Tri francuska naslednika kolekcije od preko 400 umetničkih dela, među kojima i dela Renoara, Matisa i Degaa, tužili su Srbiju tvrdeći da je Narodni muzej u Beogradu od 1949. godine do danas ilegalno držao ova dela.



Kako navodi britanska agencija Rojters, ovih 429 umetnina su deo kolekcije koja je pripadala čuvenom francuskom kolekcionaru i trgovcu umetničkim delima, Ambroazu Volaru, koji je poginuo u nesreći jula 1939. godine.

Čim je buknuo Drugi svetski rat u Evropi, deo njegove kolekcije je prebačen kod Jugoslovena Eriha Šlomovića na čuvanje, međutim Šlomović, koji je bio Jevrejin, ubrzo je uhapšen i ubijen u koncentracionom logoru 1943. godine.

Jugoslovenska vlada je kasnije rekvirirala pomenuta umetnička dela i stavila ih u Narodni muzej.

Advokati podnosioca tužbe tvrde da je Narodni muzej, koji je dozvolio izlaganje u inostranstvu nekih od ovih umetnina, itekako svestan njihove sporne prošlosti.

"Priča ''Kolekcije Volar/Šlomović'' i zakonske odluke donete u Francuskoj stvorile su višedecenijsko komešanje na međunarodnoj sceni i nijedan kustos ili direktor muzeja koji drži ova dela ne može biti nesvestan te činjenice", napisao je advokat Fransoa Onora u tužbi podnetoj u sredu, u koju je Rojters imao uvid.

Povodom drugih 190 slika čiji je vlasnik bio Volar, ali koje je kasnije ostavio u Parizu Šlomović, Volarovi naslednici su vodili sudske sporove koje su na kraju i dobili u žalbenom postupku 1996. godine.

U toj kolekciji, ističe Rojters, nalazi se čitavo blago impresionista i drugih dela 19. veka, mrtva priroda Pola Gogena, litografije Pola Sezana i Meri Kasat, više od 50 pastela i crteža Edgara Degaa, kao i određeni broj radova Pjer-Ogista Renoara čije su teme žene, plesačice i svirači gitare.

U kolekciji se nalaze i dela drugih velikih slikara 19. veka i početka 20. veka - Pjera Bonara, Kamija Pisaroa i Morisa Utrila.

Izvor: B92

Narodni muzej može da ostane bez 360 dela


Troje naslednika francuskog kolekcionara i galeriste Ambroaza Volara tužilo je državu Srbiju i Narodni muzej zbog “ilegalnog čuvanja i prikazivanja oko četiri stotine umetnina, među kojima su, između ostalog, remek-dela Renoara, Matisa, Degaa.


I dok ministar kulture kaže da umetnine treba vratiti njihovog zakonskom vlasniku, iz Narodnog muzeja oštro demantuju mogućnost da je bilo koja umetnina ilegalno dospela u njegove depoe, a kamoli da je izložena bez isticanja porekla i prošlosti.


 Kolekcionar, trgovac umetninama i galerista Ambroaz Volar poginuo je u saobraćajnoj nesreći 1939. godine. Spas od razaranja deo njegove kolekcije pronašao je kod Beograđanina Eriha Šlomovića, koji je specijalnu diplomatsku poštu iz Pariza sastavljenu od umetnina čuvao sve do 1943. godine, kada je kao Jevrejin streljan u koncentracionom logoru. Jugoslovenska vlada je kasnije rekvirirala pomenuta umetnička dela i poslala ih u depoe Narodnog muzeja u Beogradu.


Advokati podnosioca tužbe tvrde da je Narodni muzej koji je dozvolio izlaganje u inostranstvu nekih od ovih umetnina “i te kako svestan njihove sporne prošlosti”. Povodom drugih 190 slika čiji je vlasnik bio Volar, ali koje je kasnije Šlomović ostavio u Parizu Volarovi naslednici su vodili sudske sporove koje su na kraju i dobili u žalbenom postupku 1996. godine.


