Cilj teme nije napad na religiju ili satanizovanje modernog društva.
Ovde želim da što objektivnije sagledamo situaciju kod nas i u svetu.
Kakva je religija danas? Koje je njeno mesto u modernom društvu? Kakve su tendencije njenog razvoja do kraja ovog veka?
Analiza pojedinih religija danas i pravaca njihovog kretanja.
Uticaj religije na politiku i ekonomiju.

Za početak jedan dosta uopšten tekst:



Mjesto i uloga religije u savremenom društvu



Mnogi ljudi vjeruju da se religija javlja samo u crkvi, hramu, ili drugim duhovnih mjestima okupljanja. Oni vide religiju i društvo kao potpuno odvojene entitete. Iako ovaj stav može biti ispravan, dublji pogled na religiju i društvo otkriva da oni nisu odvojeni, već povezani. Religija je sastavni dio u mnogim aspektima društva, i vjerska ubjeđenja neizbježno imaju uticaj na oblasti iz sfere politike, ekonomije i kulture.
Kao društveni fenomen, religija nije mogla da igra glavnu ulogu u javnom životu u svim fazama njegove istorije. Riječ je o ulozi vjerske ideologije, i vjerskih ustanova. Različite vrste vjerskih ideologija omogućavale su religiji da igra kontraverzne uloge u istoriji društva. Uticaj vjerskih i crkvenih institucija i vjere proteže se na sve oblasti društvenog i individualnog života. To utiče na razvoj materijalne i duhovne kulture, a posebno prirodnih i društvenih nauka, istorije umjetnosti, evolucije morala i manira, oblika društvenog i porodičnog života.
Religija u savremenom društvu je veoma osjetljiva tema. Ona je uzrok mnogih ratova i takođe je dio mnogih skrivenih političkim programa. Mnogi ratovi su izbijali zbog religije i različitih vjerovanja pojedinaca, tako da se i danas vode na svijetskom tlu. Religija sama nikada nije bila uzrok mržnje, nesporazuma, sumnji, sukoba i ratovi, ratovi su se prvenstveno vodili radi ekonomske koristi i eksplatacije prirodnih resursa. Bilo je sukoba između Hrišćana i Jevreja, Muslimana i Hrišćana, Protestanata i Katolika, itd.
U tradicionalnim društvima, religija je viđena kao autoritet u svim oblastima društvenog života. U modernim industrijskim društvima, religija je jedna od mnogih specijalizovanih ustanova. Kao rezultat toga, religiji je bilo oduzeto mnogo funkcija koje je nekada imala. U mjeri u kojoj pojedinci prihvataju učenja o svojoj religiji i ugrade ih u svoje poslovanje, politiku, obrazovanje ili u porodičnom životu, ona indirektno utiče na ove sfere, ali nema direktno ovlašćenje i kontrolu.
Uspon religije u savremenom društvu izraz je strukturne krize i istorijskog obnavljanja, a sa druge strane ona je i svojevrsni duhovni oblik kritike te krize. Odnos krize i širenje fenomena religioznosti nasuprot procesima modernizacije i sekularizacije.
Istorija literature o religiji otkriva nam najčešće tri grupe faktora koji uzrokuju njen nastanak i egzistenciju u društvu: gnoseološki, socijalni i antropo-psihološki. Sociolozi religije u razmatranju izvora i uzroka religije i religioznosti i njene funkcije ukazuju na tri uzroka nastanka i opstajanja religije u društvu: 1. gnoseološki – nerazvijenost čovekovog saznaja, društvene svjesti; 2. socioklasni – eksploatacija i socijalna nesigurnost društvenih položaja društvenih grupa i 3. antropološko-psihološki (konačnost i trošnost ljudskih život i faustovska težnja ka beskonačnosti i transcedentnosti).
U savremenom svijetu sve više raste fenomen globalnih društvenih problema u svijetu, kao što su: problem siromaštva i gladi, iscrpljenost energenata, nerazvijenosti i ekološke ugroženosti, kriminala, terorizma, protivrječnosti Sjevera i Juga, mogućnost izbijanja nuklearnog rata, ekonomska kriza …
Sve ove pojave čine život ljudi neizvjesnim i nespokojnim. Iz godine u godinu, stanje egzistencijalne nelagodnosti, nesigurnosti i tjeskobe, uprkos tehnološkom progresu, pojačava se u životu savremenog čovjeka. Ljudi gube kontrolu nad sopstvenim proizvodima i institucijama. Otuda čovjek traži utjehu, iluzornu ravnotežu u religiji, ili bježi u zavisnosti od droga i destruktivnog nasilja. U ovom kontekstu, dakle iz egzistencijalne tjeskobe i neizvjesne perspektive, pojavljuju se uzroci za nastanak, održavanje i ekspanziju religije u savremenom društvu.
Njeno jačanje u savremenom društvu može imati različitu ulogu, otuđivačku i kompenzatorsku, ali i integrativnu i mobilizatorsku. Religija se javlja kao forma očuvanja identiteta, kulturne tradicije, osobenosti naroda i kao svojevrsni vid duhovnog otpora protiv globalizacije.
Danas religija zauizima veoma važno mjesto u savremenom svijetu, i kao takva okuplja veliki broj vjernika. Vjerski poglavari imaju veliki uticaj na vođenje državne politike i učestvuju u svim velikim procesima i dogovorima.
Bez proučavanje religije, i neznanja o ovoj temi stvorilo bi ogromne globalne konflikte i predrasuda. Još uvijek postoji velika potreba za većim studijama o religiji jer je prisutno veliko neznanje u današnjem društvu o ovoj temi, iznošenjem različitih stavova o religiji / vjerama. Razumijevanje je ključ za kulturno sociološko blagostanje. Još uvijek ima previše rasnih i vjerskih predrasuda u svijetu zbog nedostatka vitalnih znanja u ovoj temi.
Autor: Nikola Srebro, Diplomirani Politikolog

