30. jun (30.6.) je 181. dan godine po gregorijanskom kalendaru (182. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 184 dana.

1520. - Tokom španskog osvajanja Meksika, u Tenočtitlanu, gde je kasnije izgrađen Sijudad Meksiko, ubijen poslednji car Asteškog carstva Montezuma II Ksokojocin.

1859. - Čarls Blondin pred 25.000 gledalaca preko razapetog konopca prešao iznad Nijagarinih vodopada, iz SAD u Kanadu.

1876. - Srbija i Crna Gora, u savezništvu s Rusijom, objavile rat Turskoj.

1908. - U istočni Sibir pao meteor od čije eksplozije se osetilo podrhtavanje tla i u centralnoj Evropi.

1913. - Naredbom bugarskog cara Ferdinanda izvršen prepad na srpsku i grčku vojsku u Makedoniji. Usledila bitka na Bregalnici kojom je počeo Drugi balkanski rat, u koji je 10. jula ušla i Rumunija, zaposevši severnu Bugarsku. Rat završen mirom u Bukureštu 10. avgusta iste godine.

1930. - Velika Britanija priznala nezavisnost Iraka, koji je na međunarodnoj konferenciji u San Remu 1920. proglašen za britansko mandatno područje.

1934. - Uz podršku vojnih krugova Hitler, pod optužbom da su pripremali zaveru, likvidirao na stotine bliskih saradnika, „Noć dugih noževa“, među njima Ernsta Rema i Gregora Štrasera.

1936. - Etiopski car Haile Selasije I uputio, u sedištu Lige naroda, apel za pomoć povodom invazije Italije na Etiopiju. Liga naroda odredila sankcije protiv Italije, ali one nisu poštovane.

1943. - Američke trupe iskrcale se u Drugom svetskom ratu na ostrvo Nju Džordžija. Tokom operacije oboren 121 japanski avion.

1944. - je održano drugo zasjedanje Zemaljskog antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Bosne i Hercegovine (ZAVNOBiH) u Sanskom Mostu.

1948. - Jugoslovenska štampa objavila Rezoluciju Informacionog biroa komunističkih i radničkih partija o stanju u Komunističkoj partiji Jugoslavije i odgovor Centralnog komiteta KPJ kojim se odbacuju optužbe iznete u Rezoluciji. Usledila hapšenja i zatvaranja članova KPJ koji su se opredeli za stavove Informbiroa.

1950. - Predsednik SAD Hari Truman izdao naređenje američkim trupama stacioniranim u Japanu da pomognu Republici Koreji da odbije napad Severne Koreje.

1960. - Republika Kongo proglasila nezavisnost od Belgije. Za prvog predsednika izabran Džozef Kasavubu, a za premijera Patris Lumumba.

1963. - Kardinal Đovani Batista Montini ustoličen kao papa Pavle VI, čiji je pontifikat obeležen sprovođenjem ideje o pomirenju sa ostalim hrišćanskim crkvama.

1971. - Tri sovjetska astronauta poginula prilikom prizemljenja sovjetskog vasionskog broda Sojuz II, koji je u orbiti oko Zemlje proveo rekordnih 570 časova i 22 minuta.

1974. - Čuveni ruski baletski igrač Mihail Barišnjikov napustio, tokom turneje u Kanadi, ansambl baleta Boljšog teatra i ostao da živi na Zapadu.

1989. - Sudanski general Omar Hasan al Bašir u državnom udaru oborio vladu Sadeka al Mahdija.

1995. - Vlada u Sarajevu prekinula sve kontakte sa specijalnim izaslanikom Ujedinjenih nacija Jasušijem Akašijem optužujući ga za popustljiv stav prema bosanskim Srbima.

1996. - Pod snažnim pritiskom međunarodne zajednice i predsednika Srbije Slobodana Miloševića predsednik Republike Srpske Radovan Karadžić preneo predsednička ovlašćenja na potpredsednicu RS Biljanu Plavšić.

1997. - Kina zvanično preuzela kontrolu nad Hong Kongom posle 156 godina britanske kolonijalne uprave.

1999. - Škotska posle skoro 300 godina ponovo dobila svoj parlament.

2001. -
Grupa huligana i političkih ekstremista pretukla, na Trgu Republike u Beogradu, nekoliko homoseksualaca i sprečila održavanje prve "Gej parade" u Srbiji.
Jugoslovenska glumica Tijana Kondić na filmskom festivalu u Puli, u Hrvatskoj, dobila Zlatnu arenu za najbolju žensku ulogu, za film "Nataša". To je bilo prvo učešće filma iz Jugoslavije na tom festivalu od raspada SFRJ.
Premijer Belgije Gaj Verhofštad posetio Kongo. To je prva poseta nekog belgijskog zvaničnika toj afričkoj zemlji posle „hladnog rata“ i prekida odnosa koji su trajali 20 godina.

