Danas je Svetski dan Roma
Autor: Tanjug | 08.04.2008 - 08:44


Širom planete danas se obeležava Svetski dan Roma, praznik ustanovljen kako bi se skrenula pažnja javnosti na težak položaj tog najstarijeg izbegličkog naroda.

Uprkos činjenici da se problemima Roma već nekoliko decenija bave brojne svetske vladine i međunarodne organizacije, kao i institucije i političari, njihov ekonomski, politički i društveni položaj nije se bitnije poboljšao ni na pragu 21. veka. Taj najstariji izbeglički narod, koji je u stalnom i, u većini slučajeva, prinudnom kretanju i seobama, što simbolizuje i točak na njihovoj zastavi, živi, uglavnom, na marginama društva, sa najmanje prava i uvažavanja.
Ustanovljen da bi se ukazalo na težak položaj ovog naroda, a zemlje u kojima živi podstakle na borbu protiv njegove segregacije i diskrimimacije, Svetski dan Roma, kao što je to i obično slučaj sa praznicima, bude jedan od retkih dana u godini kada se građanstvo podseti na probleme neke grupe.

Odluka da se 8. april obeležava kao njihov dan doneta je na Prvom svetskom kongresu Roma u Londonu od 4. do 8. aprila 1971, kada je usvojeno ime naroda Rom, što na maternjem jeziku znači čovek. Nešto kasnije osnovana je Međunarodna unija Roma koja je odlučila da romska zastava bude plavo-zelena sa točkom u sredini i himna "Đelem-đelem", a da svi dijalekti njihovog jezika budu ravnopravni. Nazvani "poslednjim slobodnjacima", romski istorijski i životni put obeležen je masovnim stradanjem, progonima i diskriminacijom.

Problem njihovog nedovoljnog ekonomskog razvoja i neadekvatnog društvenog položaja postao je jedan od glavnih problema Evrope, u kojoj, u gotovo svim njenim državama, gde su i najveća nacionalna manjina, živi oko 12 miliona Roma. Romska deca su van školskog sistema, njihovi roditelji nezaposleni, većina porodica živi u nehigijenskim uslovima na periferijama gradova i naselja, a svuda su suočeni sa nemaštinom, nasiljem na rasnoj osnovi i diskriminacijom.
U Srbiji, prema popisu iz 2002. godine, ima oko 110.000 Roma, ali procene stručnjaka govore da ih je između 400.000 i 700.000. Romima je iste godine zakonom priznat status nacionalne manjine i sada je njihov položaj institucionalno znatno bolji, ali se u stvarnosti zbog etničke distance i nedovoljne pomoći države, koja je zbog proteklih ratova i sankcija i sama osiromasila, stvarno nije bitno poboljšao.

Pre tri godine započela je evropska strateška akcija "Dekada uključenja Roma 2005-2015" čiji je osnovni cilj uklanjanje svih oblika diskriminacije prema Romima i njihova integracija u društvene tokove. Srbija, koja od ove godine predsedava tom akcijom, glavni akcenat borbe usmeriće na pitanja stanovanja i antidiskriminacije u oblasti obrazovanja i stanovanja. Brojnim kulturnim manifestacijama u našoj zemlji biće obeležen ovaj dan, kako bi se doprinelo poboljšanju života romskog naroda i njegovom većem uključivanju u društveni život.

Izvor: Blic