Teški top 210 mm Mrs 18 (21 cm Mrs 18)

Karakteristike

Kalibar: 210 mm
Težina: 16.700 kg
Dužina cevi: 29 kalibara; 6.07 m
Elevacija: od 0° do +70°
Traversa: 16°
Tip i težina projektila: visokoeksplozivni; 113 kg
Početna brzina projektila: 565 m/sec
Maksimalni domet: 16700 m

210 mm Mrs 18 (21 cm Mrs 18) je konstruisao i proizveo Krup (Krupp) kako bi u naoružanju zamenio dugački minobacač kalibra 210 mm. Mrs 18 je predstavljao veliki napredak u odnosu na dotadašnju nemačku artiljeriju. Zbog svoje težine transportovan je iz dva dela, cev je transportovana odvojeno na posebnoj prikolici dok je postolje transportovano samostalno dodavanjem još jednog seta točkova. Na ovom topu je primenjen princip dvostrukog trzaja; cev je bila na uobičajen način smeštena u posebnoj kolevci na gornjem delu postolja koja je na sebe preuzimala ublažavanje trzaja ali je i gornji deo postolja takođe bio pokretan u odnosu na donje deo postolja kako bi i on mogao na sebe da preuzme deo trzaja prilikom ispaljenja projektila. Kretanje donjeg postolja unazad bilo je kontrolisano pomoću hidro-pneumatskih cilindara. Kao rezultat primene novog sistema ublažavanja trzaja top je bio izuzetno stabilan i precizan u toku vatrenog dejstva. Pored konvencionalne visokoeksplozivne granate u borbenom kompletu nalazile su se još i granate na raketni pogon kao i specijalne granate za uništavanje betonskih bunkera.

Korišćena literatura: "Twentieth-century artillery" - Ian Hogg, Grange books, 2000.

Izvor: Wikipedia

Teški pešadijski top 150 mm sIG 33 (15 cm sIG 33)

Karakteristike

Kalibar: 150 mm
Težina: 1688 kg
Dužina: 1.78 m
Elevacija: od 0° do +75°
Traversa: 11°
Tip i težina granate: visoko eksplozivno punjenje; 28.8 kg
Početna brzina projektila: 240 m/sec
Maksimalni domet: 4.700 m

Ovo oruđe je jedno od najstarijih koje je nemačka vojska koristila u Drugom svetskom ratu. Prvi put se pojavilo 1927. god. u naoružanju četa teške artiljerije u sastavu pešadijskih pukova. SIG 33 je takođe bio i najteže oruđe koje je ikada bilo klasifikovano kao pešadijski top u bilo kojoj armiji. Bio je konvencionalne konstrukcije, jednostavan i robustan i odlično se pokazao u eksploataciji čak i u najgorim uslovima. Jedina zamerka koju su njegovi korisnici imali odnosila se na preveliku težinu. Zbog toga je konstruisana lakša verzija topa SIG 33 koja je testirana 1938. god. Međutim, ona je pokazala slabe rezultate i od nje se odustalo po izbijanju rata. SIG 33 je koristio više vrsta municije; granate sa visoko-eksplozivnim punjenjem, dimne i kumulativne granate kao i specijalnu lepljivu bombu težine 27 kg koja je bila namenjena za uništavanje neprijateljskih fortifikacija.

Korišćena literatura: "Twentieth-century artillery" - Ian Hogg, Grange books, 2000.

Izvor: Wikipedia

Protivtenkovski top 75 mm Pak 40 (7.5 cm Pak 40)

Karakteristike
Kalibar: 75 mm
Težina: 1425 kg
Dužina cevi: 3.702 m
Elevacija: od -5° do +22°
Traversa: 65°
Tip projektila: protivoklopni sa jezgrom od volframa 3.18 kg; protivoklopni i visokoeksplozivni 6.80 kg
Početna brzina projektila: protivoklopni sa jezgrom od volframa 990 m/sec; protivoklopni i visokoeksplozivni 792 m/sec
Maksimalni domet: protivoklopni projektil 2000 m; visokoeksplozivni projektil 7600 m
Probojna moć: protivoklopni sa jezgrom od volframa 154/500/90°; protivoklopni i visokoeksplozivni 132/500/90°

Predviđajući ubrzani razvoj tenkova i povećanje njihove oklopne zaštite nemačka armija je 1940. god. ugovorila sa Krupom (Krupp) i Rajnmetalom (Rheinmetall) proizvodnju jačeg protivtenkovskog topa. 75 mm Pak 40 (7.5 cm Pak 40) je bio Rajnmetalov dizajn i predstavljao je poboljšanu verziju potojećeg protivtenkovskog topa kalibra 50 mm Pak 38 (5 cm Pak 38). Pak 40 je bio postavljen na slično dvokrako postolje, a imao je i dvostruki oklopni štit za posadu. U naoružanje je uveden tokom 1941. god. i postao je standardni protivoklopni top u nemačkoj armiji sve do kraja Drugog svetskog rata. Ukoliko je posada bila dobro obučena i dovoljno staložena da sačeka da se neprijatelj dovoljno približi mogla je da izbaci iz stroja svaki saveznički tenk pa čak i najteže ruske tenkove. Po završetku rata veliki broj ovih topova je zarobljen i uveden u naoružanje nekoliko evropksih zemalja. Jedini njegov nedostatak bila je velika težina zbog čega je znatan broj ovih topova izgubljen prilikom povlačenja na ruskom frontu. Najčešće bi se ovi topovi tako zaglibili u blato da čak i njihova osmočlana posada nije bila u stanju da ih pomeri bez pomoći odgovarajućeg vučnog vozila.