2003. - Bosanski Srbin Željko Meakić, optužen pred Haškim tribunalom za ratne zločine u logoru Omarska kod Prijedora, predao se vlastima RS, a potom izručen tom sudu.

2004. - Predstavnik međunarodne zajednice u Bosni i Hercegovini Pedi Ešdaun smenio predednika parlamenta Republike Srpske Dragana Kalinića i zabranio mu svaki javni i politički rad. Sa dužnosti u RS smenjeno još 60 osoba, zbog nesaradnje s Haškim tribunalom.

Rođenja

1470. - Šarl VIII, kralj Francuske.
1893. - Valter Ulbriht, lider nemačkih komunista.
1893. - Harold Leski, britanski političar i društveni teoretičar.

Smrti
1938. - Milan Rakić, srpski pisac, pozorišni kritičar i diplomata.
1974. - Alberta King, majka Martina Lutera Kinga.
1983. - Boro Andov, makedonski pisac (* 1920.)
2001. - Čet Atkins, legendarni kantri-gitarista.

1. jul

1535. - Otpočelo je suđenje ser Tomasu Moru za izdaju. Mor je zauzimao razne državničke položaje, a u periodu 1529-1532. bio je lord-kancelar kralja Henrija VIII. Pošto nije odobravao reformaciju i odbijao da prizna kralja za crkvenog poglavara, na monitranom procesu proglašen je za izdajnika i pogubljen. Katolička crkva ga je proglasila svecem.

1646. - Rođen je Gotfrid Vilhelm Lajbnic, nemački filozof i matematičar. U filozofiji je nastojao da pomiri materijalizam i spiritualizam, a najpoznatije mu je učenje o monadama. U logiku je uveo princip dovoljnog razloga, a takođe i logički račun, tj. egzaktni matematički postupak. U matematiku je ušao kao tvorac integralnog i diferencijalnog računa istovremeno s Njutnom i nezavisno od njega, a u istoriju prirodnih nauka kao anticipator mnogih kasnije prihvaćenih ideja (značaj fosila, zakon održanja sile i dr.).

1788. - Rođen je Žan Viktor Ponsle, francuski matematičar, inženjer i fizičar koji se bavio geometrijom i primenjenom matematikom. Zaslužan je za stvaranje projektivne geometrije kao samostalne geometrijske discipline. Konstruisao je i vodnu turbinu ("Ponsleov točak").

1796. - U Cetinju je, na inicijativu vladike crnogorskog Petra I Petrovića Njegoša, održana skupština starešina Crne Gore koji su, pod zakletvom, usvojili odluku da će "svi protiv opšteg hristijanskog neprijatelja poć" i vojevati za slobodu, otadžbinu, žene i decu. Bio je to prvi dokument u kojem je u Crnoj Gori svest o potrebi odbrane otadžbine podignuta na stepen pravne obaveze.

1835. - U Pešti je štampan prvi broj "Serbskog narodnog lista", ilustrovanog književnog nedeljnika Srba u Mađarskoj, koji je pokrenuo publicista i urednik "Letopisa" Matice srpske - Teodor Pavlović. List je s kraćim prekidima izlazio do 1848.

1862. - Američki kongres prvi put je obezakonio poligamiju.

1863. - Počela je čuvena bitka kod Getisburga u američkom građanskom ratu, bitka koja je obeležena pobedom Severa.

1867. - Formiran je dominion Kanada. Dominioni su bili nezavisne zemlje u sastavu Komonvelta, a Kanada je najstariji dominion.

1874. - U SAD-u je zabeležen prvi slučaj kidnapovanja. Kidnaperima četvorogodišnjeg Čarlsa Rosa isplaćeno je 20.000 dolara.

1881. - Obavljen je prvi mećunarodni telefonski razgovor.

1904. - Otvorene su treće moderne Olimpijske igre u Sent Luisu.

1934. - Alkatraz je postao federalni zatvor.

1934. - Urađen je prvi rendgenski snimak celog tela.

1960. - Gana je postala nezavisna republika i istoga dana proklamovala je Ustav po kome je predsednik Republike ujedno i predsednik vlade i vrhovni komadant oružanih sila.

1966. - Na sednici Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije, poznatoj kao Brionski plenum, na osnovu montiranih optužbi oštro je osuđena Služba bezbednosti, zbog navodnog štetnog delovanja na razvoj samoupravnog sistema. Glavna žrtva političkog obračuna, Aleksandar Ranković, blizak saradnik Josipa Broza, prinuđen je da podnese ostavku na sve funkcije.

1990. - Na referendumu u Srbiji izglasano je donošenje novog ustava i raspisivanje višestranačkih izbora. Na referendum je izašlo 75,2 odsto birača, od kojih je 96,8 odsto glasalo za.

2. jul

1566. - Umro je Nostradamus, francuski astrolog, lični lekar kralja Šarla IX i prorok, poznat po svojoj knjizi "Proročanstva".

