LAZAR BRANKOVIĆ (1421-1458)
despot 1456-1458
Jelena Paleolog, kći morejskog despota Tome, monahinja Hipomena


Lazar Branković je najmlađi sin despota Đurđa Brankovića.

Po očevoj želji, Lazar se oženio Jelenom, kćerkom morejskog despota Tome Paleologa. Ženidbom je dobio i despotsku titulu, a svečano proglašenje je izvršeno na dan venčanja.

Posle očeve smrti 1456. godine, Lazar je postao "gospodin Srbljem". Početkom 1457. godine sklopio je ugovor sa sultanom Mehmedom II. Ugovorom je dobio sve očeve zemlje i obećanje da do smrti neće biti uznemiravan ako zauzvrat bude plaćao harač.

Tokom 1457. godine despot Lazar se umešao u ugarske borbe. Uspeo je da osvoji Kovin i zaposedne druge dunavske gradove. Tim osvajanjima granica srpske države se prvi put pomerila na levu stranu Dunava, ali je već posle Lazareve smrti vraćena u ranije okvire.

Kada je umrla Lazareva majka Jerina do punog izražaja je došao rascep u porodici Branković. Uz despota Lazara je ostao samo njegov slepi brat Stefan i žena Jelena koja se veoma zalagala za vezivanje sa Ugrima.

Despot Lazar Branković je umro 20. januara 1458. godine. Kako nije imao muških naslednika, za novog despota je priznat muž njegove najstarije kćeri Jelene -

STEFAN TVRTKO I
ban bosanski (1353-1377)
kralj Srbije (26. oktobar 1377-1391)
+1391

Tvrtko I je sin Vladislava, rođenog brata Stjepana II, i Jelene, kćeri Jurja Šubića.

Bosanski presto je nasledio od svog oca kao veoma mlad, pa je u prvo vreme vladao uz pomoć članova svoje porodice.

Po smrti cara Uroša 1371. godine, Tvrtko se pojavio kao pretendent na srpski presto, ističući svoje srodstvo sa Nemanjićima (njegova baba po ocu je bila kćerka srpskog kralja Stefana Uroša Dragutina).

Godine 1373. Tvrtko je stupio u savez sa knezom Lazarom. Zajedno su potukli župana Nikolu Altomanovića. Posle te bitke Tvrtko je dobio gornje Podrinje, deo Polimlja sa manastirom Mileševom i Gacko.

Za "kralja Srbljem i Bosni i Pomoriju i Zapadnim stranam" krunisao se 26. oktobra 1377. godine u Mileševi. Prilikom krunisanja "sugubim" (dvostrukim vencem), uz titulu kralja uzeo je i ime Stefan, po tradiciji vladara nemanjićke dinastije.

Kao srpski kralj, obavezan da štiti zemlje "roditelja i praroditelja svojih, gospode srpske", Tvrtko se 15. juna 1389. godine borio protiv Turaka na Kosovu. Iz bitke je, po svom mišljenju, izašao kao pobednik.

Nakon sukoba sa Turcima, Tvrtko je počeo da vrši pojačan pritisak na Dalmaciju i osvojio je neke dalmatinske gradove. Tada se prozvao "kraljem Raške, Bosne, Dalmacije, Hrvatske i Primorja".

Umro je u martu 1391. godine.

STEFAN TOMAŠEVIĆ
despot 1459
bosanski kralj 1461-1463
Jelena, kći Lazara Brankovića



Stefan Tomašević je sin bosanskog kralja Stefana Tomaša Kotromanića i Vojače, kojoj se ne zna poreklo. Presto je nasledio od svog tasta, despota Lazara Brankovića koji nije imao muških potomaka.

Početkom februara 1458. godine obrazovano je namesništvo u kome su bili Mihailo Anđelović, brat Lazara Brankovića Stefan i Lazareva žena despotica Jelena. Namesništvo je obrazovano jer je u braku sa Jelenom Lazar imao samo kćeri. Marta iste godine Mihailo Anđelović je pustio jedan odred Turaka u Smederevo, zbog čega je zbačen i zarobljen. "Načalstvo srpsko" je primio slepi Stefan Branković koji je priznat za despota.

