27 jun

1693. Džon Danton u Londonu objavio prvi ženski časopis, Lejdis Merkuri.
1743. U Ratu za austrijsko nasleđe britanski kralj Džordž II porazio Francuze kod Detingena, kao poslednji vladar Velike Britanije koji je predvodio trupe u bici.
1801. Britanske i turske trupe porazile Francuze i zauzele Kairo.
1829. Umro engleski hemičar Džejms Smitson. Njegovim zaveštanjem osnovan Smitsonov institut, jedna od najvećih institucija u svetu koja se bavi popularizacijom nauke i kulture.
1838. Rođen indijski pisac Bankim Čandra Čaterdži, prvi značajniji autor koji je pisao na bengalskom jeziku.
1844. Džozef Smit, američki verski reformator i osnivač Mormonske crkve, linčovan u zatvoru u državi Ilionis.
1846. Rođen irski političar Čarls Stjuart Parnel, lider nacionalnog pokreta i jedan od osnivača irske Lige za zemlju.
1905. Pobunjeni ruski mornari preuzeli krstaricu Potemkin u Crnom moru. Prvi masovan izliv nezadovoljstva u ruskoj carskoj armiji tokom revolucije, od 1905. do 1907. Reditelj Sergej Ejzenštaj kasnije o tom događaju snimio čuveni film "Krstarica Potemkin".
1908. U Crnoj Gori završeno suđenje zaverenicima protiv knjaza Nikole I Petrovića, Bombaška afera. Od 52 optužena, četiri osuđena na smrt, a ostali na kazne od tri do 20 godina zatvora.
1932. U Sijamu posle državnog udara proglašen Ustav i uspostavljena ustavna monarhija.
1943. Američki avioni u Drugom svetskom ratu bombardovali grčku prestonicu Atinu, pod nemačkom okupacijom.
1944. Savezničke snage u Drugom svetskom ratu zauzele francuski grad Šerbur, važnu luku na Lamanšu.
1946. Ministri spoljnih poslova SSSR, SAD, Velike Britanije i Francuske odlučili da Grčkoj pripadnu Dodekaneska ostrva, uključujući Rodos, pod italijanskom upravom do kapitulacije Italije 1943, potom pod nemačkom okupacijom do 1945. Odluka potvrđena mirovnim ugovorom u Parizu 10. februara 1947.
1950. U FNRJ donet Zakon o radničkom upravljanju privredom, koji se smatra početkom samoupravnog modela, po kojem se jugoslovenski socijalizam razlikovao od sovjetskog modela.
1954. U Obninsku, blizu Moskve, otvorena prva nuklearna elektrana u svetu.
1976. Palestinski teroristi u Grčkoj oteli avion Er Fransa s 246 putnika i 12 članova posade i potom odleteli u Ugandu. Taoci oslobođeni akcijom izraelskih komandosa 4. jula.
1976. General Antonio Ramaljo Janeš izabran za predsednika Portugala na prvim predsedničkim izborima posle poluvekovne fašističke diktature Antonija de Oliveire Salazara.
1986. Međunarodni sud u Hagu presudio da su SAD prekršile međunarodno pravo pomažući pobunjenike u Nikaragvi.
1989. Umro Džuls Alfred Ejer, jedan od najpoznatijih i najuticajnijih engleskih filozofa novijeg doba.
1990. Građanski rat u Nikaragvi okončan ceremonijalnom predajom oružja kontrarevolucionarnog kontraškog pokreta predsednici Violeti Barios de Čamoro.
1991. Dva dana pošto je Slovenija proglasila nezavisnost, Jugoslovenska narodna armija zaposela granične prelaze prema Italiji, Mađarskoj i Austriji. Potom došlo do šestodnevnog rata s jedinicama slovenačke teritorijalne odbrane. Prema podacima Crvenog krsta Jugoslavije, poginulo 49 ljudi, među njima najviše regruta JNA.
1993. SAD s 23 krstareće rakete tomahavk bombardovale sedište iračke obaveštajne službe u Bagdadu.
1997. Predsednik Tadžikistana Imomali Rahmonov i vođa islamista Said Abdulo Nuri potpisali mirovni ugovor o okončanju četvorogodišnjeg građanskog rata u toj bivšoj sovjetskoj republici.
1997. Na konferenciji u Briselu predstavnici 95 zemalja saglasili se o zabrani upotreba nagaznih mina.
1999. U cilju okončanja sedmogodišnjeg nasilja, tokom kojeg je ubijeno oko 100.000 ljudi, Vlada Alžira, na inicijativu predsednika Abdelaziza Buteflika, odobrila nacrt zakona o amnestiji muslimanskih ekstremista.
1999. U 80. godini umro bivši lider grčke vojne hunte Georgos Papadopulos. Na hiljade Grka bilo uhapšeno i podvrgnuto torturi tokom vladavine hunte od 1967. do 1973.
2000. Na sastanku u glavnom gradu Poljske predstavnici 106 zemalja usvojili Varšavsku deklaraciju o perspektivama razvoja demokratskog poretka u svetu. Konferencija održana na inicijativu Poljske i SAD, a poziv nije upućen Kini, Burmi, Iraku, Jugoslaviji i nekim drugim zemljama, u kojima se, prema oceni organizatora, ne poštuju ljudska prava. Jugoslavija pristupila Varšavskoj deklaraciji 2001, po padu režima Slobodana Miloševića.
2000. Ujedinjene nacije objavile da je sida usmrtila 19 miliona ljudi u svetu i procenile da će od iste bolesti umreti polovina tinejdžera najsiromašnijih afričkih zemalja.
2001. Više od milion ljudi okupilo se da čuje govor pape Jovana Pavla II na kraju njegove petodnevne posete Ukrajini.
2004. Za predsednika Srbije u drugom krugu izabran lider Demokratske stranke Boris Tadić.