1644. - Odigrala se bitka kod Marston Mura, gde su snage parlamenta, predvođene Oliverom Kromvelom, pobedile rojalističke snage kralja Čarlsa I.

1714. - Rođen je Hristof Vilibald Gluk, nemački kompozitor i reformator opere. Dugo je živeo u Parizu, gde su njegova dela izazvala žestoku polemiku. Svojim operama u kojima je propovedao vraćanje helenskoj umetnosti, pripremio je put muzičkoj drami. Dela: opere "Alkesta", "Orfej i Euridika", "Ifigenija na Tauridi"...

1867. - Crna Gora objavila je rat Otomanskom carstvu u srpsko-turskom ratu. Kao učesnici u ratu protiv Turaka, na Berlinskom kongresu 1878. priznata joj je samostalnost i odobren izlaz na Jadransko more dobijanjem gradova Bar i Ulcinj.

1877. - Rođen je Herman Hese, nemački književnik. Pisao je lirske pesme, novele i romane. U početku stvaranja bio je romantičar, a u proznim delima pod uticajem psihoanalize i orijentalne mudrosti. Nacisti su zabranili njegova dela jer se izjašnjavao kao antinacista i antimilitarista. Dela: "Petar Kamencind", "Stepski vuk", "Demijan", "Igra lažnih bisera", "Sidarta"... Dobio je Nobelovu nagradu za književnost 1946. godine.

1927. - Helen Vils Mudi (Helen Wills Moody) postala je prva Amerikanka koja je osvojila Vimbldon.

1957. - Porinuta je prva podmornica opremljena dirigovanim projektilima.

1961. - Umro je Ernest Hemingvej, američki književnik, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1954. godine. Dela: "Sunce se ponovo rađa", "Zbogom oružje", "Starac i more", "Za kim zvona zvone", "Imati i nemati", "Afrički zeleni bregovi", "Peta kolona"...

1988. - Štefi Graf pobedila je Martinu Navratilovu u finalu Vimbldona.

1992. - Umro je srpski pisac Borislav Pekić, jedan od najvećih u srpskoj literaturi, romansijer sa izrazitim smislom za suptilno nijansiranje, psihološku i sociološku analizu, prožetu ironičnim odnosom prema svetu. Zbog pripadnosti ilegalnoj organizaciji Savezne demokratske omladine Jugoslavije, posle Drugog svetskog rata proveo je nekoliko godina na robiji. Jedan je od osnivača Demokratske stranke 1989, prve posleratne opozicione partije u Srbiji. Dela: romani "Vreme čuda", "Hodočašće Arsenija Njegovana", "Uspenje i sunovrat Ikara Gulbekijana", "Kako upokojiti vampira", "Zlatno runo", "Atlantida", "Novi Jerusalim", "Argonauti", "Pisma iz tuđine", "Godine koje su pojeli skakavci", "Besnilo", drame "Kako zabaviti gospodina Martina", "Na ludom belom kamenu", scenario za film "Dan četrnaesti".

1995. - Košarkaška reprezentacija Jugoslavije trijumfalno je obeležila povratak posle suspenzije sportskih sankcija, pobedivši u finalu prvenstva Evrope u Atini ekipu Litvanije rezultatom 96:90 (48:49). Osvajačima zlatne medalje sutradan je u Beogradu priređen nezapamćen doček.

3. jul
(3.7.) je 184. dan godine po gregorijanskom kalendaru (185. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 181 dana.Sadržaj

321. - Car Konstantin I, prvi rimski vladar hrišćanske vere, proglasio je nedelju za dan odmora i verskog obreda.

1583. - Ruski car Ivan Grozni ubio je, u nastupu gneva, sina. Ovaj autokrata sproveo je značajne reforme u Rusiji, a zbog okrutnog odnosa prema boljarima dobio je naziv Grozni. Kao tragični lik bio je inspiracija slikarima, muzičarima, književnicima, filmskim rediteljima...

1608. - Francuski istraživač Samiel de Šamplen osnovao je kanadski grad Kvebek.

1775. - General Džordž Vašington, kasnije izabran za prvog predsednika SAD (1789), zvanično je preuzeo komandu nad vojskom kolonista u Američkom ratu za nezavisnost.

1848. - Pokrenut austrijski dnevni list Štampa (Die Presse).

1849. - Francuske trupe su ušle u Rim savladavši otpor snaga Đuzepea Garibaldija i ponovo ustoličile poglavara rimokatoličke crkve papu Pija IX.

1881. - Pod pritiskom Velike Britanije, Turska je potpisala konvenciju s Grčkom kojom su Grci dobili Tesaliju i delove Epira.

1940. - Britanci su onesposobili veliki deo francuske flote stacionirane u Oranu u severnoj Africi da ne bi došle u posed Nemačke. Francuzi nisu pristali da, nakon kapitulacije Francuske, predaju flotu dobrovoljno, pa je najveći deo uništen, a poginulo je preko 1.000 francuskih mornara.

