8. oktobar (8.10.) je 281. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (282. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 84 dana.


316. - Bitka sa neodlučnim ishodom kod rimskog grada Cibale (današnjih Vinkovaca) između careva-savladara Konstantina I i Licinija

1856. - Velika Britanija počela „drugi opijumski rat“ protiv Kine, u kom joj se pridružila i Francuska. Kada su 1857. anglo-francuske trupe zauzele Kanton, Kina kapitulirala i potpisala mir u Tjencinu.

1871. - u Čikagu izbio velik požar koji je, prema legendi, počeo u jednoj štali kada je krava ritajući se oborila kerozinsku lampu na gomilu slame i strugotine. U požaru koji je trajao tri dana poginulo oko 300 ljudi, a oko 90.000 ostalo bez svojih kuća.

1912. - Crna Gora objavila rat Turskoj i istog dana napala turske položaje kod Skadra, čime je počeo Prvi balkanski rat.

1953. - Velika Britanija i SAD povukle svoje trupe iz Slobodne zone Trsta i predale Italiji civilnu upravu u zoni „A“. To je izazvalo krizu u jugoslovensko-italijanskim odnosima, koja je rešena Londonskim sporazumom 5. oktobra 1955.

1954. - Vojne snage Severnog Vijetnama ušle u glavni grad Hanoj.

1970. - Nobelovu nagradu za književnost dobio ruski pisac Aleksandar Isajevič Solženjicin.

1975. - Žestoki okršaji u Bejrutu i severnom Libanu odneli najmanje 25 života i prekinuli poslednje primirje postignuto između zaraćenih hrišćana i muslimana.

1991. - Posle isteka tromesečnog brionskog moratorijuma Slovenija i Hrvatska potvrdile svoju samostalnost i nezavisnost od Jugoslavije.

1992. - Počinje šahovski turnir u Tilburgu, Holandija.

1993. - Ujedinjene Nacije ukinule sankcije Južnoj Africi uvedene 1960. zbog politike aparthejda koju su sprovodile tadašnje vlasti.

1998. - Savet NATO usvojio „detaljan operativan plan za vazdušne udare u fazama“ na Kosovu. Predsedniku Jugoslavije Slobodanu Miloševiću dat rok od 24 caša da ispuni zahteve iz rezolucije UN. Vlada Srbije donela Uredbu o posebnim merama u uslovima oružanih pretnji NATO.

1999. - Inauguralnom ceremonijom u pres-centru KFOR, svečanoj sali nekadašnjeg sportskog centra „Boro i Ramiz“ u centru Prištine, funkciju komandanta međunarodnih snaga na Kosovu preuzeo nemački general Klaus Rajnhart.

2001. - Najmanje 114 ljudi poginulo kada je avion kompanije SAS udario u jedan mali avion na aerodromu Linate u Milanu.



Rođenja
1810. - Džejms Vilijem Maršal, čije je otkriće zlatnog rudnika u Kaliforniji pokrenulo „zlatnu groznicu“ 1849.
1836. - Dimitrije Nešić, čuveni srpski matematičar. (†1904).
1864. - Branislav Nušić, srpski i jugoslovenski komediograf. (†1938).
1894. - Risto Stijović, vajar, akademik
1895. - Huan Domingo Peron, argentinski državnik.
1920. - Frenk Herbert, američki pisac. (†1986).
1948. - Klod Žad, francuska glumica.
1949. - Sigorni Viver, američka filmska glumica.

Smrti
1354. - Kola di Rienco, rimski tribun.
1469. - Filipo Lipi, firentinski slikar.
1803. - Vitorio Alfijeri, italijanski pisac.
1895. - Min, korejska kraljica.
1967. - Klement Ričard Atli, britanski državnik.
1992. - Vili Brant, kancelar Zapadne Nemačke.



Izvor: Wikipedia

9. oktobar (9.10.) je 282. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (283. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 83 dana.



1701. - U Nju Hejvenu, u američkoj državi Kenektikat, osnovan Univerzitet Jejl.

1789. - U austrijsko-turskom ratu austrijski feldmaršal Gideon Ernst Laudon zauzeo Beograd.

1806. - Pruska prekinula neutralnu politiku prema Napoleonu i objavila rat Francuskoj, u kom je poražena uz teške teritorijalne gubitke. Mirom u Tilzitu 1807. izgubila celo područje između Rajne i Labe i veći deo zemalja stečenih deobom Poljske.

1915. - Nemačke i austrougarske trupe u Prvom svetskom ratu zauzele Beograd.

1944. - Počela Treća moskovska konferencija na kojoj su britanski premijer Vinston Čerčil i lider SSSR Josif Visarionovič Staljin razmatrali problem Poljske, Grčke i Jugoslavije i dogovarali se o uređenju Evrope posle Drugog svetskog rata.

1949. - Otvoren fudbalski hram - Stadion JHA.

