17. avgust

1552. U Beogradu je ćirilicom štampana prva knjiga, poznata kao "Beogradsko četvorojevanđelje". Knjigu, dragocen izvor za upoznavanje prilika u Beogradu sredinom XVI veka, štampao Trojan Gundulić, član dubrovačke kolonije u Beogradu.

1629. Rođen Jan Sobjeski, poljski kralj, nacionalni heroj koji se uspešno borio protiv Švedske, Turske, Tatara i Kozaka. Slavljen kao spasilac Evrope kada je, 1683, oslobodio Beč turske opsade i tako sprečio prodor Turske u srednju Evropu.

1743. Mirom u Abou, kojim je Rusiji pripao južni deo Finske, okončan dvogodišnji rusko-švedski rat.

1753. Rođen češki slavista Jozef Dobrovski, najznačajnija ličnost češkog narodnog preporoda, autor gramatike češkog jezika i "Udžbenika staroslavenskog jezika", prve naučne gramatike staroslovenskih jezika.

1786. Rođen američki nacionalni junak i političar Dejvi Kroket, član Kongresa SAD od 1827. do 1831. i od 1833. do 1835. Poginuo u martu 1836. braneći tvrđavu Alamo od Meksikanaca.

1786. U Potsdamu umro pruski kralj Fridrih II Veliki. Tokom vladavine, od 1740. do smrti, od Pruske stvorio evropsku silu. Nasledio ga Fridrih Vilhelm II.

1850. Danska Velikoj Britaniji prodala sva utvrđenja i vlasnička prava nad Zlatnom obalom u Africi.

1879. Osnovana Francuska kompanija za izgradnju Panamskog kanala na čelu s Ferdinandom de Lesepsom. Kompanija bankrotirala 1889, izazvavši veliki politički skandal u Francuskoj, a gradnju kanala nastavile SAD, pošto su 1902. otkupile francusku koncesiju, dotad izvršene radove i znatan deo opreme za 40 miliona dolara i osnovale Zonu Panamskog kanala.

1887. Rođen Karlo I, poslednji austrijski car i ugarsko-hrvatski kralj, naslednik Franca Jozefa I. Posle neuspelih pokušaja da tokom I svetskog rata sklopi separatni mir i monarhiju reformiše u federalnu državu, prinuđen da se odrekne prestola i emigrira u Švajcarsku.

1896. Džorž Karmak otkrio zlato u pritoci reke Klondajk u Kanadi, izazvavši jednu od najmasovnjih takozvanih zlatnih groznica.

1908. Umro srpski pisac Radoje Domanović, majstor političke satire, koja u njegovim najboljim pripovetkama doseže nivo univerzalne kritike ljudske naravi i društvenih institucija.

1941. Nemci u II svetskom ratu na Terazijama, u centru Beograda, obesili tela pet srpskih rodoljuba.

1943. Savezničke snage uspostavile, u II svetskom ratu, kontrolu na Siciliji.

1945. Vođa indonežanske borbe za nezavisnost Ahmed Sukarno proglasio nezavisnost Indonezije od Holandije i osnivanje jedinstvene Republike Indonezije. Holandija priznala suverenitet Indonezije 1949, posle četvorogodišnjeg indonežansko-holandskog rata.

1960. Afrička država Gabon stekla nezavisnost od Francuske.

1962. Čuvari Berlinskog zida ranili osamnaestogodišnjeg Petera Fehtera u pokušaju bega preko Berlinskog zida i pustili ga da umre od gubitka krvi. Taj slučaj postao simbol tragedije do koje je dovelo podizanje zida između Istočne i Zapadne Nemačke, a dva čuvara u julu 1996. optužena za ubistvo bez predumišljaja.

1976. Na filipinskom ostrvu Mindanao u cunamiju poginulo 8.000 ljudi.

1985. U eksploziji automobila-bombe u hrišćanskom delu Bejruta poginulo 60, a povređeno 100 osoba.

1987. Nemački ratni zločinac Rudolf Hes, zamenik Adolfa Hitlera, izvršio samoubistvo u 93. godini u berlinskom zatvoru Špandau, u kom je izdržavao doživotnu robiju na koju je osuđen u Nirnberškom procesu 1946.

1988. Od eksplozije bombe podmetnute u vojni avion poginuo pakistanski diktator, general Mohamed Zija ul Hak. S njim poginuo i ambasador SAD u Islamabadu Arnold Rafel.

1990. Posle najave Srpskog nacionalnog veća da će raspisati referendum o autonomiji Srba u Hrvatskoj, specijalne snage hrvatske policije napale policijske stanice u srpskim opštinama Obrovac i Benkovac. Srbi odgovorili podizanjem barikada na saobraćajnicama, čime je počela pobuna Srba u Kninskoj krajini.

1996. Sa kosmodroma u Bajkonuru u vasionu poletela Klaudija Andre Dešaj, prva Francuskinja. Provela 16 dana u naučnoj misiji na ruskoj svemirskoj orbitalnoj stanici Mir.

1999. U najtežoj prirodnoj katastrofi u istoriji Turske, u zemljotresu sa epicentrom kod grada Izmir, 150 kilometara zapadno od Istanbula, poginulo više od 30.000 ljudi.

2001. Nezadovoljna radom Vlade Srbije, Demokratska stranka Srbije odlučila da povuče predstavnike iz Vlade. Početak ozbiljne krize u Demokratskoj opoziciji Srbije, koja je izbornom pobedom u septembru 2000. srušila desetogodišnji režim Slobodana Miloševića.

2004. Umro Žerard Suzej, jedan od najvećih francuskih baritona.

2005. Umro bolivijski fotograf Fredi Alborta. 1967. snimio čuvenu fotografiju gerilskog vođe Ernesta Gevare Čea.

18. avgust

1649. Turski sultan Ibrahim je smenjen i ubijen. Nasledio ga je Muhamed IV.

1708. Britanci su zauzeli Sardiniju.

1805. Srbi su na brdu Ivankovac kod Ćuprije, u jednoj od najvećih bitaka tokom Prvog srpskog ustanka, prvi put potukli tursku vojsku.

1812. Napoleon Bonaparta je u bici kod Smolenska porazio rusku vojsku i nastavio da napreduje prema Moskvi.

1830. Rođen je Franc Jozef I, austrijski car od 1848, a od 1867. car Austro-Ugarske monarhije do smrti u septembru 1916. Godine 1878. okupirao je, a potom anektirao Bosnu i Hercegovinu. Atentat na njegovog bratanca nadvojvodu Franca Ferdinanda u Sarajevu 1914. iskoristio je kao povod da objavi rat Srbiji, što je bio i povod početku Prvog svetskog rata.

 1831. Rođen je srpski kompozitor, pijanista i horovođa Kornelije Stanković, poznat po zapisima i harmonizacijama srpskog crkvenog pojanja, koje je dotada bilo sačuvano samo usmenom tradicijom. Izdao je šest svezaka "Srpskih narodnih pesama", koje je harmonizovao za hor, za glas i klavir, ili samo za klavir.