1944. - sovjetske trupe su u Drugom svetskom ratu oslobodile glavni grad Belorusije Minsk i zarobile 100.000 nemačkih vojnika.

1954. - U Velikoj Britaniji je ukinuto racionisano snabdevanje hranom uvedeno tokom i po završetku Drugog svetskog rata.

1962. - Alžir je stekao nezavisnost posle 132 godine francuske kolonijalne vlasti.

1969. - Jedan od osnivača engleske rok grupe „Rolingstons“ Brajan Džons utopio se u svom bazenu pod dejstvom prekomerne količine droge.

1972. - Indija i Pakistan su potpisali mirovni sporazum, čime je okončan sukob izazvan 1971. građanskim ratom u Istočnom Pakistanu (Bangladeš).

1987. - Ratni zločinac iz Drugog svetskog rata Klaus Barbi (Barbie), lokalni šef Gestapoa, nazvan „kasapin iz Liona“, osudjen je u Francuskoj na doživotnu robiju.

1988. - Raketa sa američkog ratnog broda „Vensen“ oborila je iznad Persijskog zaliva u poslednjoj sedmici iransko-iračkog rata iranski putnički avion „Erbas A300“. Poginulo je svih 290 ljudi u letilici.

1995. - Jugoslovenski košarkaši postali su evropski šampioni na prvenstvu u Atini. Pobeda je burno proslavljena u zemlji, a oduševljenje je bilo pojačano i zbog trogodišnje međunarodne izolacije SR Jugoslavije.

1996. - Predsednik Rusije Boris Jeljcin pobedio je u drugom izbornom krugu komunističkog kandidata Genadija Zjuganova, i time započeo drugi predsednički mandat.

2001. Ruski avion „Tupoljev Tu-154“ srušio se kod Irkutska. Poginulo je svih 145 putnika i članova posade.
Na prvom pojavljivanju pred Međunarodnim sudom za ratne zločine u Hagu bivši predsednik SRJ Slobodan Milošević izjavio je da ne priznaje taj sud i odbio da se izjasni o optužnici koja ga tereti za progon, deportaciju i ubijanje kosovskih Albanaca 1999.

Rođenja
419. - Valentinijan III, zapadnorimski car († 455.)
1423. - Luj XI, francuski kralj. († 1483.)
1883. - Franc Kafka, austrijski pisac. († 1924.)
1962. - Tom Kruz, američki glumac.
1965. - Koni Nilsen, danska glumica.
1983. - Risto Lakić, crnogorski fudbaler.

Smrti
1642. - Marija de Mediči, francuska kraljica.
1904. - Teodor Hercl, osnivač i lider cionističkog pokreta.

4. jul (4.7.) je 185. dan godine po gregorijanskom kalendaru (186. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 180 dana.


1190. - Engleski kralj Ričard I Lavlje Srce i francuski kralj Filip II Avgust krenuli su u Treći krstaški rat. Njima se u tom ratu pridružio i nemačko-rimski car Fridrih I Barbarosa.

1456. - Oppočela turska opsada Beograda.

1631. - U Parizu je otvorena agencija za zapošljavanje, prva u svetu.

1776. - Na Kontinentalnom kongresu u Filadelfiji potpisana je američka Deklaracija o nezavisnosti. Taj dan slavi se u SAD kao Dan nezavisnosti.

1826. - U istom danu umrli su bivši predsednici SAD Džon Adams (1797-1801) i Tomas Džeferson (1801-09).

1903. - Pušten je u rad prvi pacifički telegrafski kabl, između San Franciska i Manile.

1943. - Pod nerazjašnjenim okolnostima u avionskoj nesreći u Gibraltaru poginuo je poljski general i političar Vladislav Sikorski, šef vlade u emigraciji i tokom Drugog svetskog rata vrhovni komandant Poljskih oružanih snaga na Zapadu.

1946. - Filipini su stekli nezavisnost nakon 47 godina vladavine SAD.

1976. - Izraelski komandosi upali su na aerodrom Entebe u Ugandi i oslobodili 102 taoca iz francuskog putničkog aviona koji su oteli arapski ekstremisti. Poginuli su četiri komandosa, sedam od 10 otmičara i oko 20 ugandskih vojnika.

1979. - Bivši predsednik Alžira Ahmed Ben Bela pušten je nakon 14 godina iz kućnog pritvora. Bio je prvi predsednik nezavisnosg Alžira (1963), a sa vlasti ga je uklonio Huari Bumedijen državnim udarom 1965.

1997. - Američka vasionska sonda „Patfajnder“ spuštena je na Mars.

1999. - Alžirski predsednik Abdelaziz Buteflika amnestirao je hiljade muslimanskih vojnih zatvorenika.