www.noveinicijative.org/mjesto-i-uloga-religije-u-savremenom-drutvu/

Dobra tema, praticu je.

Ja sam na ovu temu bas dosta diskutovala, zna se vec moj stav. Hriscanstvo je vec pocelo da se menja i oblikuje prema naprerku tehnologije i nauke. Islam istupa ka ekstremizmu jer propoveda izuzetan otpor svemu sto nije islamisticko. Istocnjacke/tibetanske religije oduvek su se se onretale istini i odbacivanju realnosti zarad postizanja mira i jedinstva sa istinom. To se nece nikad menjati.

Religija nikada nije uzrok ratova. Možda nekih manjih sukoba.
Doduše, često se koristi kao izgovor. Kao što je izgovor za svetski rat bio atentat, ali ne može se reći da je ceo svet krenuo u rat zbog toga.

A sta je uzrok NDH i klanje u WWII

Tu je autor bio neprecizan, ali se ispravio u narednoj rečenici.

U nastavu rad koji se bavi religijom u Evropi i Srbiji.



1
Mirko Blagojevic
Cenar za religijske studije IFDT-a
Beograd

Religioznost građana Srbije u evropskom kontekstu

Kad govorimo o religioznosti ljudi u Srbiji i u evropskom religijskom i konfesionalnom
prostoru, svakako su nezaobilazna prethodna pitanja koja tematizuju pojam religije i
religioznosti, pojam konvencionalne i nekovencionalne religioznosti, procese
sekularizacije i desekularizacije, pojam socioloških indikatora konvencionalne
religioznosti, pojam i problem statistike u naucnom proucavanju religije. Svim ovim
pitanjima, temama i problemima bavio sam se u svojim dosadašnjim tekstovima, za koje pretpostavljam da su jednom delu današnjeg auditorijuma poznati. Ovo naglašavam zbog toga, što cak i u naznakama, danas nema vremena ni prostora da se tome posveti pažnja, a koliko je takva predradnja važna za današnju temu, mislim da ne treba ni govoriti. Prema tome, ono što sada budem iznosio o religioznosti građana nekih evropskih zemalja I građana Srbije uvek podrazumeva i kontekst samokritickog pristupa u smislu mogucnosti i granica sociološke metode u naucnom istraživanju religije i religioznsti. Drugo, hocu da na ovom skupu ostavim više vremena našim kolegama iz Rusije, zato što su njihova tematizovanja navedenih problema našem citaocu manje dostupna od domacih I evropskih rezultata proucavanja savremenog religijskog fenomena.

