnike i putnike. Kasnije dobili zadatak da brane Svetu zemlju.
1564. U Pizi rođen italijanski fizičar, filozof i matematičar Galileo Galilej. 1633. Galileo pred crkvenom inkvizicijom negirao danas opštepoznatu činjenicu da Zemlja nije centar Svemira i da se s drugim planetama vrti oko Sunca.
1573. U Zagrebu, posle sloma seljačke bune, pogubljen vođa ustanka Matija Gubec.
1763. Mirovnim ugovorom u Hubertsburgu okončana neprijateljstva Austrije i Pruske u Sedmogodišnjem ratu. Pruska zadržala Šleziju koju je preuzela od Austrije i postala jedna od vodećih evropskih vojnih sila.
1804. U Orašcu podignut Prvi srpski ustanak.
1835. U Kneževini Srbiji usvojen Sretenjski ustav, prvi Ustav u modernoj srpskoj istoriji. Napisao ga sekretar kneza Miloša Obrenovića Dimitrije Davidović, po uzoru na francuski i belgijski ustav. Koristeći negodovanje Austrije i Rusije, koje nisu imale razumevanja za liberalizam Davidovićevog dokumenta, knez u martu ukinuo Ustav.
1857. Umro ruski kompozitor Mihail Ivanovič Glinka, tvorac ruskog nacionalnog stila romantičarske epohe. Njegove opere "Život za cara" i "Ruslan i Ljudmila" imale značajan uticaj na razvoj ruske opere u XIX veku.
1922. U Hagu održana prva sednica stalnog Međunarodnog suda pravde koji je 1920. osnovala Liga naroda radi rešavanja sporova među državama. Novi Međunarodni sud osnovan pri Ujedinjenim nacijama posle Drugog svetskog rata, po ukidanju Lige naroda.
1928. Iz Beograda prema Zagrebu poleteo prvi avion jugoslovenske civilne avijacije "Potez 29-2", jedina letelica prve jugoslovenske avio-kompanije "Aeroput". Prvi putnici bili direktor avio-kompanije i pet novinara.
1942. Umro srpski kompozitor i dirigent Stanislav Binički, autor "Marša na Drinu", direktor Beogradske opere. 1899. osnovao Beogradski vojni orkestar, a sa Stevanom Mokranjcem Srpsku muzičku školu. Komponovao prvu izvedenu srpsku operu "Na uranku", na tekst Branislava Nušića.
1942. Procenivši da nisu u stanju da odbrane grad, Britanci u Drugom svetskom ratu predali Singapur japanskim snagama, što se smatra najvećim vojnim porazom Velike Britanije u njenoj vojnoj istoriji.
1944. Američke trupe u Drugom svetskom ratu zauzele Solomonska ostrva u Pacifiku.
1944. Britanski avioni izbacili oko 1.000 bombi na Berlin.
1965. Umro američki džez-pevač i pijanist Nat King Kol.
1971. Velika Britanija prešla na decimalni novčani sistem, umesto dotadašnjih funti, šilinga i penija.
1988. Predsednik Austrije Kurt Valdhajm, optužen da je, kao pripadnik SS-jedinica u Drugom svetskom ratu, odgovoran za ratne zločine u Bosni i Grčkoj, odbio da podnese ostavku.
1989. Deset godina pošto je Moskva poslala svoje trupe da podrže prokomunističku vladu u Kabulu, poslednji sovjetski vojnici napustili Avganistan. U desetogodišnjem neobjavljenom ratu poginulo 15.000 sovjetskih vojnika i najmanje 100.000 Avganistanaca.
1990. Velika Britanija i Argentina obnovile diplomatske odnose, prekinute 1982. u vreme rata za Foklandska ostrva.
1993. Parlament Slovačke izabrao ekonomistu Mihala Kovača za prvog predsednika novoformirane države Slovačke, posle raspada Čehoslovačke.
1996. Vlada Bosne i Hercegovine saopštila da je u ratu, od 1992. do 1995. nestalo oko 30.000 ljudi, od kojih preko 22.000 civila i oko 2.500 pripadnika oružanih snaga.
1997. Opoziciona koalicija "Zajedno" održala poslednji, 88. dan protesta, pošto je 11. februara ispunjen njen osnovni zahtev, priznanje rezultata lokalnih izbora u Srbiji iz novembra 1996.
1999. U Keniji uhapšen lider kurdskih pobunjenika Abdulah Odžalan i izručen Turskoj, gde je osuđen na smrt zbog izdaje i prebačen u ostrvski zatvor Imrali.
2002. Predsednik SAD Džordž Buš objavio da njegova zemlja ima alternativan plan za smanjenje emisije gasova, koje je regulisano Protokolom o globalnom zagrevanju u Kjotou 1997. Iako emituju četvrtinu količine gasova koji stvaraja efekat "staklene bašte", SAD odbacile Protokol iz Kjotoa zbog štete po nacionalnu industriju.
2003. U talasu demonstracija, najvećim od vijetnamskog rata, više od šest miliona ljudi u više od 600 gradova u svetu protestovalo protiv napada na Irak.
2003. Vatikan otvorio zapečaćenu arhivu o vezama te države s Nemačkom od 1922. do 1939, kada je Euđenio Pačeli, kasnije Papa Pije XII, bio državni sekretar Vatikana. Otvaranje arhiva odgovor kritičarima Pape da nije dovoljno učinio da zaustavi ubijanje miliona Jevreja koju je nacistička Nemačke sprovela tokom holokausta.