Korišćena literatura: "Twentieth-century artillery" - Ian Hogg, Grange books, 2000.

Protivtenkovski top 50 mm Pak 38 (5 cm Pak 38)

Karakteristike
Kalibar: 50 mm
Težina: 986 kg
Dužina cevi: 3.18 m
Elevacija: od -8° do +27
Traversa: 65°
Tip projektila: protivoklopni sa jezgrom od tungstena 850 g; protivoklopni i visokoeksplozivni 2.25 kg
Početna brzina projektila: protivoklopni sa jezgrom od tungstena 1198 m/sec; protivoklopni i visokoeksplozivni 823 m/sec
Maksimalni domet: 2500 m
Probojna moć: protivoklopni sa jezgrom od tungstena 120/500/90°; protivoklopni i visokoeksplozivni 78/500/90°

Ovo je bio prvi protivtenkovski top koji se izdvojio od dotadašnjih nemačkih protivtenkovskih topova malog kalibra koje su posluživala dva čoveka koja su u isto vreme bila zadužena za njegovo pokretanje. Pak 38 je bio klasično artiljerijsko oruđe koje je pokretano uz pomoć artiljerijskog traktora, a čiju posadu je sačinjavalo sedmoro ljudi. Bio je postavljen na dvokraki lafet, a posada je bila zaštićena štitiom sačinjenim od dve paralelne oklopne ploče debljine 4 mm između kojih je razmak bio 25 mm. U naoružanje je uveden 1940. god. nakon nemačkog napada na Francusku. Uskoro se pokazalo da sa svojim protivoklopnim projektilom sa jezgrom od tungstena može da izbaci iz stroja bilo koji saveznički tenk koji se tada nalazio u upotrebi. Iako je tungsten prestao da se koristi 1942. god. Pak 38 je nastavio da koristi efikasne protivoklopne i visokoeksplozivne projektile kojima je mogao bez problema da uništi neprijateljske lake tenkove kao i da nanese ozbiljna oštećenja teškim tenkovima. Zbog toga je ostao u upotrebi sve do kraja rata. Tokom rata Pak 38 je montiran na mnoga nemačka oklopna vozila ne bi li se na taj način povećala mobilnosti protivoklopne odbrane. Čak su i pojedini nemački avioni u protivtenkovskoj ulozi bili naoružani ovim topom.


Korišćena literatura: "Twentieth-century artillery" - Ian Hogg, Grange books, 2000.

Izvor: Wikipedia

Flak 88 protivavionski top je verovatno najpoznatije i najsvestranije oruđe korišćeno u toku Drugog svetskog rata.

Proizveden je u Krupovim fabrikama, u više varijanti. Zapravo Flak 88 je naziv za više različitih podtipova oruđa. Podtipovi su Flak 18, flak 36, Flak 37, Flak 41 i Flak 37/41. Korišćeni su u jedinicama protivvazdušne odbrane, ali i u drugim ulogama. Najpoznatija druga uloga je bila protivtenkovska; Flak topovi su imali znatno veći domet od svakog tenkovskog oruđa kojim su raspolagali saveznici, tako da bi zahvaljujući velikom kalibru svaki saveznički tenk stradao od ovog oruđa, kasnije u toku rata, ovaj tip topa je ugrađivan i u tenkove Tigar i Tigar 2, kao i u samohodne oklopljene topove (Panzerjäger) tipa Jagdpanter i Jagdtigar. Oruđe se nalazi na četvorokrakom postolju, od kog se nikad ne odvaja. U transportu se dva kraka savijaju nagore, te se na dva prava kraka montira po jedan par točkova na posebnoj prikolici. Ceo ovaj sastav je tegljen sa poluguseničarom.

U određenim uslovima, top je korišćen u protivtenkovskoj ulozi sa prikolice, te je na taj način postizao veliki stepen pokretljivosti. Ipak glavna namena ovog oruđa je bila protivavionska borba. Oruđa su imala vertikalni domet od 8 do 15 kilometara, zavisno od tipa, dok je vertikalni domet bio između 14 i 20 kilometara, zavisno od tipa. Uvežbana posada je bila sposobna da ispali do 25 granata u minuti (tip 41). Dužina cevi je bila od 4,93 metara do 7,74 metara (ovo posebno na tipu 41, koji je u suštini bio nepokretan, i korišćen u odbrani gradova, na pripremljenim protivavionskim položajima).