28 jun

Događaji
1389 - Kosovska bitka
1098 - Krstaši u Prvom krstaškom ratu pobedili Turke u bici kod Antiohije.
1629 - Mirom u Aleu okončana pobuna protestanata u Francuskoj, ali time nisu okončani njihovi progoni, koji su imali vrhunac u Vartolomejskoj noći, 1572, kada je po naređenju Katarine Mediči ubijeno preko 20.000 njihovih pristalica. Punu ravnopravnost s katolicima protestanti stekli tek posle Francuske revolucije.
1902 - SAD od Francuske kupile, za 40 miliona dolara, koncesiju za gradnju Panamskog kanala.
1914 - Pripadnik organizacije Mlada Bosna Gavrilo Princip u Sarajevu ubio austrougarskog nadvojvodu, prestolonaslednika Franca Ferdinanda, i njegovu ženu Sofiju. Kasniji razvoj situacije doveo do Prvog svetskog rata.
1919 - Potpisan Versajski mirovni ugovor između Nemačke i saveznika, kojim je formalno završen Prvi svetski rat.
1921 - Donet Ustav Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, kojim je nova država proglašena ustavnom, parlamentarnom i naslednom monarhijom s dinastijom Karađorđević.
1948 - Na sastanku u Bukureštu Komunistička partija Jugoslavije isključena iz Informacionog biroa komunističkih partija. To je značilo formalan raskid odnosa sa zemljama komunističkog bloka. Blokada Jugoslavije i kampanja protiv jugoslovenskog rukovodstva, koje su usledile, trajale do 1955.
1950 - Amerikanci pobedili Engleze, 1:0, na Svetskom fudbalskom kupu u Brazilu.
1950. U saobraćaj pušten put Beograd-Zagreb, dug 400 kilometara, "Auto-put bratstva i jedinstva", u čijoj su izgradnji učestvovale dobrovoljne omladinske radne brigade iz svih krajeva Jugoslavije.
1956 - U poljskom gradu Poznanj ugušena pobuna radnika, uz veliki broj žrtava. To je bio jedan od prvih izraza krize u istočnoevropskim zemljama posle Staljinove smrti.
1960 - Osnovan Univerzitet u Novom Sadu.
1976 - Sejšelska ostrva u Indijskom okeanu posle 160 godina stekla nezavisnost od Velike Britanije.
1981 - U eksploziji bombe u sedištu Islamske republikanske partije poginule 74 osobe, među njima i lider partije i predsednik Vrhovnog suda Irana, ajatolah Mohamed Hosein Behešti.
1989 - Na Gazimestanu na Kosovu i Metohiji obeležena 600. godišnjica Kosovske bitke. Centralan događaj na skupu, kom je prisustvovalo oko milion ljudi, bio govor tadašnjeg predsednika Srbije Slobodana Miloševića, kojim je počeo uspon tog političara.
1992 - U organizaciji opozicionog Demokratskog pokreta Srbije, ispred zgrade Skupštine Jugoslavije počeo Vidovdanski sabor. Učesnici dotada najvećeg opozicionog skupa u Srbiji, koji je trajao neprekidno osam dana, zahtevali ostavku predsednika Srbije Slobodana Miloševića, raspuštanje Skupštine Srbije i formiranje vlade nacionalnog spasa.
1997 - Kubanski i argentinski forenzičari našli šest kostura u blizu bolivijskog grada Valgranda. Kasnije utvrđeno da su među njima i posmrtni ostaci legendarnog vođe gerile Ernesta Če Gevare.
2001 - Bivši predsednik Jugoslavije Slobodan Milošević izručen Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu, kao prvi šef države koji je predat međunarodnom sudu. Milošević 27. maja 1999. optužen za zločine protiv čovečnosti, kršenje zakona i običaja rata i genocid tokom ratova u Hrvatskoji i Bosni i Hercegovini i sukoba na Kosovu 1999.
2003 - Meksiko Španiji izručio bivšeg argentinskog pomorskog oficira Rikarda Miguela Kavala, optuženog za genocid i terorizam tokom rata, od 1976. do 1983, protiv oponenata, a u kom je oko 30.000 ljudi ubijeno ili nestalo.

Rođenja
1491 - Henri VIII, engleski kralj.
1577 - Peter Paul Rubens, flamanski slikar.
1712 - Žan Žak Ruso, francuski pisac i filozof.
1867 - Luiđi Pirandelo, italijanski pisac. Dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1934.
1873 - Aleksis Karel, francuski hirurg i biolog. Dobitnik Dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1912.

Smrti
1874 - Ilija Garašanin, srpski političar.
1914 - Franc Ferdinand, austrougarski nadvojvoda (*1863).
1977 - Ivan Tabaković, srpski slikar.
2001 - Džek Lemon, američki filmski i pozorišni glumac.

