812. Izaslanici vizantijskog cara Mihaila I Rangabe sklopili su mir u Ahenu s franačkim carem Karlom Velikim, nakon više od decenije rata između Vizantije i Franačkog carstva. Jedan od uzroka rata bio je što je rimski papa, potraživši oslonac u Franačkom carstvu, krunisao Karla Velikog (800).

1519. Umro je Maksimilijan I, nemački kralj od 1493. i rimsko-nemački car od 1508, kada je tu titulu uzeo uz pristanak pape Julija II, mada ga papa nikada nije krunisao. Od tada su nemački kraljevi odmah po svom izboru za kralja uzimali carsku titulu. Tokom njegove vladavine Habsburgovci su ženidbenim vezama postali najmoćnija dinastija u Evropi.

1628. Rođen je francuski pisac Šarl Pero, autor čuvene zbirke bajki "Vilinske priče", koja sadrži širom sveta poznate bajke "Mačak u čizmama", "Crvenkapa", "Plavobradi", "Uspavana lepotica".

1829. Umro je nemački pisac Fridrih fon Šlegel, najznačajniji teoretičar nemačkog romantizma. S bratom Vilhelmom uređivao je glavni romantičarski časopis "Aneteum". Pored radova o antičkoj književnosti, pisao je eseje, pesme i pripovetke, a u romanu "Lucinda" propagira romantičarsku ideju slobodne ljubavi. Njegova "Istorija stare i nove književnosti" jedan je od prvih pregleda celokupne svetske literature.

1876. Rođen je američki pisac Džon Grifit, poznat kao Džek London, jedan od najčitanijih u prvoj polovini 20. veka. Napisao je oko 50 pripovedaka i romana među kojima su najpoznatiji "Zov divljine" i "Beli očnjak".

1899. Rođen je švajcarski biohemičar Paul Herman Miler, koji se bavio istraživanjem zaštite biljaka. Godine 1939. otkrio je insekticidno delovanje ĐT. Dobitnik je Nobelove nagrade za medicinu 1948.

1932. Heti Karavej, demokrata iz Arkanzasa, je postala prva žena izabrana u Senat SAD.

1953. Skupština FNR Jugoslavije usvojila je novi ustav. Ukinuto je Veće naroda i formirano Veće proizvođača, čime je izgubljeno nacionalno obeležje institucionalne skupštinske strukture.

1964. U Zanzibaru je, mesec dana nakon što je zemlja stekla nezavisnost, zbačen s vlasti sultan i proglašena je republika s predsednikom Abeidom Karumeom. Četiri meseca kasnije Zanzibar se ujedinio s Tanganjikom u Tanzaniju.

1976. Umrla je engleska književnica Agata Kristi, čuvena autorka kriminalističkih romana. Napisala je 79 romana i zbirki kratkih priča, koje su prodate u dve milijarde primeraka širom sveta i prevedene na više od 50 jezika, a njena drama "Mišolovka", prikazana prvi put 1952, imala je preko 20.000 izvođenja na londonskom Vest Endu i najduže je izvođena predstava na svetu.

1977. Izraelci su masovnim demonstracijama izrazili protest zbog odluke Francuske da pusti na slobodu Abu Dauda, vođu palestinskih terorista koji su 1972. izvršili masakr nad izraelskim atletičarima na Olimpijadi u Minhenu.

1990. Rumunski predsednik Jon Ilijesku je saopštio da je Komunistička partija Rumunije stavljena van zakona.

1991. Kongres SAD odobrio je predsedniku Džordžu Bušu upotrebu vojne sile da bi prisilio iračku armiju da napusti Kuvajt.

1992. Vlada Alžira je dan posle ostavke šefa države Bendžedida Šadlija odložila drugu rundu parlamentarnih izbora, obrazloživši to "nemogućnošću nastavljanja izbornog procesa". Na izborima je vodio islamski Front nacionalnog spasa. Islamisti su se potom prihvatili oružja i u narednim godinama ubijeno je više desetina hiljada Alžiraca.

1993. Visoki komeserijat UN za izbeglice saopštio je da je 1992. u svetu bilo više od 18,5 miliona izbeglica. Broj izbeglica povećan je za 3,5 miliona u odnosu na 1991. od čega je tri miliona raseljeno i izbeglo s teritorije bivše Jugoslavije.

1996. Prve ruske jedinice u sastavu Ifora stigle su u Bosnu i Hercegovinu, u prvoj zajedničkoj vojnoj misiji s trupama SAD i ostalih zapadnih zemalja posle Drugog svetskog rata.

1998. Devetnaest evropskih država potpisalo je dokument o zabrani kloniranja ljudskih bića.

1998. U Beogradu je počeo štrajk Gradskog saobraćajnog preduzeća. Prvi put u stogodišnjoj istoriji javnog prevoza na beogradske ulice nije izašlo nijedno vozilo GSP. Štrajk je trajao šest dana.

2002. U 82. godini umro je Sajrus Vens, državni sekretar u administraciji Džimija Kartera, jedan od autora mirovnog plana za Bosnu i Hercegovinu 1993, koji su bosanski Srbi odbili.

2003. Umro je bivši argentinski vojni diktator, general Leopoldo Galtijeri, koji je Argentinu uveo u katastrofalni rat 1982. godine sa Velikom Britanijom oko Foklandskih ostrva.

2005. Evropski parlament usvojio je prvi Ustav Evropske unije, koji nikada nije zaživeo jer je predlog tog ustava odbačen u Francuskoj i Holandiji. Ustav EU zamenio je "Lisabonski ugovor" koji je stupio na snagu 1. decembra 2009. nakon ratifikacije u parlamentima zemalja članica EU.

2010. U razornom zemljotresu koji je pogodio Haiti poginulo je preko 200.000 ljudi, oko 300.000 je povređeno, a preko milion ljudi je ostalo bez kuća.

   

1806 - Rođen je srpski pisac Jovan Sterija Popović. Najpoznatiji je kao komediograf, ali bio je i pravni stručnjak, pedagog, muzeolog, čak lingvista - jedna od najumnijih glava srpske kulture uopšte. Njegove komedije ismevaju mane tadašnjeg visokog društva, naročito pomodarstvo i nadriučenost. Posle završenih studija prava u Kežmarku (danas Slovačka) radio je kao advokat u rodnom Vršcu, potom je prešao u tadašnju Kneževinu Srbiju i postao je profesor prava na Liceju, prvo u Kragujevcu pa u Beogradu. Kao načelnik ministarstva prosvete Srbije obavio je pionirski rad u organizovanju školstva, pokrenuo inicijativu za osnivanje Akademije nauka, Narodne biblioteke i Narodnog muzeja. Učestvovao je u organizovanju prvog beogradskog teatra koji je otvoren izvođenjem njegove tragedije "Smrt Stefana Dečanskog". U početku je pisao pod uticajem Lukijana Mušickog i Milovana Vidakovića, ali je "Romanom bez romana" napustio romantičarsku i avanturističku književnost. Ostala dela: komedije "Laža i paralaža", "Pokondirena tikva", "Zla žena", "Tvrdica ili Kir-Janja", "Rodoljupci", zbirka pesama "Davorje". Autor je i jednog priručnika retorike, kao i neke vrste rečnika filozofskih i pravnih termina koje je predlagao kako bi se posrbila strana terminologija.

1854 - Posle Britansko-kineskog rata, koji je Evropljanima omogućio prodor na Daleki Istok, američki i ruski brodovi su uplovili u luku Uraga kod Eda (sadašnji Tokio), gde je potpisan ugovor kojim je Japan otvorio vrata američkoj trgovini. U potonje četiri godine potpisivanjem sličnih ugovora s Rusijom, Velikom Britanijom, Holandijom i drugim zemljama, Japan je stavljen u polukolonijalni položaj. Zbog opšteg nezadovoljstva, izazvanog preteranim uticajem stranaca, japanski car je 1867. zbacio šoguna i preneo prestonicu iz Kjota u Edo. Zatim je odlučnim carskim
reformama okončan tradicionalni poredak i započela je odlučna modernizacija japanske države.

1893 - Osnovana je britanska Laburistička partija, čiji je predsednik postao škotski radnički vođa Džejms Kir Hardi.

1898 - Francuski pisac Emil Zola objavio je pod naslovom "Optužujem" u listu "L'oror" otvoreno pismo predsedniku Republike u
kojem je ukazao na mahinacije najviših vojnih krugova i zatražio
oslobađanje kapetana Alfreda Drajfusa, koji je na montiranom procesu 1894. osuđen na doživotnu robiju zbog navodnog odavanja vojnih tajni Nemačkoj. Drajfus je na obnovljenom procesu oslobođen optužbi i 1906. rehabilitovan, vraćen u vojsku i unapređen u čin majora.

1906 - Umro je ruski fizičar i elektroinženjer Aleksandar Stepanovič Popov, koji je pronašao i uspostavio prvu radiotelegrafsku vezu. Napravio je prvi radio prijemnik - pre italijanskog pronalazača Giljelma Markonija.

1915 - U gradu Avecano u centralnoj Italiji u zemljotresu je poginulo 30.000 ljudi.

1935 - Na plebiscitu u oblasti Sar, kojom je na osnovu mandata Društva naroda upravljala Francuska, nadmoćna većina je glasala za pripajanje Nemačkoj. Nemački vođa Adolf Hitler je iste godine iskoristio popustljivost saveznika i samovoljno odbacio sva ograničenja, uključujući zabranu naoružavanja, nametnutu poraženoj Nemačkoj u Prvom svetskom ratu mirovnim ugovorom iz Versaja.

1941 - Umro je irski pisac Džejms Džojs, jedan od najvećih u 20. veku. Počeo je kao buntovnik protiv uskogrudosti irske provincije, ali je glavni grad Irske Dablin, njegovu istoriju, žitelje i topografiju učinio središnjom temom svog dela. U najpoznatijem delu, romanu "Uliks", na 700 strana opisao je jedan dablinski dan svog junaka, prema jednom književnom kritičaru "na vešt i katkad neprimetan način, lica i događaji paralelni su onima u Homerovoj 'Odiseji', čiji se gotovo svaki detalj može naći u 'Uliksu'". Ostala dela: romani "Portret umetnika u
mladosti", "Fineganovo bdenje", pesme "Kamerna muzika", pripovetke
"Dablinci", drama "Izgnanici".

1945 - Sovjetska armija je u Drugom svetskom ratu započela veliku ofanzivu na Nemačku - 180 sovjetskih divizija ubrzo je probilo nemačke položaje u Poljskoj i istočnoj Pruskoj u dubini od oko 150 kilometara.

1963 - U vojnom udaru ubijen je prvi predsednik Togoa Silvanus Olimpio i vojska je na vlast dovela Nikolasa Grunickog, koji se od 1961. nalazio u izbeglištvu. Istog dana 1967. vojnim udarom bez prolivanja krvi vlast je Grunickom preoteo potpukovnik Etjen Gnasingbe Ejadema.