1963. - Više od 2.000 ljudi poginulo u poplavama kada je pukla oko 300 metara visoka brana „Vajont“ kod Beluna, u severoistočnoj Italiji.

1975. - Sovjetski fizičar i disident Andrej Saharov dobio Nobelovu nagradu za mir.

1983. - U eksploziji bombe u Rangunu, glavnom gradu Burme, ubijeno 18 vladinih funkcionera Južne Koreje, među kojima četiri ministra i šef diplomatije Li Bum Suk. Južnokorejske vlasti za podmetanje bombe optužile agente Severne Koreje.

1992. - U pokušaju da spreči dalje razbuktavanje rata u Bosni i Hercegovini Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija usvojio rezoluciju o zabrani vojnih letova u vazdušnom prostoru BiH, a mirovnim snagama naloženo da nadgledaju zabranu.

1993. - U sukobima muslimana i Hrvata u Mostaru srušen Stari most, simbol grada sagrađen u XVI veku za vreme turske vladavine. Most bio pod zaštitom UNESKO.

1997. - Više od 200 ljudi poginulo kada je uragan „Paulina“ pogodio meksičko letovalište Akapulko.

1997. - Završava se šahovski turnir u Tilburgu, Holandija. Pobeđuje Petar Svidler.

1998. - Arijel Šaron postao ministar spoljnih poslova Izraela zadužen za mirovne pregovore s Palestincima.

2001. - Američki naučnici Erik Kornel i Karl Vimen i Nemac Volfgang Keterle dobili Nobelovu nagradu za fiziku. Oni su otkrili novo stanje materije, ultrahladan gas, čija primena otvara nove mogućnosti za razvoj precizne elektronike.

2002. - Prvi put u istoriji srpskog parlamentarizma održan TV-duel Vojislava Koštunice i Miroljuba Labusa, kandidata za predsednika Srbije koji su ušli u drugi izborni krug.

Rođenja
1835. - Kami Sen Sans, francuski kompozitor i klavirski virtuoz.
1859. - Alfred Drajfus, francuski oficir. († 1935.)
1879. - Maks fon Laue, nemački fizičar
1892. - Ivo Andrić, jugoslovenski književnik. Dobitnik Nobelove nagrade za književnost.
1917. - Đoko Jovanić, general JNA i narodni heroj. († 2000.)
1938. - Hajnc Fišer, austrijski političar.
1940. - Džon Lenon, britanski muzičar

Smrti
19. - Germanik Julije Cezar, rimski vojskovođa i državnik.
1831. - Joanis Kapodistrijas, predsednik Grčke.
1934. - Aleksandar I Karađorđević, jugoslovenski kralj.
1967. - Ernesto Če Gevara, argentinski revolucionar.
2006. - Rejmond Nurda, američki biznismen.



Izvor: Wikipedia

10. oktobar (10.10.) je 283. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (284. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 82 dana.Sadržaj [sakrij]

680. - U stranačkim borbama koje su dovele do rascepa islamskog sveta na sunite i šiite, u bici kod Karbale, na Eufratu, ubijen Husein, pretendent na kalifski presto dinastije Alida. Kasnije postao šiitski svetac.

1733. - Francuska objavila rat austrijskom caru Karlu VI zbog njegove podrške knezu Avgustu III u nameri da postane poljski kralj, umesto francuskog kandidata Stanislava Lešćinskog. Rat za poljsko nasleđe trajao do 1735.

1911. - Kineski nacionalni vođa Sun Jat Sen u Vučangu proglasio republiku i počeo revoluciju u kojoj je oborena dinastija Manču. Time završena vladavina kineskih careva koja je trajala 2.000 godina. Politički naslednici ove kineske republike su se posle pobede komunista neposredno posle Drugog svetskog rata povukli na Tajvan i tamo nastavili politički kontinuitet Republike Kine.

1913. - Završena izgradnja Panamskog kanala dugog 81,6 kilometara, kojim su spojeni Atlantski i Tihi okean.

1917. - Brazil u Prvom svetskom ratu objavio rat Nemačkoj pošto su Nemci torpedovali brazilske brodove.

1918. - Prva srpska armija pod komandom vojvode Petra Bojovića počela operacije za oslobađanje Niša u Prvom svetskom ratu. Grad zauzet 12. oktobra, a austrougarska vojska primorana da se povuče ka severu.

1954. - Vijetnamski lider Ho Ši Min ušao u glavni grad Vijetnama Hanoj, koji su dva dana ranije napustile francuske kolonijalne trupe.

1964. - U Tokiju otvorene Olimpijske igre, prve u Aziji.

1975. - Filmske zvezde Ričard Berton i Elizabet Tejlor venčale se po drugi put. Sledeće godine ponovo se razveli.

1980. - U katastrofalnom zemljotresu u Alžiru poginulo 2.590 osoba, a oko 330.000 stanovnika grada El Asnam ostalo bez domova.

1982. - SAD uvele sankcije protiv Poljske zbog odluke poljske vlade da zabrani sindikat „Solidarnost“.