Religiozna Evropa danas

Za evropski istorijski kontekst složenog i fluidnog odnosa religije i šireg društva dobro je istaci nekoliko poznatih cinjenica važnih i za savremenu duhovnu i religijsku situaciju u evropskim društvima i Evropi kao celini: najpre, evropska istorija je neraskidivo povezana sa hrišcanstvom, specificnom i nejednoznacnom vezom religije i države I određenim shvatanjem religije i crkve kao javnih ustanova; potom, treba istaci da, iako je hrišcanska religija u Evropi univerzalizacijom vere stvarala zajednicke, homogene vrednosti, hrišcanska Evropa nije konfesionalno monolitna, pa to što su se uspostavile tri hrišcanske tradicije (crkve) mora da ima, ako ne samostalan i određujuci, onda ipak određeni znacaj i za današnju religijsku situaciju u njima; te najzad treba istaci cinjenicu da se zemlje današnje Evrope brzo menjaju, narocito u poslednjih dvadesetak godina, od pada komunizma u Evropi do snažnih evropskih integrativnih procesa u koje ulaze I postkomunisticke zemlje. Istina, religijska situacija u tim zemljama, narocito u onima koje su još uvek na cekanju ispred vrata EU, nece biti predmet analize ovog teksta.

U ovom tekstu nas prevashodno interesuje religijska situacija u tzv. Zapadnoj Evropi I Srbiji. I tu Evropu treba posmatrati diferencirano: istorijsko nasleđe, dominantnost jedne ili šarolikost konfesija, odnos religija i crkava prema državi nisu identicni. Religijska situacija u evropskim zemljama nije jednoznacna pa ju je pogrešno prosuđivati istom merom. Sa druge strane, prethodna istraživanja nas upucuju da je neke opšte zakljucke ipak moguce izvesti o procesu sekularizacije u njima s obzirom na konfesionalni sastav tih zemalja. Tako je Grejs Dejvi (Davie) u jednoj svojoj knjizi (Davie, 2005:25-26)2
analizirajuci profil religije u savremenoj Evropi na osnovu rezultata evropskog
istraživanja ljudskih vrednosti iz 1990. godine, evropske zemlje uslovno podelila na:
katolicke (Belgija, Francuska, Irska, Italija, Portugalija, Španija); konfesionalno mešovite zemlje (Velika Britanija, Holandija, Severna Irska, Zapadna Nemacka) i luteranske zemlje (Danska, Finska, Island, Norveška, Švedska). U tom kontekstu je posmatrala dva važna indikatora konvencionalne religioznosti: ucestalost odlazaka u crkvu i stepen religijskih verovanja: u boga, dušu, zagrobni život, uskrsnuce mrtvih itd.

Prema pokazateljima ucestvovanja u obrednim radnjama i religijskoj institucionalnoj
pripadnosti, Dejvi zakljucuje da rezultati ovog istaživanja pokazuju neporeciv stepen
sekularizacije u celoj Zapadnoj Evropi.1 Sa druge strane, sociološki pokazatelji koji su manje vezani uz institucijski okvir, kao što su npr. moralna uverenja ljudi kao jedan od aspekata religijskog života, pokazuju znatnu istrajnost. Ovakvi ambivalentni rezultati, prema tome, nalažu oprez u generalizovanju dijagnoze religijske situacije u savremenoj Evropi kao jasno sekularizovane sredine. Ako savremenu religijsku situaciju procenjujemo ne samo preko etabliranih religija nego i preko tzv. subjektivne, institucionalno neisposredovane religioznosti, pa ako u razmatranje te situacije ukljucimo i neetablirane religije, Nove religiozne pokrete, mistiku i ezoteriju i tome slicno, razne fundamentalisticke pokrete, uspon islama, onda sigurno danas ne treba reci da je Evropa duboko sekularizovana. Danas je u Evropi religijska slika sveta raznovrsnija nego ranije, samim tim je i religijsko-duhovna ponuda raznolikija a izvancrkveni oblici vere sve prisutniji. Kao nalicje takve Evrope, hrišcanska ortodoksalnost više nije tako ni individualno ni društveno važna.

 Dolazi do pada ugleda crkve i crkvene prakse deklarisanih vernika. Hrišcanska Evropa je dakle necrkvena. U toj Evropi narocito su luteranske zemlje sa izraženom slabom posecenošcu crkve: u Danskoj jednom mesecno ili cešce u crkvu odlazi 13% stanovništva, na Islandu 9%, u Norveškoj i Švedskoj po 10%stanovništva (Davie, 2005:25). Iz istog istraživanja saznajemo da sa ovim pokazateljem religioznosti daleko bolje stoje katolicke zemlje, kao što su Irska (81% i to u intezitetu od najmanje jednom nedeljno), Italija (41%), Portugalija i Španija po 33%. I konfesionalno mešovite zemlje prema ovom indikatoru pre naginju katolickim nego luteranskim. Ipak i tu ima izuzetaka koji se ponajpre mogu objasniti istorijskim razlozima: u Francuskoj npr. samo 10% stanovništva redovno, nedeljno posecuje crkvu, u Belgiji 23%, u Britaniji 13% ali u Severnoj Irskoj kao mešovitoj zemlji cak 49%.