1972 - Vojska je u Gani zbacila civilnu vladu predsednika Edvarda Akufa Ada, a vlast je preuzeo potpukovnik Ignacijus Ačempong.

1977 - Umro je francuski režiser i scenarista Anri Žorž Kluzo, čiji su filmovi prepoznatljivi po oporom realizmu. Filmovi: "Kej Orfevr" ("Zlatni lav"), "Misterija Pikaso" ("Zlatna palma"), "Ubica stanuje u broju 21", "Gavran", "Nadnica za strah", "Dijaboilik", "Istina".

1985 - Prilikom pada voza u provaliju, oko 250 kilometara istočno od glavnog grada Etiopije Adis Abebe, poginulo je najmanje 428 putnika.

1991 - Na svetskom prvenstvu u australijskom gradu Pert jugoslovenski vaterpolisti osvojili su zlatnu medalju. Jugoslavija je prvi put postala prvak sveta u vaterpolu u Madridu 1987.

1995 - Bivši državni sekretar SAD Džejms Bejker izjavio je u američkom Kongresu da su rat u Jugoslaviji izazvale Slovenija i Hrvatska i da u sukobima koji su usledili Srbi ni izdaleka nisu jedini krivci.

1998 - Pad transportnog aviona avganistanske kompanije "Arijana Afgan erlajnz" u planinskoj oblasti na severozapadu Pakistana nije preživeo niko od 51 osobe, putnika i članova posade.

2000 - Bil Gejts, koosnivač "Majkrosofta" i zvanično najbogatiji čovek u svetu, prepustio je položaj izvršnog direktora kompanije svom "broju dva" Stivu Balmeru.

2001 - U zemljotresu sa epicentrom u blizini San Salvadora, glavnog grada centralnoameričke države El Salvador, poginulo je najmanje 725 ljudi.

2002 - Preminuo je književnik Antonije Isaković, član Srpske akademije nauka i umetnosti i njen potpredsednik od 1980. do 1992. godine. Dobitnik je Zmajeve nagrade, Oktobarske nagrade Beograda, Ninove, Sedmojulske, kao i Andrićeve nagrade. Napisao je romane "Gospodar i sluge", "Tren 1" i "Tren 2", "Ni jedan zločin", knjigu "Govori i razgovori", zbirke pripovedaka "Velika deca", "Paprat i vatra", "Prazni bregovi" i "Obraz".

2006 - Umro je Dimitrije Perišić, utemeljivač savremenih studija prostornog planiranja na beogradskom Univerzitetu. Rukovodio je izradom prvog Regionalnog prostornog plana u Srbiji, od Podunavlja do bugarske granice, kao i izradom prvog Prostornog plana Srbije.

2012 - Preminuo je Miljan Miljanić, legendarni trener Crvene zvezde i Real Madrida, dugogodišnji selektor jugoslovenske fudbalske reprezentacije i počasni predsednik Fudbalskog saveza Srbije. Bio
je predsednik Fudbalskog saveza Jugoslavije punih dvadeset godina.

2012 - Luksuzna krstarica "Kosta konkordija" nasukala se na hrid kod ostrva Điljo, u Tirenskom moru, i delimično potonula, pri čemu su poginule 32 osobe, a preko 60 je povređeno. U trenutku nesreće na luksuznom kruzeru nalazilo više od 3.200 putnika i preko 1000 pripadnika osoblja broda.

1742 - Umro je engleski astronom i geofizičar Edmund Halej, direktor Griničke opservatorije i kraljevski astronom, po kojem je dobila naziv Halejeva kometa. Prvi je utvrdio da su komete uočene 1682, 1601. i 1551. zapravo isto telo koje se periodično pojavljuje. Izradio je prvi katalog sjajnih zvezda južnog neba i prvu meteorološku kartu.

1784 - SAD su ratifikovale mirovni ugovor s Velikom Britanijom, čime je i formalno okončan Američki rat za nezavisnost.

1809 - Engleska i Španija su sklopile savez protiv francuskog cara Napoleona I.

1826 - U Pešti je osnovana Matica srpska na inicijativu Jovana Hadžića (Miloš Svetić) i uz pomoć bogatih srpskih trgovaca iz Pešte i Budima. To književno i kulturno društvo odigralo je ogromnu ulogu u procvatu nauke i kulture Srba u Vojvodini. Ubrzo po osinivanju počelo je da izdaje "Letopis Matice srpske", najstariji srpski književni časopis. Preseljena je 1864. u Novi Sad.

1840 - U kneževini Srbiji za školsku slavu je proglašen Savindan, praznik u spomen na velikog srpskog prosvetitelja i zaštitnika školstva svetog Savu. Prva proslava Savindana održana je 1812. u Zemunu, a himna svetom Savi je prvi put izvedena 1839. u Segedinu.

1867 - U okviru balkanskih nacionalno-oslobodilačkih saveza protiv Otomanskog carstva, srpska vlada sklopila je s Bugarskim revolucionarnim komitetom u Bukureštu sporazum o stvaranju zajedničke države koja bi se zvala Bugaro-Srbija ili Srbo-Bugarska, a za vladara je bio predviđen srpski knez Mihailo Obrenović.

1892 - Rođen je srpski klasični filolog Miloš Đurić, član Srpske akademije nauka i umetnosti, predsednik Srpske književne zadruge i urednik časopisa "Živa antika". Objavio je više od 200 radova iz klasične književnosti i filozofije, prevodio je Platona, Aristotela, Tukidida i druge pisce i sve velike antičke tragičare ("Istorija helenske književnosti", "Istorija helenske etike").

1897 - Rođen je srpski istoričar Vasa Čubrilović, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Kao učesnik atentata na austrugarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda 1914. u Sarajevu, osuđen je na 16 godina zatvora i do sloma Austro-Ugarske u Prvom svetskom ratu bio je u zatvoru. U Drugom svetskom ratu bio je zatvoren u logor na Banjici. Posle oslobođenja zemlje bio je direktor Balkanološkog instituta i ministar u vladi FNR Jugoslavije.

1898 - Umro je engleski pisac i matematičar Luis Kerol, autor fantastičnih bajki "Alisa u zemlji čuda" i "Alisa s onu stranu ogledala".

1907 - Zemljotres je razorio grad Kingston na Jamajci i usmrtio oko 1.000 ljudi.

1941 - Rođen je slovenački političar i državnik Milan Kučan, predsednik Slovenije u presudnim trenucima raspada SFR Jugoslavije (1991). Slovenija je u njegovo vreme proglasila nezavisnost (25. juna 1991) i postala jedna od najuspešnijih bivših komunističkih zemalja u sprovođenju radikalnih političkih i privrednih reformi. Ponovo je biran za predsednika Slovenije 1994. i 1998.

1943 - U Kazablanki je počela konferencija lidera savezničkih snaga u Drugom svetskom ratu Ruzvelta, Čerčila i De Gola. Na konferenciji koja je završena 26. januara zaključeno je da sile Osovine moraju bezuslovno kapitulirati i preciziran je datum iskrcavanja Saveznika u Italiji.

1953 - Narodna skupština FNR Jugoslavije izglasala je ustavni zakon kojim je uvedeno društveno vlasništvo i samoupravljanje proizvođača. Umesto vlada i ministarstava uvedena su izvršna veća i državni sekretarijati. Prvi predsednik Saveznog izvršnog veća postao je Josip Broz Tito.

1957 - Umro je Hemfri Bogart, jedan od najpopularnijih američkih filmskih glumaca pedesetih godina. Dobitnik Oskara 1951. za film "Afrička kraljica", legendarnu popularnost stekao je u filmovima "Kazablanka" i "Malteški soko".

1969 - Lansiran je sovjetski vasionski brod "Sojuz 4" s kosmonautom Vladimirom Šatalovim, dan kasnije "Sojuz 5" u kojem su bili Boris Voljanov, Aleksej Jelisejev u Jevgenij Krunov. Dva borda su se potom spojila, kosmonauti Jelisejev i Krunov prešli su u "Sojuz 4". To je bilo prvo spajanje vasionskih brodova s ljudskom posadom u zemljinoj orbiti.

1991 - Umro je srpski filolog Mihailo Stevanović, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Objavio je više od 600 radova, uključujući monumentalno delo "Savremeni srpskohrvatski jezik".

1991 - U Tunisu su ubijena tri bliska saradnika Jasera Arafata, među kojima i Abu Ijad (Iyad), jedan od osnivača Palestinske oslobodilačke organizacije.

2000 - Petorica bosanskih Hrvata Zoran, Vlatko i Marjan Kupreškić, Vladimir Šantić i Drago Josipović proglašeni su krivim pred Međunarodnim sudom za ratne zločine u Hagu za brutalni masakr nad 116 Muslimana u Ahmićima u Bosni 1993. Oni su osuđeni na zatvorske kazne od 5 do 25 godina. Kupreškići su 23. oktobra 2001. proglašeni nevinim i oslobođeni, a ostaloj dvojici kazna je smanjena.

2003 - U najvećim demonstracijama u tursko-kiparskoj istoriji desetine hiljada ljudi je u Nikoziji zahtevalo kraj višedecenijske izolacije.

2004 - Italijanska i egipatska policija uhapsile su Ritu Algranati, pripadnicu levičarske terorističke grupe Crvene brigade, koja je učestvovala u otmici i ubistvu bivšeg italijanskog premijera Alda Mora, 1978. godine.

2008 - Umro je Anhel Gonsales jedan od najvećih španskih pesnika i pripadnik generacije književnika poznatih po borbi protiv diktature Fransiska Franka.

2009 - Umro je istaknuti hrvatski vajar Dušan Džamonja.

2009 - Sud u Parizu oslobodio je šest lekara i farmaceuta optužbe za smrt 117 dece koja su 1980-tih tretirana hormonom rasta i potom obolela od Krojcfeld-Jakobsove bolesti.

2010 - Umro je američki pevač i tekstopisac Bobi Čarls autor poznatih hitova "See You later Alligator" i "Walking to New Orleans".

14. januar je prvi dan Nove godine po julijanskom kalendaru.

   

1419 - U Stogodišnjem ratu Francuske i Engleske grad Ruan predao se engleskom kralju Henriju V, koji je time okončao osvajanje Normandije.

1736 - Rođen je škotski inženjer i fizičar Džejms Vat. Svojim pronalascima (1765) razvio je i usavršio konstrukciju parne mašine koja je postala glavni pokretač
industrijske revolucije u drugoj polovini 18. i prvoj polovini 19. veka.

1785 - U Novom Sadu umro je Zaharija Stefanović Orfelin, pesnik, istoričar, naučnik, bogoslov, izdavač, kartograf, kaligraf prevodilac, leksikograf i farmaceut. Rođen je u Vukovaru 1726. i bio je jedan od najprosvećenijih Srba 18. veka. Njegovo najznačajnije književno delo je "Život Petra Velikog", a delo "Kaligrafija" (1778) donela mu je članstvo u Bečkoj umetničkoj akademiji.