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog proroka Amosa
Svete mučenike Vita, Modesta i Kriskentiju
Prepodobnog mučenika Dulu
Svetog kneza Lazara (Vidovdan)
Svetog Jefrema - patrijarha srpskog
Blaženog Avgustina - episkopa iponskog

29 jun

1613. Londonsko pozorište "Glob" izgorelo u požaru tokom prve predstave Šekspirovog komada "Henri VIII".
1798. Rođen italijanski pisac Đakomo Leopardi, najveći lirski pesnik italijanskog romantizma i jedan od najznačajnijih u evropskoj poeziji XIX veka.
1855. U Londonu izašao prvi broj lista "Dejli telegraf".
1864. Samjuel Krauter postao biskup u Nigeriji, prvi crnac biskup Engleske crkve.
1869. Proglašen Namesnički ustav koji je kneževinu Srbiju uveo u doba ustavnosti. Prvi put u istoriji Srbije skupština je postala zakonodavni organ, mada sa ograničenim pravima.
1873. U Stričićima u Bosanskoj krajini rođen pisac Petar Kočić, autor satira "Jazavac pred sudom" i "Sudanija".
1880. Francuska anektirala pacifičko ostrvo Otaheite (Tahiti), koje je od 1842. bilo francuski protektorat.
1882. U Beogradu pušten u rad prvi savremeni vodovod koji je napravljen prema projektu nemačkog inženjera Oskara Smrekara. Iz pet dubokih bunara grad je dobijao oko 65 litara vode u sekundi.
1886. Rođen francuski državnik Rober Šuman, premijer (1947-48). Na njegov predlog ("Šumanov plan") osnovana je 1952. Evropska zajednica za ugalj i čelik iz koje je kasnije nastala Evropska unija.
1900. Rođen francuski pisac Antoan Mari Rože de Sent Egziperi, autor bestselera "Mali princ", jednog od najlepših dečjih romana u svetskoj književnosti. Nestao je u julu 1944. nad Mediteranom kao pilot savezničkog aviona u Drugom svetskom ratu.
1914. Rođen češki kompozitor Rafael Kubelik, dirigent Češke filharmonije. Emigrirao je 1948. i karijeru nastavio u SAD kao dirigent simfonijskog orkestra u Čikagu, potom u Londonu kao direktor Kovent Gardena.
1922. Rođen srpski pisac Vasko Popa, član Srpske akademije nauka i umetnosti, jedan od najvećih pesnika srpske književnosti u drugoj polovini XX veka.
1939. Sletanjem aviona "Diksi kliper" na aerodrom u Lisabonu obavljen je prvi komercijalni let iz SAD u Evropu.
1941. U Švajcarskoj umro poljski državnik, pijanista i kompozitor, Ignac Jan Paderevski, učesnik u akcijama za nezavisnost Poljske tokom Prvog svetskog rata, premijer i šef diplomatije (1919-21).
1949. Južna Afrika je politiku aparthejda proglasila državnom doktrinom.
1974. Izabela Peron je zamenila obolelog muža Huana Perona na mestu predsednika Argentine.
1980. Vigdis Finbogadotir izabrana za predsednika Islanda. To je bilo prvi put da je za šefa države u Evropi izabrana žena na neposrednim izborima.
1992. Snage bosanskih Srba napustile su sarajevski aerodrom "Butmir" nakon dvomesečne opsade i predale ga pod kontrolu mirovnih trupa UN (UNPROFOR). Time je omogućeno dostavljanje humanitarne pomoći stanovništvu Sarajeva.
1995. Više od 500 ljudi poginulo je u Seulu kada se srušila petospratna robna kuća.
1995. Umrla američka filmska glumica Lana, holivudska zvezda pedesetih godina XX veka.
1998. Bivši gradonačelnik Vukovara Slavko Dokmanović, osumnjičen za ratne zločine u Hrvatskoj 1992. izvršio je samoubistvo u zatvoru u Ševeningenu, blizu Haga.
1999. Mitingom u Čačku, na kojem se okupilo oko 10.000 ljudi, opozicioni blok Savez za promene počeo je proteste protiv režima predsednika SR Jugoslavije Slobodana Miloševića. Protesti su se u narednim mesecima svakodnevno održavali u velikom broju mesta u Srbiji, uključujući i Beograd.
1999. Turska osudila na smrt vođu kurdskih pobunjenika Abdulaha Odžalana.
2000. Umro Vitorio Gasman, jedan od najvećih italijanskih filmskih i pozorišnih glumaca. Na filmu je radio sa najpoznatijim rediteljima kao što su Dino Rizi, Etore Skola i Mario Moničeli.
2001. U Briselu održana prva donatorska konferenacija za SRJ na kojoj je Jugoslaviji obećana pomoć od jedne milijarde i 280 miliona dolara.
2001. U Beču su ministri inostranih poslova SRJ i četiri bivše jugoslovenske republike potpisali sporazum o sukcesiji, čime je okončan dugogodišnji spor oko nasleđa bivše SFRJ.
2001. Premijer SRJ Zoran Žižić podneo ostavku dan nakon izručenja Slobodana Miloševića Haškom tribunalu.
2001. Generalni sekretar Ujedinjenih nacija Kofi Anan, ponovo je izabran na novi petogodišnji mandat u svetskoj organizaciji.
2002. Leka I, sin kralja Zoga, koji je vladao Albanijom od 1928. do 1939. vratio se u zemlju posle 63 godine progonstva.
2003. Polaganjem zakletve Beatris Merino, ugledni advokat bez političkog iskustva, postala je prva žena premijer u istoriji Perua.
2003. U 96. godini umrla čuvena holivudska glumica Ketrin Hepbern, koja je igrala u preko 50 filmova i osvojila četiri Oskara za uloge u filmovima: "Jutarnja slava", "Pogodi ko dolazi na večeru", "Zima jednog lava" i "Na zlatnom jezeru".
2004. Haški tribunal osudio je bivšeg lidera Srba u Hrvatskoj Milana Babića na 13. godina zatvora, za zločine protiv čovečnosti nad hrvatskim civilima u bivšoj Republici Srpskoj Krajini (RSK) 1991-92. godine.
2004. Na samitu u Briselu za šefa evropske diplomatije izabran je Visoki predstavnik Evropske Unije za spoljnu politiku Havijer Solana, koji će postati prvi šef diplomatije EU kada na snagu stupi budući evropski ustav, nakon što ga ratifikuje svih 25 zemalja članica Unije.

