Top kao putokaz
Posle četrdeset godina na ulicama Praga ponovo osvanuli sovjetski tenkovi, ali kao deo izložbe kojom je obeležena godišnjica sovjetske okupacije

PRAG - Prag je ponovo, kao pre četiri decenije, osvanuo juče sa sovjetskim tenkovima na ulicama, na 40. godišnjicu sovjetske okupacije Čehoslovačke.

U Pragu su juče, međutim, bila samo dva tenka, za razliku od noći između 20. i 21. avgusta 1968. godine, kad je 6.300 tenkova iz pet zemalja Varšavskog pakta osujetilo čehoslovačko Praško proleće i pokušaj reformskih čehoslovačkih komunista da socijalizmu daju ljudski lik.

Originalni tenk tipa T-54 iz vojnog muzeja, na mestu okupljanja Čeha u momentima nacionalnih tragedija i radosti, na Vaclavskom trgu, uperio je kao pre četiri decenije svoj top na zgradu Narodnog muzeja.

Tenk je putokaz za veliku izložbu „I dođoše tenkovi...“ na kojoj Pražani i turisti do kraja septembra mogu da vide izložbu fotografija iz tih dana, kad je Sovjetski Savez u „bratskoj intervenciji“ okupirao Čehoslovačku. Ispred muzeja je trafika sa štampom iz tog vremena i velika izložba tadašnjih plakata, grafita i natpisa koje su Česi i Slovaci pisali čak i po tenkovima i oklopnim transporterima, sa glavnom porukom „Okupatori, vucite se kući“.

Ta izložba samo je jedna u nizu manifestacija kojima Češka i Slovačka obeležavaju godišnjicu najveće tragedije u novijoj istoriji posle 1938. godine, kad su velike sile u Minhenu dale blagoslov nacističkoj Nemačkoj da rasparča Čehoslovačku, a češkim i slovačkim vojnicima njihov državni vrh, kao i kasnije 1968. godine, naredio da ne ispale nijedan metak.

Ispred praške palate pravde na drugoj obali Vltave pojavio se ponovo i čuveni ružičasti tenk. Deo tenka, pod okriljem noći, bez dozvole današnjih vlasti, vratio je umetnik David Černi, koji je 1991. godine izazvao skandal kad je taj spomenik vojnicima Crvene armije koji su poginuli 1945. godine u oslobađanju Praga, prefarbao u ružičasto.

Češka televizija, koja se gleda i u Češkoj i u Slovačkoj, tokom cele noći direktno je do juče ujutro emitovala program o prošlosti u desetočasovnom kolažu razgovora, podsećanja i arhivskih snimaka od prvih trenutaka invazije, kada su 20. avgusta u 23.00 „bratske trupe“ dobile naređenje da iz tri pravca pređu granicu i uđu u Čehoslovačku.   

POŠTA ŽRTVAMA OKUPACIJE

Zvaničnici Češke i Slovačke juče su svečano obeležili godišnjicu invazije, u kojoj je učestvovalo oko 200.000 vojnika Crvene armije, Istočne Nemačke, Poljske, Mađarske i Bugarske sa 6.300 tenkova, 2.000 topova i raketa i 800 aviona.
Češki predsednik Vaclav Klaus otputovao je u Bratislavu, da zajedno sa slovačkim predsednikom Ivanom Gašparovičem oda poštu žrtvama okupacije u kojoj je poginulo 108 osoba, 500 teže ranjeno i više stotina lakše povređeno.


Izvor: Kurir