1809 - Rođen je američki pisac Edgar Alan Po. Za života gotovo nepoznat, postao je jedan od najuticajnijih pesnika kada su vrednost njegovog dela otkrili francuski pesnici Bodler, Malarme i Valeri. U spisu "Filozofija kompozicije" analizirao je pesnicki postupak najčuvenije poeme "Gavran". Njegove kratke pripovetke smatraju se pretečom detektivskog romana.

1853 - U Rimu je prvi put izvedena Verdijeva opera "Trubadur".

1878 - Srpska vojska je u srpsko-turskom ratu osvojila Vranje.

1899 - Velika Britanija i Egipat uspostavili su zajedničku kontrolu nad Sudanom.

1902 - U Petrogradu je rođen vizantolog Georgije Ostrogorski. Dugogodišnji profesor vizantijske istorije na Beogradskom univerzitetu i osnivač Vizantološkog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti, jedno je od najvećih imena vizantologije u 20.
veku. U mnogobrojnim delima proučavao je sve vidove života Vizantije, a njegova "Istorija Vizantije" prevedena je na više svetskih jezika.

1916 - Na grčko ostrvo Krf u Jonskom moru počele su da stižu prve jedinice srpske vojske posle povlačenja preko Albanije u Prvom svetskom ratu. Do aprila na Krf je prebačeno oko 140.000 srpskih vojnika.

1918 - Boljševici su u Petrogradu raspustili Ustavotvornu skupštinu Rusije.

1919 - Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca je u Srbiji i Crnoj Gori zamenila Julijanski kalendar Gregorijanskim, koji je u drugim delovima novostvorene države već bio u upotrebi. Srpska pravoslavna crkva je zadržala Julijanski kalendar.

1938 - Umro je Branislav Nušić, najveći srpski i jugoslovenski komediograf, član Srpske kraljevske akademije. Uzori su mu bili Gogolj i raniji srpski komediografi Sterija i Trifković. Njegove komedije i danas su na pozorišnim repertoarima ("Sumnjivo lice", "Gospođa ministarka", "Narodni poslanik", "Protekcija", "Ožalošćena porodica", "Pokojnik").

1938 - Vazduhoplovstvo generala Fransiska Franka bombardovalo je u Španskom građanskom ratu Barselonu i Valensiju. Poginulo je najmanje 700 ljudi.

1945 - Sovjetska Crvena armija je u prodoru ka Berlinu u Drugom svetskom ratu, zauzela poljski grad Krakov.

1966 - Indira Gandi izabrana je za šefa vlade Indije, osam dana posle iznenadne smrti premijera Lala Bahadura Šastrija. Siki ekstremisti, pripadnici njenog ličnog obezbeđenja ubili su je 31. novembra 1984. ispred rezidencije u Nju Delhiju.

1983 - Umro je srpski lekar i naučnik Aleksandar Kostić, autor prvih jugoslovenskih udžbenika "Osnove histologije" i "Osnove embriologije" i "Medicinskog rečnika" koji je preveden na više stranih jezika.

1983 - U Boliviji je uhapšen ratni zločinac Klaus Barbi, zloglasni nacistički šef Liona u Francuskoj pod nemačkom okupacijom u Drugom svetskom ratu.

1989 - SSSR je saopštio da će jednostrano povući iz Evrope deo nuklearnih raketa kratkog dometa.

1993 - Prve američke jedinice napustile su Somaliju posle neuspele intervencije SAD u toj afričkoj zemlji.

1995 - Ruske trupe zauzele su predsedničku palatu u Groznom, glavnom gradu Čečenije.

2000 - U egzilu u Tunisu umro je bivši italijanski premijer Betino Kraksi, koji je napustio Italiju 1994. nakon što je optužen za korupciju.

2002 - Umro je Marti Mietunen (94), koji je, kao član Partije centra, od 50-tih do kasnih 70-tih bio član nekoliko vlada u Finskoj, a potom i premijer u više mandata.

2003 - Vlasti u Indiji su saopštile da je zbog izuzetno hladnog talasa u delovima Indije, Bangladeša i Nepala, od decembra 2002. umrlo 1.300 ljudi širom tog regiona.

2003 - Umrla je Fransoaz Žiru poznata novinarka, koja je pisala o politici, seksu i feminizmu. Bila je glavni i odgovorni urednik ženskog magazina "El", a potom i suosnivač vodećeg nedeljnika "L'Ekspres" - 1953. godine. Žiru je bila prvi francuski ministar za ženska pitanja.

2006 - Umro je veteran soula Vilson Piket poznat po hitovima "Mustang Sally", "In the Midnight Hour" i "Fanky Broadway".

2007 - U Itanbulu je ubijen novinar jermenskog porekla Hrant Dink,istaknuti član jermenske zajednice u Turskoj i česta meta nacionalističkih napada zbog svojih izjava o genocidu nad Jermenima u Prvom svetkom ratu.

2011 - Evropski parlament u Strazburu ratifikovao je Sporazum Srbije i EU o stabilizaciji i pridruživanju i izglasao Rezoluciju o evropskoj integraciji Srbije, kojom se pozivaju preostale članice Unije da ratifikuju taj sporazum i pruža podrška prijemu Srbije u EU.

1265 - Prvi put je sazvan engleski parlament. Donji dom činila su dva predstavnika nižeg plemstva iz svake grofovije i dva građanina iz svih većih gradova, a Gornji dom baroni i više sveštenstvo.

1612 - U duševnom rastrojstvu umro je Rudolf II, rimsko-nemački car od 1576. Njegova nesposobnost da izmiri rimokatolike i protestante u mnogome je doprinela tridesetogodišnjim verskim ratovima u Evropi.

1667 - Završen je trinaestogodišnji rat Rusije i Poljske, koji je izbio kada su pobunjeni ukrajinski Kozaci priznali vrhovnu vlast ruskog cara. Mirom u selu Andrusovu kod Smolenska, Poljska je bila primorana da Rusiji ustupi Kijev, Smolensk i deo Ukrajine na levoj obali Dnjepra.

1841 - Završen je Prvi opijumski rat Velike Britanije i Kine. Mirom u Nankingu poražena Kina je bila primorana da Britancima plati ratnu odštetu i da im prepusti Hong Kong.

1876 - U Cetinju je održana prva konferencija Crvenog krsta Crne Gore.

1887 - SAD i Havaji su sklopili ugovor po kojem su Amerikanci dobili pravo da Perl Harbur koriste kao pomorsku bazu.

1921 - Umro je srpski vojvoda Živojin Mišić, jedan od najboljih srpskih vojskovođa, vojni pisac i profesor na Vojnoj akademiji. Kao komandant Prve armije (1914-15) komandovao je operacijama u Kolubarskoj bici, drugoj velikoj pobedi Srba nad austro-ugarskom vojskom (1914) u Prvom svetskom ratu. Napisao je više vojnih dela, među kojima je najznačajnije "Strategija" (1907).

1936 - Umro je Džordž V britanski kralj od 1911. Tokom njegove vladavine Britanija je stekla (Versajskim ugovorom 1919) neke nemačke kolonije i mandat nad nekim turskim posedima (Severski ugovor 1920). Nasledio ga je Eduard VIII koji je iste godine abdicirao.

1945 - Frenklin Delano Ruzvelt inaugurisan je četvrti put za predsednika SAD, jedini u istoriji SAD koji je četiri puta biran za predsednika.

1945 - Umro je srpski vojvoda Petar Bojović, učesnik u svim ratovima od 1876. do 1912, kada je unapređen u čin generala. Od 1915. bio je načelnik Generalštaba, a u septembru 1918. komandovao je srpskim snagama u proboju Solunskog fronta, posle čega je dobio čin vojvode.

1961 - Džon Kenedi je u 43. godini inaugurisan za predsednika SAD kao najmlađi šef države u njenoj istoriji.

1973 - U Konakriju je ubijen Amilkar Kabral, jedan od vođa borbe protiv portugalskog kolonijalizma u zapadnoj Africi, osnivač i generalni sekretar Afričke partije za nezavisnost Gvineje Bisao i Zelenortskih ostrva.

1981 - Ronald Regan je u 70. godini preuzeo dužnost šefa države, postavši najstariji predsednik u istoriji SAD.

1981 - Posle 444 dana u zarobljeništvu, iz ambasade SAD u Teheranu su oslobođena 52 američka taoca.

1984 - Umro je američki sportista i filmski glumac Džoni Vajsmiler, prvi čovek koji je preplivao 100 metara za manje od jedne minute, tumač naslovne uloge u nizu filmova o Tarzanu. Osvojio je tri zlatne medalje na Olimpijskim igrama 1924. i dve 1928.

1987 - U Libanu je kidnapovan Teri Vajt, specijalni izaslanik Kenterberijskog nadbiskupa. U zatočeništvu je proveo skoro pet godina.

1990 - U Beogradu je održan poslednji kongres Saveza komunista Jugoslavije (14. vanredni kongres SKJ). Zbog neslaganja u rešavanju ključnih problema jugoslovenske zajednice, slovenačka i hrvatska delegacija napustile su taj skup. To je bio kraj Saveza komunista Jugoslavije, a mnogi smatraju da je time počeo raspad SFRJ.

1993 - Umrla je američka glumica holandskog porekla Odri Hepbern, dobitnica Oskara za film "Praznik u Rimu", ambasador dobre volje UNICEF-a ("Doručak kod Tifanija", "Moja draga ledi", "Sabrina", "Rat i mir", "Ljubav popodne").

1996 - Na izborima u Gazi i na Zapadnoj obali, održanim prema sporazumu Izraela i Palestinaca, vođa PLO Jaser Arafat postao je prvi demokratski izabran lider palestinskog naroda, sa 88,1 odsto glasova.

2000 - U Ankari su se prvi put od 1962. sastali ministri inostranih poslova Grčke i Turske.

2001 - Filipinski predsednik Đozef Estrada povukao se sa vlasti pod pritiskom demonstranata i vojske, a 16. aprila se predao Specijalnom sudu za borbu protiv korupcije.

2003 - Bivši predsednik Srbije Milan Milutinović dobrovoljno se predao Tribunalu u Hagu, pred kojim je optužen za zločine na Kosovu tokom 1999. godine.

2005 - Vrhovni sud Ukrajine potvrdio je pobedu Viktora Juščenka na ponovljenim predsedničkim izborima.

2008 - U drugom krugu predsedničkih izbora u Srbiji, lider DS Boris Tadić ponovo je izabran za šefa države.

Danas je četvrtak, 21. januar, 21. dan 2016. Do kraja godine ima 345 dana.


1793 - Francuskom kralju Luju XVI - kojeg je u septembru 1792. revolucionarni Konvent svrgao s prestola, a zatim zbog "veleizdaje" osudio na smrt - u Parizu je na giljotini odrubljena glava. Na presto je stupio 1774. a ostao je na tronu još tri godine po izbijanju Francuske revolucije.