1850. Umro je francuski pisac Onore de Balzak, čije se opsežno delo "Ljudska komedija", sastavljeno od oko 100 romana, smatra svojevrsnim dokumentom francuskog društva u prelomnim godinama njegove istorije ("Evgenija Grande", "Čiča Gorio", "Izgubljene iluzije", "Seljaci", "Rođaka Beta").

1870. U najvećoj bici u Francusko-pruskom ratu kod Gravelota Prusi su pobedili Francuze i naneli im teške gubitke (više od 30.000 poginulih).

1872. Umro je srpski pisac Petar Preradović, uz Vraza i Mažuranića najveći pesnik ilirskog pokreta u Hrvatskoj (zbirke pesama "Prvijenci", "Nove pjesme").

1896. Francuska je okupirala Madagaskar i proglasila ga kolonijom. Madagaskar je nezavisnost stekao 1960.

1897. Rođen je crnogorski slikar Milo Milunović, član Srpske akademije nauka i umetnosti, jedan od osnivača i prvih predavača na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu (1937). Posle Drugog svetskog rata osnovao je Umetničku školu u Cetinju.

1914. Nemačka je objavila rat Rusiji; presednik SAD VudroVilson je proklamovao neutralnost SAD u Prvom svetskom ratu.

 1933. Rođen je američki filmski režiser poljskog porekla Roman Polanski, dobitnik Oskara za film "Kineska četvrt". Proslavio se filmom "Nož u vodi" posle čega je otišao iz Poljske u SAD i postao jedan od najpoznatijih režisera ("Rozmarina beba", "Makbet", "Tesa").

1948. U Beogradu je potpisana Dunavska konvencija, kojom je dogovoreno da u upravljanju Dunavom i njegovom plovidbom učestvuju samo priobalne zemlje. Osnovana je i Dunavska komisija sa sedištem u Budimpešti.

1954. Džejms Vilkins je postao prvi crnac u američkoj istoriji koji je učestvovao u zasedanju vlade SAD. Sednici je prisustvovao kao pomoćnik ministra rada, jer su ministar i njegov zamenik bili odsutni.

1960. U Ilinoisu u SAD plasirana je na tržište prva oralna pilula za kontracepciju "Enovid 10".

1964. Sportistima Južne Afrike zabranjeno je da učestvuju na Olimpijskim igrama zbog politike aparthejda u toj zemlji.

1990. Jugoslavija je treći put postala svetski prvak u košarci na 11. svetskom šampionatu u Argentini. Prvi put je osvojila titulu 1970. u Ljubljani, a drugi put 1978. u Manili.

1993. SAD su optužile Sudan da podržava međunarodni terorizam i isključile tu zemlju iz najvećeg broja programa američke pomoći.

1999. U Tel Avivu u 56. godini umro je vodeći izraelski dramski pisac Hanoh Levin. Majstor igre rečima hebrejskog jezika i alegorije napisao je 34 dramska dela od kojih je najpoznatije "Kraljica od Batuba".

2000. Indijansko pleme za koje se verovalo da je nestalo pre 80 godina, locirano je u džunglama amazonske države Akre u Brazilu.

2001. U velikim požarima, posle višenedeljne suše u državi Vašington, izgorilo je vise od 37.200 hektara širom istočnog dela zemlje.

19. avgust

14. Umro rimski državnik Oktavijan Avgust. Prvi rimski car, usvojeni sin Gaja Julija Cezara. Tokom vladavine, od 31. p.n.e, uveo novi oblik vladavine i administracije poznat kao principat, a Rimsko carstvo u njegovo vreme doživelo procvat u kulturi i umetnosti.

636. Arapi u bici kod Jarmuka u Siriji pobedili vizantijsku vojsku i potom osvojili sve persijske oblasti koje je držala Vizantija.

1587. Sigismund III, sin švedskog kralja Džona III i Katarine Jagelo, postao kralj Poljske. Posle očeve smrti pripala mu i švedska kruna. Njegovo nastojanje da stvori uniju Poljske i Švedske izazvalo rat dve države, a posle poraza primoran da se odrekne nasledstva na švedski presto.

1601. Ubijen rumunski nacionalni junak Mihajlo Hrabri, gospodar Vlaške od 1593, kasnije Transilvanije i Moldavije. Uz pomoć rimsko-nemačkog cara Rudolfa oslobodio zemlju od Turaka. Ubijen po nalogu carskog generala Baste.

1691. Austrijanci pod komandom Ludviga Badenskog potukli Turke, kod Slankamena, i naneli im teške gubitke. U bici poginuo i veliki vezir Mustafa Čuprilić.

1819. Umro škotski inženjer i fizičar Džejms Vat, izumitelj parne mašine, 1765. Uveo jedinicu za merenje snage, koju je nazvao Konjska snaga i koja se nije znatnije razlikovala od kasnije uvedene KS. U Sohou kod Birmingena 1782. osnovao prvu fabriku parnih mašina.

1871. Rođen američki pilot i konstruktor aviona Orvil Rajt. 1903. s bratom Vilburom, u avionu njihove izrade, izveo prvi let u istoriji vazduhoplovstva.

1878. Posle žestokih uličnih borbi, austrougarske trupe ušle u Sarajevo i uspostavile svoju upravu. Odlukom Berlinskog kongresa 13. jula Austro-Ugarska dobila pravo da na 30 godina okupira Bosnu i Hercegovinu, a 1908. je anektirala.

1883. Rođena francuska modna kreatorka Gabrijela Koko Šanel. Gotovo šest decenija suvereno vladala pariskom visokom modom.

1910. Na Cetinju puštena u rad prva električna centrala u Crnoj Gori. Svečano puštanje u rad centrale organizovano povodom krunisanja kralja Nikole, a služila za osvetljenje Dvora, Zetskog doma, glavne cetinjske ulice i nekoliko kuća viđenijih Crnogoraca.

1929. Umro ruski koreograf i režiser Sergej Pavlovič Đagiljev, osnivač grupe Ruski balet, koja je sa izuzetnim uspehom nastupala od 1909. do 1929. Posebno oduševljenje izazivale njegove izvedbe baleta "Posvećenje proleća" i "Žar-ptica" Igora Stravinskog.

1936. Pripadnici Frankove civilne garde u Granadi streljali, na početku Španskog građanskog rata, Federika Garsiju Lorku, jednog od najvećih španskih pesnika. Pripadao grupi pesnika koja je u špansku poeziju unela novi, moderan izraz.

1942. Britanske i kanadske trupe izvele desant na francusku luku Đep, gde su, uz velike gubitke, razorili nemačke vojne objekte. Od oko 6.000 savezničkih vojnika, više od 4.000 poginulo, ranjeno ili zarobljeno.

1945. U Vijetnamu pod rukovodstvom Ho Ši Mina i oslobodilačkog pokreta Vijetmin počela Avgustovska revolucija protiv francuskih kolonijalnih trupa.

1946. Rođen državnik SAD Bil Klinton. Kao kandidat Demokratske stranke bio predsednik SAD 1992. i 1996. Prethodno bio guverner Arkanzasa.

1953. U vojnom udaru, uz podršku SAD zbačen premijer Irana Mohamad Mosadek, a šah Mohamad Reza Pahlavi vratio se iz egzila u Italiji da preuzme vlast.