30 jun

1470. Rođen Šarl VIII, kralj Francuske. Ženidbom sa Anom od Bretanje u miraz dobio Bretanju, poslednju neujedinjenu francusku oblast.
1520. Tokom španskog osvajanja Meksika, u Tenočtitlanu, gde je kasnije izgradjen Sijudad Meksiko, ubijen poslednji car Asteškog carstva Montezuma II Ksokojocin.
1859. Čarls Blondin pred 25.000 gledalaca preko razapetog konopca prešao iznad Nijagarinih vodopada, iz SAD u Kanadu.
1876. Srbija i Crna Gora, u savezništvu s Rusijom, objavile rat Turskoj.
1893. Rođen lider nemačkih komunista Valter Ulbriht. 1933. emigrirao u Moskvu, gde je ostao do završetaka Drugog svetskog rata. 1950. postao prvi sekretar Jedinstvene radničke partije Nemačke, a 1960. predsednik Državnog veća Demokratske Republike Nemačke.
1893. Rođen britanski političar i društveni teoretičar Harold Leski. Kao uticajan član Laburističke stranke zalagao se za ekonomske i socijalne reforme, čime je doprineo pobedi laburista na izborima 1945.
1908. U istočni Sibir pao meteor od čije eksplozije se osetilo podrhtavanje tla i u centralnoj Evropi.
1913. Naredbom bugarskog cara Ferdinanda izvršen prepad na srpsku i grčku vojsku u Makedoniji. Usledila bitka na Bregalnici kojom je počeo Drugi balkanski rat, u koji je 10. jula ušla i Rumunija, zaposevši severnu Bugarsku. Rat završen mirom u Bukureštu 10. avgusta iste godine.
1930. Velika Britanija priznala nezavisnost Iraka, koji je na međunarodnoj konferenciji u San Remu 1920. proglašen za britansko mandatno područje.
1934. Uz podršku vojnih krugova Hitler, pod optužbom da su pripremali zaveru, likvidirao na stotine bliskih saradnika, "Noć dugih noževa", među njima Ernsta Rema i Gregora Štrasera.
1936. Etiopski car Haile Selasije I uputio, u sedištu Lige naroda, apel za pomoć povodom invazije Italije na Etiopiju. Liga naroda odredila sankcije protiv Italije, ali one nisu poštovane.
1938. Umro srpski pisac, pozorišni kritičar i diplomata Milan Rakić. Bio član Srpske kraljevske akademije i predsednik srpskog kluba PEN. Njegove pesme ubrajaju se u najbolja ostvarenja u srpskoj lirici XX veka.
1943. Američke trupe iskrcale se u Drugom svetskom ratu na ostrvo Nju Džordžija. Tokom operacije oboren 121 japanski avion.
1948. Jugoslovenska štampa objavila Rezoluciju Informacionog biroa komunističkih i radničkih partija o stanju u Komunističkoj partiji Jugoslavije i odgovor Centralnog komiteta KPJ kojim se odbacuju optužbe iznete u Rezoluciji. Usledila hapšenja i zatvaranja članova KPJ koji su se opredeli za stavove Informbiroa.
1950. Predsednik SAD Hari Truman izdao naređenje američkim trupama stacioniranim u Japanu da pomognu Republici Koreji da odbije napad Severne Koreje.
1960. Republika Kongo proglasila nezavisnost od Belgije. Za prvog predsednika izabran Džozef Kasavubu, a za premijera Patris Lumumba.
1963. Kardinal Đovani Batista Montini ustoličen kao papa Pavle VI, čiji je pontifikat obeležen sprovođenjem ideje o pomirenju sa ostalim hrišćanskim crkvama.
1971. Tri sovjetska astronauta poginula prilikom prizemljenja sovjetskog vasionskog broda Sojuz II, koji je u orbiti oko Zemlje proveo rekordnih 570 časova i 22 minuta.
1974. Tokom molitve u crkvi ubijena Alberta King, majka Martina Lutera Kinga, lidera američkih Crnaca u borbi za ravnopravnost i dobitnika Nobelove nagrade za mir 1964, ubijenog 4. aprila 1968.
1974. Čuveni ruski baletski igrač Mihail Barišnjikov napustio, tokom turneje u Kanadi, ansambl baleta Boljšoj teatra i ostao da živi na Zapadu.
1989. Sudanski general Omar Hasan al Bašir u državnom udaru oborio vladu Sadeka al Mahdija.
1995. Vlada u Sarajevu prekinula sve kontakte sa specijalnim izaslanikom Ujedinjenih nacija Jasušijem Akašijem optužujući ga za popustljiv stav prema bosanskim Srbima.
1996. Pod snažnim pritiskom međunarodne zajednice i predsednika Srbije Slobodana Miloševića predsednik Republike Srpske Radovan Karadžić preneo predsednička ovlašćenja na potpredsednicu RS Biljanu Plavšić.
1997. Kina zvanično preuzela kontrolu nad Hong Kongom posle 156 godina britanske kolonijalne uprave.
1999. Škotska posle skoro 300 godina ponovo dobila svoj parlament.
2001. Grupa huligana i političkih ekstremista pretukla, na Trgu Republike u Beogradu, nekoliko homoseksualaca i sprečila održavanje prve "Gej parade" u Srbiji.
2001. Jugoslovenska glumica Tijana Kondić na filmskom festivalu u Puli, u Hrvatskoj, dobila Zlatnu arenu za najbolju žensku ulogu, za film "Nataša". To je bilo prvo učešće filma iz Jugoslavije na tom festivalu od raspada SFRJ.
2001. Premijer Belgije Gaj Verhofštad posetio Kongo. To je prva poseta nekog belgijskog zvaničnika toj afričkoj zemlji posle "hladnog rata" i prekida odnosa koji su trajali 20 godina.
2001. Umro Čet Atkins, legendarni kantri-gitarista i predvodnik "Nešvilskog zvuka", akustične muzike s prizvukom popa.
2003. Bosanski Srbin Željko Meakić, optužen pred Haškim tribunalom za ratne zločine u logoru Omarska kod Prijedora, predao se vlastima RS, a potom izručen tom sudu.
2004. Predstavnik međunarodne zajednice u Bosni i Hercegovini Pedi Ešdaun smenio predednika parlamenta Republike Srpske Dragana Kalinića i zabranio mu svaki javni i politički rad. Sa dužnosti u RS smenjeno još 60 osoba, zbog nesaradnje s Haškim tribunalom.

