Bacanje narodnih para - Fontana na Slaviji od 2 miliona evra :: Drustvena hronika ~ Obrazovanje ~ Zaposlenje ~ Finansije

Šesta sahrana Dimitrija Tucovića

Lider nekadašnje Srpske socijaldemokratske partije prvi put sahranjen na mestu gde je poginuo u blizini sela Ćelije, zatim na groblju u selu Šušnjar, pa na vojničkom groblju u Lazarevcu, potom u kripti Hrama Svetog Dimitrija, a pre 65 godina na Slaviji

Autor: Branka Vasiljevićsreda, 10.02.2016. u 18:05
(Фото Д. Јевремовић)

Kada se bude ostvarila odluka Skupštine grada Beograda da se zemni ostaci lidera nekadašnje Srpske socijaldemokratske partije Dimitrija Tucovića izmeste sa Slavije, biće to šesti put da ovaj socijaldemokrata menja večno konačište.

Dimitrije Tucović je prvi put sahranjen u jeku Kolubarske bitke, u rano jutro 20. novembra 1914. godine.

– Rezervni poručnik Dimitrije Tucović ranjen je u blizini lajkovačkog sela Ćelije. Preminuo je odmah posle ranjavanja i to u 33. godini. Aleksa Jovanović, kapetan druge klase, naredio je vojniku Vlajku Martinoviću, koji je u četi bio poznat kao socijalista, da Tucovićevo telo iznese sa bojišta i da ga sahrani. Po naređenju, Tucović je trebalo da bude ukopan na groblju u selu Šušnjar, ali je, prema svedočenju boraca, Martinović odlučio da ga sahrani na položaju gde je i poginuo – priča profesor Milorad Đoković, autor dela „Srpska golgota 1912–1916”.

Meštani zlatiborskog mesta Gostilje odakle je Dimitrije Tucović rodom traže da se njegovi zemni ostaci vrate u rodno mesto

Citat

Grob uz porodično imanje Belog Markovića
Telo Dimitrija Tucovića drugi put je pohranjeno uz porodično imanje književnika Radovana Belog Markovića.– Mesto gde je bio sahranjen obeleženo je skromnim spomenikom koga mi meštani Ćelija i Gostilja svake godine na dan njegove pogibije 20. novembra pohodimo. Dimitrije Tucović je u našem kraju izuzetno poštovan – jedna škola, jedno preduzeće i fudbalski klub nose njegovo ime – ističe Beli Marković.

Četvorica vojnika iskopala su raku pored puta koji vodi iz Lazarevca ka Rudniku i pod velikim hrastom sahranila Tucovića.

– Neposredno pre sahrane, vojnici su pretražili džepove Dimitrijeve uniforme i našli tri pisaljke, novčanicu od deset dinara i ratni dnevnik koji je on brižljivo vodio. Posle sahrane, Martinović je na hrastu urezao reči: „Ovde počiva Dimitrije Tucović, socijalistički borac za narodna dela”. To je bila njegova prva sahrana – ističe Đoković.

Nedugo zatim, stolar Milenko Marković je, po svedočenju njegove kćerke Mileve Gitarić, napravio drveni sanduk i preneo telo Tucovića na groblje u selu Šušnjar. Bila je to druga sahrana.

Ali to nije bio kraj premeštanja njegovih ostataka. Po naređenju okupacionih vlasti, 1916. godine formirano je vojničko groblje u Lazarevcu. Tada je započeto sahranjivanje srpskih i austrougarskih vojnika poginulih u Kolubarskoj bici. Među njima je bio i Tucović, pa su sa groblja u Šušnjaru njegovi posmrtni ostaci, sa još 12 tela oficira, premešteni na vojničko groblje u Lazarevcu. U toku noći, u strogoj tajnosti, Milisav Gavrilović podigao je kameni spomenik Tucoviću na kome je pisalo: „Dimitrije Tucović poginu 1914. godine”. Tucović je tada sahranjen treći put, ali ne i poslednji.

Po odobrenju Ministarstva pravde Kraljevine Jugoslavije, od 25. jula 1939. godine, započeta je ekshumacija zemnih ostataka srpskih i austrougarskih vojnika sa vojničkog groblja u Lazarevcu, pa je deo kostiju prenet u nedovršenu kriptu Hrama Svetog Dimitrija u ovoj opštini.

– U specijalnom metalnom sanduku pod brojem tri, Tucović je pohranjen u kriptu crkve. Bila je to četvrta sahrana. Deset godina kasnije, bez saglasnosti crkve, metalni sanduk sa Tucovićevim ostacima, po naređenju tadašnjeg rukovodstva, prenet je u Beograd, na Slaviju. Tada je Dimitrije sahranjen peti put – kaže Đoković i ističe da je nepoznanica zašto je Tucović odvojen od boraca iz Kolubarske bitke i sahranjen daleko od svog rodnog sela Gostilje.

Zbog planova za rekonstrukciju Trga Slavija, njegove kosti se opet spremaju „na put” – u Aleju velikana. Posle 65 godina „mirovanja” biće to šesta sahrana Dimitrija Tucovića.

Odluci beogradskih odbornika protive se meštani zlatiborskog sela Gostilje odakle je Dimitrije rodom.

– Čim smo čuli o čemu će se na beogradskoj skupštini raspravljati, pokrenuli smo inicijativu da se njegovi ostaci, kako mu je i majka želela, prenesu kod njegove rodne kuće u Gostilje. U ovoj kući, koja se sada obnavlja, i dalje živi njegov praunuk Radomir, koji je potomak Dimitrijevog strica – kaže Miroslav Tucović, predsednik Turističke organizacije Gostilje.

– On je svoj život dao za ovu zemlju i zaista nema nikakvog smisla premeštati mu kosti. U 102 godine otkako je poginuo to bi bio šesti put. Ako se to već radi, bilo bi ljudski vratiti ga tamo gde je rođen, da već jednom nađe svoj mir – decidan je Tucović.

Citat

Osnivač Socijaldemokratske partije
Dimitrije Tucović bio je istaknuti vođa i teoretičar socijalističkog pokreta u Srbiji, osnivač Socijaldemokratske partije, pokretač i urednik „Radničkih novina” i „Borbe”. Sa ovim poznatim Zlatiborcem u rodu je i pesnik Ljubivoje Ršumović.– Dimitrije je moj deda-ujak. Moja baka Jovanka je iz porodice Tucovića. I danas kod mene postoji jedan tonski snimak u kome ona objašnjava kako su pred njenu udaju čekali Dila da dođe iz Beograda, da je on izvede iz kuće i preda mom dedi Stevanu – priča Ršumović i ističe da se i on protivi izmeštanju dedinih ostataka.– U našem narodu se veruje da ne valja premeštati nečije zemne osatke sa mesta gde su sahranjeni. Tako nešto nikada nikome nikakvog dobra nije donelo – ističe Ršumović.

Izvor: Politika