16 januar

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog Simeona Bogoprimca
Svete mučenike Adrijana i Evula
Svetog Jakova - arhiepiskopa srpskog

1808. Napoleon počeo napad na Španiju, koju je posle mesec dana okupirao i na španski presto doveo brata Žozefa.
1831. Rođen ruski pisac Nikolaj Semjonovič Ljeskov, autor romana i pripovedaka o ruskoj provinciji. Prema njegovom delu Šostakovič komponovao operu "Katarina Izmajlova".
1871. Rođen srpski pisac Radoje Domanović, majstor političke satire koja u njegovim najboljim delima "Stradija", "Vođa" i "Danga" doseže nivo univerzalne kritike ljudske naravi i društvenih institucija.
1871. Francuska potpisala kapitulaciju i akt o pomirenju s Pruskom posle izgubljenog rata. Mirovni ugovor, kojim je Francuska ustupila Pruskoj Alzas i veliki deo Lorene, uz ratnu štetu od pet milijardi zlatnih franaka, potpisan u maju.
1873. Španski kralj Amadeo II Savojski abdicirao zbog unutrašnjih previranja i jačanja republikanskog pokreta. Proglašena prva španska republika, oborena naredne godine, kada je vojska vratila na vlast burbonsku dinastiju s kraljem Alfonsom XII.
1877. Rođena srpska književnica Isidora Sekulić, autor knjige meditativne proze "Saputnici", putopisa "Pisma iz Norveške", pripovedaka i esejističke proze, dela koja su je svrstala među najbolje i najznačajnije srpske pisce XX veka.
1907. Umro Đozue Karduči, najveći italijanski pesnik u prvim decenijama posle ujedinjenja Italije, dugogodišnji profesor italijanske književnosti Univerziteta u Bolonji. Dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1906.
1932. Na opštim izborima u Irskoj pobedila partija "Fijana fejl", odvojeno krilo Šin fejna, a njen lider Eamon de Valera postao predsednik izvršnog komiteta Slobodne Države Irske.
1933. U strahu od nemačkih pretnji, Čehoslovačka, Rumunija i Jugoslavija, zaključivanjem pakta o Maloj antanti i stvaranjem Veća ministara, učvrstile savez stvoren 1920. protiv pokušaja restauracije Habsburgovaca i revizionističkih težnji Mađarske. Antanta prestala da postoji posle nemačke okupacije Čehoslovačke, u martu 1939.
1936. Na parlamentarnim izborima u Španiji pobedio Narodni front, koalicija socijalista, komunista, republikanaca i drugih manjih partija. Vladu formirao Manuel Asanja, vraćen demokratski ustav iz 1931. Pokušaj vojske, u julu, da obori republikansku vladu prerastao u građanski rat završen 1939. uspostavljanjem diktature generala Franka.
1945. Američki avioni u Drugom svetskom ratu počeli bombardovanje Tokija.
1959. Vođa gerilaca Fidel Kastro postao premijer Kube pošto je 1. januara 1959. zbacio sa vlasti diktatora Fulhensija Batistu.
1978. Kina i Japan u Pekingu potpisali trgovinski ugovor vredan 20 milijardi dolara, što je bio početak ekonomskog otvaranja Kine prema svetu.
1992. Zairske snage bezbednosti ubile 32 osobe kada su otvorile vatru na hiljade demonstranata koji su počeli mirne ulične proteste protiv režima predsednika Mobutua Sese Sekoa.
1994. U planinskom području indonežanskog ostrva Sumatra u zemljotresu poginulo najmanje 200 ljudi.
1998. Prilikom pada "erbasa A-300" tajvanske avio-kompanije "Čajna erlajnz" blizu aerodroma u Tajpehu poginule 203 osobe, odnosno svi putnici i članovi posade, među njima i guverner centralne banke Tajvana, i sedam ljudi na tlu.
2000. Rusija obnovila odnose s NATO-om, prekinute zbog napada te vojne alijanse na Jugoslaviju u martu 1999.
2001. U napadu naoružanih Albanaca na autobus u blizini Podujeva na Kosovu poginulo 10 Srba, a 43 osobe povređene.
2002. Umro prvi menadžer engleske fudbalske reprezentacije Volter Vinterbotom, koji je najduže bio na tom mestu.
2003. U najvećim snežnim mećavama koje su zahvatile istočnu obalu SAD umrlo najmanje 59 ljudi.