Medutim, hrišcanstvo danas u Evropi ipak nije neživotna, bleda slika u ljudskoj svesti. Još uvek su hrišcanska verovanja sastavni deo ljudskih vrednosti i identiteta pojedinaca. Takva situacija je ponukala Grejs Dejvi da promoviše sitagmu «verovanja bez pripadanja», pre svega na slucaju religije u Velikoj Britaniji (Davie, 1994). Ako je prema citiranom istraživanju evropskih vrednosti 1990. godine evropski prosek ucestalosti odlazaka u crkvu u intezitetu od najmanje jednom nedeljno bio 29% a nikada cak 40%, evropski prosek za verovanje u boga je bio 70%, za verovanje u dušu 61%, u greh 57%, u uskrsnuce iz mrtvih 33%. U svim nabrojanim katolickim zemljama verovanje u Boga je apsolutno vecinska pojava: recimo u Irskoj u 96% slucajeva, u Italiji 83%, u Španiji 81%, Portugaliji 80% a u Belgiji 63%. Pa i u luteranskim zemljama sada imamo podatke koji višestruko nadilaze crkvenu obrednu praksu: Islandjani veruju u Boga u 85% slucajeva, Finci u 76%, Norvežani u 65%, Danci u 64% a Šve_ani u 45% slucajeva.
Do slicnih zakljucaka se dolazi i ako se konstantuju rezultati Svetskog istraživanja
vrednosti, koje je u periodu od 1999. do 2001. godine obuhvatilo zemlje svih
kontinenata, i Evropskog istraživanja vrednosti iz 2008. godine koje je obuhvatilo zemlje Evrope 2. U Evropi u vecini zemalja je Svetsko istraživanje vrednsti obavljeno u 1999.godini sem u slucaju nekoliko zemalja kada je istraživanje objavljeno kasnije (npr. u Finskoj 2000. godine, u BiH 2001., u Tuskoj iste godine itd.). Ako se opet poslužimo podelom zemalja u Evropi na katolicke, konfesionalno mešovite i luteranske, onda cemo konvencionalnu religioznost u njima predstaviti u tri tabele koristeci sledece indikatore:

religijsku samodeklaraciju, verovanje u Boga i posecivanje crkve. I podaci ovih
istraživanja u tabelama koje niže dajemo, pokazuju slicne rezultate onima koje iznosi
Dejvi. Sekularizacija nije tako cvrsta kad smo na terenu osnovnog hrišcanskog verovanja u Boga dok je redovno posecivanje crkve daleko problematicnije, narocito u tradicionalno luteranskim zemljama Evrope gde je redovno posecivanje crkve više od jednom nedeljno ili bar jednom nedeljno uveliko zaboravljena stvar. U nekim luteranskim zemljama poput Danske, Norveške i Švedske preko 40% ispitanika nikada ne predje prag svoje tradicionalne crkve. U konfesionalno mešovitim zemljama slicna je situacija u Velikoj Britaniji i Holandiji a u katolickim zemljama u Francuskoj i Belgiji.




Međutim, poznato je da Evropa puna praznih crkava. Ono što je bitno za proces
sekularizacije u njoj jeste ne da je religija potpuno nestala iz života ljudi, nego da se
religija, pa i konvencionalna, individualizovala, privatizovla. Nije nužno za individualnu religioznost redovno prelaziti prag crkve; može se biti religiozan i na svoj, subjektivan nacin. Govor o postsekularizaciji poslednjih godina, narocito u italijanskim i nemackim intelektualnim krugovima, repozicionira religiju i crkvu iz privatne u javnu sferu.

Nemacki profesor sa Humbolt Univerzuiteta Klaus Eder, prvo istice kako proces
sekularizacije nije u evropskom slucaju definitivno poništio religijski izraz nego ga je
samo ucinio nevidljivom za javnu sferu, a potom definiše savremeni proces
postsekularizma u Evropi kao povratak religije iz privatne u javnu sferu (Boseti, Eder,
2008).