1990. - SSSR i Nemačka potpisali ugovor o povlačenju sovjetskih vojnika iz Nemačke do kraja 1994. U Istočnoj Nemačkoj bilo stacionirano 380.000 sovjetskih vojnika s 220.000 članova porodica.

1991. - Skupština Srbije donela odluku da republička zastava bude trobojka, bez komunističkog simbola, zvezde-petokrake.

1995. - Izrael u skladu s mirovnim sporazumom s Palestinskom oslobodilačkom organizacijom počeo povlačenje sa Zapadne obale i oslobodio iz zatvora oko 300 Palestinaca.

1996. - Počinje šahovski turnir u Tilburgu, Holandija.

2001. - Nobelovu nagradu za ekonomiju dobili Amerikanci Džordž A. Akerlof, Majkl Spens i Džozef E. Stiglic. Svojom „analizom tržišta sa asimetričnim informacijama“, oni su pokazali u kojoj meri informacije utiču na funkcionisanje tržišta, od prodaje polovnih automobila do uspona i kolapsa na velikim berzama.

Rođenja
1731. - Henri Kevendiš, engleski naučnik. (†1810.)
1813. - Đuzepe Verdi, italijanski kompozitor. (†1901.)
1888. - Nikolaj Ivanovič Buharin, ruski revolucionar. (†1938.)
1895. - Jakov Gotovac, jugoslovenski dirigent i kompozitor. (†1982.)
1901. - Alberto Đakometi, švajcarski skulptor, slikar i grafičar. (†1966.)
1980. - Jaser Al-Katani, fudbaler Saudijske Arabije.

Smrti
1659. - Abel Tasman, holandski istraživač i pomorac. (*1603).
1837. - Šarl Furije, francuski ekonomista.
1970. - Eduar Daladje, francuski političar. (* 1884).
1985. - Jul Briner, američki filmski i pozorišni glumac. (* 1915).
1985. - Orson Vels, američki filmski glumac, režiser i producent. (* 1915).
2000. - Sirimavo Bandaranaike, bivši premijer Šri Lanke, prva žena-premijer na svetu. (* 1916).

Izvor: Wikipedia

11. oktobar (11.10.) je 284. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (285. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 81 dan.


1521. - Papa Lav X dodelio je engleskom kralju Henriju VIII titulu „Branitelja vere“ pošto je kralj objavio knjigu u kojoj je osudio ideje verskog reformatora Martina Lutera. Henri VIII je 12 godina kasnije osporio autoritet rimokatoličke crkve, a
1534. se proglasio poglavarom anglikanske crkve.

1531. - Vojska švajcarskih katoličkih kantona porazila je kod Kapela snage grada Ciriha i njegovih protestantskih saveznika. U bici je poginuo i protestanski verski reformator Ulrih Zvingli, jedan od najvećih teologa reformacije.

1698.- Sporazum u Den Hagu između Engleske i Francuske.

1806. - Rođen je Aleksandar Karađorđević, sin vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa, srpski knez od 1842. do 1858. Tokom njegove vladavine pokrenute su ozbiljne reforme u Srbiji i modernizacija zemlje. Na presto su ga doveli ustavobranitelji posle svrgavanja kneza Mihaila Obrenovića.

1899. - Počeo je Burski rat između južnoafričkih burskih država Transval i Oranž i Velike Britanije. Po završetku rata 1902. godine, burske države su stavljene pod britansku vlast, a 1910. ušle su u Južnoafrički Savez (kasnije Južnoafrička Republika), britanski dominion.

1939. - Grupa američkih naučnika, među kojima i Albert Ajnštajn, obavestili su predsednika SAD Frenklina D. Ruzvelta o mogućnosti proizvodnje atomske bombe.

1962. - Papa Jovan XXIII otvorio je u bazilici Svetog Petra u Rimu Drugi vatikanski sabor, prvi takav skup od 1870. Sabor je trajao do 1965. i najavio je značajne reforme katoličke crkve u njenom prilagođavanju modernom svetu.

1976. - U Kini je, pod optužbom za zaveru uhapšena „četvoročlana banda“ - udovica Mao Cedunga Đang Čing i tri bivša visoka funkcionera.

1980. - Dvojica sovjetskih kosmonauta okončali su dotad najdužu misiju u kosmosu. U brodu „Saljut 6“ oni su proveli u svemiru 185 dana.

1985. - Četiri američka lovca presrela su egipatski avion sa otmičarima italijanskog putničkog broda „Akile Lauro“ i primorali ga da sleti na Siciliju, gde su otmičari uhapšeni. Otmičari su se 9. oktobra predali egipatskim vlastima koje su im odobrile da odlete u Tunis.

1988. - Govor pape Jovana Pavla II prekinut je u Evropskom parlamentu u Strazburu kada je britanski poslanik iz Severne Irske, protestantski sveštenik Jan Pejzli, počeo da uzvikuje „antihrist“, razvivši transparent na kojem je pisalo „Jovan Pavle II - antihrist“.

