Drastične razlike među opštinama u visini prosečnih
Najmanje plate u Beloj Palanci, a najveće u Novom Beogradu
Autor: Dragana Krstić | Foto:M. Jošida | 03.08.2009. - 05:00


Zaposleni u Novom Beogradu poslednjih nekoliko godina imaju najviše zarade u celoj Srbiji. Prosečna plata u ovoj beogradskoj opštini iznosi 48.519 dinara, dok u Beloj Palanci, koja ima najniže zarade, prosečna plata ne prelazi 12.735 dinara. Da bi se u Srbiji živelo bolje, neophodna je decentralizacija, kažu ekonomisti, uz veća ulaganja u regione van Beograda.

U Novom Beogradu ima dovoljno radnih mesta, a osim po visini zarade, ova opština u vrhu je i po broju zaposlenih. Od 2000. do 2008. godine ovde je otvoreno čak 40.000 radnih mesta, a predstavnici opštine sa ponosom ističu da je stopa nezaposlenosti Novog Beograda samo jedan odsto veća od evropskog proseka.
srpski Volstrit
- Novi Beograd je dobro iskoristio pogodan geografski položaj i tako privukao investitore. Dobri i široki putevi, autoput koji prolazi kroz opštinu, blizina aerodroma i slobodno zemljište koje nije bilo opterećeno nerešenim imovinsko-pravnim odnosima omogućili su nam da u prvom krugu privatizacije dovedemo investitore na svoju teritoriju. Tako danas predstavljamo poslovni centar, a Bulevar Zorana Đinđića poznat je kao srpski Volstrit - objašnjava Aleksandar Joksić, direktor opštinskog Centra za razvoj i lokalnu ekonomiju.
Na teritoriji Novog Beograda najviše posluju firme iz oblasti uslužnih delatnosti. Svoja predstavništva ovde imaju banke, berze, osiguravajuća društva, auto-kuće, a opština traži način da privuče još investicija.
- Novi Beograd više nema toliko slobodnog zemljišta, međutim pokušavamo da iskoristimo ostale prednosti, kao što je dobra infrastruktura. Tako smo sa nekoliko opština u Srbiji potpisali partnerski ugovor, pa investitore koji kod nas otvore predstavništva upućujemo da na njihovoj teritoriji pokrenu proizvodnju. Tako, ako neko hoće da otvori firmu u Novom Beogradu i proizvodi staklo, kod nas može da otvori predstavništvo, a mi ćemo ga uputiti da fabriku izgradi u našim partnerskim opštinama, kao što su Lapovo, Velika Plana, Čoka Stara Pazova… - priča Joksimović.
Visoke zarade u Novom Beogradu nisu iznenađenje ni za ekonomiste, koji smatraju da je to odraz koncetracije ekonomske moći.
- To ne treba da čudi ako znamo da sve veće finansijske kompanije rade upravo na teritoriji ove opštine. Čak 40 odsto svih zarada isplaćuje se u Beogradu, gde živi 25 odsto stanovništva, dok 75 odsto stanovništva deli ostatak dohotka - objašnjava Miroslav Zdravković, ekonomista.
On smatra da se slika prosečnih zarada u Srbiji neće bitnije menjati sve dok se ne razbije koncentracija ekonomske aktivnosti i „pokrene privreda i privuku investicije” i u druge gradove i opštine u Srbiji, gde se ljudi bore da prežive.
Jedna od takvih opština je Bela Palanka.
U Beloj Palanci, koja je sa prosečnom platom od 12.735 dinara na dnu lestvice zarada, pre devet godina na tržištu rada bilo je 638 ljudi, dok sada ima oko 3.000 nezaposlenih. Privreda je propala, rade samo opštinske službe, obrazovanje, zdravstvo, policija, banke, železnica i nekoliko privatnih firmi sa tek 300 radnika.
- Belu Palanku pogodila je katastrofalna privatizacija, od nekada 5.000 zaposlenih u privredi ostalo je samo dve hiljade. Novi vlasnici nisu pokrenuli proizvodnju, a u nekim preduzećima su poništene privatizacije ili su otišla u stečaj. Oni koji su ostali bez posla u „Budućnosti”, pogonu „Ei”, Fabrici dečje obuće „Vesna”, Fabrici nameštaja „Ukras” i Konfekciji „Prvi maj - Novitet” na tržištu su rada - priča Aleksandar Živković, predsednik opštine Bela Palanka i dodaje da opština traži način da im pomogne.
Ljudi u Beloj Palanci jedva sastavljaju kraj s krajem, računi za struju i komunalije se gomilaju, a o letovanjima i ne razmišljaju, kažu u opštini.

Opštine sa najvećim i najmanjim zaradama
Deset opština sa najvišim (neto) prosečnim zaradama za drugi kvartal 2009:
Opština Prosečna zarada
Novi Beograd 48.519
Lazarevac 46.285
Surčin 45.749
Vračar 43.216
Lajkovac 42.679
Stari grad 42.666
Palilula (Beograd) 41.558
Savski venac 40.897
Grad Beograd 40.135
Zemun 39.231


Deset opština s najnižim (neto) prosečnim zaradama za drugi kvartal 2009:
Opština Prosečna zarada
Bela Palanka 12.735
Vladičin Han 14.726
Svrljig 15.264
Kuršumlija 15.616
Pantelej (Niš) 16.633
Rača 16.701
Gadžin Han 17.200
Blace 17.466
Bojnik 17.545
Palilula (Niš) 17.632

Delatnosti sa najvišom i najnižom prosečnom zaradom
Deset oblasti delatnosti sa najvišom prosečnom (neto) zaradom za drugi kvartal 2009. godine

Finansijsko posredovanje 76.260
Delatnost organizacija na bazi učlanjenja 68.190
Proizvodnja duvanskih proizvoda 65.392
Vazdušni saobraćaj 60.553
Osiguranje i penzijski fondovi 57.016
Vađenje sirove nafte i gasa, usluge 55.323
Istraživanje i razvoj 53.865
Proizvodnja koksa i derivate nafte 52.771
Proizvodnja električne energije, gasa i tople vode 52.082
Vađenje uglja 48.372

Deset oblasti delatnosti sa najnižom prosečnom (neto) zaradom za drugi kvartal 2009. godine

Proizvodnja odevnih predmeta i krzna 12.605
Proizvodnja tekstilnih prediva i tkanina 14.082
Prerada i proizvodi od drveta i plute 14.916
Proizvodnja kože, predmeta od kože i obuće 15.933
Proizvodnja radio, TV i komunikacione opreme 16.262
Ribarstvo 16.828
Proizvodnja nameštaja i sličnih proizvoda 17.180
Proizvodnja preciznih optičkih instrumenata 17.750
Ostale uslužne delatnosti 18.501
Hoteli i restorani 18.594

*sve plate su u dinarima (podaci Republičkog zavoda za statistiku)

Izvor: Blic