2001. -
U cilju okončanja 18-godišnjeg građanskog rata, tokom kojeg je živote izgubilo blizu dva miliona ljudi, sudanska vlada prihvatila je libijsko-egipatsku mirovnu inicijativu. Međutim ona nije dovela do prekida rata.
U avionskoj nesreći u Sibiru poginulo je 145 ljudi.


Rođenja
1753. - Žan Pjer Fransoa Blanšar, francuski pronalazač.
1799. - Oskar I, švedsko-norveški kralj.
1807. - Đuzepe Garibaldi, italijanski revolucionar.
1900. - Luj „Sačmo“ Armstrong, legendarni američki džez muzičar, trubač i pevač.
1927. - Đina Lolobriđida, italijanska filmska glumica.

Smrti
1826. - Džon Adams, američki predsednik. (*1735).
Tomas Džeferson, američki predsednik. (*1743).
1848. - Fransoa Rene Šatobrijan, francuski pisac i diplomata.
1934. - Marija Kiri Sklodovska, francuska naučnica poljskog porekla.
2000. - Gustav Herling-Grudzinski, poljski pisac.

5. jul

1643. - Prvi put je na teritoriji SAD-a zabeležen snažni ciklonski vetar - tornado.

1687. - Kraljevsko društvo u Londonu objavilo je delo Isaka Njutna - "Matematički principi filozofije prirode".

1811. - Venecuela je postala prva južnoamerička država koja je dobila nezavisnost od Španije.

1841. - Tomas Kuk otvorio je prvu turističku agenciju.

1889. - Umro je srpski pisac Jakov Ignjatović, začetnik realizma u srpskoj književnosti. Posle završenog Pravnog fakulteta, radio je u rodnoj Sent Andreji kao advokat, a u toku revolucije 1848. bio je poslanik Majske skupštine u Sremskim Karlovcima i član Glavnog odbora Vojvodine. Napisao je devet romana, 17 pripovedaka, knjigu memoara i veliki broj publicističkih i političkih članaka. U romanima je opisivao život vojvođanskih Srba i uspeo da predoči panoramu epohe, sjajno zapažajući unutrašnje suprotnosti u društvu. Dela: romani "Trpen-spasen", "Milan Narandžić", "Čudan svet", "Vasa Rešpekt", "Večiti mladoženja", "Stari i novi majstori", "Patnica".

1932. - Antonio de Oliveira Salazar uveo je režim lične diktature u Portugalu.

1941. - U Beogradu su u Drugom svetskom ratu Nemci osnovali zloglasni logor na Banjici, kroz koji su do oktobra 1944. prošle desetine hiljada ljudi, uglavnom Srba i Jevreja. Većina logoraša pogubljena je na stratištu u Jajincima blizu Beograda, gde je iz tog logora, logora na Starom sajmištu i ostalih zatvora streljano najmanje 70.000 ljudi.

1943. - U borbama za oslobođenje Zvornika u Drugom svetskom ratu, poginuo je politički komesar Prve proleterske divizije Filip Kljajić - Fića, jedan od organizatora ustanka u Srbiji 1941, član Glavnog štaba Srbije. Bio je prvi politički komesar Prve proleterske brigade. Proglašen je za narodnog heroja.

1946. - Novi model kupaćeg kostima - bikini (kreirao ga je Louis Reard) - premijerno su ponele manekenke na pariskim modnim pistama.

1969. - "Rolingstonsi" su održali veliki besplatni koncert u Hajd parku u Londonu.

1973. - Održana je premijera jednog od filmova o Džejmsu Bondu - "Live & Let Die".

1983. - Nakon 84 dana blokade mozga, žena u komi rodila je zdravu devojčicu.

6. jul

1415. - Spaljen je kao jeretik Jan Hus, češki verski reformator i narodni propovednik, profesor i rektor Univerziteta u Pragu. Ustao je protiv nemačkog uticaja u Češkoj i borio se protiv bogaćenja i zloupotreba u katoličkoj crkvi. Papa ga je osudio i bacio na njega anatemu 1410. godine. U svom glavnom delu - "De ecclesia" - Hus je, pozivajući se na Bibliju, osporavao papi mešanje u svetovne stvari, tražio da osnov vere bude Sveto pismo i da se crkva liši svojih velikih poseda. Pozvan je na Koncil u Konstanci kako bi izneo svoja gledišta, uz garancije da mu se ništa neće desiti, ali su ga ipak uhapsili i pogubili kao jeretika.

1483. - Krunisan je engleski kralj Ričard III. Vladao je dve godine i poginuo je kod Bosvorta, u borbi sa Henrikom VII iz dinastije Tjudora.

1785. - Američki kongres usvojio je odluku da se nacionalna valuta nazove dolar.