1993. - U atentatu u Oslu teško je ranjen Vilijam Nigard, norveški izdavač „Satanskih stihova“ Salmana Rušdija, britanskog pisca indijskog porekla, kojeg je iranski verski vođa Homeini osudio na smrt.

1998. - Ni nakon sedmočasovnih razgovora u sedmoj rundi pregovora, predsednik SR Jugoslavije Slobodan Milošević i specijalni američki izaslanik Ričard Holbruk nisu postigli dogovor oko rešavanja kosovske krize na osnovu rezolucije UN od 23. septembra. Pored pretnji vojnom intervencijom NATO-a, Milošević je odbio Verifikacionu misiju koja bi pratila sprovođenje rezolucije.

2002. - Vojni sud u Nišu osudio je četiri pripadnika Vojske Jugoslavije na višegodišnje kazne zatvora zbog ratnih zločina nad civilnim stanovništvom tokom rata na Kosovu.



Rođenja
1806. - Aleksandar Karađorđević, srpski knez od 1842. do 1858. (†1885.)
1851. - Josif Marinković, srpski kompozitor i horovođa.
1865. - Jovan Cvijić, srpski geograf, predsednik Srpske kraljevske akademije.
1914. - Ruben Fajn, doktor psihologije i veliki šahista
1954. - Vojislav Šešelj, srpski političar.

Smrti
1347. - Ludvig IV Bavarski, nemački kralj i car Svetog rimskog carstva (*1282.)
1579. - Mehmed-paša Sokolović, turski državnik.
1963. - Edit Pjaf, francuska pevačica.
1963. - Žan Kokto, francuski pisac, slikar i režiser.
1977. - Ibrahim al Hamdi, predsednik Severnog Jemena.
2000. - Donald Đuar, predsednik škotskog parlamenta.



Izvor: Wikipedia

12. oktobar (12.10.) je 285. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (286. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 80 dana.




1810. - Dan kada su se venčali bavarski princ Ludvig i saksonska princeza Tereza postao je događaj godine i vremenom se pretvorio u bavarske Oktobarske svečanosti piva i kobasica u Minhenu (Oktoberfest).

1897. - U Beograd su iz Beča preneti posmrtni ostaci Vuka Stefanovića Karadžića, reformatora srpskog jezika, i sahranjeni u porti Saborne crkve.

1928. - U dečijoj bolnici u Masačusetsu prvi put su na pacijentu obolelom od poliomielitisa primenjena „gvozdena pluća“.

1934. - Jedanaestogodišnji Petar II Karađorđević proglašen je kraljem Jugoslavije, nakon što je 9. oktobra u atentatu u Marseju ubijen njegov otac kralj Aleksandar I. Vršenje kraljevske vlasti je u ime maloletnog kralja vršilo tročlano namesništvo. princ Pavle, dr Radenko Stanković i dr Ivo Perović. Prvi namesnik bio je Pavle Karađorđević.

1942. - U bici na pacifičkom ostrvu Gvadalkanal Amerikanci su u Drugom svetskom ratu porazili Japance i zaustavili njihovo nadiranje ka Australiji.

1960. - Tokom debate o kolonijalizmu u Generalnoj skupštini UN, iznerviran što je veliki broj poslanika u Generalnoj skupštini spavalo, sovjetski lider Nikita Hruščov skinuo je cipelu i tresnuo njome o sto nekoliko puta.

1964. - U orbitu oko Zemlje lansiran je sovjetski vasionski brod „Vashod 1“, prva svemirska letilica sa višečlanom posadom.

1968. - Predvođena pukovnikom Omarom Torihosom Ererom, Nacionalna garda Paname oborila je proameričkog predsednika Arnulfa Arijasa Madrida.

1984. - Tokom godišnje konferencije Konzervativne partije u hotelu „Grand“ u Brajtonu, u kojem je boravila Margaret Tačer, britanski premijer, eksplodirala je bomba koju su podmetnuli pripadnici irske terorističke organizacije IRA. Pet ljudi je poginulo, a 30 je ranjeno.

1992. - U Kairu je poginulo više od 550 ljudi u zemljotresu čiji je epicentar bio blizu velikih piramida u Gizi.

1999. - UN su simbolično proglasile za šestomilijarditog stanovnika Zemlje bebu rođenu u Sarajevu. Majci novorođenog dečaka uručena je srebrna medalja mira UN.

1999. - Vojnim udarom vlast u Pakistanu preuzeo je general Pervez Mušaraf.

2001. -
U požaru je izgorela Saborna crkva u Nišu, jedna od najvrednijih u Srbiji. Građena je od 1856. do 1872, a projekat je izradio najpoznatiji srpski arhitekta 19. veka Andrej Damjanović.
Nobelova nagrada za mir dodeljena je Ujedinjenim nacijama i generalnom sekretaru Kofi Ananu.