1861 - Rođen je srpski vajar Djorđe Jovanović, član Srpske kraljevske akademije, profesor i direktor Umetničke škole u Beogradu. Arhitekturu je studirao na Velikoj školi u Beogradu, a vajarstvo u Beču, Minhenu i Parizu. Izradio je biste i medalje mnogih državnika, vojskovođa, naučnika i umetnika i više javnih spomenika: Kosovskim junacima u Kruševcu, Milošu Obrenoviću u Požarevcu, Josifu Pančiću i vojvodi Živojinu Mišiću u Beogradu, Branku Radičeviću u Sremskim Karlovcima.

1892 - Umro je engleski astronom i matematičar Džon Kauč Adams, profesor Univerziteta u Kembridžu, koji je 1845, na osnovu nepravilnosti u kretanju Urana, prvi odredio putanju i približan položaj do tada nepoznate planete Neptun. Otkriće nije blagovremeno objavio, pa je slava za otkriće Neptuna 1846. pripala francuskom astronomu Irbenu Žan Žozefu Leverjeu.

1894 - Umro je srpski pisac Vojislav Ilić, osnivač moderne srpske lirike i tvorac verističkog izraza u srpskoj poeziji. Njegova lirika označila je raskid s romantičarskom poezijom i obeležena je misaonim skepticizmom. Pisao je elegične, setne pesme u kojima preovlađuju motivi prošlosti i samoće ("Zimska idila", "Jesen", "Ja ništa više ne verujem", "Tamara", "Istok"). Radio je kao korektor Državne štamparije u Beogradu, pisar ministarstva unutrašnjih poslova, učitelj u Turn Severinu i diplomatski činovnik u Prištini i Solunu. Dela: dva izdanja "Pesama" objavljena za života i sabrana dela posthumno.

1905 - Rođen je francuski modni kreator Kristijan Dior, jedan od najvećih "modnih diktatora" u svetu posle Drugog svetskog rata.

1919 - U Dablinu je Kongres partije "Šin fejn" usvojio rezoluciju o nezavisnosti Irske. Velika Britanija je ignorisala taj dokument i dala Irskoj status dominiona 1921. a tek 1949. priznala joj je samostalnost, ali bez većeg dela Alstera (Severna Irska).

1924 - Umro je Vladimir Iljič Lenjin, vođa boljševika i predvodnik Oktobarske revolucije u Rusiji 1917, prvi sovjetski lider i tvorac tog političkog sistema. Poreklom je iz činovničke sitno plemićke porodice. Opredelio se za revolucionarnu delatnost nakon što je njegov brat streljan od strane vlasti zbog terorističke aktivnosti. Dela: "Šta su 'prijatelji naroda' i kako se oni bore protiv socijaldemokrata?", "Razvitak kapitalizma u Rusiji", "Zadaci ruskih socijaldemokrata", "Šta da se radi?", "Korak napred, dva koraka nazad", "Dve taktike socijaldemokratije u demokratskoj revoluciji", "Agrarni program ruske socijaldemokratske radničke partije", "Materijalizam i empiriokriticizam", "Socijalizam i rat" (s Grigorijem Zinovjevom), "Imperijalizam kao najviši stadijum kapitalizma", "Aprilske teze", "Država i revolucija", "Proleterska revolucija i renegat Kaucki", "Dečja bolest 'levičarstva' u komunizmu".

1928 - Umro je američki vojni inženjer Džordž Vašington Getals, koji je dovršio izgrađu Panamskog kanala, prvi guverner zone Kanala.

1933 - Umro je engleski pisac irskog porekla Džordž Ogastas Mur, autor realističkih i naturalističkih romana. Dela: romani "Moderni ljubavnik", "Glumčeva žena", "Ester Voters", "Ave", "Ispovesti mladića", "Uspomene iz mrtvog života", "Salve", "Vale".

1936 - Na presto Engleske stupio je kralj Edvard VIII, dan posle smrti njegovog oca Džordža V, ali je na prestolu ostao samo do decembra 1936. kad je prinuđen da abdicira zbog ženidbe sa Amerikankom Volis Simpson.

1938 - Umro je francuski filmski režiser Žorž Melijes, pionir svetskog filma. Domišljat i tehnički obrazovan, preneo je na film pozorišnu podelu na činove, scenografiju, kostimografiju, način glume i maskiranje. Pronašao je sistem korišćenja filmskih trikova što mu je omogućilo da u studiju (ateljeu) snima filmove fantastike. Snimio je oko 500 filmova, uključujući "Put na Mesec", preteču svemirskih filmskih avantura. Umro je u krajnjoj bedi, u vreme komercijalnog procvata filma. Ostali filmovi: "San astronoma", "Put u nemoguće", "Guliverova putovanja","Halucinacije barona Minhauzena", "Osvajanje Severnog pola".

1948 - Umro je italijanski kompozitor nemačkog porekla Ermano Volf-Ferari, obnovitelj italijanske komične opere, koji je komponovao uglavnom prema komedijama italijanskog pisca Karla Goldonija. Dela: opere "Četiri grubijana", "Radoznale žene", "Škola za očeve", "Suzanina tajna", kantate, instrumentalne kompozicije.

1950 - Umro je engleski pisac Erik Artur Bler, poznat kao Džordž Orvel. Najpoznatiji je po delima koje su vizija mogućne totalitarne budućnosti sveta, ali i satira modernih totalitarizama. Otatak njegovog književnog stvaralaštva je nepravedno zapostavljen. Dela: romani "1984", "Životinjska farma", "Burmanski dani", "Niko i ništa u Parizu i Londonu" eseji "U kitu", "Kritički eseji", "Lov na slona", "Engleska, vaša Engleska", knjiga o Španskom građanskom ratu "Kataloniji s ljubavlju".

1954 - SAD su porinule prvu podmornicu na atomski pogon "Nautilus".

1957 - Umro je srpski kompozitor, dirigent i muzički pedagog Petar Krstić, koji je pretežno komponovao na osnovama srpske narodne muzike. Završio je Konzervatorijum u Beču, bio direktor muzičkih škola "Stanković" i "Mokranjac" u Beogradu, kapelnik Narodnog pozorišta, šef muzičkog odeljenja Radio Beograda, urednik "Muzičkog glasnika". Dela: muzika za komade "Ajša", "Koštana", "Dorćolska posla", "Kosovska tragedija", opera "Zulumćar", "Ženidba Janković Stojana" (nedovršena), orkestarski "Skerco d-mol".

1959 - Umro je američki filmski režiser i producent Sesil Blaunt de Mil, autor mnogih vesterna, melodrama, komedija i pseudoistorijskih grandioznih filmova s desetinama hiljada statista, obavezno prema nekom biblijskom motivu. Filmovi: "Virdžinijanac", "Devojka za zlatnog zapada", "Karmen", "Mala Amerikanka", "Ne menjaj svog muža", "Deset zapovesti", "Trijumf", "Burlaci sa Volge", "Kralj kraljeva", "Čikago", "Božanske devojke", "Dinamit", "U znaku krsta", "Kleopatra", "Avanture Bufalo Bila", "Pacifik ekspres", "Samson i Dalila", "Najveća predstava na svetu".

1976 - Prodaja zapadnih listova, uključujući "Njujork tajms" i "Fajnenšenel tajms", prvi put je dozvoljena u Sovjetskom Savezu.

1986 - U istočnom Bejrutu blizu središta hrišćanske "Falange", partije predsednika Libana Amina Džemaila, islamski teroristi su eksplozijom automobila-bombe ubili 22 ljudi.

1997 - Kancelar Nemačke Helmut Kol i predsednik vlade Češke Vaclav Klaus potpisali su deklaraciju o pomirenju dve susedne zemalje, čime je formalno stavljena tačka na istorijske sporove, odnosno nacističku okupaciju Čehoslovačke u Drugom svetskom ratu i proterivanje Nemaca posle završetka rata.

1998 - Na poziv kubanskog predsednika Fidela Kastra, papa Jovan Pavle II je počeo petodnevnu posetu toj karipskoj zemlji, koju su svetski mediji ocenili kao istorijsku.

1999 - Raul Salinas de Gortari, brat bivšeg meksičkog predsednika Karlosa Salinasa, osuđen je na 50 godina zatvora zbog organizovanja ubistva političkog protivnika.

2006 - Umro je Ibrahim Rugova, lider kosmetskih Albanaca i takozvani predsednik Kosova.

2009 - Izraelska vojska zvanično je saopštila da je povukla sve svoje vojnike iz pojasa Gaze. Izraelska ofanziva je bila odgovor na raketiranje juga te zemlje iz oblasti Gaze. Tokom tronedeljne ofanzive Izraela stradalo je oko 1.300 Palestinaca, približno 4.000 kuća je potpuno razrušeno, a više od 17.000 je oštećeno.

2014 - U Briselu je počela prva međuvladina konferencija između Srbije i EU, čime je označen početak pristupnih pregovora na političkom nivou.

2015 - Preminuo je Kemal Monteno,jedan od najpoznatijih kantautora i šansonjera bivše Jugoslavije. Upamćen je po pesmama: Lidija, Sviraj mi o njoj, Spavaj cvijete moj, Sarajevo ljubavi moja, Putovanja, Zaboravi, Nije htjela, Daleko daleko, Stari, Dušo moja, Sinoć pod prozorom njenim...

2015 - Delegacija SAD na najvišem nivou, posle 35 godina, započela je razgovore sa kubanskim zvaničnicima u Havani, s ciljem obnavljanja diplomatskih veza i normalizacije odnosa.

   

1440 - Rođen je veliki moskovski knez Ivan III Vasiljevič, nazvan Ivan Veliki. Oslobodio je Rusiju vazalstva odbivši da Mongolima plaća danak, ojačao monarhiju i okončao "prikupljanje ruskih zemalja". Posle dolaska na vlast 1462. priključio je Rusiji više kneževina, uključujući Tver, Rostov
i Novgorod, a 1480. oslobodio je mongolske vlasti. Nastojao je da ojača centralnu vlast i 1497. izdao je jedinstven "Sudbenik" za celu Rusiju. Započeo je zidanje moskovskih kremaljskih palata i utvrđenja kakve danas poznajemo.

1506 - Ustanovljena je papska Švajcarska garda, posebna vojna organizacija zadužena za ličnu bezbednost poglavara rimokatoličke crkve i papske države (danas Vatikan). Ustanovio ju je papa Julije II (1503-1513). Švajcarska garda i danas postoji u vatikanu, a tokom istorije niz evropskih dvorova imao je Švajcarske gardiste, poput burbonske Francuske, Savoje (Sardinije), Toskane, Napulja, Saksonije, Holandije, izvesno vreme i Austrije.

1517 - Vojska turskog sultana Selima I potukla je u bici kod Rajdanije, blizu Kaira, memelučke snage i sedam dana potom ušla u Kairo, priključivši Egipat Osmanskom carstvu.

