Pop ikone: Salvador Dali

'Jedina razlika između mene i luđaka jest to što ja nisam lud', rekao je čovjek čija bi rendgenska slika zasigurno izgledala jednako nestvarno kao i jedno od njegovih umjetničkih djela. Čovjek kojeg su proglasili psihičkim bolesnikom samo zato što je izabrao optičku iluziju kao način kritike stvarnosti, činio je to u najboljoj namjeri - za sretnije postojanje svih nas kojima neke stvari promiču. On je umjetnik ludosti kojoj se klanjamo!



Katalonski slikar Salvador Dali oduvijek je bez rezerve naglašavao veličinu svog genija. Poznat po prodornom pogledu i šiljastim brkovima po uzoru na španjolskog slikarskog majstora Diega Velazqueza, koji su mu navodno služili kao antene kojima je komunicirao s vanzemaljcima, ovaj ekscentrik je oduvijek bio zanimljiv slučaj za psihijatrijsko razmatranje.

Salvador Dali, pravim imenom Salvador Felipe Jacinto Dali Domenech, oduvijek je pokazivao sklonost prema bizarnom. Rođen 1904. u Figuerasu kraj Barcelone, u dobrostojećoj obitelji, vrlo brzo dao je do znanja da nije jedan od onih koji će se miriti s postojećim i priznavati bilo kakav oblik autoriteta.



Čitav život bio mu je obilježen skandalima i seksualnim eksperimentima, štovanjem fašizma i svim onim čime se etiketiraju veliki umjetnici, pa se tako u njegovim biografijama spominje i homoseksualnost. Među njegovim prvim srednjoškolskim ljubavima poznatija je ona s pjesnikom Fredericom Garcijom Lorcom.
Iako je uoči njegovog stotog rođendana u knjizi psihologa Lopeza Herrera 'The Hidden Face Of Salvador Dali' proglašen ludim, za života se, upražnjavajući kritičko slikarstvo, uspješno rješavao paranoje i time održavao korak s normalnim svijetom. Za tu samokontrolu velikim je dijelom zaslužna najveća od svih njegovih inspiracija, supruga Gala, Ruskinja koja je u to doba bila supruga pjesnika Paula Eluarda. Nakon njezine smrti, nemoćan, bez ljubavi i u nemilosti Parkinsonove bolesti, Dali je bio na rubu samoubojstva, odbijajući hranu, namjerno mokreći u krevet i provocirajući sve oko sebe.



Kao predstavnik istinskog nadrealizma u fotografsku točnost dodavao je detalje grotesknog i halucinacija. Tako je za nastanak njegovog najpoznatijeg djela - 'Persistence of time' - kao glavna inspiracija za te čuvene otopljene satove poslužio sir camambert koji je ugledao na kuhinjskom stolu u trenucima strahovite migrene.

Izuzev Picassa, Miroa i ostalih umjetnika par excellence, najsnažniji je utjecaj na njega izvršio Sigmund Freud koji progovara u gotovo svim njegovim djelima. Kompleksne asocijacije, stanja transa, histerije, neurotični ispadi i disproporcije životinjskih i ljudskih bića za njega su dio snova i ljudske podsvijesti.



Salvador Dali bio je poput proroka koji je nagovijestio promjene ne samo u likovnoj umjetnosti, već je i odredio smjernice u modi, fotografiji, reklami i filmu. Bunuelovi filmovi 'Andaluzijski pas' i 'Zlatno doba' realizirani su u suradnji sa Salvadorom Dalijem, a njegova djela slave i u prekooceanskim muzejima i galerijama.
Činjenica je da su zaista najveći umjetnici postali neurotici s napadima shizofrenije i manične depresije te da je većina sve to na kraju prerano platila životom. 'Svi su pjesnici ludi', svojedobno je napisao i engleski pjesnik Robert Burton.

Koliko god se činilo ludim, Salvador Dali nas je najvjerojatnije ipak samo obmanjivao. Umro je u 85. godini, istinski obožavajući sebe i život: 'Svako jutro kad se probudim osjećam neopisivo zadovoljstvo biti Salvador Dali i pitam se kakve ću danas predivne stvari napraviti?'

Službene stranice Salvadora Dalija



Izvor: Tportal \ Criss

   

            Moja borba - Salvador Dali

Protiv;                               Za;

jednostavnosti                     kompleksnost
jednobraznosti                     raznolikost
jednakosti                           hijerahiju
kolektivnosti                        individualno
politike                               metafiziku
muzike                               arhitekturu
prirode                               estetiku
progresa                             ustaljenost
mehanizma                          san
apstrakcije                          konkretno
mladosti                             starost
spanaca                             puzeve
filma                                  pozoriste
bude                                 markiza de sada
istoka                               zapad
sunca                                mesec
revolucije                           tradiciju
moderne afrike                   a la 1900
umetnosti                          renesansu
filozofije                             religiju
medicine                           vradzbine
planine                             obale mora
fantoma                            duhove
zena                                 Galu
vremena                           meke casovnike
skepticizma                        veru


najbolji je