2002. - u bombaškom napadu na restoran i diskoteku na indonežanskom ostrvu Bali, poginule su 202 osobe, uglavnom strani turisti.

Rođenja
1873. - Nadežda Petrović, srpska slikarka. (†1915).
1935. - Lučano Pavaroti, italijanski operski pevač.

Smrti
1909. - Francisko Ferer, katalonski slobodarski pedagog i osnivač pokreta modernih škola. (*1859.)
1924. - Anatol Frans, francuski pisac.
1969. - Sonja Heni, klizačica
1990. - Rifat Mahdžub, predsednik egipatskog parlamenta.
1996. - Rene Lakost, francuski teniser. (*1904).



Izvor: Wikipedia

13. oktobar (13.10.) je 286. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (287. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 79 dana.


409. - Vandali i Alani su prešli Pirineje i iz Galije upali u Hispaniju.

1792. - Predsednik SAD Džordž Vašington položio kamen-temeljac Bele kuće, predsedničke rezidencije u Vašingtonu.

1860. - Prva fotografija iz vazduha napravljena iz balona iznad Bostona u SAD.

1884. - Londonska četvrt Grinič ustanovljena kao univerzalan, nulti meridijan, od kog se računaju geografske dužine i vremenske zone na Zemlji.

1923. - Turski parlament proglasio Ankaru, bivšu Angoru, prestonicom Turske.

1943. - Italija posle kapitulacije objavila rat Nemačkoj, svom bivšem savezniku u Drugom svetskom ratu.

1944. - Resnik oslobođen od Nemaca.

1972. - Sovjetski putnički avion „Iljušin 62“ srušio se u blizini moskovskog aerodroma. U do tada najvećoj avionskoj nesreći poginulo svih 176 putnika i članova posade.

1976. - Bolivijski teretni avion „boing 707“, kom je po poletanju otpao jedan motor, pao na glavnu ulicu Santa Krusa. Poginula tri člana posade i više od 100 osoba na tlu.

1977. - Četiri Palestinca otela iznad Mediterana avion nemačke kompanije “Lufthansa” koji je leteo iz Majorke i preusmerili ga u Mogadiš u Somaliji. Nemački komandosi uspešno savladali otmičare i oslobodili putnike 17. oktobra.

1988. - Laboratorijsko ispitivanje pokazalo da je „Torinski pokrov“, u kom je, prema verovanju mnogih hrišćana, sahranjen Isus Hristos, lažan i da potiče iz Srednjeg veka.

1990. - U crkvi Svetog Vasilija Blaženog na Crvenom trgu u Moskvi održana prva liturgija posle 73 godine.

1993. - Sud u Hamburgu proglasio krivim Nemca Gintera Parhea zbog ranjavanja nožem jugoslovenske teniserke Monike Seleš. Osuđen uslovno na dve godine zatvora.

1997. -
Britanski premijer Toni Bler sreo se s liderom Šin Fejna Gerijem Adamsom, što je bio prvi susret britanskog premijera i lidera Severne Irske posle više od 70 godina.
Britanski supersonični automobil prvi uspeo da na tlu probije zvučni zid, postigavši brzinu od 1.222,7 kilometara na čas.

1998. - Posle sedmodnevnih intenzivnih pregovora i pod pretnjom vojne intervencije NATO predsednik Jugoslavije Slobodan Milošević prihvatio dolazak Verifikacione misije OEBS koja će pratiti sprovođenje rezolucije Ujedinjenih nacija o Kosovu od 23. septembra i vazdušnu posmatračku misiju nad Kosovom.

2000. - U napadu na američki vojni brod u jemenskoj luci Aden poginulo 17 mornara. SAD za napad optužile saudijskog državljanina u egzilu Osamu bin Ladena.

Rođenja
1921. - Iv Montan (Ivo Livi), francuski šansonijer i glumac.
1925. - Margaret Hilda Roberts, poznata kao Margaret Tačer, prva žena-premijer u istoriji Velike Britanije.
1932. - Dušan Makavejev, srpski filmski reditelj.
1966. - Mirko Pajčin, srpski pevač, poznat i kao Baja Mali Knindža.

Smrti
54. - Klaudije I, rimski car i istoričar.
1815. - Žoakim Mira, francuski maršal.
1905. - Henri Irving, engleski glumac.



Izvor: Wikipedia

14. oktobar (14.10.) je 287. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (288. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 78 dana.



1322. - Vojska škotskog kralja Roberta I u bici kod Bilanda teško porazila engleske trupe kralja Edvarda II. Taj poraz prisilio Englesku da prizna nezavisnost Škotske.

1702. - Bitka kod Fridlingena tokom Rata za špansko nasleđe. Francuska vojska izvojevala je Pirovu pobedu nad vosjkom Svetog rimskog carstva.

1806. - Napoleonove trupe pobedile Pruse i Saksonce u bitkama kod Jene i Auerštata. U narednih šest nedelja Napoleon pokorio Prusku.

