Crkva između dva pravoslavna bloka

 
SASTANAK delegacija pravoslavnih crkava, peti po redu, u okviru priprema za Svepravoslavni sabor 2016. počeo je juče u švajcarskom gradu Šambeziju. Ovaj skup verovatno će biti poslednja prilika da se crkve usaglase o detaljima dnevnog reda velikog sabora i reše neslaganja koja među njima postoje. Na ispitu će biti i Srpska patrijaršija, koja se bori za svoju poziciju u pravoslavlju, ali i za neutralnu poziciju između dva "bloka" - Ruske i Vaseljenske patrijaršije.

Srpsku pravoslavnu crkvu na ovoj konferenciji predstavljaju mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije i episkop bački Irinej. Ova dvojica arhijereja sa patrijarhom Irinejem i ostalim vladikama predvodiće delegaciju naše patrijaršije i na skupu u Istanbulu.

Glavni zadatak konferencije koja je juče počela u Šambeziju je razmatranje nacrta dokumenata za Svepravoslavni sabor, koje je redigovala specijalna pripremna komisija, kao i usvajanje nacrta akta pod nazivom "Autonomija i mogućnosti proglašenja". Ovaj spis na usvajanje čeka od 2009. godine. Pitanje crkvene autonomije i njenog sticanja među retkima je koja čekaju na jedinstveni odgovor pravoslavlja, a od njega zavisi budućnost niza verskih zajednica koje se bore za ovaj status.

Sagovornik "Novosti" iz vrha SPC podseća da postoji spor u vezi sa položajem niza pravoslavnih crkava - Finske, Estonske, Američke, Japanske i Kineske, koje imaju autonomiju u okviru drugih jerarhija.

- Ovo pitanje veoma je važno, jer će biti temelj budućeg ustrojstva crkava - objašnjava sagovornik "Novosti" iz vrha SPC. - Ovo pitanje može da ima snažne reperkusije na narode i države, što je trenutno slučaj u Ukrajini. Sličan slučaj imamo i mi sa nepriznatom Makedonskom crkvom, sa kojom bi uskoro trebalo da počnu pregovori o njenom statusu.

U središtu pitanja crkvene autonomije u pravoslavlju jeste negacija principa nacionalnih crkava, što u praksi izaziva velike probleme. SPC je, osim u Makedoniji, sa time suočena i u Crnoj Gori. Postoji rizik da se slične pojave jave i u Hrvatskoj i na KiM.

Srpska patrijaršija na predstojećem saboru pokušaće da izbegne svrstavanje u jedan od dva suprotstavljena pravoslavna bloka. Grupa "slovenskih" crkava pod snažnim je uticajem Moskve, dok je drugi "balkanski" blok okupljen oko Vaseljenske patrijaršije i Atinske arhiepiskopije. Patrijarh Irinej rado je viđen u obe grupe, koje bi želele da podršku SPC iskoriste za svoje ciljeve.

Nadgornjavanje Rusa i Grka svoje posledice može da ima i na konačno definisanje redosleda pravoslavnih crkava, tzv. diptih. Srpska patrijaršija je u središtu neslaganja ova dva bloka. Sve pravoslavne crkve na prvih pet mesta svrstavaju Vaseljensku, Aleksandrijsku, Antiohijsku, Jerusalimsku i Moskovsku patrijaršiju. Problem je, međutim, što se u pogledu rasporeda ostalih crkava razlikuju diptisi Vaseljenske i Moskovske patrijaršije. Po carigradskom rasporedu, na šestom mestu je Srpska crkva, za kojom slede Rumunska, Bugarska i Gruzijska crkva.

Redosled kojeg se pridržavaju u Ruskoj crkvi, međutim, drugačiji je - na šesto mesto oni svrstavaju Gruzijsku crkvu, iza koje su redom Srpska, Rumunska i Bugarska patrijaršija.

600 VLADIKA NA OKUPU

TAČAN datum Svepravoslavnog sabora još nije određen, ali se kao najverovatniji termin uzima praznik Trojice 2016. godine. Na njemu će učestvovati delegacije svih pravoslavnih crkava, u kojima će biti više od 600 vladika. Oni će zasedati u Crkvi Svete Irine u Istanbulu, mestu gde su u drevnoj Vizantiji održavani slični vaseljenski sabori. Kao "prvi među jednakima" skupu će predsedavati carigradski patrijarh Vartolomej. Sve odluke na Saboru, ali i na pripremnim sastancima biće donošene konsenzusom.

Izvor: Novosti

biraj pametnije...