Ovi podaci o konvencionalnoj religioznosti gra_ana navedenih zemalja dozvoljavaju
nekoliko važnih zakljucaka u vezi sa religioznošcu gra_ana Srbije. Pod pretpostavkom da
se religioznost građana navedenih evropskih zemalja nije do danas bitno promenila u odnosu na situaciju kada su u njima istraživanja vršena, može se zakljuciti da religioznost u Srbiji svakako više nije primer masovnog bega ljudi od religije i crkve. Iako su najvažniji pokazatelji konvencionalne religioznosti u katolickom religijsko-duhovnom krugu takvi da je deklarisana religioznost najproširenija pojava u njima u odnosu na mešoviti, protestanski i pravoslavni milje, što se Srbije tice taj razmak se dosta smanjio pa se religijska deklaracija i verovanje u boga u Srbiji približava situaciji u katolickim zemljama (Italija i Portugalija) a znacajno je viša ne samo u odnosu na protestanske (Danska i Švedska) i konfesionalno mešovite zemlje (kakva je V. Britanija i Holandija) nego i u odnosu na pravoslavnu Rusiju. Međutim, kad je u pitanju neizostavni element svake institucionalizovane religioznosti, redovno crkveno obredno ponašanje ispitanika odnosno vernika, onda se razmak među zemljama katolicanstva, konfesionalno mešovitih, protestanskih i pravoslavnih jasno uocava. U katolickim zemljama bar jednom mesecno u crkvu je odlazilo više od polovine ispitanika, u konfesionalno mešovitim državama najviše do jedne cetvrtine ispitanika, u protestanskim zemljama najmanji broj ispitanika se pridržava ove verske obaveze a slicna toj je i situacija u modernoj pravoslavnoj Rusiji. Situacija u Srbiji je bolja u odnosu na navedene primere i približava se situaciji u konfesionalno mešovitim državama.

Prema tome, zakljucci na osnovu navedenih podataka za Srbiju se mogu
precizirati na sledeci nacin: deklarisana religioznost i verovanje u sržnu hrišcansku
dogmu su se proširili u poslednjih desetak godina na cetiri petine ispitanika. Crkvenoobredno praksa ispitanika je proširenija nego sredinom 90-ih godina prošlog veka ali ne u toj meri znacajno da bismo danas mogli govoriti o neproblematicnim crkvenim vernicima u Srbiji. No takva situacija nam pokazuje da se vernicka struktura koja se formirala devedesetih godina ocuvala, u predstavnoj dimenziji religioznosti ojacala a u obrednoj dimenziji «racjim hodom» napredovala.

Literatura
1. Blagojevic, Mirko (2011) “Aktuelna religioznost gradjana Srbije”, u Religioznost u
Srbiji 2010: istraživanje religioznosti gradjana Srbije i njihovog stava prema procesu
evropskih integracija, urednik Andrijana Mladenovic, Beograd, HKC, Centar za evropske integracije, Fondacija Konrad Adenauer, 2011, str. 43-72.
2. Boseti, Giancarlo; Eder Klaus (2008) „Post-secularism: A return to the Public Sphere, Eurozine Review, www. Eurozine.com/journals/
3. Davie, Grace (2005) Religija u suvremenoj Europi – mutacija sjecanja, Golden
marketing, Tehnicka knjiga, Zagreb.
4. Davie, Grace (1994) Religion in Britain since 1945. Believing without Belonging.
Oxford: Blackwell.
5. European Values Stady:2008, (www.europeanvalues.nl/.)
6. Rimic, Rafael (2007) „Ateizam, sekularizacija i relgioznost u Evropi”, Glas Koncila,
br. 1704.
7. World Values Survey, The Worlds Most Comprehensive Investigation of Political and Sociocultural Chenge (www.worldvaluessurvey.org. Online Data Analysis).


1 Na anketno pitanje o svojoj veri jedna nemacka ucenica je odgovorila: «Religiozna. Ne, ja sam
normalna». Ovakva konstatacija sama po sebi mnogo govori o sekularizaciji Evrope (videti u: Rimic,
2007:11).

Jos jedna od tema gde se raspravlja o smislenosti dve covekove kreacije...

Koje je naravno kreirao po svom liku...

Akcenat je na analizi trenutnog stanja i predviđanje budućih trendova, ne na raspravljanju o smislu religije, bogu, nauka vs religija i sl. Ima dovoljno tema za to.

Imam ja jedan zakljucak da iznesem...

Utorak

Da se osvrnem malo na zadnji tekst.

Što se evrope tiče značaj crkve kao institucije je sve manji.
Sve manje ljudi posećuje crkvu. Sa druge strane još uvek je visok procenat onih koji veruju u boga.
Vera sve više udaljava od institucija ( ovde mislim kod hrišćana), sve više postaje licna stvar, zasnovana na ličnom doživljaju.

Kod muslimana je drugačuje.
Moram da idem sad nastavicu.