1809. - Bečkim mirom Austrija prinuđena da Trst, deo Hrvatske i Dalmacije preda Napoleonovoj Francuskoj, Galiciju Poljskoj i Rusiji, a distrikt In Bavarskoj.

1912. - U Milvokiju nepoznato lice pucalo u predsednika SAD Teodora Ruzvelta. Debeli kaput i svežanj rukopisa u unutrašnjem džepu sprečili da metak dođe do tela.

1913. - U najtežoj rudarskoj nesreći u Velikoj Britaniji, u rudniku uglja kod Glamorgena u Velsu poginulo 439 rudara.

1933. - Nacistička Nemačka napustila Ligu naroda i Konferenciju o razoružanju u Ženevi.

1939. - Više od 800 britanskih mornara poginulo kada je, na početku Drugog svetskog rata, nemačka podmornica „U 47“ uplovila u britansku ratnu luku i torpedima potopila brod „Rojal ouk“.

1941. - Nemci u Drugom svetskom ratu streljali oko 6.000 civila iz Kraljeva i okoline.

1944. - Britanske i grčke snage oslobodile Atinu koja je bila pod nemačkom okupacijom od aprila 1941.

1947. - Tokom probnog leta američkog vojnog aviona na mlazni pogon, kapetan Čarls Jeger postao prvi čovek koji je probio zvučni zid.

1964. - Nobelovu nagradu za mir dobio američki borac za ljudska prava crnaca Martin Luter King.

1973. - U Tajlandu vlada Tanoma Kitikačorna primorana da podnese ostavku pošto je armija odbacila njegov zahtev da silom uguši studentske demonstracije.

1988. - Egipćanin Nagib Mahfuz postao prvi arapski pisac koji je dobio Nobelovu nagradu za književnost.

1994. - Nobelovu nagradu za mir podelili premijer Izraela Jicak Rabin, šef izraelske diplomatije Šimon Peres i vođa Palestinske oslobodilačke organizacije Jaser Arafat.

2000. - Alija Izetbegović, poslednji ratni lider na prostoru bivše Jugoslavije, povukao se iz Predsedništva Bosne i Hercegovine. Zamenio ga Halid Genjac.

2001. - U nigerijskom gradu Kano ubijeno najmanje 200 anti-američkih demonstranata koji su dva dana palili crkve, džamije i radnje.

Rođenja
1882. - Emon de Valera, irski državnik.
1890. - Dvajt Dejvid Ajzenhauer, američki general i državnik. († 1969.)
1906. - Hana Arent, nemačka politička teoreričarka († 1975.)
1919. - Dragoslav Avramović, srpski ekonomista, guverner Narodne banke Jugoslavije i dopisni član SANU. († 2001.)
1921. - Rade Marković, srpski glumac.
1930. - Žozef Dezire Mobutu, predsednik Zaira.

Smrti
322. pne. - Demosten, najveći govornik starog veka.
1944. - Ervin Romel, nemački feldmaršal.
1944. - Marko Murat, srpski slikar.
1977. - Hari Lilis Bing Krozbi, američki pevač i filmski glumac.
1990. - Leonard Bernstajn, američki pijanist, dirigent i kompozitor.
1999. - Džulijus Njerere, predsednik Tanzanije.



Izvor: Wikipedia

15. oktobar (15.10.) je 288. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (289. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 77 dana.


1529. - Završena prva opsada Beča povlačenjem turske vojske sultana Sulejmana Veličanstvenog.

1582. - U Španiji, Portugaliji i papskim državama u Italiji počela primena gregorijanskog kalendara, tako što je eliminisano 10 dana, a 5. oktobar 1582. postao 15. oktobar.

1894. - Pod optužbom za veleizdaju u Parizu uhapšen francuski oficir Alfred Drajfus, čime je počela burna afera koja je godinama potresala društveni i politički život Francuske. Bez dokaza osuđen na doživotnu robiju, ali je posle velikog negodovanja javnosti i angažovanog istupa pisca Emila Zole otkriven pravi krivac, a Drajfus rehabilitovan.

1928. - Nemački dirižabl „Grof Cepelin“ obavio prvi komercijalan let preko Atlantika.

1949. - U Mađarskoj pogubljeni Laslo Rajk, Tibor Sonji i Andraš Salai . Na montiranom sudskom procesu oni su osuđeni na smrt kao „buržoaski revizionisti i titoisti“. Posmrtno rehabilitovani 1956. kao žrtve kulta ličnosti.

1964. - Nikita Hruščov smenjen sa mesta prvog sekretara Sovjetske komunističke partije, na njegovo mesto došao Leonid Brežnjev. Novi premijer postao Aleksej Kosigin.

1993. - Nobelovu nagradu za mir dobili predsednik Južne Afrike Frederik Vilem de Klerk i vođa Afričkog nacionalnog kongresa Nelson Mendela za doprinos okončanju režima aparthejda u Južnoj Africi.

