Vandalizam u umetnosti je protest protiv vladajućeg sistema vrednosti
Skakanje po krevetu precenjene umetnice
Vandalizam ima smisla samo u kulturama koje visoko vrednuju vlastitu istoriju. Gistav Kurbe je tokom 19. veka pozivao na uništavanje spomenika jer "suviše istorije ubija kreativnost". Druga polovina 20. veka obiluje napadima na dela koja muzeji smatraju najrevolucionarnijim

Vandalizam je jedan od fenomena koji obeležava naše vreme. Po definiciji, vandalizam je obezličavanje ili trajno uništavanje strukture simbola ili umetničkog dela, kao protest protiv vladajućeg sistema vrednosti. Vandalizam ima smisla samo u kulturama koje visoko vrednuju vlastitu istoriju. Pošto je napadao Dišanovu skulpturu "Fontana" čekićem na izložbi "Dadaizam" u Parizu prošlog meseca, Pjer Pinončeli, takođe umetnik, tvrdi da je njegov čin "omaž Dišanu i spasavanje njegovog dela od inflatornog, ikoničkog statusa".

Granice između vandalizma i umetnosti se gube. Grafiti iz njujorških metroa postali su internacionalni umetnički stil. Gistav Kurbe je tokom 19. veka pozivao na uništavanje spomenika jer "suviše istorije ubija kreativnost. Druga polovina 20. veka obiluje napadima na umetnička dela koja svetski muzeji smatraju najrevolucionarnijim. A počinioci su gotovo listom umetnici! Godine 1962. nemački umetnik Franc Veng bacio je flašu tuša na sliku "Devica i Isus sa svetom Anom" u Nacionalnoj galeriji u Londonu. Kineski umetnici Juan Kai i Jian Dži Jandžun su demolirali instalaciju Trejsi Emin "Moj krevet" u Tejt muzeju. Instalacija se sastojala od neraspremljenog kreveta u kom je spavala Trejsi Emin. Na suđenju, kineski umetnici su tvrdili da je njihov čin performans, nazvan "Dva čoveka skaču po krevetu precenjene umetnice".

U vremenu antiumetnosti, kada muzeji ne žele da čuju za tradicionalne medije, vandalizam se predstavlja kao spasiteljski umetnički čin. Svi slavni vandali tvrde da su njihove intervencije umetnost. Mark Bridžer, takođe umetnik, sipao je 1998. godine crnu boju u tank sa formaldehidom u kom je bilo belo jagnje, čuveni rad Demjana Hersta. Na suđenju, Bridžer je uporno tvrdio da je napravio novo umetničko delo koje je nazvao "Crno jagnje". Demjan Herst je odustao od optužbe, izjavivši da je najvažnije da umetnost "izaziva jake emocionalne reakcije".

U jednom eseju Kolina Vilsona navodi se da "i umetnik i vandal instiktivno osećaju idiotiju umetnosti". U antičkoj Grčkoj, idiotom se nazivao čovek nesposoban za političko mišljenje i društvene probleme. Vandal ruši sva značenja koje je društvo utkalo u umetničko delo. Vandalizam je, pre svega, potpuno svestan politički čin!"
S. Đ. M

Izvor: Glas Javnosti