1 jul

Događaji
1569 - stvorena je Lublinska unija kojom su se ujedinile Litvanija i Poljska. Deobom Poljske 1795. veći deo Litvanije pripao je Rusiji.
1835 - u Pešti je štampan prvi broj „Serbskog narodnog lista“, ilustrovanog književnog nedeljnika Srba u Mađarskoj, koji je pokrenuo publicista i urednik „Letopisa“ Matice srpske Teodor Pavlović. List je s kraćim prekidima izlazio do 1848.
1867 - Ontario, Kvebek, Nova Škotska i Nju Branzvik proglasile su federalnu uniju Kanada, koja je „Severno američkim zakonom“ britanskog parlamenta dobila status dominiona.
1887 - počela je da radi prva astronomsko-meteorološka stanica u Srbiji, koju je u svojoj kući na Vračaru u Beogradu organizovao profesor Velike škole Milan Nedeljković. Godine 1902. on je počeo da izdaje i prvu opštu prognozu vremena.
1921 - na tajnom sastanku u Šangaju osnovana je Komunistička partija Kine, koja je 1949. preuzela vlast u Kini.
1921 - prvi put je primenjena vakcina za zaštitu dece od tuberkuloze (BCG).
1942 - nemačke trupe su u Drugom svetskom ratu, posle osmomesečne opsade, zauzele Sevastopolj, najvažniju rusku crnomorsku luku na poluostrvu Krim.
1946 - SAD su izvršile probu atomske bombe na atolu Bikini u Pacifiku.
1960 - Gana je postala republika, s prvim predsednikom Kvame Nkrumahom.
1962 - afrička republika Ruanda i kraljevina Burundi su stekle nezavisnost, nakon što je Generalna skupština UN u februaru ukinula nadzor nad ove dve države.
1966 - održan je „Brionski plenum“ Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije, na kojem su iz rukovodstva partije uklonjeni Aleksandar Ranković, potpredsednik SFR Jugoslavije i Svetislav Stefanović, savezni sekretar za unutrašnje poslove, što je značilo i uklanjanje sa državnih funkcija. Kao ličnosti odgovorne za rad Službe državne bezbednosti oni su optuženi za prisluškivanje predsednika SFRJ Josipa Broza Tita i za šovinističku politiku prema Albancima na Kosovu.
1991 - na sastanku u Pragu lideri istočnoevropskih zemalja ukinuli su vojni savez Varšavski pakt, osnovan 1955.
1994 - vođa Palestinske oslobodilačke organizacije Jaser Arafat vratio se u Palestinu, nakon 27-godišnjeg izbeglištva.
1997 - Hong Kong je, nakon što je 150 godina bio pod engleskom upravom ponovo vraćen pod kinesku jurisdikciju, kao njen specijalni administrativni region.
2000. - nakon sastanka šefova država u Pjongjangu (13-15. juna) predstavnici dve Koreje potpisali su sporazum o spajanju porodica, koje su zbog rata bile razdvojene skoro pola veka.
2000 - pušten je u saobraćaj najduži most na svetu koji je povezao Švedsku i Dansku.
2001 - u Acehu u Indoneziji, pronađeno je 27 izmasakriranih tela. Tokom separatističkog rata pobunjenika, članova Pokreta za oslobođenje Aceha, u tom mestu je od sredine sedamdesetih ubijeno preko 870 ljudi.
2002 - u Hagu je formalno označen početak rada Stalnog međunarodnog suda za ratne zločine, koji osporavaju SAD. Taj sud je osnovan 17. jula 1998. u Rimu i do početka rada Rimski statut je ratifikovalo 86 država, uključujući i SRJ.
2003 - SAD su ukinule vojnu pomoć za oko 50 zemalja, uključujući i Srbiju i Crnu Goru. Te zemlje nisu do određenog roka, sa Vašingtonom potpisale bilateralni sporazum o neizručivanju američkih državljana Međunarodnom krivičnom sudu u Hagu.

Rođenja
1804 - Žorž Sand, francuska književnica.
1872 - Luj Blerio, francuski inženjer i pilot.
1902 - Vilijam Vajler, američki filmski režiser.
1961 - Karl Luis, američki atletičar.

Smrti
1839 - Mahmud II, turski sultan, poslednji vladar iz dinastije Osmana Osvajača.
1860 - Čarls Gudjer, američki industrijalac.
1876 - Mihail Aleksandrovič Bakunjin, ruski revolucionar anarhist.
1896. - Herijet Elizabet Bičer Stou, američka književnica.
1974 - Huan Domingo Peron, argentinski general i političar.
1999 - Džošua Nkomo - južnorodezijski političar.

