Polako protiče godina u kojoj se navršava 130 godina od smrti Đure Jakšića, velikog srpskog pesnika i slikara, neukrotivog romantičara poetske reči i slikarskog kista. Navršava se godišnjica koja bi morala da bude povod za sećanje na njega i oživljavanje njegovog lika, utoliko pre što smo se ne tako davno suočili i sa rušenjem njegovih bista i spomenika (2004. godine na Liparu je uklonjena Jakšićeva bista sa mesta koje je uzdigao na Olimp srpskog pesništva). Ceo život Đure Jakšića, pesnika, pripovedača, dramskog pisca i slikara - protekao je u neprekidnom sukobu sa sredinom u kojoj je živeo i stvarao.

Revolucionarni zanos i patriotizam koji ga je 1848. godine, kao šesnaestogodišnjaka, nadahnuo - kao da ga celog života nije ni napuštao, jer je sve svoje životne i umetničke bitke vojevao podjednako strasno i stradalnički. Njegova životna biografija je potucanje po zabitima Srbije, od Sabante i Sumrakovca do palanačkih sredina Požarevca i Rače Kragujevačke. Sa sirotinjom je neprekidno živeo u gorkoj i ispijajućoj ljubavi, a od tuberkuloze je bolovao od svoje 26 godine pa do kraja života.

Zbog svega toga se može reći da je Jakšićev profil bolan i uzvišen. Bolan jer nerazumevanje i omalovažavanje njega kao čoveka i umetnika unižava njegovu ličnost, a uzvišen jer Jakšić ima svest, saznanje i sumnju u svoju bogatu darovitost i nepresušno vrelo pesničkog i slikarskog nadahnuća.

Malo je, skoro da i nema više takvih primera kod nas, kao što je Đura Jakšić, koji sebe kao umetnika potvrđuje visokim dometima svoje poezije, umetničkog prkosa i dostojanstva, koji boluje od neshvaćenosti i koji zbog nje istovremeno i stihom i slikom razmiče vizure i svoga vremena i vremena nekih novih generacija.


Izvor: Krstarica

Đuri Jakšiću u spomen (2)

Mnogi su pisali da Đura Jakšić poeziju piše tonom i bolom jednog Bajrona, da se njegov stih u nagluvoj sredini probija umilnim pevom, dramskim tonovima autentične snage jednog neponovljivog pesnika. Sličan samo nejprepoznatljivijim darovitim glasnicima srpske i svetske poezije, neponovljiv u snazi i sugestivnosti - Đura Jakđić peva i poetsku i patriotsku i protestnu i lirsku poeziju koja ga, po mišljenju Stojana Novakovića, uvrštava u sam vrh srpske književnosti. On peva i o otadžbini, koja je za njega onaj kamen Srbije, o sebi kao steni o koju se lomi zloba, peva o manastiru Gornjaku, u kome mu se priviđa da pristiže sam knez Lazar, peva glasom autentičnog pesnika i nepotkupljivog patriote.

Istim žarom kojim je ispisivao svoje stihove, Jakšić je slikao i svoje rembrantovske crteže i slike. Kraljević Marko i Banović Strahinja, trgovci i njihove supruge, a zauvek ostaje tajanstvena i lepa ona "Devojka u plavom", nostalgična slika neostvarenih imaginarnih ljubavi ovog darovitog poete i slikara. Njegova umetnička figura je grandiozna. Ona sa protokom vremena dobija na snazi i autentičnosti, prevazilazeći literarne pravce i žanrove, slivajući se u sveopštu nacionalnu umetničku baštinu neprocenjive vrednosti.

Baš onako kako je živeo, uvek u nedaćama i nevoljama, tako je, čini se, i skončao: Jakšićeva sahrana dogodila se po nezampaćenom nevremenu. Oluja sa kišom kao da se nadmetala sa olujama, strastima i čudesima koja su harala njegovom dušom, poezijom, životom. Govori zvaničnika i pesme horova slivale su se u vetrovito i kišno veče.

Umetnik koji je kao mladić osetio čari slikarske umetnosti u Beču, Pešti i Minhenu, u Srbiji je proveo život radeći kao slabo plaćeni učitelj crtanja i lepog pisanja, ali je sav svoj jed i gnev pretočio u neke od najlepših umetničkih tvorevina koje danas posedujemo.


Izvor: Krstarica

Veoma mi se dopada njegova poezija,i ja sam za to da se ispravi sramota

Da nije nista vise napisao nego "Otadzbinu", dostojnije bi smo mu se morali oduziti.

"Ponoc" je fenomenalna pesma...