1561 - Rođen je engleski filozof i državnik Frensis Bekon, jedan od osnivača modernog materijalizma u filozofiji. Suprotstavljajući se neplodnosti sholastičkog mišljenja, izgradio je opšti plan za obnovu nauke (Instauratio Magna). Uticao je na francuske enciklopediste 18. veka i njemu je posvećena velika "Francuska enciklopedija". Njegova klasifikacija i kritika idola (zabluda) smatra se prvom kritikom ideologije. Formulisao je dva principa značajna za shvatanje svrhe i zadatka modernih nauka: pravo znanje je znanje uzroka i unapređivanje znanja je jačanje čovekove moći nad prirodom. Označio je eksperiment kao najviši princip naučnog mišljenja i razradio induktivnu metodu otkrivanja istine. Prema njegovim načelima, u Engleskoj je 1662. osnovano
"Učeno društvo", čime je promovisana Bekonova zamisao da se ljudski napredak i blagostanje mogu ostvariti, ne samo reformom društva, već i napretkom nauke. U vreme vladavine kralja Džejmsa I, bio je lord kancelar od 1618. do 1621. Dela: "Unapređenje nauke", "Novi organon", "Nova atlantida", "Eseji ili saveti etički i politički".

1666 - Umro je indijski car Šah Džehan iz dinastije Mogula, poznat i kao princ Haram, koji je najveći deo vladavine od 1628. do 1658, kad ga je zbacio sin Aurangzeb, posvetio izgradnji mauzoleja Tadž Mahal u svojoj prestonici Agri na severu Indije. Velelepno zdanje od belog mermera, koje je 20.000 radnika zidalo od 1631. do 1653. posvetio je uspomeni na caricu Mumtaz Mahal i sam je posle smrti takođe sahranjen u njemu. Premestio je 1648. prestonicu iz Agre u Delhi, gde je izgradio novi grad Šahdžehanabad.

1729 - Rođen je nemački pisac, kritičar i teoretičar umetnosti Gothold Efraim Lesing, oduševljeni pristalica prosvetiteljstva, utemeljitelj savremene nemačke književnosti i estetike. Odlučujuće je doprineo oslobađanju nemačke drame od uticaja klasičnih i francuskih modela. Dela: drame "Mis Sara
Sampson", "Emilija Galoti", "Mudri Natan", komedija "Mina od Barnhelma", kritike "Pisma o najnovijoj književnosti", "Hamburška dramaturgija", "Laokoon", polemička satira "Vaspitanje ljudskog roda", "Anti-Gece".

1771 - Španija je sklopila konvenciju s Velikom Britanijom o ustupanju Folklandskih ostrva u Atlantskom okeanu. Od sticanja nezavisnosti 1816. Argentina polaže pravo na njih. Vojna hunta Argentine je u aprilu 1982. pokušala da okupira ostrva iskrcavanjem 10.000 vojnika. Dva meseca kasnije britanske trupe su ponovo zauzele taj arhipelag porazivši prethodno Argentince.

1788 - Rođen je engleski pisac Džordz Gordon Bajron, jedan od rodonačelnika evropskog romantizma. Njegova poezija oličavala je slobodarski duh suprotstavljen društvenim normama. Bio je zaljubljen u antičku kulturu. Veliku Britaniju napustio je razočaran 1816. i u Italiji je stvorio najveća dela: "Čajld
Herold", "Kain", "Manfred", "Don Žuan". Zaputio se 1823. sa ciljem da pomogne borbu Grka za oslobođenje od Turaka, ali je ubrzo oboleo od malarije i umro je u aprilu 1824, ne ostvarivši ideal da se bori za slobodu grčkog naroda.

1849 - Rođen je švedski pisac Johan August Strindberg. Bio je istovremeno vrhunski istančani literata, neka vrsta naturalističkog psihologa pa i folkloriste, istoriograf, čak i mistik. Razbio je stare dramske forme, preteča je mnogih savremenih strujanja. Protivljenje emancipaciji žena, rezerva prema zvaničnim formama religioznosti, pa i naturalistički stil, doneli su mu mnogo glavobolja i sukoba. Dela: romani "Služavkin sin", "Crvena soba", "Stanovnici Hemsea", "Ispovest ludaka", "Gotske sobe", "Priče nadzornika karantina", "Pakao", "Na ostrvima", "Legende", "Crne zastave", drame "Majstor Uluf", "Otac", "Gospođica Julija", "Pljačkaši", "Zajmodavac", "Put u Damask", "Ples smrti", "Igra snova", "Oluja", "Sablasna soneta", novele "Novo carstvo".

1863 - U delu Poljske koji je na osnovu odluke Bečkog kongresa 1814. i 1815. priključen Rusiji izbio je ustanak pod vođstvom "stranke crvenih" Jaroslava Dombrovskog, ali su ga ruske trupe ugušile posle nekoliko meseci. Godine 1864. Poljska, koja je do tada imala znatnu autonomiju, kao posebna krunska zemlja u okviru ruskog carstva, dobila je status koji se nije mnogo razlikovao od tipične ruske gubernije.

1871 - U Parizu su izbile demonstracije radnika koje su pod vođstvom francuskog revolucionara Luja Ogista Blankija prerasle u ustanak protiv vlasti, koja je pripremala predaju grada pruskim trupama. Vlasti su odbacile zahtev ustanika da stvore Komunu radi otpora pruskoj vojsci i na pobunjenike su poslale dva bataljona mobilne garde koji su ispred gradske većnice otvorili vatru i u krvi ugušili ustanak. Vlada je potom proglasila opsadno stanje i
zabranila sve skupove, a ministar inostranih poslova Žil Favr potpisao je u njeno ime 28. januara akt o kapitulaciji.

1875 - Rođen je američki filmski režiser Dejvid Levelin Vork Grifit, jedan od najznačajnijih stvaralaca u epohi nemog filma. Zaslužan je za većinu fundamentalnih otkrića filmskog izraza, uključujući krupni plan, ritmičku prirodu montaže i kreativnu upotrebu veštačkog svetla. Filmovi: "Netrpeljivost",
"Bekstvo", "Dome, slatki dome", "Rađanje jedne nacije", "Srca sveta", "Velika ljubav", "Slomljeni pupoljci", "Pad Vavilona", "Dve sirotice", "Amerika", "Ejbraham Linkoln".

1878 - Rođen je srpski vajar Toma Rosandić, prvi rektor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, član Srpske kraljevske akademije. Kamenorezački zanat učio je u Splitu, a vajarstvo u Veneciji i Beču. Bio je odličan klesar, ali je najbolja dela stvorio u drvetu, s izvanrednim osećajem za njegovu strukturu i materiju. Izradio je više javnih spomenika, uključujući veliku grupu "Igrali se konji vrani" ispred zdanja doma Skupštine Srbije u
Beogradu kao i skulpturu "Umorni borac" na Kalemegdanu.

1878 - Osnovana je vojna bolnica u Nišu, prva moderna zdravstvena ustanova u tom delu Srbije. Bolnica je ustrojena na predlog dr Vladana đorđevića ubrzo po oslobođenju Niša od Turaka. Prvih dana rada niška Vojna bolnica imala je sedam lekara i dva pomoćnika, jednog apotekara, nekoliko bolnicara i jednog pisara.

1896 - Rođen je srpski slikar Sava Šumanović, majstor pejzaža, aktova i mrtve prirode, osobenih tonova, posebno intenzivnih na slikama iz rodnog Srema. Na njegovim slikama dominiraju svetli tonovi, uz izražen osećaj za osvetljenje. Dugo je živeo u Parizu, a poslednje godine života boravio je u rodnom Šidu, gde su ga 1942. ubile hrvatske ustaše. Šumanovićeve velike kompozicije "Doručak na travi" i "Pijana lađa" među najznačajnijim su delima srpskog modernog slikarstva. Najbolja njegova dela nalaze se u Narodnom muzeju u Beogradu, u zbirci Pavla Beljanskog i u galeriji "Sava Šumanović" u Šidu.

1898 - Rođen je ruski filmski režiser Sergej Mihajlovič Ejzenštajn, jedan od najvećih teoretičara i stilista svetskog filma. Bio je arhitekta po profesiji i u početku je crtao plakate, radio kao scenograf i pozorišni režiser, unoseći novine težio je čistim realističkim elementima i u teatru. Na filmu je počeo kao
montažer 1923. Tvorac je teorije o horizontalnoj i vertikalnoj montaži i teorije asinhroniteta. Filmovima i teorijskim postavkama dao je neprocenjiv doprinos oblikovanju filmskog izražajnog jezika i izvršio ogroman uticaj na razvoj filma. Dela: filmovi "Štrajk", "Oklopnjača Potemkin", "Oktobar", "Staro i novo", "Sentimentalna romansa" (snimljen u Francuskoj), "Da živi Meksiko", "Aleksandar Nevski", "Ivan Grozni", knjige "Filmsko osećanje", "Filmski oblik".

1901 - Umrla je britanska kraljica Aleksandrina Viktorija. Na prestolu se nalazila od 1837. do 1901. Tokom njene vladavine u Velikoj Britaniji je izvedena industrijska revolucija, kapitalistička privreda se naglo razvila, a britansko kolonijalno carstvo se raširilo po čitavoj planeti. Kada je umrla jedna
trećina površine planete nalazila se u ovoj ili onoj formi pod britanskim suverenitetom. Period njene vladavine je period najveće moći i ugleda Engleske u istoriji i najčešće se naziva "viktorijanskom epohom".

1905 - Ruske trupe su u Petrogradu otvorile vatru na demonstrante, koji su krenuli na carski Zimski dvorac, zahtevajući demokratizaciju, kraj rata s Japanom i uspostavljanje ustavotvorne skupštine. Ubijeno je više od hiljadu i ranjeno oko 5.000 ljudi - u pokolju nazvanom kasnije "Krvava nedelja".

1908 - Rođen je ruski teorijski fizičar Lav Davidovič Landau, jedan od najvećih fizičara 20. veka, otac sovjetske škole teorijske fizike, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1962. Doživeo je 1962. tešku saobraćajnu nesreću, posle koje je više puta proglašavan klinički mrtvim. Život mu je ipak spasen, ali ni vrhunski lekari nisu uspeli da mu povrate kreativnu sposobnost. Zasnovao je termodinamičku teoriju faznih prelaza u čvrstom telu,
teoriju tečnog helijuma blizu apsolutne nule, teoriju kombinovane inverzije, teoriju dveju neutrinskih komponenata, predvideo pojavu drugog zvuka, znatno obogatio teoriju superprovodljivosti, otkrio nove zakonitosti u ponašanju provodnika, unapredio kvantnu teoriju polja i fiziku elementarnih čestica i kosmičkih zraka. Zajedno s ruskim teorijskim fizičarem Iljom Lifšicom, objavio je kapitalno delo u više tomova "Kurs teorijske fizike". Ostala dela:
"Elektroprovodljivost metala", "Teorija polja" (s Lifšicom), "Kvantna mehanika" (s Lifšicom), "Statistička fizika" (s Lifšicom).

1909 - Rođen je burmanski diplomata U Tant, generalni sekretar Ujedinjenih nacija od 1962. do 1971. Kongoanska, berlinska i kubanska kriza, rat u Vijetnamu, sukobi na Bliskom istoku i rat Indije i Pakistana bili su dramatični događaji s kojima se suočavao tokom mandata.