Tokom 1458. godine vođeni su pregovori između srpskog i bosanskog dvora. Tema pregovora je bila udaja najstarije Lazareve kćeri - Jelače (Jelene) za sina bosanskog kralja Tomaša - Stefana Tomaševića. Marta 1459. godine Tomašević je primio vlast nad Srbijom, a Stefan Branković je zbačen i "izgnan iz otačastva". U aprilu iste godine Stefan Tomašević se venčao sa Jelačom. Na srpskom prestolu je ostao nešto više od dva meseca, do pada Smedereva 20. juna 1459. godine. Tada su se on i supruga povukli u Bosnu.

Godine 1461. Stefan je od svog oca nasledio titulu kralja Bosne, ali je već 1463. godine izgubio i kraljevstvo i život.

ĐORĐE PETROVIĆ KARAĐORĐE
vrhovni vožd srpski 1804-1813
+1817
Jelena, kćerka obor kneza Nikole Jovanovića


Karađorđe je potekao iz siromašne porodice. Sredinom 1787. godine njegova porodica je prebegla u Srem da bi izbegli tursku odmazdu. Karađorđe je stupio u službu manastira Krušedola, a krajem iste godine je učestvovao u neuspelom austrijskom napadu na Beograd. Za vreme austrijsko-turskog rata borio se u zapadnoj Srbiji i tada je stekao dragoceno vojničko iskustvo, koje će primeniti u Prvom srpskom ustanku.

Ustanku je prethodio krvavi obračun Turaka sa najviđenijim Srbima, poznat kao "seča knezova". Do seče je došlo kada su dahije Beogradskog pašaluka doznale da Srbi spremaju zaveru protiv njih. Ubijanje srpskih narodnih prvaka izazvalo je još veće ogorčenje naroda, narodni otpor i prve ozbiljne sukobe. Godine 1804, 2. februara održan je narodni zbor u Orašcu, na kome su ugledni narodni predstavnici iz Šumadije izabrali Karađorđa za vodju ustanka. Uz pomoć Stanoja Glavaša, Karađorđe je odmah preduzeo korake ka bržem širenju ustanka, a lokalne otpore je povezao u jedinstven opštenarodni pokret.

Od marta meseca iste godine Karađorđe se u službenim dokumentima potpisivao kao "vožd", "prvi predvoditelj", "vrhovni vojvoda", "komadant od Serbije".

Odbijajući pregovore sa dahijama, Karađorđe je insistirao na njihovom napuštanju Beograda, ukidanju feudalnih spahijskih odnosa i zavodjenju unutrašnje autonomne uprave u Beogradskom pašaluku. Pošto Turci nisu pristajali na ovakve uslove, borbe su nastavljene i tokom 1805. godine. Početkom naredne godine ustanak je izašao iz okvira Beogradskog pašaluka. Sredinom te godine ustanici su razbili tursku ofanzivu i usledila je velika pobeda na Mišaru (13. avgusta). Krajem 1806. godine oslobođen je Beograd, a 1807. godine Šabac i Užice.

Te pobede i početak Rusko-turskog rata krajem 1806. prisilile su Turke na pregovore o miru. Potpisan je takozvani "Ičkov mir", po kome je Srbija trebalo da postane vazalna kneževina Turskog carstva, vezana samo plaćanjem godišnjeg danka i držanjem u Beogradu jednog carskog predstavnika. Međutim, ambicije Karađorđa su bile oslobađanje svih Srba pod turskom vlašću i sticanje pune nezavisnosti. Zbog toga je stupio u novi savez sa Rusijom, i u proleće 1807. godine nastavio je rat protiv Turaka.

Pritešnjen Napoleonovim pohodom na Rusiju, ruski car Aleksandar I je, posle višemesečnih pregovora, potpisao mir sa Turcima 28. maja 1812. godine. Prema odredbama tog sporazuma, Srbija je samo dobila neke samouprave, dok je turskoj vojsci ostavljena slobodna mogućnost da ponovo zaposedne već oslobođene gradove. Time ni Srbi ni Turci nisu bili zadovoljni. Godine 1813. Turci su pokrenuli veliku ofanzivu i uspeli su da slome otpor ustanika na Moravi, Drini i Timoku. U jesen iste godine Karađorđe i najistaknutije srpske vojvode su bili prinuđeni da prebegnu u Austriju.