1960. Pilot američkog špijunskog aviona U2, oborenog iznad sovjetske teritorije, Geri Pauers osuđen na 10 godina zatočeništva. Pauers se spasio iskakanjem iz aviona, ali potom uhapšen i osuđen, a 1962. razmenjen.

1979. Ruski kosmonauti Vladimir Ljakov i Valerij Rjumin vratili se na Zemlju vasionskim brodom Sojuz 34, posle rekordnih 175 dana provedenih u svemiru.

1991. U Sovjetskom Savezu izveden državni udar kojim su pristalice tvrde linije pokušale da zbace Mihaila Gorbačova, tvorca sovjetske Glasnosti i Perestrojke. Ključnu ulogu u suzbijanju udara odigrao tadašnji predsednik Rusije Boris Jeljcin, koji je potom postao Gorbačovljev glavni politički rival.

1995. U saobraćajnoj nesreći na Igmanu, blizu Sarajeva, poginuli izaslanik SAD za bivšu Jugoslaviju Robert Frejžer i tri njegova saputnika.

1996. Šest ruskih, francuskih i američkih kosmonauta srelo se na ruskoj kosmičkoj stanici Mir, uključujući Klaudiju Andre Dešaj, prvu Francuskinju u kosmosu, koja je tog dana na rusku kosmičku stanicu stigla ruskom raketom Sojuz U.

1999. Ispred zgrade Skupštine Jugoslavije u Beogradu održan jedan od najvećih opozicionih mitinga, na kom su tražene demokratske promene u Srbiji i smenjivanje predsednika Jugoslavije Slobodana Miloševića.

2000. Posmrtni ostaci, kako se veruje, 14 Amerikanaca proglašenih nestalim u Korejskom ratu, vraćeni vojnim vlastima SAD.

2001. Najmanje 50 ljudi poginulo u podzemnoj eksploziji metana i ugljene prašine u Ukrajini.

2003. U bombaškom napadu na sedište Ujedinjenih nacija u Bagdadu, u Iraku, poginule 23 osobe, među njima izaslanik UN za Irak Serđo Vijero de Melo. Odgovornost za napad preuzela Al Kaida.

20. avgust

1741. Ruski moreplovac danskog porekla Vitus Jonas Bering otkrio Aljasku.

1854. Umro nemački filozof Fridrih Vilhelm Šeling, jedan od tvoraca nemačkog idealizma.

1860. Rođen francuski državnik Rejmon Poenkare, predsednik Francuske od 1913. do 1920, član Francuske akademije nauka. Bio i premijer i ministar inostranih poslova.

1872. Prestao da izlazi list Danica, najznačajniji književni časopis srpskog romantizma, koji je od februara 1860. tri puta mesečno štampan u Novom Sadu. List, koji je okupljao mlade srpske pesnike-romantičare Jakova Ignjatovića, Đuru Jakšića, Jovana Jovanovića Zmaja, Lazu Kostića pokrenuo i uređivao pisac i pravnik Đorđe Popović.

1877. Rođen srpski književni kritičar i istoričar književnosti Jovan Skerlić, profesor Beogradskog univerziteta i član Srpske kraljevske akademije.

1884. Posle četiri godine gradnje svečano otvorena zgrada Beogradske železničke stanice sa koje je u narednim danima krenuo prvi voz tek izgrađenom prugom Beograd-Niš.

1901. Rođen italijanski pesnik Salvatore Kvazimodo, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1959.

1940. U Meksiko Sitiju smrtno ranjen ruski revolucionar Lav Davidovič Bronštajn, Lav Trocki, jedan od vođa Oktobarske revolucije. Ubistvo planinarskim pijukom izvršio španski komunista Ramon Merkader, po Staljinovom nalogu. Trocki, po dolasku Staljina na vlast njegov blizak saradnik, potom žestok protivnik, podlegao povredama narednog dana.

1941. U Požarevcu rođen Slobodan Milošević. Predsednik Srbije u vreme raspada SFRJ i ratova koje je taj raspad izazvao u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini. Predsednik Jugdsolavije od 1997. do 2000, ukljulujući period bombardovanja Jugoslavije 1999. Juna 2001. izručen Haškom tribunalu, u kom je preminuo, bez presude, 11, marta 2006.

1944. Rođen indijski državnik Radživ Gandi, premijer Indije od 1984. do novembra 1989, kada je izgubio na izborima. Ubijen 21. maja 1991. u atentatu tokom predizborne kampanje. Njegova majka Indir Gandi, premijerka Indije, ubijena u atentatu 1984.

1949. Skupština Mađasrske prihvatila sovjetski model državnog uređenja i promenila naziv države u Narodna Republika Mađarska.

1968. Trupe SSSR i drugih članica Varšavskog pakta ušle u Čehoslovačku da bi onemogućile sprovođenje reformi Aleksandra Dubčeka.

1975. SAD iz Kejp Kanaverala lansirale vasionski brod Viking I na Mars, gde je stigao u julu 1976.

1980. Italijanski alpinista nemačkog porekla Rajnhold Mesner prvi uspeo da se sam popne na najviši vrh sveta, Mont everest, bez upotrebe kiseonika. Mesner jedan od retkih alpinista koji je osvojio svih 14 vrhova viših od 8.000 metara.

1983. Umro Aleksandar Ranković, nekadašnji potpredsednik SFRJ, šef Državne bezbednosti i član najvišeg državnog i partijskog rukovodstva. Ranković do Brionskog plenuma, 1. jula 1966, kada je smenjen sa svih funkcija, bio jedan od najbliskijih saradnika Josipa Broza Tita.

1988. U Titogradu, danas Podgorici, i Kolašinu počeli masovni mitinzi protiv tadašnjeg komunističkog rukovodstva Crne Gore. Narednih meseci masovni protesti zahvatili celu republiku, partijsko i republičko rukovodstvo podnelo ostavke u januaru 1989, na vlast došli Momir Bulatović, Milo Đukanović i Svetozar Marović.

1988. Stupio na snagu sporazum o prestanku osmogodišnjeg rata Irana i Iraka, koji su posrednici UN postigli sa zaraćenim stranama 8. avgusta.

1991. U Moskvi uveden policijski čas, Boris Jeljcin ukazom preuzeo komandu nad oružanim snagama SSSR lociranim u Rusiji pošto su antireformske snage pokušale da u noći između 19. i 20. avgusta izvrše državni udar i obore poslednjeg lidera SSSR Mihaila Gorbačova.

1991. Baltička republika Estonija proglasila nezavisnost od SSSR.

1994. U Parizu umro jugoslovenski reditelj Aleksandar Saša Petrović, dobitnik specijalne nagrade Kanskog festivala 1967. za film "Skupljači perja". Sedamdesetih godina XX veka pripadao grupi umetnika tzv. crnog talasa, pod snažnim pritiskom tadašnjeg komunističkog režima.

1994. Na Palama, Republika Srpska i Republika Srpska Krajina proglasile ujedinjenje i usvojile dokument o prisajedinjenju Jugoslaviji.