1917 - Umro je srpski arhitekta Jovan Ilkić, koji je znatno uticao na razvoj arhitekture u Srbiji u prvoj polovini 20. veka. Bio je 30 godina glavni projektant Ministarstva građevina i projektovao je mnoga značajna zdanja u Beogradu: Dom Skupštine Srbije, hotel "Moskva", "Oficirski dom" (sada Studentski kulturni centar), palatu Krsmanovića na Terazijama (zgrada "Protokola").

1924 - Remzi Mekdonald je kao prvi laburistički premijer Velike Britanije preuzeo položaj od Stenlija Boldvina.

1924 - Rođena je Mira Trailović, pozorišni režiser, godinama jedna od najdominantnijih ličnosti srpskog, ali i teatra uopšte. Osnovala je 1956. pozorište "Atelje 212", a potom i BITEF - Beogradski internacionalni teatarski festival, čiji je umetnički direktor bila od 1967. do smrti. Bila je i umetnički
direktor Međunarodnog pozorišnog festivala u francuskom gradu Nansi 1983. i 1984. Kao režiser predstavila je beogradskoj publici najznačajnija imena svetske pozorišne avangarde poput Ežena Joneska, Žana Pola Sartra, Edvarda Olbija, Tomasa Sternsa Eliota, Stanjislava Ignacija Vitkjeviča, na scenu je postavila i mjuzikl "Kosa".

1928 - U Novom Sadu je izgorela zgrada Srpskog narodnog pozorišta. Reprezentativno zdanje srpskom teatru u Novom Sadu podario je 1895. veleposednik Lazar Dunđerski. Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu osnovanao je jula 1861. (tada u sastavu Austrije - od 1867. Austrougarska). Gostovanje pozorišne družine Jovana Kneževića 1860. podstaklo je Jovana đorđevića da napiše više tekstova u novosadskom "Srbskom dnevniku" o potrebi osnivanja Srpskog narodnog pozorišta. U pripremama za osnivanje učestvovali su Svetozar Miletić, Stefan Branovački, Jovan đorđević i Jovan
Jovanović Zmaj. Samo pozorište osnovano je na sednici Srpske čitaonice kojom je predsedavao Svetozar Miletić. Srpska čitaonica ustanovila je potom Društvo za Srpsko narodno pozorište koje je vodilo brigu o njemu i finansiralo ga. Konačna carska dozvola usledila je tek 1865.

1934 - Rođen je srpski istoričar književnosti Jovan Deretić, profesor novije srpske književnosti na Filološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Objavio je dvadesetak knjiga, uključujući "Istoriju srpske književnosti". Ostala dela: "Dositej i njegovo doba", "Poetika Dositeja Obradovića", "Ogledi iz
narodnog pesništva", "Srpski roman 1800-1950", "Gorski vijenac Petra Petrovića Njegoša", "Kompozicija Gorskog vijenca", "Kratka istorija srpske književnosti", "Etide iz srpske srednjevekovne književnosti", "Poetika srpske književnosti", "Kulturna istorija Srba".

1941 - Italijanske snage su u Drugom svetskom ratu kapitulirale u Tobruku, u Libiji, pred britanskom Osmom armijom posle 11 dana opsade.

1944 - Počelo je savezničko iskrcavanje kod Ancija u Italiji u Drugom svetskom ratu, čime se nemačka odbrana našla u bezizlaznoj situaciji, ali je oklevanje američke komande omogućilo Nemcima da se pregrupišu i četiri meseca kod Kasina zadržavaju savezničke snage, nanevši im velike gubitke.

1964 - Kenet Dejvid Kaunda postao je prvi predsednik vlade u Severnoj Rodeziji (sadašnja Zambija).

1973 - Umro je predsednik SAD Lindon Bejnz Džonson. Nastavio je Vijetnamski rat, koji su započeli njegovi prethodnici, okončan 1975. ponižavajućim porazom SAD. Bio je potpredsednik od 1960. za vreme mandata Džona Kenedija. Kad je Kenedi ubijen u Dalasu 1963. postao je predsednik, što je ostao do 1969, posle pobede na izborima 1964.

1973 - U udesu jordanskog "Boinga 707" s muslimanskim hodočasnicima na povratku iz Meke, koji se srušio u plamenu na aerodromu u nigerijskom gradu Kano, poginulo je 176 ljudi.

1986 - Trojica Sika, optuženi da su 1984. ubila premijera Indije Indiru Gandi, osuđeni su na smrt.

1993 - Hrvatska je napala južni deo Republike Srpske Krajine, a snage UN koje su je štitile u skladu s Vensovim planom, napustile su položaje pri čemu je više stotina srpskih civila ubijeno. Namera napadača je bila zauzimanje Masleničkog mosta, aerodroma Zemunik i brane Peruća.

1995 - U samoubilačkoj bombaškoj akciji palestinskog islamskog teroriste, u Izraelu je poginulo 19 i ranjeno oko 60 ljudi, većinom izraelskih vojnika koji su se našli u tom trenutku na autobuskoj stanici.

1998 - Amerikanac Teodor Kačinski je priznanjem da je "unabomber" - kako su ga prozvali mediji, prihvatio doživotnu zatvorsku kaznu kako bi izbegao izricanje smrtne presude. Tokom "antitehnološke" bombaške kampanje, duge 18 godina, on je "uterivao strah u kosti" američkim građanima postavljajući ručno izrađene bombe po univerzitetima i aviokompanijama, sprovodeći, po njegovim rečima, "revoluciju protiv tehnologije"
pri čemu je usmrtio troje ljudi, a 29 je povredio ili osakatio.

2000 - Jorgos Papandreu je otputovao iz Turske na kraju prve posete Ankari jednog šefa grčke diplomatije posle 38 godina.

2004 - Vaseljenski patrijarh Vartolomej doputovao je na Kubu gde je potom osveštao prvu crkvu izgrađenu posle revolucije 1958/9.

2005 - Umrla je meksička kompozitorka i tekstopisac Konsuela Velaskes, autor evergrin balade "Besame mućo".

2007 - Umro je Abe Pjer, sveštenik koji je svoj život posvetio pomaganju beskućnicima. "Čovek koji je oličavao dobrotu" najveći deo svog života proveo je pomažući ljudima gurnutim na margine društva. Malo poznat izvan Francuske, u toj zemlji smatran je živim svetiteljem. Rođen u bogatoj porodici, odrekao se lagodnog života da bi pomagao drugima. "Abe" je tradicionalni naziv za sveštenike u Francuskoj. Tokom Drugog svetskog rata radio je u Pokretu otpora, izrađujući dokumenta ljudima koji su bežali od nacizma. Lanac hostela za beskućnike koje od organizovao od 1949.
zastupljen je u 41 zemlji. Na izboru "najvećeg Francuza svih vremena" dodeljeno mu je treće mesto iza Šarla de Gola i Luja Pastera.

2008 - Umro je srpski glumac Milenko Zablaćanski. Karijeru je započeo u pozorištu "Boško Buha", da bi prešao u Pozorište na Terazijama, gde je ostvario zapažene uloge u predstavama "Trajkovići", "Heroji", "Kabare", "Svetlosti pozornice", "Lutka sa naslovne strane", "Svadba u kupatilu". Diplomirao je na beogradskom FDU, u klasi profesorke Ognjenke Milićević. Širu popularnost stekao je serijama Siniše Pavića "Srećni ljudi", "Porodično blago", "Stižu dolari" i "Bela lađa". U Šotrinom filmu "Gde cveta limun žut" tumačio je lik Džona Rida. Dobitnik je niza nagrada: za ulogu Žana u predstavi "Gospođica Julija", nagrade Zlatni vitez u Moskvi, na jagodinskom festivalu Dani komedije, kao i na kragujevačkom Joakimfestu. Dobitnik je i Godišnje nagrade Pozorišta na Terazijama.

2008 - Umro je srpski književnik đorđe Ocić. Rođen je u Dalju, školovao se u Vukovaru i Oseku, a diplomirao je filozofiju na beogradskom univerzitetu. Predavao je u gimnazijama u Vrbasu i Bečeju, a od 1963. do 1991. godine bio je gimnazijski profesor u Beogradu. Za prvi roman "Istraga", dobio je Nagradu "Miloš Crnjanski", a za dramu "Flora i fauna" osvojio je nagradu na Konkursu za komediju u Jagodini. Za drugu dramu "Avgust", dobio
je Specijalnu nagradu TV Beograd. Ostala dela: "I Srbi su Crnogorci", "Kosovo i srpsko pitanje", "Kad bi bio Slobodan", "Dijaloški ogled o voždu i narodu", "Srbi i Hrvati na posmatranju".

2008 - Umro je Berni Boston, američki fotoreporter, poznat po fotografiji "Flower power" koja simbolizuje suprotstavljanje ratu u Vijetnamu. Radio je za "Los Anjeles tajms", "Vašington star" i "Dejton dejli njuz". Dugo se nalazio na čelu Udruženja fotoreportera Bele kuće. Na njegovoj čuvenoj fotografiji, koja mu je donela svetsku slavu, snimljenoj 21. oktobra 1967. godine tokom mirovnih demonstracija u Vašingtonu, dok je besneo rat u Vijetnamu,
vidi se mladi demonstrant kako u puščane cevi ubacuje cveće.

2010 - Irinej (Gavrilović), do tada episkop niški, izabran je za patrijarha Srpske pravoslavne crkve. Sutradan je svečano ustoličen u beogradskoj Sabornoj crkvi, a 3. oktobra u Pećkoj patrijaršiji.

2014 - Rukopis izgubljene, četiri veka stare (1613/14), komedije velikog španskog dramskog pisca i pesnika Lopea de Vege "Mujeres y Criados" (Žene i sluge), otkriven je u Sspanskoj nacionalnoj biblioteci, saopštili su španski zvaničnici.

2014 - Građanima Kube, posle pola veka, ponovo je dozvoljeno da iznajmljuju nekretnine. Novi propis ipak zabranjuje iznajmljivanje prostora u svrhu otvaranja međunarodnih škola, novinskih agencija ili nevladinih organizacija.

   

1516 - Umro je Fernando II, kralj Aragonije od 1479, koji je sa ženom Izabelom I, kraljicom Kastilje od 1474, ujedinio te dve glavne pirinejske države od kojih je kasnije nastala Španija. Tokom njihove vladavine osvojena je Granada 1492, poslednje mavarsko uporište, iste godine proterani su Jevreji, a 1480. uspostavljen je inkvizicijski sud. Opremili su ekspediciju Kristofera Kolumba koja je otkrila Ameriku, a 1503. preuzeli od Francuske Napuljsku kraljevinu.

1719 - Ujedinjenjem Vaduza i Šelenberga stvorena je kneževina Lihtenštajn.

1783 - Rođen je francuski pisac Mari Anri Bejl, poznat pod pseudonimom Stendal, začetnik velike književne epohe francuskog realizma ("Crveno i crno", "Parmski
kartuzijanski manastir", Lisjen Leven").

1793 - Rusija i Pruska sporazumele su se o drugoj podeli Poljske.