1855. - Rođen je srpski vojvoda Živojin Mišić, učesnik svih ratova koje je Srbija vodila od 1876. do 1918, jedan od najbriljantnijih vojskovođa u Prvom svetskom ratu. Vojno obrazovanje stekao je u Artiljerijskoj školi u Beogradu i austrijskoj Streljačkoj školi, a na Vojnoj akademiji u Beogradu predavao je od 1898. do 1904. strategiju. U srpsko-turskim ratovima od 1876. do 1878, uspešno je komandovao bataljonom, zatim odredom, istakavši se izuzetnom hrabrošću. Bataljonom je komandovao i u srpsko-turskom ratu 1885, a 1904. je penzionisan, i to zbog sumnje da je neprijateljski raspoložen prema oficirima-zaverenicima koji su 1903. ubili kralja Aleksandra Obrenovića. Zbog vojno-političke situacije u kojoj se Srbija našla posle austrougaske aneksije Bosne i Hercegovine, aktiviran je 1909, na zahtev načelnika Glavnog generalštaba - vojvode Radomira Putnika, i postavljen za njegovog pomoćnika. U Prvom balkanskom ratu, pokazao se kao sjajan strateg i jedan je od najzaslužnijih za pobedu nad Turcima 1912. u Kumanovskoj bici. U balkanskim ratovima i na početku Prvog svetskog rata, bio je pomoćnik načelnika štaba Vrhovne komande. Na sopstvenu molbu, 15. novembra 1914, tokom Kolubarske bitke, postavljen je za komandanta Prve armije, koja je zapala u veoma tešku situaciju. Povrativši joj poljuljani moral, uspeo je izuzetnim taktičkim potezima da zaposedne Suvoborski greben, a potom energičnim dejstvima potpuno razbije austrougarske trupe. Kolubarska bitka, u kojoj je 300.000 austrougarskih agresorskih vojnika do nogu potukla srpska vojska od 120.000 boraca, jedinstven je primer u istoriji ratova koji svedoči o tome da se armija kojoj je predviđan brzi slom za kratko vreme može reorganizovati, preći u kontraofanzivu i neprijatelju naneti odlučujući poraz, zbog čega se i danas izučava na vojnim akademijama širom sveta. Za briljantnu strategiju kojom je tada nadmudrio austrougarsku komandu, Živojin Mišić unapređen je u čin vojvode. Prilikom povlačenja srpske vojske 1915, operacije Prve armije znatno su pomogle srpskoj Vrhovnoj komandi da osujeti plan opkoljavanja srpske vojske, plan koji je pripremio nemački feldmaršal Fon Makenzen. Kao načelnik štaba Vrhovne komande srpske vojske, Živojin Mišić rukovodio je 1918. pripremama za proboj Solunskog fronta i potom uraganskom ofanzivom srpske vojske, odlučujuće doprinevši odbacivanju zahteva savezničke komande da Prva armija pod komandom Petra Bojovića obustavi napredovanje, jer se odvojila od glavnine savezničkih snaga na rizičnu udaljenost od 200 kilometara. Napisao je više vojnih dela, uključujući "Strategiju", izdatu 1907.

1912. - U Stokholmu su otvorene pete Olimpijske igre.

1958. - Aljaska je postala 49. američka država.

1959. - Sarska oblast postaje deo Savezne Republike Nemačke. Ova industrijska oblast na granici Francuske, posle Prvog svetskog rata data je na upravu Francuskoj na period od 15 godina, kao naknada za ratnu štetu od nemačkog pustošenja i razaranja 1914-1918. Plebiscitom iz 1935, ponovo je vraćena Nemačkoj, pa je jedno vreme uživala status autonomne oblasti u carinskoj i ekonomskoj uniji sa Francuskom. Status se promenio na osnovu francusko-nemačkog sporazuma iz 1957, a proces reintegracije sa SR Nemačkom završen je upravo na današnji dan.

1962. - Umro je Vilijem Fokner, amrički romasijer i pripovedač, jedan od najvećih američkih pisaca XX veka i, uz Džejmsa Džojsa i Virdžiniju Vulf, najznamenitiji predstavnik modernog psihološkog romana ili 'romana toka svesti'. Neraskidivo vezan za zavičajnu državu Misisipi i gradić Oksford - mesta koja će u njegovim delima postati pokrajina Joknapatafa i varoš Džeferson - Fokner je u svom relativno bogatom književnom opusu nastojao prvenstveno da naslika političku i društvenu istoriju američkog Juga, i to mahom putem prikazivanja odnosa između Severa i Juga i crnaca i belaca, mada bez jasnih težnji da dati odnos protumači i s tim u vezi da vlastiti sud. Američki Jug prikazan je u Foknerovim romanima i pripovetkama kao zemlja poraza i propadanja, incesta i nasilja, beznađa i opšteg ludila, buke i besa. Fokner pak ide pretežno za tim da unutar takvog sveta, sveta u kojem vlada kataklizma tradicionalnih i večnih vrednosti, izgradi i istakne sliku ljudske sudbine koja je, gotovo po pravilu, obeležena propašću i samouništeljem. S obzirom na tematiku svojih dela, Fokner je u Americi, a potom i u Evropi, stekao glas najživopisnijeg hroničara nasilja, degeneracije i perverzije Juga. Dela: romani "Vojnikova plata", "Sartoris", "Buka i bes", "Na umoru", "Svetilište", "Svetlost u avgustu", "Avesalome, Avesalome!", "Divlje palme", roman koji čine dve zasebne, posve različite i tematski nepovezane pripovetke ("Divlje palme" i "Starac"), "Uljez u prašini", zbirke novela "Ovih 13" i "Dr Martino", "Konjički gambit", "Nepobeđeni" i "Siđi, Mojsije" - zbirke pripovedaka koje autor smatra romanima, kao i drama "Rekvijem za kaluđericu". Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1949. godine.