1996. Ruske trupe opkolile Grozni, na hiljade izbeglica napustilo glavni grad Čečenije. Rat u Čečeniji počeo u decembru 1994, kada je Boris Jeljcin poslao trupe da uguše pokret za nezavisnost te bivše sovjetske republike.

1996. U udesu transportnog aviona iljušin 76 ruske kompanije Sper erlajnz blizu piste beogradskog aerodroma u Surčinu poginulo svih 12 ljudi u letelici. Prethodno avion, koji je iz Beograda poleteo ka Malti, zbog otkazivanja navigacione opreme i sistema radio veza kružio nad gradom oko tri sata pokušavajući da se oslobodi goriva, ali je pri sletanju promašio pistu.

1998. SAD bombardovale jednu fabriku u Sudanu i nekoliko poligona za vojnu obuku u Avganistanu, tvrdeći da su mete povezane s terorističkim napadima na ambasade SAD u Keniji i Tanzaniji 13 dana ranije, u kojima je poginulo najmanje 226 ljudi.

1999. U bolnici u Minsteru, u nemačkoj pokrajini Severna Rajna-Vestfalija, umrla Raisa Gorbačov, supruga poslednjeg lidera SSSR-a Mihaila Gorbačova.

2000. Lider pokreta za nezavisnost Istočnog Timora Hose Aleksandar Gusmao predao komandu nad gerilskom armijom.

2001. Velika panda u istraživačkom centru u Sečuanu u Kini rodila blizance.

21. avgust

1690. Austrijski car Leopold I doneo ukaz, Privilegij, kojim su Srbi na teritoriji Austrije dobili određene povlastice. Privilegij garantovao slobodu vere, upotrebu Julijanskog kalendara i pravo izbora arhiepiskopa i drugih sveštenika.

1780. Rođen slovenački slavista Jernej Bartol Kopitar. Za srpsku kulturu značajan kao pomagač i zaštitnik Vuka Stefanovića Karadžića, kog je podstakao da sakuplja narodne umotvorine i napiše gramatiku i rečnik srpskog jezika.

1897. Engleski lekar Ronald Ros otkrio vrstu komaraca koji prenose malariju, što je bilo presudno za suzbijanje bolesti koja je uzrokovala smrt miliona ljudi. Ros je jedan od prvih dobitnika Nobelove nagrade za medicinu, 1902.

1911. Italijanski konobar Vićenco Peruđa iz pariskog muzeja Luvr ukrao sliku "Mona Liza" Leonarda da Vinčija. Slika nađena i vraćena u muzej 1913.

1941. Umro Rabindranat Tagore, indijski pisac i filozof, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1913.

1944. U Dambarton Ouksu kod Vašingtona počela konferencija predstavnika SSSR, SAD, Velike Britanije i Kine o osnivanju četiri glavna organa Ujedinjenih nacija, tj. Saveta bezbednosti, Generalne skupštine, Međunarodnog suda pravde i stalnih sekretarijata.

1958. Umro srpski kompozitor i dirigent Stevan Hristić, jedan od osnivača Muzičke akademije u Beogradu, šef Beogradske filharmonije, dirigent u Narodnom pozorištu, direktor Opere, član Srpske akademije nauka i umetnosti i prvi predsednik Savez kompozitora Jugoslavije.

1959. Bagdadski pakt, vojno-politički savez Turske, Velike Britanije, Iraka i Pakistana, pod vođstvom SAD, koji je stupio na snagu 1955, promenio naziv u CENTO, pošto se Irak povukao iz saveza.

1960. Džomo Kenijata, nacionalni lider Kenije, pušten iz zatvora posle devet godina robije, na koju su ga osudile vlasti Velike Britanije pod optužbom da je vođa nacionalističke organizacije Mau Mau. Po povratku u Najrobi, postao predsednik Kenijske afričke nacionalne unije, a po proglašenju nezavisne Republike Kenije, 12. decembra 1964, predsednik i premijer.

1964. Umro italijanski političar Palmiro Toljati, jedan od osnivača Komunističke partije Italije 1921. i njen generalni sekretar od 1927. do 1964. Koncepcijom italijanskog puta u socijalizam radikalno raskinuo sa staljinističkom verzijom socijalizma.

1968. Trupe članica Varšavskog pakta, izuzev Rumunije, okupirale Čehoslovačku. Oko 200.000 vojnika zauzelo sve značajne punktove u zemlji, ugušeno Praško proleće, pokušaj Komunističke partije ČSR, sa Aleksandrom Dubčekom na čelu, da reformiše sistem. Tom okupacijom ustoličen princip ograničenog suvereniteta istočnoevropskih komunističkih zemalja.

1975. SAD ukinule dvanaestogodišnju zabranu izvoza na Kubu, embargo na direktnu trgovinu Kube i SAD ostao na snazi.

1983. Vođa filipinske opozicije Benjino Akino ubijen po izlasku iz aviona na aerodromu u Manili, pri povratku iz trogodišnjeg izbeglištva u SAD. Ubistvo organizovao filipinski diktator Ferdinand Markos, uklonivši tako najozbiljnijeg protivkandidata na izborima 1984.

1990. Na centralnom gradskom trgu u Pragu 100.000 ljudi prvi put slobodno obeležilo godišnjicu invazije Varšavskog pakta na Čehoslovačku, 1968.

1991. Masa demonstranata sukobila se u Moskvi sa specijalnim jedinicama koje su napale zgradu Parlamenta. Demonstranti razbijali prozore na zgradi KGB, Ljubjanki i srušili spomenik Feliksu Đeržinskom. Posle 60 sati u kućnom pritvoru na Krimu, sovjetski predsednik Mihail Gorbačov vratio se u Moskvu i preuzeo kontrolu nad državom posle neuspelog državnog udara pristalica tvrde struje sovjetskih komunista.

1991. Litvanija proglasila nezavisnost od Sovjetskog Saveza.

1991. Vlasti Hrvatske počele blokadu kasarni JNA u Hrvatskoj i uskratile im snabdevanje strujom, hranom i vodom. U narednim danima pojačani sukobi JNA i hrvatskih snaga u mnogim delovima Hrvatske.

1993. Mirovne snage Ujedinjenih nacija ušle, prvi put posle dva meseca, u muslimanski deo Mostara, gde su zatekle 55.000 ljudi na ivici gladi. Borbe hrvatskih i muslimanskih snaga u Mostaru počele u maju 1993.

1999. Načelnik Generalštaba Vojske Jugoslavije, general armije Dragoljub Ojdanić, izjavio da su u agresiji NATO-a na Jugoslaviju živote izgubila 524 pripadnika VJ, a da se 37 vodi kao nestalo.

2000. Slovenački plivač Martin Strel pod motom "Za mir, prijateljstvo i čiste vode" plivao Dunavom od izvorišta u Nemačkoj do ušća u Crno more i tako oborio rekord i ušao u Ginisovu knjigu s više od 2.900 preplivanih kilometara. Strel u pohod krenuo 25. juna.

2000. Predsednik Demokratske Republike Kongo Loran Kabila proglasio privremenu skupštinu, prvo zakonodavno telo otkad je preuzeo vlast, u maju 1997.