1806 - Umro je engleski državnik Vilijam Pit Mlađi, koji je u 24. godini postao 1783. najmlađi premijer u istoriji Velike Britanije. Vodio je ekspanzivnu kolonijalnu politiku, učvrstio britansku vlast u Indiji, a u Evropi je bio glavni
organizator koalicija protiv revolucionarne i Napoleonove Francuske.

1832 - Rođen je francuski slikar Eduar Mane, preteča impresionizma i začetnik novog likovnog izraza koji je označio prekretnicu u francuskom i evropskom slikarstvu ("Doručak na travi", "Bal u Foli Beržeru", "Balkon", "Olimpija").

1878 - Tokom rusko-turskog rata Britanija je, na zahtev sultana Abdul Hamida II poslala svoju flotu u Konstatinopolj.

1898 - Rođen je Sergej Mihajlovič Ejzenštejn, najznačajniji ruski filmski režiser i teoretičar koji je snažno uticao na tokove svetske kinematografije. Svoje ideje i iskustva izneo je u dve knjige izdate u Njujorku - "Filmsko osećanje" (1942) i "Filmski oblik" (1949), a njegov film "Oklopnjača Potemkin" (1925), jedno je od
remek-dela filmske umetnosti.

1920 - Holandija je odbila da izruči saveznicima bivšeg nemačkog cara Vilijema II, koji je nakon abdikacije u novembru 1918. emigrirao u Holandiju. Njegovo izručenje traženo je da bi bio kažnjen zbog zločina koje su Nemci počinili u Prvom svetskom ratu.

1928 - Rođena je francuska filmska glumica Žana Moro, koja se proslavila u filmovima francuskog "novog talasa" posle Drugog svetskog rata ("Lift za gubilište", "Ljubavnici", "Opasne veze", "Moderato kantabile", "Žil i Džim").

1931 - Umrla je ruska balerina Ana Pavlovna Pavlova, najveća umetnica klasičnog baleta početkom 20. veka. Karijeru je počela u Petrogradu s čuvenim Vaclavom Nižinskim u Ruskom baletu Sergeja Đagiljeva. Potom je osnovala sopstvenu grupu s kojom je sa ogromnim uspehom nastupala širom sveta.

1943 - Britanska Osma armija pod komandom feldmaršala Montgomerija zauzela je u Drugom svetskom ratu Tripoli u Libiji.

1944 - Umro je norveški slikar Eduard Munk, jedan od začetnika ekspresionističkog likovnog izraza, autor čuvene slike "Krik".

1945 - Sovjetske trupe su u Drugom svetskom ratu, napredujući ka Berlinu, izbile na reku Odru u Poljskoj.

1968 - Mornarica Severne Koreje je u teritorijalnim vodama zarobila američki špijunski brod "Pueblo". Posada broda puštena je na slobodu u decembru.

1989 - Umro je španski nadrealistički slikar Salvador Dali, jedan od najvećih umetnika 20. veka. Radio je i kao kostimograf i scenograf u filmovima španskog režisera Luisa Bunjuela "Andalužanski pas" i "Zlatno doba". Sahranjen je u kripti
ispod staklene kupole u Dalijevom muzeju u mestu Figueras u Kataloniji.

1997 - Beogradski studenti su vatrometom, pištaljkama i trubama obeležili stoti sat neprekidnog stajanja pred policijskim kordonom u Kolarčevoj ulici u centru Beograda. Policija je od 24. decembra počela da sprečava studentske i građanske antirežimske demonstracije koje su počele 20. novembra zbog falsifikovanja
rezultata na lokalnim izborima u Srbiji.

2000 - Više od milion demonstranata prošlo je kroz centar Madrida protestujući zbog eskalacije nasilja baskijske separatističke grupe ETA u čijim je nasilničkim akcijama tokom 32 godine ubijeno oko 800 ljidi.

2002 - U Parizu je umro jedan od najpoznatijih francuskih i svetskih sociologa Pjer Burdije, pokretač pravca kritičke sociologije novog doba, žestoki kritičar neoliberalizma i globalizacije. Njegovo knjiga "Mizerija sveta" (1993) doživela je
komercijalni uspeh kao nijedno drugo delo iz oblasti sociologije.

2002 - U pakistanskom glavnom gradu Karačiju kidnapovan je, a mesec dana kasnije i ubijen, dopisnik američkog "Vol strit žurnala" Daniel Perl, koji je istraživao na temu islamskih militantnih grupa u toj zemlji.

2003 - U Boliviji su ugledni biznismeni uputili apel vladi da odmah proglasi vanredno stanje i time okonča proteste širom zemlje, koji su doveli do gušenja ekonomije i gubitka ljudskih života. Osam osoba je poginulo tokom demonstracija stotine hiljada ljudi koji su su danima blokirali autoputeve zahatevajući smanjenje siromaštva.

2003 - U Italiji je umro Đovani Anjeli, koji se na čelu poznate auto-kompanije Fiat nalazio oko 30 godina i koji je uspeo da tu porodičnu auto kuću, koju je osnovao
njegov deda, pretvori u veliki industrijski konglomerat.

2004 - Međunarodna organizacija za rad pri UN je saopštila da je broj nezaposlenih u svetu dostigao cifru od 185,9 miliona, odnosno 6,2 procenta od ukupnog broja zaposlenih.

2005 - Umro je Džoni Karson, američki komičar koji je blizu 30 godina vodio najpopularniju televizijsku emisiju "Večerašnji šou".

2006 - U železničkoj nesreći na pruzi Bijelo Polje-Bar, kod mesta Bioče, u blizini Podgorice, poginulo je 45, a više od 200 putnika je povređeno.

2010 - Umrla je britanska glumica Džin Simons zvezda, koja je, pored ostalog, igrala Ofeliju uz Lorensa Olivijea kao Hamleta, pevala u mjuziklu sa Marlonom Brandom i glumila uz Gregorija Peka, Pola Njumena i Kirka Daglasa.

   

41 - U zaveri Senata, vojske i pretorijanaca, pripadnici pretorijanske garde ubili su rimskog cara Kaligulu. Omražen zbog rasipnosti, megalomanije i despotizma u svoje vreme, u istoriju je ušao kao jedna od najgrotesknijih carskih ličnosti.

76 - Rođen je rimski car Hadrijan, koji je tokom vladavine od 117. do smrti 138, konsolidovao prostrano carstvo i utvrdio granice u Britaniji (Hadrijanov bedem) i Germaniji. Ugušio je ustanak u Judeji, a Jerusalem je pretvorio u rimsku vojnu koloniju. Podigao je veći broj gradova, među kojima i Hadrijanov grad u Trakiji (Jedrene). Bio je veliki poštovalac grčke kulture i pokrovitelj umetnosti.

1556 - U snažnom zemljotresu u kineskoj provinciji Šensi poginulo je oko 850.000 ljudi, a stotine naselja je uništeno. To je po broju žrtava bila jedna od najvećih prirodnih katastrofa u istoriji čovečanstva.

1712 - Rođen je pruski kralj Fridrih II Veliki, koji je po dolasku na presto 1740. u duhu prosvećenog apsolutizma reformisao zakonodavstvo i sudski postupak. U dvorcu "Sansusi" okupljao je filozofe, pisce i umetnike, među kojima i Voltera. Teritorijalno proširena i vojno ojačana, Pruska je za njegove vladavine bila jedna od najvećih evropskih sila.

1847 - Rođen je srpski vojvoda Radomir Putnik, veliki vojskovođa i strateg, načelnik štaba Vrhovne komande (1912-1916), zaslužan za srpske pobede u Balkanskim ratovima. Uspešno je organizovao odbranu zemlje 1914, a posle sloma srpske vojske u zimu 1915, zbog bolesti je smenjen. Umro je na lečenju u Nici 1917.

1859 - U gradu Fokšan, Skupština narodnih predstavnika donela je odluku o ujedinjenju rumunskih kneževina Vlaške i Moldavije, čime su postavljeni temelji rumunske države. Za zajedničkog vladara izabran je moldavski knez Aleksandar Kuza.

1915 - Britanski ratni brodovi su u Prvom svetskom ratu u Severnom moru potopili nemačku krstaricu "Bliher" na kojoj je poginulo 870 ljudi.

1924 - Nekadašnja prestonica carske Rusije, Petrograd, dobila je novo ime - Lenjingrad, u znak sećanja na vođu Oktobarske revolucije Vladimira Iliča Lenjina.

1937 - Kraljevina Jugoslavija i Bugarska potpisale su pakt o večnom prijateljstvu.

1946 - Na osnovu rezolucije Generalne skupštine UN, koju su inicirale SAD, Velika Britanija i Kanada, osnovana je Komisija za atomsku energiju.

1965 - Umro je engleski državnik i pisac Vinston Čerčil, premijer Velike Britanije 1940-45. i 1951-55, jedna od najmarkantnijih političkih ličnosti XX veka, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1953. godine za memoare iz Drugog svetskog rata.

1972 - Japanski vojnik Šjoići Jokoi otkriven je na pacifičkom ostrvu Guam, gde se 28 godina skrivao u džungli, ubeđen da Drugi svetski rat još traje.

1983 - U Italiji su uhapšena 32 člana terorističke organizacije "Crvene brigade" pod sumnjom da su izvršioci kriminalnih dela, uključujući i ubistvo bivšeg italijanskog premijera Alda Mora.

1983 - Umro je američki filmski režiser Džordž Kjukor, dobitnik Oskara za film "My Fair Ledy". Snimio je više od 50 filmova od kojih su najpoznatiji "Male žene", "Filadelfijske priče", "Plinsko svetlo", "Zvezda je rođena" i "Bogati i slavni", poslednji film je snimio 1981. u dubokoj starosti.

1986 - Armija nacionalnog otpora bivšeg ministra odbrane Ugande Žoverija Musevenija ušla je u glavni grad Kampalu i zbacila vladu generala Tita Okela. Museveni je 29. januara proglašen novim šefom države.

1998 - U eksploziji koja je izazvala požar u oknu rudnika uglja Vangđiajing u kineskoj provinciji Liaoning poginulo je 77 ljudi.

1999 - Jordanski kralj Husein potpisao je dekret kojim je starijeg sina Abdulaha odredio za naslednika na prestolu.

2000 - U Hrvatskoj su održani prvi predsednički izbori posle smrti Franje Tuđmana u decembru 1999. Pobedom nad Draženom Budišom u drugom izbornom krugu 7. februara, predsednik Hrvatske postao je Stjepan Mesić.

2002 - U Bejrutu je ubijen bivši libanski ministar Eli Hobeika, koji se smatra jednim od odgovornih za masakre u palestinskim izbegličkim logorima Sabra i Šatila 1982.

2001 - Za direktora Britanske berze, stare 200 godina, prvi put je imenovana žena, bivša bankarka Klara Furs.

2003 - Vlada Republike Srpske pozvala je sve osumnjičene za ratne zločine, uključujući i bivšeg predsednika RS Radovana Karadžića, da se dobrovoljno predaju Haškom tribunalu.