Tip 41

Gotovo isključivo korišćen za odbranu nemačkih gradova, u velikim baterijama. Baterija se sastoji od svetla za pretragu, komandne stanice, komore i topova. Kompleksna elektrika ugrađena u topove je posadi davala, na osnovu položaja svetla, koordinate za paljbu, na koje se nišandžija usmeravao. Na datu komandu, celokupna baterija bi osula paljbu po određenoj tački na nebu. Granate su bile tempirane na određenu visinu, te je visina dejstva PVO bila zona u kojoj piloti nemačkog ratnog vazduhoplovstva nisu leteli, dok su ispod i iznad zone uništenja ulazili u borbe sa neprijateljskim letelicama.

Jedan primerak Flak 88 topa se nalazi ispod Vojnog muzeja na Kalemegdanu. Cev ovog konkretnog primerka je namerno oštećena tokom prevođenja u muzejski eksponat. Ovaj top je verovatno korišćen tokom 1943. i 1944. u području Šumadije za presretanja eskadrila savezničkih bombardera na putu do rafinerije u Ploeštiju, Rumunija, glavnom izvoru naftnih derivata Trećeg Rajha.

Spekuliše se da ke JNA u sklopu ratne raparacije od Nemačke dobila određeni broj topova Flak 88, kalibra 128 milimetara, zadnjeg tipa proizvedenog, koji su u JNA korišćeni u ulozi protivbrodskih topova na jadranskoj obali. Navodno su još u službi, i to na fiksnim položajima, a u području Bara i Herceg Novog.

Izvor: Wikipedia

Protivtenkovski top 37 mm Pak 35/36 (3.7 cm Pak 35/36)

Karakteristike

Kalibar: 37 mm
Težina: 432 kg
Dužina cevi: 1.65 m
Elevacija: od -5° do +25°
Traversa: 60°
Tip i težina projektila: protivoklopni/visokoeksplozivni; 680 g
Početna brzina projektila: 762 m/sec
Maksimalni domet: 600 m
Probojna moć projektila: 48/500/90°

37 mm Pak 35/36 (3.7 cm Pak 35/36) je bio standarni nemački protivtenkovski top na početku Drugog svetskog rata 1939. god. Prvi put je testiran u borbenim uslovima tokom Španskog građanskog rata 1937-38. god. Veliki broj ovih topova prodat je do početka 1940. god. Sovjetskom Savezu. Iako projektil kalibra 37 mm nije imao probojnu moć kao neka slična oruđa u naoružanju drugih zemalja, laka pokretljivost i mogućnost maskiranja su u velikoj meri kompenzovale ovaj nedostatak. Sa proizvodnjom sve težih i bolje oklopljenih tenkova Pak 35/36 je izgubio značaj kao protivoklopno oruđe ali je njegova borbena upotreba produžena konstruisanjem posebnog teškog kumulativnog projektila koji se navlačio preko otvora cevi, a za čije ispaljivanje je korišćeno manevarsko punjenje. Ovaj projektil je na malim razdaljinama imao razorno dejstvo.

Korišćena literatura: "Twentieth-century artillery" - Ian Hogg, Grange books, 2000.

Izvor: Wikipedia

Pešadijski top 75 mm IG 18 (7.5 cm IG 18)
Karakteristike

Kalibar: 75 mm
Težina: 400 kg
Dužina cevi: 11.2 kalibra; 884 mm
Elevacija: od -10° do +75°
Traversa: 12°
Tip i težina granate: visoko eksplozivno punjenje; 6.00 kg
Početna brzina projektila: 210 m/sec
Maksimalni domet: 3.375 m

Pešadijski top IG 18 kalibra 7.5 cm uveden je nakon Prvog svetskog rata u naoružanje nemačkih pešadijskih bataljona. Top je bio namenjen za pružanje bliske vatrene podrške pešadiji i to nezavisno od divizijske artiljerije. IG 18 je bio koristan mali top sa neobičnim zatvaračem koji je po principu rada podsećao na lovačku pušku "sačmaru". Cev se nalazila u četvrtastom nosaču koji se protezao sve do zadnjeg dela cevi. Punjenje topa se vršilo tako što bi se zadnji deo cevi prosto podigao nakon čega bi granata bila ubačena u cev topa. Zatim bi se zadnji deo cevi vratio na mesto i cev bi bila zabravljena. Proizvedene su dve verzije ovog topa koji se mogao rastaviti u dva dela radi lakšeg transporta: prva verzija je bila namenjena brdskoj pešadiji, a druga padobrancima iako se od druge verzije odustalo nakon samo šest proizvedenih primeraka zato što se bestrzajni top pokazao mnogo pogodnijim za tu ulogu.

Korišćena literatura: "Twentieth-century artillery" - Ian Hogg, Grange books, 2000.

Izvor: Wikipedia