2001. Arhiva Nacionalne bezbednosti, istraživačke organizacije sa sedištem u SAD, objavila dokument koji pokazuje da su zvaničnici SAD znali za umešanost Vlade Ruande u genocid 1994, kada su Huti ubili oko 800.000 Tutsija. Mnoge zapadne zemlje tada odbile da intervenišu.

2002. Nekada najtraženiji palestinski terorista na svetu Abu Nidal izvršio samoubistvo u Iraku, gde je ilegalno boravio.

2003. Specijalno tružilaštvo u Beogradu podiglo optužnicu protiv 44 osobe direktno ili indirektno povezane sa ubistvom premijera Srbije Zorana Đinđića.

2005. Bivši predsednik Poljske, general Vojćeh Jeruzelski, izvinio se, prvi put posle gotovo četiri decenije, što je poljskim vojnicima naredio da učestvuju u intervenciji Varšavskog pakta u Čehoslovačkoj 1968.

22. avgust

1485. U bici s trupama Henrija VII kod Bosvorta poginuo engleski kralj iz dinastije Jork, Ričard III. Time je okončan Rat dveju ruža, a Henri VII postao je prvi kralj dinastije Tjudor.

1567. Španski vojvoda od Albe Fernando Alvarez de Toledo počeo, kao vojni namesnik Holandije, vladavinu poznatu kao Albin teror, čime je rasplamsao oslobodilački rat, okončan oslobađanjem od Španije, 1581, i potom osnivanjem Holandije.

1642. U Engleskoj počeo građanski rat pristalica krune i Parlamenta, posle izjave kralja Čarlsa I Stjuarta da su članovi Parlamenta izdajnici. Rat okončan 1645. porazom kralja, koji je na osnovu presude revolucionarnog suda pogubljen 1649.

1854. Rođen Milan Obrenović, srpski knez i kralj. Za vreme njegove vladavine Srbija, na Berlinskom kongresu 1878, međunarodno priznata. U spoljnoj politici oslanjao se na Austro-Ugarsku, s kojom je sklopio Tajnu konvenciju 1881. Zapamćen kao autokrata, a poznat i po brojnim skandalima u evropskim prestonicama koje je posećivao.

1859. Zbog ratnih neuspeha, finansijskog sloma i policijskog nasilja u svim krajevima Habsburške monarhije, car Franc Jozef smenio moćnog ministra unutrašnjih poslova Aleksandra Baha, poznatog po sprovođenju apsolutističke i centralističke politike.

1862. Rođen francuski kompozitor Klod Debisi, tvorac muzičkog impresionizma i jedan od utemeljivača moderne muzike.

1864. Potpisana Ženevska konvencija o zaštiti ranjenika za vreme ratnih dejstava. Uvod u osnivanje Međunarodnog crvenog krsta.

1883. U Parizu umro ruski pisac Ivan Sergejevič Turgenjev, jedan od prvih ruskih pisaca čija su dela prodrla na Zapad. Za života uživao mnogo veći ugled u francuskim nego u ruskim književnim krugovima.

1904. Rođen kineski državnik Deng Sisijan, poznat kao Deng Sjaoping, pokretač privrednih reformi i ekonomskog uspona Kine krajem XX veka. Na čelu Kine bio od 1978, a povukao se 1990, zadržavši presudan uticaj na kinesku politiku do smrti, u januaru 1997.

1910. Japan anektirao Koreju posle pet godina protektorata.

1914. Austro-Ugarska u Prvog svetskom ratu objavila rat Belgiji.

1941. Nemačke trupe u Drugom svetskom ratu počele opsadu Lenjingrada. Bitka za Lenjingrad okončana u februaru 1944. pobedom Crvene armije. Tokom opsade poginulo ili umrlo od gladi 620.000 stanovnika Lenjingrada.

1942. Umro ruski baletski igrač, koreograf i pedagog Mihail Mihajlovič Fokin. Novim izrazom značajno uticao na reformu klasičnog baleta u XX veku.

1958. Umro francuski pisac Rože Marten di Gar, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1937.

1971. Predsednika Bolivije, generala Huana Hosea Toreza Gonsalesa, u vojnom udaru oborio pukovnik Ugo Banser Suarez.

1978. Umro predsednik Kenije Džomo Kenijata, jedan od najistaknutijih afričkih boraca protiv kolonijalizma, predsednik Kenijskog afričkog saveza, koji se 1963. izborio za nezavisnost zemlje od Velike Britanije, zatim bio premijer, a od 1964. šef države.

1991. Predsednik Sovjetskog Saveza Mihail Gorbačov ukinuo vanredno stanje i smenio članove pučističkog komiteta. Ministar unutrašnjih poslova Boris Pugo izvršio samoubistvo. Predsednik Rusije Boris Jeljcin dobio dopunska punomoćja na vanrednoj sednici Vrhovnog Sovjeta Ruske Federacije.

1991. Pošto je 25. juna Hrvatska proglasila nezavisnost od SFRJ, predsednik Hrvatske Franjo Tuđman uputio pismeni zahtev Predsedništvu SFRJ da se JNA povuče u kasarne najkasnije 31. avgusta.

1995. Parlament Etiopije izabrao Negasa Gidadu za šefa države pod novim imenom Savezna Demokratska Republika Etiopija.

1996. Konferencija 61 države o razoružanju u Ženevi okončana neuspešno pošto je Indija blokirala sporazum o sveobuhvatnoj zabrani nuklearnih proba.

2001. Umro britanski astronom i matematičar Fred Hojl, jedan od najvećih naučnika XX veka. S Tomasom Goldom i Hermanom Bandijem postavio Teoriju o konstantnoj gustoći svemira, 1948. Pored naučnih dela namenjenih popularizaciji astronomije, pisao i romane naučne fantastike.

2002. Slika venecijanskog majstora Ticijana, vredna više od 7,6 miliona dolara, nađena u plastičnoj kesi na ulici u Londonu, sedam godina pošto je ukradena iz kuće Longlit u zapadnoj Engleskoj.

2003. U 91. godini umro Džon Lensdejl, bivši šef bezbednosne i obaveštajne službe projekta Menhetn. Projekat Menhetn odnosio se na stvaranje prve atomske bombe, tokom Drugog svetskog rata u Los Alamosu, u SAD.

23. avgust

1305. U Londonu obešen Vilijam Volas, vođa Škota u borbi protiv Engleza.

1514. Turski sultan Selim I u bici kod Čaldirana pobedio persijskog šaha Ismaila. Potom osvojio Siriju, 1516.

1754. Rođen Luj XVI, francuski kralj od 1774. Kada je počela Francuska revolucija 1789, s porodicom doveden iz Versaja u Pariz. U septembru 1792. Žirondinski konvent svrgnuo ga s prestola, u decembru iste godine osuđen na smrt pod optužbom za izdaju. U januaru 1793. pogubljen na giljotini.

1775. Kralj Engleske Džordž II proglasio pobunjenicima američke koloniste koji su u aprilu počeli borbe za nezavisnost američkih država i unajmio 20.000 nemačkih plaćenika da se obračunaju s njima. Američki rat za nezavisnost završen pobedom kolonija 1783.