1997. - Kongoanski pobunjenici ušli u glavni grad Brazavil i zbacili predsednika Paskala Lisubu. Posle četvoromesečnog građanskog rata, na vlast se vratio bivši predsednik Denis Sasu Ngueso.

1998. - Na osnovu dogovora predsednika Jugoslavije Slobodana Miloševića i izaslanika SAD Ričarda Holbruka, načelnik Generalštaba Vojske Jugoslavije Momčilo Perišić i komandant NATO Vesli Klark potpisali sporazum o uspostavljanju vazdušne posmatračke misije na Kosovu.

2000. - Ubedljivom pobedom na parlamentarnim izborima Liberalna demokratija Slovenije Janeza Drnovšeka vratila se na vlast. Time okončana šestomesečna vladavina desnice na čelu sa Andrejem Bajukom.

Rođenja
70. pne. - Publije Vergilije Maron, najznamenitiji pesnik carskog Rima.
1542. - Akbar Veliki, mogulski car.
1608. - Evanđelista Toričeli, italijanski fizičar i matematičar.
1791. - Sima Milutinović Sarajlija, srpski pesnik.
1954. - Tanja Roberts, američka filmska glumica.
1968. - Vanesa Marsil, američka glumica.

Smrti
1817. - Tadeuš Košćuško, poljski nacionalni junak.
1917. - Mata Hari, najpoznatija žena-špijun.
1945. - Pjer Laval, premijer „Višijevske Francuske“.
1946. - Herman Gering, nacistički lider.
1989. - Danilo Kiš, srpski pisac.



Izvor: Wikipedia

16. oktobar (16.10.) je 289. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (290. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 76 dana.


1813. - Počela istorijska Bitka naroda kod Lajpciga u kojoj su snage Šeste antinapoleonovske koalicije porazile Napoleonove trupe i prisilile ga da se 19. oktobra povuče preko Rajne.

1837. - Srpski knez Miloš Obrenović izdao ukaz o ukidanju svih vrsta kuluka, osim kuluka za održavanje puteva i mostova.

1846. - Prvi put izveden veći operativan zahvat pod narkozom. Američki hirurg Džon Voren upotrebio etar kao anesteziju prilikom uklanjanja tumora pacijentu u Opštoj bolnici Masačusets u Bostonu.

1872. - Sima Lozanić je postavljen za suplenta hemije i hemijske tehnologije na Velikoj školi u Srbiji na katedri koju je do tada vodio Mihailo Rašković.

1910. - Jedan od pionira srpskog vazduhoplovstva Ivan Sarić izveo, pred više hiljada gledalaca u Subotici, let drvenim „monoplanom“ koji je sam konstruisao. Na visini od 30 metara u širokom luku obleteo konjičko trkalište. Letilica izložena u Muzeju vazduhoplovstva u Surčinu.
1
964. - Kina izvela prvu eksploziju atomske bombe i postala peta zemlja sveta koja raspolaže nuklearnim oružjem.

1973. - Državni sekretar SAD Henri Kisindžer i severnovijetnamski političar Le Duk To dobili Nobelovu nagradu za mir za uspešno okončane mirovne pregovore. Le Duk To odbio da primi nagradu.

1978. - Poljski kardinal Karol Vojtila izabran za 264. poglavara rimokatoličke crkve kao prvi neitalijanski papa posle 456 godina, koji je potom uzeo ime Jovan Pavle II.

1984. - Crnački anglikanski biskup Johanesburga Dezmond Tutu dobio Nobelovu nagradu za mir, kao druga istaknuta ličnost crnačke većine u Južnoj Africi kojoj je dodeljena ta nagrada. Bivši predsednik Afričkog nacionalnog kongresa Albert Džon Lutuli dobio Nobelovu nagradu za mir 1960.

1996. - Na stadionu u glavnom gradu Gvatemale poginulo 78, povređeno više od 100, u stampedu nastalom posle pokušaja navijača bez karata da se probiju na tribine kako bi gledali kvalifikacioni meč za svetsko fudbalsko prvenstvo.

1998. - Pod pritiskom međunarodne zajednice, jedinice Vojske Jugoslavije na Kosovu počele povlačenje u matične garnizone, ali su sukobi manjeg intenziteta srpskih snaga bezbednosti i kosovskih Albanaca nastavljeni.

2001. - Britanska aviokompanija “Britiš ervejz” za 7. novembar najavila prvi let „konkorda“ za Njujork, posle 15 meseci zabrane letenja. Za samo dva sata od puštanja karata u prodaju polovina razgrabljena.

2002. - Jugoslavija zvanično preuzela kopredsedavanje Prvim radnim stolom Pakta za stabilnost Jugoistočne Evrope.