Godine 1816. Karađorđe je pristupio grčkoj "Heteriji", čiji je plan bio zajednički ustanak Grka, Srba i Bugara i stvaranje velike balkanske države, po uzoru na nekadašnju Vizantiju. Karađorđe je izabran za vođu tog ustanka. Tajno je došao u Srbiju u julu 1817. godine kako bi se dogovorio sa Milošem Obrenovićem o zajedničkoj akciji. Međutim, Miloš je iz "državnih razloga" naredio da se Karađorđe ubije. Naređenje je izvršeno u noći između 13. i 14. jula 1817. godine u mestu Radovanju kod Smederevske Palanke. Odsečena mu je glava i poslata sultanu kao dokaz Miloševe vernosti. Ubistvo je izvršio njegov kum vojvoda Vujica Vulićević, u znak pokajanja sagradio je crkvu 1818. godine koja nosi ime Pokajnica.

ALEKSANDAR KARAĐORĐEVIĆ
knez 1842-1858
+ 1885.
Persida, kćerka Jevrema Nenadovića

Aleksandar Karađorđević je sin Đorđa Petrovića, osnivača dinastije Karađorđevića i vođe Prvog srpskog ustanka.

Aleksandar je detinjstvo i mladost proveo sa roditeljima u emigraciji. U Srbiju se vratio 1839. godine. Postao je član suda, a zatim i poručnik-ađutant kneza Mihaila Obrenovića. Kako je Mihailo vodio despotsku politiku, ustavobraniteljski režim ga je naterao da 1842. godine ode iz zemlje. Na njegovo mesto je doveden Aleksandar. Međutim, ruska vlada je bila nezadovoljna ovom odlukom i tražila je da se izbor poništi i da se sazove nova skupština, koja bi ponovo birala kneza. Ali nova skupština je ipak potvrdila izbor Aleksandra.

Došavši tako na presto bez svoje zasluge, Aleksandar je od samog početka nastojao da učvrsti svoju vlast. Surovo se obračunavao sa obrenovićevcima, u čemu je tesno sarađivao sa Ustavobraniteljima. Zbog toga je vremenom upao u oštre sukobe sa prvacima novog režima.

Ni po svojim kvalitetima, ni po obrazovanju, Aleksandar nije mogao da odigra neku značajniju ulogu u političkom životu Srbije. Ostao je dosta pasivan u vreme kada su se u zemlji formirale različite partije, koje su sve vodile odlučnu borbu za vlast.

Ipak, Aleksandar se angažovao za uvodjenje modernog administrativnog uređenja, pravosuđa i reformu škole. Tako je 1844. godine donet Građanski zakonik, čije je ostvarenje započeto još u vreme Miloša Obrenovića. Takođe, dosta je učinjeno na uređenju vojske.

U spoljnoj politici za njegovu vladavinu se vezuje uspešan izlazak iz političke krize u koju je Srbija bila uvučena usled Krimskog rata koji su Engleska, Francuska i Turska uz pomoć Austro-Ugarske vodile protiv Rusije.

Knez Aleksandar je zbačen sa vlasti na Svetoandrejskoj skupštini decembra 1858. godine, kada je na presto drugi put doveden Miloš Obrenović.

PETAR I KARAĐORĐEVIĆ
kralj Srbije 1903-1918
kralj Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (18. novembar 1918 -1921)
+1844
Ljubica (Zorka), kćerka Nikole I, crnogorskog kneza


Posle Majskog prevrata 1903. godine u kome je ubijen poslednji vladar iz dinastije Obrenovića, na vlast u Srbiji je po treći put došla porodica Karađorđevića, koja je vladala naredne četiri decenije.

Petar Karađorđević se školovao u Beogradu i Ženevi, u Parizu je završio vojnu školu Sen-Sir, a kao poručnik i višu vojnu školu u Mecu. Borio se na strani Francuske u francusko-pruskom ratu, i učestvovao je u bosansko-hercegovačkom ustanku pod imenom Petar Mrkonjić, kada je bezuspešno nudio svoju saradnju knezu Milanu Obrenoviću.

Na srpski presto je stupio u svojoj pedesetdevetoj godini, kao zreo i izgradjen čovek. Uviđajući da je težnja za samovlašćem i nedovoljan sluh za želje naroda dovela do propasti njegove prethodnike iz dinastije Obrenovića, Petar se priklonio ustavnoj monarhiji, skupštinskoj i stranačkoj slobodi. Njegova odluka da bude demokratski i ustavan vladar, kao i iskreno i lojalno sprovođenje te odluke, rešilo je u Srbiji mnoga unutrašnja pitanja. Snage koje su se dotle trošile na jalove unutrašnje, partijske i dinastičke borbe, sada su se okrenule radu na snaženju države i pripremama za velike nacionalne i državne zadatke.