1821. Meksiko proglasio nezavisnost od Španije.

1839. Na početku Opijumskog rata s Kinom, Velika Britanija zauzela Hongkong.

1863. Umro ruski glumac Mihail Semjonovič Ščepkin, najznačajniji umetnik tadašnjeg ruskog i svetskog pozorišta, uzor generacijama glumaca.

1864. Rođen grčki državnik Elefterios Venizelos. Kao premijer,  reformisao radničko i agrarno zakonodavstvo i reorganizovao kopnenu armiju i ratnu mornaricu. Sklopio Balkanski savez i ušao u I balkanski rat protiv Turske, 1912.

1912. Rođen američki filmski glumac, režiser i baletski igrač Džin Keli, jedna od najznačajnijih ličnosti u istoriji mjuzikla. Uspešno spajao klasičan balet s modernom igrom.

1914. Japan, u I svetskom ratu, objavio rat Nemačkoj.

1926. Umro američki glumac italijanskog porekla Rudolf Valentino, najpopularnija filmska zvezda početkom XX veka. Njegova iznenadna smrt u 31. godini izazvala masovnu histeriju, posebno ženske publike. Proslavio se u nemim filmovima ulogama zavodnika, stekavši milione obožavateljki.

1939. Ministri inostranih poslova Nemačke i SSSR-a, Joahim fon Ribentrop i Vjačeslav Mihajlovič Molotov, u Moskvi potpisali sporazum o nenapadanju, kojim je Hitleru otvoren put da napadne Poljsku.

1942. Počela bitka za Staljingrad, najveća bitka u II svetskom ratu. Završena 2. februara 1943. katastrofalnim porazom Nemaca i njihovih saveznika. Taj poraz bio prekretnica II svetskog rata na evropskom ratištu.

1944. Savezničke trupe u II svetskom ratu oslobodile francuski grad Marsej.

1944. Rumunija, u II svetskom ratu, prekinula savezništvo s Hitlerovom Nemačkom i pridružila se saveznicima. Kralj Mihail I objavio rat Nemačkoj i naredio da uhapse pronacističkog lidera Jona Antoneskua.

1945. Privremena narodna skupština Demokratske Federativne Jugoslavije donela Zakon o agrarnoj reformi i kolonizaciji, kojim su seljacima, crkvama, manastirima i tzv. nezemljoradnicima oduzeti veliki delovi imanja.

1962. Američki telekomunikacioni satelit Telstar emitovao prvi televizijski prenos između SAD i Evrope.

1973. Pljačkaš banke u Stokholmu uzeo četiri taoca. Tokom šest dramatičnih dana između pljačkaša i zarobljenika razvio se poseban odnos, sličan prijateljstvu, kasnije u stručnoj literaturi analiziran i opisan kao Stokholmski sindrom.

1979. Prvak baleta teatra Boljšoj Aleksandar Godunov dobio politički azil u SAD.

1989. Umro srpski vajar Nebojša Mitrić. Na reljefima ovekovečio mnoge glumce i znamenite ličnosti. Njegovo poslednje delo - krst na hramu Svetog Save na Vračarskom platou u Beogradu.

1990. Sovjetska republika Jermenija objavila nezavisnost, Estonija počela pregovore o odvajanju od SSSR-a.

1992. Oko 200 mladih neonacista u prisustvu stotina oduševljenih pristalica napalo hostel za izbeglice u nemačkom gradu Rostoku i sukobilo se s policijom.

1996. Ministri inostranih poslova Jugoslavije i Hrvatske, Milan Milutinović i Mate Granić, u Beogradu potpisali sporazum o normalizaciji odnosa. Sporazumu prethodio susret predsednika Srbije i Hrvatske Slobodana Miloševića i Franje Tuđmana, 7. avgusta u Atini.

1996. U Beogradu otvorena Kancelarija Haškog tribunala za vezu. Kancelarija otvorena na osnovu sporazuma koji su vlasti Jugoslavije i predstavnici Ujedinjenih nacija, posle višemesečnih pregovora, potpisale u Njujorku.

1999. Ruski kosmonaut Sergej Avdejev, boraveći u svemirskoj stanici Mir 712 dana, postavio rekord u neprekidnom boravku u svemiru.

1999. Umro marokanski kralj Hasan II.

2000. Avion "erbas A320" kompanije Golf er, sa 135 putnika i osam članova posade, srušio se u more pet kilometara severno od obale Bahreina. Uzrok pada požar u jednom od motora. Niko nije preživeo.

2001. Japanski sud doneo odluku da Vlada Japana mora da plati odštetu od 375.000 dolara petnaestorici Korejaca koji su odmah po završetku II svetskog rata preživeli eksploziju na japanskom brodu.

2003. Džon Gogan, ražalovani bostonski sveštenik i centralna figura u seksualnom skandalu koji je potresao Katoličku crkvu, na smrt prebijen u zatvoru, u kom je bio od 2002, kada je osuđen zbog seksualnog zlostavljanja maloletnika.

24. avgust

79. U erupciji vulkana Vezuv nestali rimski gradovi Pompeja, Herkulanum i Stabija, na hiljade ljudi poginulo. Pompeja dobro očuvana ispod vulkanskog pepela i lave i postala svedočanstvo o životu i kulturi Rimljana tog vremena.

410. Vizigotski kralj Alarik ušao u Rim i, posle tri dana pljačke, nastavio ka južnoj Italiji u nameri da pređe u Afriku, ali je na tom putu umro.

1572. U noći praznika Svetog Vartolomeja u Parizu počeo pokolj protestanata, u kom je do septembra pobijeno oko 70.000 ljudi širom Francuske. Smatra se da je nalog za pokolje u Vartolomejskoj noći dala Katarina Mediči, majka francuskog kralja Šarla IX, u dogovoru s papom Grgurom XIII.

1814. Britanci u drugom anglo-američkom ratu zauzeli Vašington i spalili i razorili grad.

1872. Rođen engleski pisac i karikaturista Maks Birbum, majstor satire i ironije.

1893. Požar u južnom delu Čikaga ostavio bez domova 5.000 ljudi.

1899. Rođen argentinski pisac Horhe Luis Borhes, jedan od najvećih pisaca XX veka. Presudno obeležio hispanoameričku literaturu i snažno uticao na mnoge pisce u svetu.

1914. Završena Cerska bitka. Srpska vojska, pod komandom Stepe Stepanovića, potukla austrougarsku vojsku i odnela prvu savezničku pobedu u I svetskom ratu. Stepa Stepanović dobio čin vojvode.

1922. Arapske zemlje na sastanku u Nablusu odbacile odluku Društva naroda da Velikoj Britaniji poveri mandat za Palestinu.

1929. Rođen vođa Palestinske oslobodilačke organizacije Jaser Arafat. Posle dugogodišnje terorističke aktivnosti, opredelio za rešavanje palestinsko-izraelskog sukoba pregovorima. Sa Abuom Džihadom 1964. osnovao Fatah, koji je postao najjača frakcija u okviru PLO-a. Pet godina kasnije, izabran za predsednika Izvršnog komiteta PLO-a.