2004 - Svemirsko vozilo NASA, Oportjuniti, bezbedno je sletelo na Mars i posle četiri sata poslalo je prve snimke te planete na zemlju.

2005 - Generalna skupština UN održala je prvu komemorativnu sednicu u znak sećanja na oslobađanje nacističkih koncentracionih logora i tako podsetila da masovna ubistva i genocidi još uvek predstavljaju pretnju u svetu.

2006 - Umro je jedan od najznačajnijih nemačkih posleratnih producenata i scenarista, Franc Zajc. Bio je producent oko 80 filmova, među kojima je i "Limeni doboš, iz 1979. koji je dobio Oskara za najbolji strani film.

2006 - U jednom hramu u Luksoru, egiptolozi su otkrili 3.400 godina staru statuu Kraljice Ti, žene Amenhotepa III, jednog od najvećih egipatskih faraona i bake dečaka-kralja Tutankamona.

2008 - Umro je američki fotograf Berni Boston najpoznatiji po legendarnoj fotografiji demonstranata u Vašingtonu 1967. protiv vijetnamskog rata, koji stavljaju cveće u cevi pušaka vojnika.

Danas je ponedeljak, 25. januar, 25. dan 2016. Do kraja godine ima 341 dan.


1533 - Engleski kralj Henri VIII oženio se Anom Bolen, uprkos stavu pape - koji mu nije dozvolio razvod od prve supruge Katarine Aragonske. Henri III se ženio više puta pošto nije imao muških potomaka.

1627 - Rođen je irski hemičar i fizičar Robert Bojl, koji je otkrio zakon o odnosu pritiska i zapremine kod gasova i prvi je utvrdio razliku između smeše i hemijskog jedinjenja.

1736 - Rođen je francuski matematičar, mehaničar i astronom Luj Lagranž, koji je s 19 godina postao profesor matematike na Artiljerijskoj školi u Torinu, a potom je radio u Akademiji nauka u Berlinu i na Politehničkoj školi u Parizu. Objavio je niz radova iz oblasti teorije brojeva, varijacionog računa, teorije parcijalnih jednačina, nebeske mehanike, sferne astronomije. Mnoga Lagranžova otkrića nose njegovo ime. Dela: "Analitička mehanika", "Teorija analitičkih funkcija I-II", "O
libraciji Meseca", "O teoriji Jupiterovih satelita".

1874 - Rođen je engleski pisac Vilijam Somerset Mom, oštar kritičar britanskog društva. Dela: romani "Ljudski okovi", "Mesec i stoparac", "Kolači i pivo", "Pozorište", "Šareni veo", zbirke pripovedaka "Treptaj lista", "Na kineskom platnu", "Istok i Zapad", drame "Lejdi Frederika", "Hlebovi i ribe", "Sveti plamen".

1882 - Rođena je engleska književnica Virdžinija Vulf. Primenjivala je tehniku unutrašnjeg monologa i pisala je veoma istančanim intelektualnim stilom. Ostvarila je majstorske portrete, posebno žena iz viših slojeva engleskog društva. Osetljiva, zgrožena ratom 1941. je izvršila samoubistvo. Dela: romani "Izlet na svetionik", "Gospođa Delovej", "Godine", "Talasi", "Orlando", eseji "Sopstvena soba", "Između činova", "Smrt moljca", "Običan čitalac".

1899 - Umro je srpski socijalista Vasa Pelagić. Ideju socijalizma u njenoj utopijskoj verziji prihvatio je u Rusiji, gde je boravio od 1864. do 1866. Na Moskovskom univerzitetu studirao je medicinu, istoriju i političku ekonomiju. U Brčkom, gde je bio učitelj, osnovao je srpsku čitaonicu, jednu od prvih u Bosni. Bio je arhimandrit i upravnik Srpske pravoslavne bogoslovije u Banja Luci, odakle ga je 1869. turska vlast prognala u Malu Aziju. Odatle se uz rusku pomoću spasao 1871. i tada dolazi u Srbiju. Učestvovao je u Hercegovačkom ustanku 1875. Raščinjen je, a zbog širenja socijalističkih ideja proterivan je i iz Srbije. Izvesno vreme proveo je i u psihijatrijskoj ustanovi a umro je u Požarevačkom zatvoru. Njegove knjige, popularne u svim srpskim krajevima, štampane su još za njegovog života u neverovatnih 250.000 primeraka. Dela: "Istorija bosansko-hercegovačke bune", "Odgovor na četiri društvena pitanja", "Spas Srbije i srpstva", "Socijalizam i osnovni preporođaj društva", "Nauka i radni narod", "Blagodatnik", "Preobražaj škole i nastave", "Nova nauka o javnoj nastavi", "Umovanje zdravog razuma", "Poslanica Bogu", "Koliko nas košta Bog i gospodar", "Narodni učitelj", "Rukovođa za srpsko-bosanske, hercegovačke, starosrbijanske i makedonske učitelje".

1904 - Izašao je prvi broj lista "Politika". Zahvaljujući specifičnom pristupu, razuđenosti tema, odmerenosti, nepristrasnom pristupu i visokoj informativnosti ubrzo je postao najčitaniji srpski dnevni list. Geslo - koje su te novine sve vreme gajile - poštovati činjenice i držati distancu prema svima, uz nastojanje da da se ne bude predaleko od vlasti, ali ni preblizu - uvek je donosilo proizvod vrhunskog kvaliteta. List je osnovao Vladislav Ribnikar, koji je bio i prvi urednik. Ta porodica sve do naših dana ostala je, na razne načine, privržena "Politici".

1921 - Reč "robot" prvi put se javno čula u Narodnom pozorištu u Pragu na premijeri izvođenja komada "RUR" Karela Čapeka, gde je označila likove radnika koji se pojavljuju u predstavi, a potekla je od stare češke reči "robota", koja je nekad označavala ropski rad, a sada samo rad ili posao.

1924 - U francuskom gradu Šamoni počele su prve zimske Olimpijske igre.

1935 - Rođen je portugalski državnik Antonio Ramaljo Janeš, predsednik Portugala od 1976. do 1986.

1942 - Tajland je u Drugom svetskom ratu objavio rat Velikoj Britaniji i SAD.

1955 - Sovjetski Savez je formalno okončao ratno stanje s Nemačkom.

1971 - General Idi Amin oborio je vojnim udarom predsednika Ugande Miltona Obotea, ubrzo proglasio sebe predsednikom i zaveo strahovladu u toj afričkoj zemlji.

1978 - Umro je srpski pisac Skender Kulenović, član Srpske akademije nauka i umetnosti, autor potresne poeme "Stojanka majka Knežopoljka". Posle Drugog svetskog rata bio je direktor drame u sarajevskom pozorištu i urednik beogradske izdavačke kuće "Prosveta". Dela: roman "Ponornica", poeme "Ševa", "Zbor derviša", drama "Svjetlo na drugom spratu", komedije "Djelidba", "Večera", soneti "Ocvale primule".

1983 - Kineske vlasti preinačile su u doživotnu robiju smrtnu kaznu izrečenu istog dana 1981. Mao Cedungovoj udovici Djang Chin.

1987 - Umro je srpski slikar Predrag-Peđa Milosavljević, član Srpske akademije nauka i umetnosti, istaknuti predstavnik intimizma u srpskom slikarstvu. Studirao je prava u Subotici, a zatim je bio u diplomatskoj službi u Parizu, Madridu, Londonu. Međunarodnu reputaciju stekao je 1937. na izložbi u Parizu na kojoj je dobio "Gran pri". Napisao je eseje "Između trube i tišine" i dramu "Zopir".

1990 - Pakistanski premijer Benazir Buto rodila je devojčicu, postavši prva predsednica vlade neke zemlje koja je postala majka dok je obavljala premijersku dužnost.

1990 - Umrla je američka filmska glumica Lusi Džonson, poznata kao Ava Gardner, koja je nesvakidašnjom pojavom izmenila tip filmske lepotice i ostvarila niz uloga tajanstvenih i inteligentnih žena. Filmovi: "Ploveće pozorište", "Snegovi Kilimandžara", "Sunce se ponovo rađa", "Usamljena zvezda", "Naga Maja", "Noć iguane", "Pedeset pet dana u Pekingu", "Sudija za vešanje".

1991 - TV Beograd prikazala je tajno snimljen dokumentarni film o ilegalnom uvozu oružja u Hrvatsku kao i monstruoznim namerama vezanim za likvidacije Srba i pripadnika JNA U Hrvatskoj. Duboko podeljeno Predsedništvo SFRJ nije donelo nikakvu konkretnu odluku ni nakon obelodanjivanja ovog snimka.

1991 - Skupština Makedonije (Sobranje) usvojila je Deklaraciju o nezavisnosti.

1996 - Parlamentarna Skupština Saveta Evrope odlučila je da u članstvo primi Rusiju.

1998 - Papa Jovan Pavle II okončao je petodnovnu posetu Kubi oštrom osudom američke ekonomske blokade tog karipskog ostrva.

1999 - U centralnom delu Kolumbije u zemljotresu je poginulo najmanje 1.200 ljudi.

2001 - Formirana je prva vlada Srbije obrazovana posle petooktobarskih promena. Na njenom čelu nalazio se lider Demokratske
stranke Zoran Djinjđić.

2004 - Umro je srpski pozorišni režiser Ljubomir Draškić, dugogodišnji upravnik beogradskog pozorišta "Atelje 212". Tokom karijere režirao je više od 100 predstava, uključujući predstave "Kralj Ibi", "Maratonci trče počasni krug", "Kafanica, sudnica, ludnica", "Rado ide Srbin u vojnike" i "Radovan III".

2005 - Više od 300 hinduističkih hodočasnika poginulo je u stampedu u jednom hramu u zapadnoj indijskoj državi Maharaštra.

2006 - Na parlamentarnim izborima u Palestini pobedio je radikalni pokret Hamas.

2007 - Umro je ruski narodni umetnik Georgij Seleznjov, vodeći ruski bas. Diplomac Lenjingradskog konzervatorijuma, Seleznjov je od 1977. do 1993. godine bio jedan od vodećih solista Boljšoj teatra. Veliki deo njegovog repertoara sastojao se od komada ruske klasike. Najzapaženija partija Seleznjova bila je Boris Godunov iz istoimene opere Modesta Musorgskog, bio je i prvi izvođač partije basa u operi Musorgskog "Salambo". Rukovodio je katedrom solo pevanja peterburškog Konzervatorijuma.

2011 - Parlamentarna skupština Saveta Evrope usvojila je izveštaj Dika Martija i rezoluciju o trgovini ljudskim organima na Kosovu i Metohiji kojom se poziva na međunarodnu istragu.

2015 - Preminuo je Pavle Minčić, srpski glumac, satiričar, humorista. Ostvario je zapažene uloge u komadima "Jaje", "Olovka piše srcem", "Tužna je nedelja", "Revizor", "Sponzor noćas mora pasti". Upamćen je i po monodrami "Dnevnik jednog ludaka" kao i po autorskim šou programima na televiziji.