1964. - U Londonu je premijerno prikazan film Bitlsa - "Hard Day's Night".

1991. - Štefi Graf osvojila je Vimbldon pobedom nad Gabrijelom Sabatini u finalu.

7. jul

- Pravoslavna crkva danas slavi Rođenje svetog Jovana Preteče i Krstitelja Gospodnjeg - Ivanjdan. Pre no što je arhangel Gavrilo objavio čudesno začeće device Marije, objavio je čudesno začeće starice Jelisavete, Zaharijeve žene. Zaharija nije odmah poverovao rečima koje je čuo i ostao je nem sve do osmog dana po rođenju deteta. Kada su se sakupili rođaci zbog obrezanja i davanja imena detetu, otac Zaharija, budući nem, napisao je na daščici ime Jovan i istog trenutka progovorio. O ovom čudesnom događaju pročulo se po celom Izrailju, te je glas stigao i do cara Iroda, koji je naredio da se pokolju sva muška deca po Vitlejemu. Jelisaveta je uspela da sa svojim sinom Jovanom pobegne i sakrije se u nekoj pešteri. Tu je uskoro i preminula, a dečak je ostao sam u pustinji, prepušten staranju Boga i anđela Božijih.

1860. - Rođen je Gustav Maler, austrijski kompozitor i dirigent, naročito istaknut kao kompozitor simfonija u koje je uneo mnogo individualnog. Dela: deset simfonija, "Pesma o zemlji" (simfonija za mecosopran, tenor i orkestar), ciklusi solo pesama...

1893. - Rođen je Vladimir Majakovski, ruski pesnik. Počeo je kao futurist i jedan je od osnivača ovog pravca u Rusiji. Opevao je predrevolucionarne i revolucionarne procese u ruskom društvu. Njegovo stvaralaštvo izvršilo je veliki uticaj na razvoj sovjetske poezije. Važnija dela: pesme "Levi marš", "Konferencijaši", poeme "Oblak u pantalonama", "Flauta-kičma", "O tome", "Čovek"...

1941. - Srpski komunista Živorad - Žikica Jovanović Španac u Drugom svetskom ratu je na vašaru u Beloj Crkvi ubio dvojicu srpskih žandarma, koji zločin nisu ničim izazvali. Taj datum posle rata je proglašen za dan ustanka naroda Srbije protiv nemačkih okupatora.

1967. - Umrla je Vivijen Li, engleska filmska i pozorišna glumica koja je 1939. otišla u Holivud radi uloge Skarlet O'Hare u filmu "Prohujalo s vihorom" za koju je dobila Oskara. Istu nagradu dobila je i 1951. godine za film "Tramvaj zvani želja".

1967. - Bitlsi su izbacili singl "All You Need is Love".

1978. - Solomonova ostrva u Melaneziji dobila su nezavisnost od Velike Britanije.

1986. - Izašla je unapređena verzija IBM-PC DOS 3.2.

1991. - Martin Stič osvojio je Vimbldon pobedom nad Borisom Bekerom u finalu.

8. jul

1693. - Njujork je prvi među američkim kolonijama uveo nošenje policijskih uniformi.

1709. - Odigrala se bitka kod Poltave, u kojoj su Rusi, predvođeni Petrom Velikim, porazili Šveđane pod Karlom XII.

1796. - Izdat je prvi američki pasoš.

1838. - Rođen je grof Ferdinand Cepelin, nemački oficir i konstruktor, koji je 1900. godine, u saradnji sa Ludvigom Dirom, konstruisao veliku vazdušnu lađu - dirižabl, napunjenu gasom lakšim od vazduha - koja je po njemu nazvana cepelin.

1920. - Gradu Šapcu svečano je uručeno francusko odlikovanje Ratni krst za herojstvo i stradanje stanovništva u Prvom svetskom ratu. Šabac je 1914. i 1915. pretrpeo velika razaranja od austrougarske vojske, koja je počinila masovne ratne zločine nad srpskim civilima u Šapcu i Mačvi.