1936. U staljinističkim čistkama streljan ruski revolucionar Lav Borisovič Rozenfeld, pošto je prethodno na montiranom procesu proglašen neprijateljem naroda. Bio jedan od glavnih lidera Sovjetske Rusije posle Oktobarske revolucije 1917. Posthumno rehabilitovan.

1954. Predsednik Brazila Žetulio Vargas izvršio samoubistvo tokom teške političke krize u zemlji, do koje je došlo zbog pokušaja ubistva istaknutog opozicionara Karlosa Laserde.

1954. Predsedik SAD Dvajt Ajzenhauer potpisao akt o stavljanju van zakona Komunističke partije.

1968. Francuska izvela prvu probu hidrogenske bombe u južnom Pacifiku i postala peta nuklearna sila u svetu.

1975. Smrtna presuda šefu grčke vojne hunte Georgiosu Papadopulosu i dvojici vođa vojnog udara 1967. zamenjena doživotnom robijom.

1976. Dva sovjetska kosmonauta spustila se na Zemlju posle 48 dana u njenoj orbiti, tokom kojih su u specijalnoj kosmičkoj laboratoriji izveli niz opita.

1989. Premijer Poljske postao Tadeuš Mazovjecki, prvi nekomunistički premijer u zemljama sovjetskog bloka od 1940.

1991. Parlament Ukrajine proglasio nezavisnost od SSSR.

1991. Predsednik SSSR-a Mihail Sergejevič Gorbačov dao ostavku na mesto šefa Komunističke partije i tražio da Centralni komitet donese odluku o raspuštanju partije osnovane pre 93 godine, u tom trenutku sa 16 miliona članova.

1994. Izrael i Palestinska oslobodilačka organizacija postigli sporazum da Palestinci na okupiranoj Zapadnoj obali dobiju autonomiju u oblastima obrazovanja, zdravstva, poreske politike, socijalne zaštite i turizma.

1998. Na hiljade vojnika Angole ušlo u Kongo da pomogne trupama predsednika Lorana Kabile u borbi protiv pobunjenika predvođenih pripadnicima plemena Tutsi.

2003. U 93. godini umro Vilfred Teziger, čovek koji je prešao pustinje Arabije na kamili i na mape ucrtao kretanja maršanskih Arapa u Iraku.

25. avgust

325. U Nikeji je završen Prvi vaseljenski crkveni sabor, koji je sazvao rimski car Konstantin Veliki. Nikejski sabor osudio je različite jeresi, posebno aleksandrijskog sveštenika Arija, uspostavio doktrinu o svetom trojstvu i reformisao Julijanski kalendar.

1270. Umro je francuski kralj Luj IX, koji je tokom vladavine od 1226. ojačao dotad slabu kraljevsku vlast i predvodio Šesti i Sedmi krstaški rat.

1530. Rođen je ruski car Ivan IV Vasiljevič, poznat kao Ivan Grozni. Nadimak Grozni dobio je zbog grubog načina na koji je suzbijao samovolju boljara. Osnovao je grad Arhangelsk i pripojio Sibir Rusiji, a za njegove vladavine počela je da radi prva štamparija u Rusiji (1553).

1718. Francuski iseljenici u Americi, u Luizijani, osnovali su grad Nju Orleans, po francuskom vojvodi od Orleana.

1744. Rođen je nemački pisac, filozof i protestantski teolog Johan Gotfrid fon Herder. Svojim delom uticao je na nemački romantizam, posebno na mladog Getea i književni pokret "Šturm und drang". U zbirku "Glasovi naroda u pesmama" uvrstio je i četiri srpske narodne pesme, među kojima je "Hasanaginica" u Geteovom prevodu.

1819. Rođen je američki detektiv škotskog porekla Alen Pinkerton, koji je 1850. osnovao Nacionalnu detektivsku organizaciju "Pinkerton".

1822. Umro je engleski astronom nemačkog porekla Vilijam Heršel. Otkrio je 1781. planetu Uran, što mu je obezbedilo članstvo, a potom i položaj predsednika, u Londonskom kraljevskom društvu.

1825. Urugvaj je objavio nezavisnost od Španije.

1839. U Užicu je osnovana gimnazija. Tu gimnaziju pohađali su neki od prvaka socijalističkog pokreta u Srbiji krajem 19. i početkom 20. veka - Radovan Dragović, Dimitrije Tucović i Dušan Popović, i druge istaknute ličnosti kao što su Ljubomir Davidović i Milan Predić.

1842. U Kragujevcu su ustavobranitelji, predvođeni Tomom Vučićem Perišićem, podigli bunu seljaka nezadovoljnih povećanjem poreza i oborili sa vlasti kneza Mihaila Obrenovića. Vučić je potom, kao "predvoditelj naroda", u Beogradu za kneza proglasio Aleksandra Karađorđevića. Mihailo Obrenović ponovo je bio knez Srbije od 1860. do 1868, kada je ubijen u Košutnjaku.

1867. Umro je engleski fizičar i hemičar Majkl Faradej, koji je 1831. otkrio zakon elektromagnetske indukcije, a 1883. dva osnovna zakona elektrolize.

1875. Kapetan Metju Veb je postao prvi čovek koji je preplivao kanal Lamanš.

1900. Umro je nemački filozof poljskog porekla Fridrih Niče. Otac nihilizma umro je mentalno bolestan i paralizovan od sifilisa. Njegovo delo značajno je uticalo na filozofiju 19. i 20. veka ("Tako je govorio Zaratustra", "S onu stranu dobra i zla", "Volja za moć", "Slučaj Vagner", "Sumrak idola", "Antihrist", "Ljudsko, odviše ljudsko").

1921. SAD su potpisale, s poraženom Nemačkom, mirovni ugovor, čime je formalno okončano ratno stanje dveju država u Prvom svetskom rata.

1930. Rođen je škotski filmski glumac Šon Koneri, koji se proslavio filmovima o tajnom agentu Džejmsu Bondu, snimanim prema pričama engleskog pisca Jana Fleminga.

1940. Britansko ratno vazduhoplovstvo je u Drugom svetskom ratu bacilo prve bombe na Berlin. Do završetka rata 1945, na Berlin je palo oko 80.000 tona savezničkih bombi.

1944. Savezničke snage su oslobodile Pariz u Drugom svetskom ratu.

1961. Predsednik Brazila Žanio Kvardos je, posle samo sedam meseci na tom položaju, neočekivano podneo ostavku, navodeći kao razlog neidentifikovane "okultne snage".

1964. Kenet Kaunda je postao prvi predsednik Zambije.

1965. Snežna lavina koja se sručila s glečera u švajcarskim Alpima zatrpala je 108 ljudi.

1972. Kina je prvi put upotrebila veto u Savetu bezbednosti Ujedinjenih nacija i usprotivila se prijemu Bangladeša u tu svetsku organizaciju.

1989. Posle 12 godina i šest milijardi pređenih kilometara, američki vasionski brod bez ljudske posade "Vojadžer 2" dospeo je do planete Neptun i njenog satelita Triton i poslao na Zemlju snimke tih nebeskih tela.

1999. Na osnovu tajne optužnice Haškog tribunala za zločine protiv čovečnosti, u Beču je uhapšen načelnik Generalštaba Vojske Republike Srpske general-pukovnik Momir Talić. Uhapšen je u sali u kojoj je u toku bio seminar o vojnoj doktrini.