Istovremeno, Srbija je doživela ubrzani privredni napredak. Izgrađene su železnice, aktiviran je rečni saobraćaj, razvijaju se trgovina i zanatstvo, i počinje stvaranje industrije. Sve je to doprinelo da se zemlja potpuno uključi u evropsku i svetsku privredu.

Vladavina kralja Petra obeležena je trima oslobodilačkim i pobedničkim ratovima: Prvim balkanskim ratom 1912. godine, Drugim balkanskim ratom 1913. godine i Prvim svetskim ratom vođenim od 1914. do 1918. godine.

Tajna zaverenička organizacija Crna ruka, koju su činili oficiri, i dalje je bila vrlo aktivna. Posle majskog prevrata 1903. godine, ona je osnažila i imala je dosta uticaja na politički život zemlje. Pod njenim uticajem, kralj Petar se 22. juna 1914. godine povukao, prenevši vršenje kraljevske vlasti na prestolonaslednika Aleksandra.

U sećanju celog svog naroda kralj Petar I Karađorđević je ostao zapamćen kao omiljeni i pravedni vladar, koji je zajedno sa svojom vojskom prošao kroz najteža iskušenja Prvog svetskog rata: prelazak preko Albanije i izbeglištvo u Grčkoj. Kako je Prvi svetski rat doneo oslobođenje Slovenima koji su živeli u Austrijskoj monarhiji, kralj Petar je bio prvi kralj Srba, Hrvata i Slovenaca u zajedničkoj državi.

Umro je 1921. godine.

ALEKSANDAR KARAĐORĐEVIĆ
naslednik prestola (od 1909)
regent Srbije (od 1914)
regent Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (od 1. decembra 1918)
kralj Kraljevine Jugoslavije (1921-1934)
Marija Hoencolern, kćerka rumunskog kralja Ferdinanda I


Aleksandar Karađorđević je drugi sin kralja Petra. Postao je prestolonaslednik 1909. godine, pošto se njegov stariji brat Đorđe, usled bolesti, odrekao prestola.

Aleksandar se školovao u Ženevi, Petrogradu i Beogradu. Učestvovao je u Balkanskim ratovima, kao nominalni komandant Prve armije. Godine 1914. je postao regent Srbije, a u Prvom svetskom ratu je bio vrhovni komandant srpske vojske.

Kako je iz Prvog svetskog rata Srbija izašla kao jedna od pobedničkih zemalja, regent je iskoristio povoljnu političku situaciju na Balkanu i u Evropi, i 1. decembra 1918. godine je proglasio ujedinjenje Srba, Hrvata i Slovenaca u zajedničku Kraljevinu SHS.

U zemlji su tada postojale dve jake političke struje: jednu je predvodio Nikola Pašić sa radikalima, a drugu regent Aleksandar. Obe struje su se slagale oko centralističkog uredjenja zemlje, ali su bile suprotstavljenih mišljenja o tome ko će vladati zemljom. Pašićeva struja se zalagala za ustavnu i parlamentarnu monarhiju, a Aleksandar je težio da učvrsti svoju ličnu vlast.

Godine 1921, 28. juna, donet je Vidovdanski ustav, kojim je Aleksandar dobio široka ovlašćenja u upravi i zakonodavstvu. Iste godine, u avgustu, umro je kralj Petar i Aleksandar je stupio na presto. Naredni potezi koje je povukao predstavljali su otvoreno kršenje osnovnih demokratskih načela: donošenje Obznane 1920. godine, Zakona o zaštiti države 1921. godine, ukidanje Vidovdanskog ustava 6. januara 1929. godine i zavođenje diktature, poznate kao šestojanuarska diktatura.

Aleksandar je ubijen prilikom njegove zvanične posete Marseju, 9. oktobra 1934. godine. Atentatori su bili pripadnici Vosloboditelne makedonske revolucionarne organizacije (VMRO), čiji je cilj bio stvaranje Velike Makedonije koja bi, uz sadašnju Makedoniju, obuhvatala i delove Grčke, Albanije i Bugarske.

Posle atentata, Aleksandra je nasledio njegov najstariji sin Petar.

PETAR II KARAĐORĐEVIĆ
kralj Kraljevine Jugoslavije (1934-1945)
+1970
Aleksandra, grčka princeza


Petar je najstariji sin kralja Aleksandra I Karađorđevića.

Na presto je došao posle ubistva svog oca 9. oktobra 1934. godine. Petar je tada bio maloletan, pa je vlast u zemlji preuzelo Namesništvo na čelu sa princem Pavlom Karađorđevićem, sinom rsena, brata kralja Petra I Karađorđevića.