2 jul

Događaji
1798 - Napoleon Bonaparta zauzeo je Aleksandriju. Nakon nekoliko pobeda nad Mamelucima ušao je u Kairo i nastavio pohod u dolinu Nila i Siriju. Francuska vojska povukla se iz Egipta 1801.
1819 - Velika Britanija je donela zakon kojim se zabranjuje rad dece ispod devet godina u tekstilnoj industriji, a rad dece mlađe od 16 godina ograničava na 12 časova dnevno.
1860 - Rusi su osnovali grad Vladivostok na obali Amurskog zaliva, koji je kasnije postao najznačajnija sovjetska luka (pomorska i vazdušna baza) na sovjetskom Dalekom istoku.
1881 - u Vašingtonu je izvršen atentat na predsednika SAD Džejmsa Ejbrama Garfilda. Od posledica ranjavanja umro je 19. septembra.
1900 - grof Ferdinand fon Cepelin izvršio je prvi let vazdušnim brodom (dirižabl) nad Bodenskim jezerom u južnoj Nemačkoj. Kasnije je konstruisao nekoliko takvih vazduhoplova koji su po njemu dobili naziv Cepelin.
1940 - pogođen torpedom s nemačke podmornice, potonuo je brod „Arandora star“ koji je prevozio nemačke i italijanske zarobljenike u Kanadu. Nastradalo je više od 750 zarobljenika i članova posade.
1961 - američki pisac Ernest Hemingvej izvršio je samoubistvo. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1954. ("Zbogom oružje", „Za kim zvona zvone“, „Starac i more“).
1964 - predsednik SAD Lindon Džonson potpisao je „Akt o građanskim pravima“, kojim je zabranjena rasna diskriminacija.
1966 - Francuska je izvršila prvu od šest proba atomske bombe na pacifičkom atolu.
1976 - proglašeno je ujedinjenje Severnog i Južnog Vijetnama u jednu državu sa glavnim gradom Hanojem.
1990 - ne prihvatajući ustavne promene u Srbiji, albanski delegati pokrajinske Skupštine Kosova usvojili su Ustavnu deklaraciju i proglasili odvajanje Kosova od Srbije. Skupština Srbije je 5. jula raspustila pokrajinsku Skupštinu, nakon čega su usledili štrajkovi i protesti kosovskih Albanaca.
2000 - kandidat Narodne partije akcije i Zelene stranke Visente Foks pobedio je na predsedničkim izborima u Meksiku, čime je okončana vladavina Institucionalne revolucionarne partije, koja je bila na vlasti od 1929. godine.
2001 - prvo usađivanje mehaničkog srca izvršeno je u SAD. Sedmočasovnu operaciju izveli su hirurzi Univerziteta Luizvila Leman Grej i Robert Dauling.

Rođenja
1489 - Tomas Krenmer, engleski verski reformator.
1714 - Kristof Vilibald Gluk, nemački kompozitor i dirigent.
1925 - Patris Lumumba, kongoanski političar.

Smrti
1566 - Nostradamus, francuski astrolog.
1778 - Žan Žak Ruso, filozof i pisac.
1850 - Robert Pil, britanski premijer.
1915 - Porfirio Dijas, meksički general i predsednik.
1949 - Georgi Mihajlovič Dimitrov, bugarski revolucionar i državnik.
1961 - Ernest Hemingvej, američki književnik. (* 1899.)
1989 - Andrej Andrejevič Gromiko, ruski političar.
1992 - Borislav Pekić, jedan od najznačajnijih jugoslovenskih književnika u drugoj polovini 20. veka.
1997 - Džejms Stjuart, američki filmski glumac.
1999 - Mario Puzo, autor bestselera „Kum“.

3 jul

Događaji
321 - rimski car Konstantin II, hrišćanin, proglasio je nedelju za dan odmora i verskog obreda.
1583 - ruski car Ivan Grozni ubio je, u nastupu gneva, sina. Ovaj autokrata sproveo je značajne reforme u Rusiji, a zbog okrutnog odnosa prema boljarima dobio je naziv Grozni. Kao tragični lik bio je inspiracija slikarima, muzičarima, književnicima, filmskim rediteljima...
1608 - francuski istraživač Samiel de Šamplen osnovao je kanadski grad Kvebek.
1775 - general Džordž Vašington, kasnije izabran za prvog predsednika SAD (1789), zvanično je preuzeo komandu nad vojskom kolonista u Američkom ratu za nezavisnost.
1848 - pokrenut austrijski dnevni list Štampa (Die Presse).
1849 - francuske trupe su ušle u Rim savladavši otpor snaga Đuzepea Garibaldija i ponovo ustoličile poglavara rimokatoličke crkve papu Pija IX.
1881 - pod pritiskom Velike Britanije, Turska je potpisala konvenciju s Grčkom kojom su Grci dobili Tesaliju i delove Epira.
1940 - Britanci su onesposobili veliki deo francuske flote stacionirane u Oranu u severnoj Africi da ne bi došle u posed Nemačke. Francuzi nisu pristali da, nakon kapitulacije Francuske, predaju flotu dobrovoljno, pa je najveći deo uništen, a poginulo je preko 1.000 francuskih mornara.
1944 - sovjetske trupe su u Drugom svetskom ratu oslobodile glavni grad Belorusije Minsk i zarobile 100.000 nemačkih vojnika.
1954 - u Velikoj Britaniji je ukinuto racionisano snabdevanje hranom uvedeno tokom i po završetku Drugog svetskog rata.
1962 - Alžir je stekao nezavisnost posle 132 godine francuske kolonijalne vlasti.
1969 - jedan od osnivača engleske rok grupe „Rolingstons“ Brajan Džons utopio se u svom bazenu pod dejstvom prekomerne količine droge.
1972 - Indija i Pakistan su potpisali mirovni sporazum, čime je okončan sukob izazvan 1971. građanskim ratom u Istočnom Pakistanu (Bangladeš).
1987 - ratni zločinac iz Drugog svetskog rata Klaus Barbi (Barbie), lokalni šef Gestapoa, nazvan „kasapin iz Liona“, osudjen je u Francuskoj na doživotnu robiju.
1988 - raketa sa američkog ratnog broda „Vensen“ oborila je iznad Persijskog zaliva u poslednjoj sedmici iransko-iračkog rata iranski putnički avion „Erbas A300“. Poginulo je svih 290 ljudi u letilici.
1995 - jugoslovenski košarkaši postali su evropski šampioni na prvenstvu u Atini. Pobeda je burno proslavljena u zemlji, a oduševljenje je bilo pojačano i zbog trogodišnje međunarodne izolacije SR Jugoslavije.
1996 - predsednik Rusije Boris Jeljcin pobedio je u drugom izbornom krugu komunističkog kandidata Genadija Zjuganova, i time započeo drugi predsednički mandat.
2001. ruski avion „tupoljev 154“ srušio se kod Irkutska. Poginulo je svih 145 putnika i članova posade.
2001 - na prvom pojavljivanju pre Medjunarodnim sudom za ratne zločine u Hagu bivši predsednik SRJ Slobodan Milošević izjavio je da ne priznaje taj sud i odbio da se izjasni o optužnici koja ga tereti za progon, deportaciju i ubijanje kosovskih Albanaca 1999.