2000. U Beogradu je nestao Ivan Stambolić, bivši predsednik Predsedništva Srbije, blizak prijatelj predsednika Srbije i SR Jugoslavije Slobodana Miloševića krajem osamdesetih godina, kada je Milošević počinjao svoju političku karijeru, a potom jedan od njegovih najvećih kritičara. Telo ubijenog Stambolića pronađeno je 28.marta 2003, na Fruškoj gori.

2001. Mete-Marit Tjesem Hojbi, samohrana majka i bivša kelnerica, udala se u Oslu za norveškog prestolonaslednika, princa Hakona.

2003. U Ruandi su održani prvi višestranački predsednički izbori od sticanja nezavisnosti 1962. i skoro deset godina od genocida u toj zemlji, u kojem je život izgubilo više stotina hiljada ljudi. Na tim izborima pobedio je dotadašnji predsednik Ruande Pol Kagame (bivši vođa pobune plemena Tutsi).

2003. U eksploziji dva automobila-bombe u Bombaju, finansijskom centru Indije, poginulo je 52, a povređeno najmanje 150 osoba.

2004. Južnoafrička policija uhapsila je Marka Tačera, sina bivše britanske premijerke Margaret Tačer, zbog sumnje da je umešan u puč u Ekvatorijalnoj Gvineji. U dogovoru sa tužiocima, Tačer je priznao krivicu, nakon čega je osuđen na četiri godine uslovno i 500.000 dolara kazne, čime je izbegao zatvor.

26. avgust

1346. U bici kod Kresija, u Stogodišnjem ratu, engleska vojska pod Edvardom III porazila znatno nadmoćnije francuske teške oklopnike kralja Filipa VI. Englezi u toj bici prvi put upotrebili samo pešadiju i ogromne lukove koji su izbacivali strele na izuzetno veliku daljinu.

1541. Turski sultan Sulejman II osvojio Budim i anektirao Mađarsku koja je potom do 1686. bila turska provincija Budimski pašaluk.

1676. Rođen engleski državnik Robert Volpol, prvi premijer Velike Britanije u modernom smislu. Politikom izbegavanja ratova i održavanja dobrih međudržavnih odnosa ojačao prekomorsku trgovinu i finansijski položaj Velike Britanije.

1740. Rođen francuski izumitelj Žozef Mišel Mongolfje. S bratom Žakom Etjenom 1783. konstruisao prvi vazdušni balon napunjen zagrejanim vazduhom.

1743. Rođen francuski hemičar Antoan Lavoazje, osnivač moderne hemije. Formulisao zakon o neuništivosti materije i otkrio proces oksidacije. Osumnjičen kao monarhista, pogubljen na gijotini u maju 1794, tokom Francuske revolucije.

1839. Osnovana I beogradska gimnazija, kroz koju su prošle mnoge istaknute ličnosti srpske istorije, nauke, umetnosti i kulture, među njima Petar Karađorđević, Živojin Mišić, Stepa Stepanović, Jovan Cvijić, Mihajlo Petrović Alas, Jovan Skerlić.

1883. Počela erupcija vulkana Krakatau na istoimenom indonežanskom ostrvu između Jave i Sumatre, u kojoj je tokom dva dana dve trećine ostrva odletelo u vazduh, a u ogromnim talasima na zapadnoj Javi poginulo 36.000 ljudi.

1896. Jermenski revolucionari napali Otomansku banku u Carigradu, što je dovelo do trodnevnih sukoba s vlastima. Poginulo 6.000 Jermena. U suzbijanju jermenskih težnji za oslobođenje tokom 1895. i 1896. turske vlasti ubile oko 100.000 Jermena.

1899. Rođen srpski pesnik Radojko Jovanović, Rade Drainac, boem i buntovnik.

1906. Rođen američki virusolog, poreklom poljski Jevrejin, Albert Brus Sejbin, izumitelj vakcine protiv poliomielitisa, 1955.

1910. Umro američki filozof i psiholog Vilijam Džejms, tvorac personalističke verzije pragmatizma i jedan od utemeljivača američke naučne psihologije.

1914. Počela bitka kod Tananeberga u I svetskom ratu. Nemci tokom četiri dana gotovo uništili Drugu rusku armiju. Poginulo više od 30.000 ruskih vojnika.

1920. Ratifikovan 19. amandman Ustava SAD, kojim su žene dobile pravo glasa.

1939. Jugoslovenski premijer Dragiša Cvetković i vođa Hrvatske seljačke stranke Vlatko Maček potpisali sporazum kojim je ustanovljena Banovina Hrvatska, a lider HSS-a postao potpredsednik Vlade.

1944. Bugarska, u II svetskom ratu na strani Sila osovine, saopštila da istupa iz rata i zatražila primirje od saveznika.

1945. U Beogradu održano treće zasedanje Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugnoslavije. Veću promenjen naziv u Privremena narodna skupština. Doneta i rezolucija o teritorijalnim pravima Jugoslavije na krajeve koji su posle I svetskog rata priključeni Italiji.

1972. Otvorene 20. Olimpijske igre u Minhenu. Upamćene po napadu pripadnika terorističke palestinske organizacije Crni septembar na olimpijsko selo i ubistvu 11 izraelskih sportista.

1974. Umro američki pilot Čarls Lindberg. 1927. prvi sam avionom preleteo Atlantski okean.

1990. U eksploziji u jami Dobrnja jug rudnika Kreka u Tuzli poginulo 180 rudara.

1991. U Vukovaru počele borbe hrvatskih snaga i Jugoslovenske narodne armije. Posle tromesečnih borbi, jedinice JNA
18. novembra ušle u razrušen grad.

1993. Predsednik Rusije Boris Nikolajevič Jeljcin osudio invaziju armija Varšavskog pakta na Čehoslovačku 1968. i potpisao sporazum o prijateljstvu s Češkom.

1996. Južnokorejski sud osudio bivšeg predsednika Južne Koreje Čuna Dua Hvana na smrt pod optužbom da je 1979. izveo vojni udar kojim je prigrabio vlast, a njegovog naslednika Roa Tea Vua na 22 godine zatvora zbog podrške pučistima.

1997. Frederik Viljem de Klerk, poslednji belac na čelu Južne Afrike, dao ostavku na funkciju šefa opozicione Nacionalne partije i povukao se iz političkog života.

2000. Novi parlament Somalije u egzilu, posle devetogodišnje anarhije u toj zemlji, izabrao političkog veterana Abdikasima Salada Hasana za predsednika.

2001. Prvog dana akcije prikupljanja naoružanja od albanskih pobunjenika u Makedoniji, koja je po odobrenju NATO trajala oko mesec dana pod nazivom Suštinska žetva, etnički Albanci predali dosta mašinki, ručnih minobacača i drugo teško naoružanje.

2002. Prvi put u istoriji Novog Zelanda za predsednika Parlamenta izabran musliman. Ašraf Čudaru zakletvu položio nad svojim Kuranom.

2003. Na predsedničkim izborima u Ruandi, prvim posle genocida 1994, pobedio predsednik Pol Kagame.