Godine 1941, 25. marta, vlada Jugoslavije je pristupila Hitlerovom Trojnom paktu. To je izazvalo revolt u narodu, masovne demonstracije i aprilski rat. Vojska je izvršila puč kojim je ukinula Namesništvo, a na vlast je doveden Petar II, koji je još uvek bio maloletan.

Posle napada Nemačke na Jugoslaviju, mladi regent i jugoslovenska vlada su 15. aprila iste godine napustili zemlju. U izbeglištvu u Engleskoj ostali su do kraja Drugog svetskog rata. Petar II je iz Londona davao podršku četničkom pokretu na čelu sa generalom Dražom Mihajlovićem, koga je početkom 1942. godine imenovao za ministra vojske, mornarice i vazduhoplovstva. Zbog toga mu je 29. novembra 1943. godine Antifašističko veće narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) zabranilo povratak u zemlju, s tim da se pitanje kralja i monarhije reši voljom naroda po oslobođenju. Nakon referenduma iz 1945. godine Ustavotvorna skupština Jugoslavije je ukinula monarhiju, a Petra II sa celom dinastijom lišila je dinastičkih prava. Jugoslavija je postala republika a njen prvi i doživotni predsednik Josip Broz Tito.

MILOŠ OBRENOVIĆ
Miloš Teodorović, od 1910. godine prozvan Obrenović
vojvoda Karađorđev (1811-1813)
knez (1815-1839)
ponovo knez (1858-1860)
+1860
Ljubica Vukomanović, kćerka Radoslava Vukomanovića


Miloševo prezime je bilo Teodorović. Prezime Obrenović preuzeo je 1810. godine, posle smrti svog brata od ujaka Milana. Pretpostavlja se da je to uradio jer je Milan, kao istaknuti vojvoda, imao veliki ugled u narodu. Uz njega je Miloš prošao kroz gotovo sve veće bitke u Prvom srpskom ustanku. Zbog pokazane hrabrosti, Karađorđe mu je poverio Užičku nahiju na upravu i odbranu.

Posle propasti ustanka Miloš je bio jedini od istaknutijih vojvoda koji je ostao u Srbiji. Dobio je amnestiju od Turaka i postao oborknez Rudničke, a zatim Požeške i Kragujevačke nahije.

Godine 1815, 23. aprila Miloš je stao na čelo Drugog srpskog ustanka. Učestvovao je u najvažnijim bitkama i lično vodio pregovore sa Turcima. Tako je 25. oktobra 1815. godine sklopio usmeni dogovor sa Ali-pašom o mešovitoj srpsko-turskoj upravi u Beogradskom pašaluku. Dogovor je regulisan posebnim fermanom, kojim je Srbija i zvanično dobila nekoliko značajnih povlastica.

Miloš nije birao načina da učvrsti svoj položaj i da izbori što veću autonomiju za Srbiju. Turke je potkupljivao, a potencijalne konkurente za vlast je uklanjao.

Kada je jula meseca 1817. godine u Srbiju tajno došao Karađorđe radi dogovora o organizovanju zajedničkog ustanka Grka, Srba i Bugara, Miloš je iz "državnih razloga" naredio da se Karađorđe ubije.

Upornom diplomatijom i uz mnogo političkog takta, Miloš je 1830. zadobio poseban sultanov akt o delimičnoj unutrašnjoj samoupravi i slobodnoj školi, takozvani Hatišerif. Posebnim beratom Milošu je bilo priznato nasledno kneževsko dostojanstvo.

Iako je sam bio nepismen, knez je dobro osećao potrebe novog vremena. Zahvaljujući njemu, srpski mladići su počeli da se školuju u Rusiji, Ugarskoj, Austriji i Nemačkoj, dok su, po kneževom pozivu, u Srbiju stali da dolaze lekari, profesori, inženjeri. Privreda cele zemlje se unapređuje, tako što se novi stanovnici šalju u opustele oblasti i za to dobijaju značajne poreske olakšice.

Međutim, Milošev despotski način vladanja učinio je da se starešinski sloj ujedini i postane ozbiljna pretnja njegovoj samovlasti. Njegovi politički protivnici uspeli su da 1835. godine nametnu prvi Ustav srpske moderne države, poznatiji kao "Sretenjski ustav". Taj ustav je brzo suspendovan jer nije odgovarao velikim silama Rusiji, Austriji i Turskoj. Namesto njega, godine 1838. je donet jedan hatišerif, nazvan "Turski ustav". Ovim ustavom kneževa vlast je ograničena Sovjetom, sastavljenim od izvesnog broja savetnika, koje knez nije mogao da otpusti.