 - Zbirka Eriha Šlomovića, koja je delom formirana od radova koji potiču iz kolekcije Ambroaza Volara a delom ličnim angažovanjem samog Šlomovića, ukupno broji 360 slika, crteža i grafika, kako je prikazano i u poslednjem objavljenom katalogu iz 1989. godine. Ova zbirka predata je Narodnom muzeju na staranje 1949. godine. Od tog trenutka ona je dostupna javnosti. Dela iz zbirke bila su izlagana na stalnoj postavci i u okviru brojnih tematskih izložbi predstavljana u okviru raznovrsnih publikacija, naučnopopularnih filmova i drugih medija. Na istraživanju samih dela iz kolekcije radili su i danas rade najveći svetski stručnjaci iz oblasti moderne umetnosti. Kolekcija Šlomović je segmentarno, u kontekstu različite tematike koja se bavi modernom umetnošću sukcesivno bila javno prikazivana i publikovana u okviru domaćih i inostranih projekata od 1949. do danas - pojašnjava Tatijana Cvetićanin, direktorka Narodnog muzeja u Beogradu.


Ona ističe da su se u instituciji koju vodi uvek poštovali profesionalni standardi i da se isticalo poreklo dela, kao i ime samog kolekcionara koji je prvi put dela francuskih umetnika iz svoje zbirke predstavio javnosti na izložbi u Zagrebu 1940. godine, uz prateći katalog u kojem su bila reprodukovana sva dela.


 - Veći deo zbirke čine radovi na papiru: crteži, grafike i ilustracije. Celokupna zbirka se čuva po najvišim svetskim standardima o zaštiti umetničkih dela, uz stalan konzervatorsko-restauratorski nadzor. Narodni muzej dostupnošću zbirke, čuvanjem, predstavljanjem i promocijom dela iz zbirke Eriha Šlomovića pokazuje da nema govora o ilegalnom posedu zbirke, koja je zakonito vlasništvo Republike Srbije - zaključila je Tatijana Cvetićanin.



Ministar kulture Predrag Marković poručuje da će na svaki zvaničan dopis iz evropskih institucija administracija Srbije odgovoriti prema važećim zakonima i da se eventualno preuzimanje obaveza podrazumeva.


 - Nema razloga da zadržimo umetnička dela koja nam ne pripadaju. Verujem u stručnost procene ljudi koji vode Narodni muzej u Beogradu, ali spremni smo da bilo koju umetninu vratimo njenom zakonskom vlasniku. Slučaj je i u nadležnosti Ministarstva spoljnih poslova, jer su umetnička dela u Srbiju stigla diplomatskom poštom - kazao je Marković.


 U Ministarstvu inostranih poslova nisu želeli da komentarišu tužbu francuskih državljana.


Blic

Sto Englezi ne vrate ono sto su ukrali od Grka ili amerikanci od Egipcana...

Sezanovo delo oštećeno u krađi

Direktor Fondacije Emila Birlea izjavio je danas da je slika Pola Sezana "Dečak u crvenom prsluku" - koja je ukradena iz švajcarskog muzeja pre četiri godine i koja je nedavno pronađena u Srbiji i vraćena fondaciji - oštećena, ali da se može restaurisati.

Lukas Glor rekao je novinarima u Cirihu da je slika francuskog impresioniste na nekoliko mesta pocepana pošto je ukradena iz galerije u Cirihu.

On je objasnio da će biti potrebno izvesno vreme kako bi se slika sredila ali da je uveren da će delo biti vraćeno u pređašnje stanje, prenosi AP.

Četiri čoveka uhapšena su u Srbiji početkom meseca, a slika koja je ukradena 2008. godine je pronađena i vraćena fondaciji.

Prilikom krađe iz ciriške galerije nestale su i slike Kloda Monea, Vinsenta van Goga i Edgara Degaa, koje su takođe pronađene i vraćene.


Izvor: B92