Rođenja
1758. - Noa Vebster, američki filolog i leksikograf.
1854. - Fingal O'Flaerti Vils, engleski pisac irskog porekla poznat kao Oskar Vajld.
1886. - David Ben Gurion, izraelski državnik.
1888. - Judžin Gledston O'Nil, američki pisac, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1936.
1912. - Milenko Verkić, narodni heroj Jugoslavije. († 1942.)
1927. - Ginter Gras, nemački književnik.
1958. - Tim Robins, američki glumac, scenarista, režiser i producent.

Smrti
1793. - Marija Antoaneta, supruga Luja XVI i ćerka austrijske carice Marije Terezije.
1946. - Joahim fon Ribentrop, nacistički vođa.
1946. - Vilhelm Kajtel, nacistički general.
1959. - Džordž Maršal, šef Generalštaba američke vojske u Drugom svetskom ratu.
1981. - Moše Dajan, izraelski general i ministar odbrane.
1982. - Mario del Monako, italijanski operski pevač.
1983. - Mihailo Petrov, srpski slikar i likovni kritičar.
1997. - Kneginja Olga Karađorđević.
2000. - Milan Kurepa, fizičar, član Srpske akademije nauka.
2007. - Debora Ker, škotska glumica
2007. - Toše Proeski, makedonski pevač



Izvor: Wikipedia

17. oktobar (17.10.) je 290. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (291. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 75 dana.



1797. - U italijanskom mestu Kampoformio potpisan mirovni ugovor Austrije i Francuske, kojim je ukinuta Mletačka republika. Francuska dobila mletačke posede u Albaniji i ostrva u Jonskom moru, a Austrija Veneciju, Istru, Kvarner, Dalmaciju i Boku Kotorsku.

1854. - Tokom Krimskog rata britanske, francuske i turske trupe počele opsadu Sevastopolja i posle 11 meseci zauzele najznačajniju luku ruske crnomorske flote. Mirovnim sporazumom u martu 1856. razoren grad vraćen Rusiji.

1855. - Englez Henri Besemer patentirao postupak za preradu sirovog gvožđa u čelik, nazvan po njemu „Besemerov čelik“.

1912. - Srbija i Bugarska, devet dana posle Crne Gore, objavile rat Turskoj, a 18. oktobra pridružila im se i Grčka, čime je počeo Prvi balkanski rat. Za nepunih mesec dana oslobođen gotovo ceo Balkan, a rat završen primirjem 3. decembra. Mirovni ugovor, kojim se Turska odrekla gotovo svih svojih poseda u Evropi, potpisan u Londonu 13. maja 1913.

1931. - Američki gangster Al Kapone osuđen na 11 godina zatvora zbog izbegavanja plaćanja poreza.

1945. - Pukovnik Huan Peron izvršio državni udar i došao na čelo Argentine.

1973. - Arapski proizvođači nafte povećali cene i smanjili proizvodnju nafte kao odgovor na podršku SAD Izraelu u arapsko-izraelskom sukobu. To je izazvalo jednu od najtežih ekonomskih kriza posle Drugog svetskog rata u razvijenim zapadnim zemljama.

1984. - Završava se šahovski turnir u Tilburgu, Holandija, pobedom Entoni Majlsa.

1988. - Kao odgovor „mitinzima istine“, koje je organizovalo rukovodstvo Srbije, na Kosovu počele masovne demonstracije Albanaca.

1989. - U najtežem zemljotresu u SAD od 1906, koji je pogodio područje San Franciska, poginulo 67 i povređeno više od 600 osoba.

1991. - Počinje šahovski turnir u Tilburgu, Holandija.

1997. -
Na Kubi sahranjen Ernesto Če Gevara, tri decenije pošto je ubijen u Boliviji. Posmrtni ostaci položeni u mauzolej u gradu Santa Klara.
U požaru izgorelo Jugoslovensko dramsko pozorište u Beogradu.

1998. - U Londonu, gde se oporavljao od operacije, uhapšen bivši čileanski diktator Augusto Pinoče. Hapšenje izvršeno na zahtev Španije za izručenje radi suđenja za ubistva na stotine španskih državljana tokom njegove diktatorske vladavine Čileom. Oslobođen u martu 2000, a po povratku u Čile Apelacioni sud u julu 2001. suspendovao sudski proces, proglasivši Pinočea mentalno nesposobnim. Potom preinačio svoju odluku i ustanovio da je Pinoče sposoban za suđenje.

Rođenja
1803. - Ferenc Deak, mađarski političar.
1915. - Artur Miler, američki dramski pisac.
1919. - Džao Cijang, kineski političar.
1972. - Eminem, američki reper i glumac.
1989. - Fibi Tonkin, australijska glumica.

Smrti
1849. - Frederik Šopen poljski kompozitor i pijanista. (* 1810.)
1907. - Đorđe Krstić, srpski slikar. (* 1851.)
1920. - Džon Rid, američki novinar.
1972. - Princ Đorđe P. Karađorđević, princ Jugoslavije. (* 1887.)
2001. - Rehavam Zevi izraelski ministar turizma.



Izvor: Wikipedia