Rođenja
1423 - Luj XI, francuski kralj. (†1483).
1883 - Franc Kafka, austrijski pisac. (†1924).
1962 - Tom Kruz, američki glumac.

Smrti
1642 - Marija de Mediči, francuska kraljica.
1904 - Teodor Hercl, osnivač i lider cionističkog pokreta.

4 jul

Događaji
1190 - engleski kralj Ričard I Lavlje Srce i francuski kralj Filip II krenuli su u Treći krstaški rat. Njima se u tom ratu pridružio i nemačko-rimski car Fridrih I Barbarosa.
1631 - u Parizu je otvorena agencija za zapošljavanje, prva u svetu.
1776 - na Kontinentalnom kongresu u Filadelfiji potpisana je američka Deklaracija o nezavisnosti. Taj dan slavi se u SAD kao Dan nezavisnosti.
1826 - u istom danu umrli su bivši predsednici SAD Džon Adams (1797-1801) i Tomas Džeferson (1801-09).
1848 - objavljen je „Komunistički manifest“ Karla Marksa i Fridriha Engelsa.
1903 - pušten je u rad prvi pacifički telegrafski kabl, između San Franciska i Manile.
1943 - pod nerazjašnjenim okolnostima u avionskoj nesreći u Gibraltaru poginuo je poljski general i političar Vladislav Sikorski, šef vlade u emigraciji i tokom Drugog svetskog rata vrhovni komandant Poljskih oružanih snaga na Zapadu.
1946 - Filipini su stekli nezavisnost nakon 47 godina vladavine SAD.
1976 - izraelski komandosi upali su na aerodrom Entebe u Ugandi i oslobodili 102 taoca iz francuskog putničkog aviona koji su oteli arapski ekstremisti. Poginuli su četiri komandosa, sedam od 10 otmičara i oko 20 ugandskih vojnika.
1979 - bivši predsednik Alžira Ahmed Ben Bela pušten je nakon 14 godina iz kućnog pritvora. Bio je prvi predsednik nezavisnosg Alžira (1963), a sa vlasti ga je uklonio Huari Bumedijen državnim udarom 1965.
1997 - američka vasionska sonda „Patfajnder“ spuštena je na Mars.
1999 - alžirski predsednik Abdelaziz Buteflika amnestirao je hiljade muslimanskih vojnih zatvorenika.
2001 - u cilju okončanja 18-godišnjeg građanskog rata, tokom kojeg je živote izgubilo blizu dva miliona ljudi, sudanska vlada prihvatila je libijsko-egipatsku mirovnu inicijativu. Međutim ona nije dovela do prekida rata.
2001 - u avionskoj nesreći u Sibiru poginulo je 145 ljudi.

Rođenja
1753 - Žan Pjer Fransoa Blanšar, francuski pronalazač.
1799 - Oskar I, švedsko-norveški kralj.
1807 - Djuzepe Garibaldi, italijanski revolucionar.
1900 - Luj „Sačmo“ Armstrong, legendarni američki džez muzičar, trubač i pevač.
1927 - Đina Lolobriđida, italijanska filmska glumica.

Smrti
1826 - Džon Adams, američki predsednik.
1826 - Tomas Džeferson, američki predsednik.
1848 - Fransoa Rene Šatobrijan, francuski pisac i diplomata.
1934 - Marija Kiri Sklodovska, francuska naučnica poljskog porekla.
2000 - Gustav Herling-Grudzinski, poljskih pisaca.