Ne mireći se sa takvom podelom vlasti, Miloš je 1. juna 1839. godine bio prinuđen da abdicira i napusti zemlju. Nasledio ga je teško oboleli stariji sin Milan, koji je umro posle mesec dana, pa je presto pripao Miloševom mlađem sinu Mihailu.

Mihailo je nastavio da vlada po uzoru na svog oca, pa je i on ubrzo prognan iz zemlje. Ustavobranitelji su 1842. godine doveli Karađorđevog sina Aleksandra, koji je vladao do 1858. godine. Nakon devetnaest godina izganstva, Miloš se vratio u Srbiju i započeo svoju drugu, kratkotrajnu vladavinu, koja je trajala do 1860. godine.

MIHAILO OBRENOVIĆ
knez (1839-1842)
ponovo knez (1860-1868)
+1868
Julija, grofica Hunjadi


Rodonačelnik loze Obrenovića - knez Miloš bio je prinuđen da zbog samovlašća abdicira 1839. godine. Nasledio ga je teško oboleli stariji sin Milan, koji je umro posle mesec dana, pa je presto pripao Miloševom mlađem sinu Mihailu.

Mihailo je nastavio sa despotskom politikom svog oca, pa ga je Ustavobraniteljski režim naterao da 1842. godine ode iz zemlje. Na presto su doveli Karađorđevog sina Aleksandra, koji je vladao do 1858. godine. Nakon devetnaest godina izgnanstva, Miloš se vratio u Srbiju i započeo svoju drugu, kratkotrajnu vladavinu, koja se završila 1860. godine. Te godine, 14. septembra, po drugi put ga je nasledio njegov sin Mihailo.

Mihailo je bio poklonik ideje o ujedinjenju svih srpskih oblasti u jednu državu, kako bi se onemogućilo mešanje evropskih država u unutrašnju politiku Srbije. Plan njegove vladavine je bio da se reformama učvrsti na vlasti, da stvori narodnu vojsku i sklopi sporazume sa hrišćanskim narodima na Balkanu, što bi za posledicu imalo konačno rušenje turske vlasti u tom delu Evrope. Tako je sklopio saveze sa Grčkom, Rumunijom i Crnom Gorom, a održavao je i bliske veze sa Srbima u Turskoj i Austriji.

Njegova međunarodna aktivnost stvorila je napetu atmosferu u odnosima Srbije i Turske. Sukob je dostigao kulminaciju 3. juna 1862. godine bombardovanjem Beograda iz turske tvrđave na Kalemegdanu. Mihailo je hteo da to iskoristi za pokretanje oružanog sukoba protiv Turaka, ali je na savet Rusije i Francuske odustao od toga.

Tokom 1866. godine ubrzale su se vojne i diplomatske pripreme za stvaranje nezavisne jugoslovenske države, koja bi - udružena sa Mađarskom i Rumunijom - obrazovala Dunavsku konfederaciju. Za savez je pridobijena Hrvatska, crnogorski knez Nikola je obećao da će u slučaju stvaranja zajedničke države ustupiti presto Mihailu, a sa Grčkom je obnovljen raniji tajni sporazum o zajedničkom ratu protiv Turske. Ali ustanak je po drugi put odložen zbog protivrečnih saveta Rusije i diplomatskog angažovanja Austrije, koja je delovala preko Mihailovih tazbinskih veza sa mađarskom aristokratijom.

Posle ovog odlaganja, Mihailo se sukobio sa svojim predsednikom vlade i ministrom inostranih poslova Ilijom Garašaninom, koji je bio ključna ličnost u ostvarivanju balkanskog saveza. Knez ga je smenio, što je dovelo do novih političkih sukoba sa Rusijom.

Godine 1868. Mihailo je zaključio ugovor o prijateljstvu sa Rumunijom. Pokušao je učvrsti ranije sklopljene saveze sa Rusijom i Pruskom i da dobije njihovu podršku. Međutim, 10. juna 1868. godine na njega je izvršen politički atentat u beogradskom parku Topčideru. Odmah je usledio i puč pod vođstvom ministra vojske Milivoja Blaznavca. Za novog kneza je proglašen Milan Obrenović, četrnaestogodišnji unuk Miloševog brata Jevrema, što je dovelo do ponovne promene političke situacije u Srbiji.