1920. - U ofanzivi Crvene armije kod Rovna u Ukrajini, poginuo je srpski revolucionar Aleksa Dundić, pomoćnik komandanta puka Šeste konjičke divizije Crvene armije i heroj Oktobarske revolucije. Njegovo pravo ime i prezime i mesto rođenja nisu pouzdano utvrđeni, ali je najverovanija pretpostavka da je rođen u selu Ražana kraj Kosjerića u zapadnoj Srbiji. Kao dobrovoljac srpske vojske u Prvom svetskom ratu, pao je posle ranjavanja u austrougarsko zarobljeništvo, odakle je prebegao u Rusiju i pridružio se Crvenoj armiji. Postao je čuven po hrabrosti i među prvima je odlikovan Ordenom crvene zastave. U znak priznanja, urna s njegovim pepelom položena je u zidine Kremlja, a u Rovnu mu je podignut spomenik.

1956. - U Beogradu je izveden prvi javni TV prenos bežičnim putem, i to povodom proslave stogodišnjice rođenja srpskog naučnika Nikole Tesle. Program iz privremenog TV studija u Institutu "Nikola Tesla" u Beogradu građani su pratili na četrdesetak prijemnika smeštenih u izloge prodavnica u raznim delovima grada.

1977. - Sabra Starr postavila je rekord, završivši svoj 100-časovni trbušni ples.

1990. - Stefan Edberg osvojio je Vimbldon pobedom nad Borisom Bekerom u finalu.

9. jul

1816. - Argentina je dobila nezavisnost od Španije. Kolonijalni sistem je, zapravo, još 1808. izazvao ustanak protiv španske vlasti koji je okončan 1816, stvaranjem nezavisne države pod imenom Savezna Država Rio La Plata. Iz saveza su ubrzo istupili Paragvaj i Urugvaj, posle čega je današnja argentinska država dobila današnje ime.

1913. - Pobedom srpske vojske nad bugarskim trupama završena je Bregalnička bitka, odlučujuća za pobedu Srbije, Crne Gore i Grčke u Drugom balkanskom ratu protiv Bugarske. Drugi balkanski rat počeo je, bez objave, iznenadnim noćnim napadom bugarske Četvrte i Pete armije 30. juna 1913. na položaje srpske vojske kraj reke Bregalnice. Posle ogorčenih borbi na Ovčem polju, Prva i Treća srpska armija i Crnogorska divizija u protivnapadu su potisle Bugare preko Bregalnice i probile njihov front na Rajčanskom ridu. Srpski gubici iznosili su oko 16.600 ljudi, a bugarski više od 20.000. Na napad na dotadašnjeg saveznika u borbi protiv Otomanskog carstva, koje su zajedno proterali s Balkana, Bugarsku su podstakle Nemačka i Austrougarska, jer Berlinu i Beču nije bilo u interesu jačanje Srbije i sloga balkanskih država. Posle poraza, Bugarska je kapitulirala, a mirovnim ugovorom u Bukureštu 10. avgusta 1913. utvrđene su nove granice između balkanskih država.

1916. - Prva teretna podmornica koja je prešla Atlantik, stigla je iz Nemačke u SAD.

1943. - Četnici su u Drugom svetskom ratu tokom bitke na Sutjesci, u obračunu s partizanima kraj sela Vrbnice u fočanskom kraju, zarobili i streljali pisca Ivana Gorana Kovačića i profesora Medicinskog fakulteta u Beogradu - dr Simu Miloševića. Kovačić je napisao "Štrajk u fabrici štrebera", "Humoreske i satire", "Par nas s Parnasa", "Burgije i turpije" i nekoliko potresnih pesama, uključjući duboko tragičnu poemu "Jama" o genocidu ustaša nad Srbima, a dr Milošević više radova iz oblasti parazitologije, mikologije i bakteriologije.

1944. - Predsednik izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije - Ivan Šubašić - upoznao je svetsku javnost preko Radio Londona sa sporazumom koji je sklopio s Josipom Brozom. On se tim povodom obratio Srbima, Hrvatima i Slovencima, ne pominjući druge narode u Jugoslaviji.

1947. - Britanska princeza Elizabeta (današnja kraljica) verila se sa poručnikom Filipom Mauntbatenom.

1957. - Veštačkim putem dobijen je hemijski element nobelijum, aktinid sa rednim brojem 102.

1982. - Margaret Tačer po drugi put je postala premijer Velike Britanije.

1989. - Umro je srpski istoriograf Fedor Nikić, osnivač Muzeja fruškogorskih manastira. Univerzitetsku karijeru počeo je u Beogradu pod okriljem profesora Slobodana Jovanovića, a nastavio u Subotici na Pravnom fakultetu. Bavio se ustavnim pravom, manjinskim pitanjem i crkvenom reformom. Napisao je više dela, uključujući "Lokalne uprave Srbije u 19. i 20. veku".

1989. - Prvi put u istoriji Vimbldona, finalni mečevi i u muškoj i u ženskoj konkurenciji održani su istog dana. Pobednici su bili Boris Beker i Štefi Graf.