5 jul

Događaji
1596. engleski pomorci opustošili su špansku obalu i opljačkali Kadis, pomorsku luku koja je otkrićem Amerike dobila prvorazredan značaj.
1811. Venecuela je postala prva južnoamerička država koja je proglasila nezavisnost od Španije.
1830. u pohodu na Alžir Francuzi su zauzeli grad Alžir. Alžir je ostao pod francuskom upravom do 1962, kada je ta severnoafrička zemlja stekla nezavisnost.
1865. Vilijam But osnovao je u Londonu „Hrišćansku misiju“ koja je kasnije dobila naziv „Vojska spasa“ i bavila se uglavnom humanitarnim radom. Bila je vrlo aktivna u periodu posle Drugog svetskog rata.
1865. u Velikoj Britaniji je donet prvi u svetu zakon o ograničenju brzine - dve milje na sat.
1932. u Portugalu je premijer postao Antonio de Oliveira Salazar, koji je 1933. zaveo profašističku diktaturu, okončanu tek 1974, četiri godine posle njegove smrti.
1943. nemačkom ofanzivom iz pravca Orela i Harkova na sovjetske položaje počela je Kursko-orelska bitka, jedna od najvećih bitaka u Drugom svetskom ratu.
1951. osnovan Veslački klub Partizan
1959. predsednik Indonezije Ahmed Sukarno raspustio je parlament, suspendovao Ustav iz 1950. i zaveo diktatorski režim.
1975. američki teniser Artur Eš postao je prvi crnac pobednik turnira u Vimbldonu.
1975. Zelenortska ostrva su dobila nezavisnost nakon 500 godina portugalske vlasti.
1977. u Pakistanu je izvršen vojni udar kojim je general Mohamad Zija ul Hak zbacio s vlasti premijera Zulfikara Ali Buta.
1980. švedski teniser Bjorn Borg pobedio je peti put uzastopno na turniru u Vimbldonu.
1994. palestinski vođa Jaser Arafat, koji je doputovao na Zapadnu obalu nakon 27 godina izbeglištva, najavio je stvaranje države Palestine na teritoriji pod palestinskom samoupravom, sa glavnim gradom u istočnom Jerusalimu.
2001. makedonske vlasti i albanski pobunjenici postigli su dogovor o primirju. Mirovni sporazum kojim su okončani višemesečni sukobi u Makedoniji, potisan je 13. avgusta u Ohridu.
2001. Henelore Kol, supruga bivšeg nemačkog kancelara Helmuta Kola izvršila je samoubistvo. Ona je dugo godina bolovala od retke bolesti koja je izazvala alergiju na svetlo.

Rođenja
1879 - Dvajt Dejvis, osnovao je 1900 „Dejvis kup“.
1880 - Jan Kubelik, češki violinista i kompozitor.
1889 - Žan Kokto, francuski pisac, slikar i režiser
1891 - Avgustin Tin Ujević, hrvatski pesnik
1901. rođen je ruski pozorišni reditelj i glumac Sergej Vladimirovič Obrascov, osnivač Državnog centralnog pozorišta lutaka. Režirao je više od 50 lutkarskih predstava koje se smatraju antologijskim delima tog pozorišnog žanra.
1911. rođen je francuski državnik Žorž Pompidu, predsednik Francuske (1969-74) nakon povlačenja Šarla de Gola. Kao blizak saradnik De Gola, šef njegovog kabineta i premijer od 1962. do 1968, uglavnom je sledio ideje slavnog prethodnika.
1964 - Miodrag Stojković, genetičar
1979 - Ameli Moresmo, francuska teniserka

Smrti
1889 - Jakov Ignjatović, začetnik realizma u srpskoj književnosti.

6 jul

Događaji
1885 - francuski biolog i hemičar Luj Paster prvi put je uspešno primenio vakcinu protiv besnila na ljudskom biću, devetogodišnjem Žozefu Majsteru iz Alzasa.
1908 - u Turskoj je počela „Mladoturska revolucija“ pod vođstvom mlađih oficira i intelektualaca nezadovoljnih vladavinom sultana Abdula Hamida II.
1919 - prvi vazduhoplov koji je preleteo Atlantik, britanski dirižabl „R-34“ spustio se na Ruzveltovu poljanu u Njujorku.
1923 - zvanično je proglašeno osnivanje SSSR-a (Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika), na osnovu odluke Prvog svesaveznog kongresa sovjeta krajem 1922.
1928 - u Njujorku je održana premijera filma „Svetla Njujorka“, prvog zvučnog filma u istoriji kinematografije.
1944 - u požaru koji je u glavnom šatoru cirkusa „Ringling Brothers and Barnum & Bailey“ izazvao gutač vatre, u američkom gradu Hartford u Konektikatu, poginulo je 167 ljudi.
1964 - britanski protektorat u Africi Vejsland je, pod nazivom Malavi, postao nezavisna država u okviru Britanskog komonvelta.
1967 - u Nigeriji je počeo građanski rat zbog proglašenja nezavisnosti Istočne Nigerije (Bijafra). U dvogodišnjem ratu poginulo je više od milion ljudi.
1988 - u eksploziji naftne platforme „Pajper Alfa“ u britanskom delu Severnog mora, poginulo je 167 ljudi.
1990 - predsednik Bugarske Petar Mladenov podneo je ostavku zbog optužbi da je naredio da se tenkovima rasture antivladini protesti.
1999 - pripadnici međunarodnih mirovnih snaga u Bosni uhapsili su u Banjaluci lidera Narodne stranke i poslanika u Skupštini Republike Srpske Radoslava Brđanina i izručili ga Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu.
2000 - Skupština SR Jugoslavije usvojila je amandmane na Ustav kojima je tadašnjem predsedniku Slobodanu Miloševiću omogućeno da se ponovo kandiduje za predsednika SR Jugoslavije.
2000 - talas vrućina koji je zahvatio Jugozapadnu Evropu, sa temperaturama vazduha i do 45 stepeni Celzijusa, prouzrokovao je smrt 25 ljudi i mnoge požare.

Rođenja
1855 - vojvoda Živojin Mišić, srpski vojskovođa.

Smrti
1415 - Jan Hus, češki reformator.
1533 - Lodoviko Ariosto, italijanski renesansni pesnik.
1535 - Tomas Mor, engleski humanista i pisac.
1893 - Gi de Mopasan, francuski pisac.
1962 - Vilijam Fokner, američki pisac.
1971 - Luis Armstrong, američki džez muzičar, trubač i pevač.
1973 - Oto Klemperer, nemački dirigent.