da da biraju gradjani na lokalnim.  i onda vrh stranke kaze, znate kako, taj covek vise ne slusa nasa naredjenja pa ga zamene poslusnim i tako u nedogled.

U republici 40 opština na spisku najnerazvijenijih
Srbija vodeća u Evropi po regionalnim razlikama
Autor: Dragana Krstić | Foto:b. puljević | 21.03.2009. - 05:00


Radnik u Bojniku, opštini u blizini Leskovca, u proseku mesečno zaradi oko 13.000 dinara. Prosečna primanja nisu mnogo veća ni u Ražnju u blizini Niša ili opštini Lebane. S druge strane, plata radnika u Novom Beogradu mesečno u proseku iznosi oko 48.000 dinara. Visina zarada najočigledniji je, ali ne i jedini, primer zbog koga smo dospeli na prvo mesto među evropskim zemljama sa najvećim regionalnim razlikama. Odnos među najrazvijenijim i najnerazvijenijim regionima je 1:7, dok su razlike među opštinama još izraženije 1:15.

- Realnost je mračnija od statistike. Većina, koja je zaposlena u privredi radi tek za 5.500 dinara. Fabrike su zatvorene, a jedino što radi je nekoliko hladnjača za voće, male konfekcije i trgovine. Džaba nam mostovi i putevi ako ljudima ne možemo da obezbedimo ono osnovno - radno mesto. Najobrazovaniji su otišli za poslom pa u celoj opštini Bojnik sada ima samo 39 ljudi sa završenim fakultetom - priča Nebojša Nenadović, predsednik Opštine Bojnik.
Prema podacima Republičkog zavoda za razvoj, u poslednju grupu po razvijenosti svrstano je čak 40 opština. One imaju najniže plate i penzije, najnerazvijeniju infrastrukturu, a demografski pokazatelji su u ovim opštinama alarmantni. Na ovom spisku, između ostalih, našle su se i opštine Žitište, Surdulica, Vlasotince, Mali Zvornik, Plandište, Rača, Knjaževac, Kučevo, Gadžin Han, Nova Crnja, Malo Crniće, Majdanpek...
- Procesi koncentracije koji su i ranije postojali poslednjih godina su značajno ubrzani. Tako su razlike među regionima i opštinama postale još veće, a ekonomska moć nastavila je da se koncentriše u velikim gradovima - priča Miroslav Zdravković, saradnik Ekonomskog instituta i urednik sajta „www.ekonomija.org”.

 
Poredeći u svojim istraživanjima regionalnih razlika gradove i opštine prema zaradi po stanovniku u januaru ove godine, Zdravković izdvaja po deset opština sa najmanjim i najvećim zaradama. Iako nije među 40 najnerazvijenijih, opština Opovo je, na primer, u januaru imala najmanju zaradu po stanovniku, tek 1.274 dinara. Odmah iza nje su Ražanj, Malo Crniće, Bojnik i Lebane čija zarada po stanovniku, takođe, nije prešla dve hiljade dinara.
- Najveći problem je nedostatak industrijskih pogona, ali i malih i srednjih preduzeća. Većina stanovnika Opova bavi se poljoprivredom. Mislimo da bi formiranje industrijske zone, koju bi činile fabrike za preradu poljoprivrednih proizvoda, bilo dobro rešenje za Opovo. Tu je i ideja da se u Barandi koja je sad već poznata izgradimo SPA centar, ali za sve to je potrebno da investitori dođu u Opovo - priča Dragana Stojanov, službenik u Opštini Opovo.
Retki su slučajevi uspeha manjih opština. Ipak, kako podseća Miroslav Zdravković, Pančevo, Vršac, Šabac, Inđija i Stara Pazova uspele su da postanu najbolje lokacije za proizvodnju i opsluživanje dva najveća urbana tržišta - Beograda i Novog Sada.
Investitori se odlučuju za velike gradove jer je potražnja za uslugama i proizvodima veća u velikim i bogatim krajevima. Ako je neki region izuzetno siromašan, njegova tražnja mimo egzistencijalnih potreba je zanemarljiva, pa ne stimuliše dolazak novih kompanija. Značajnu ulogu ima i razvijena infrastruktura.
- Monopol na preradu nafte i zabrana uvoza derivata uticali su na snažan rast dohotka Novog Sada. Firme u oblasti trgovine, telekomunikacija, kao i javna administracija koncentrisani su u Beogradu. Takođe, velika tražnja u ovim gradovima podstiče dolazak novih firmi da je opslužuju. Uz Beograd i Novi Sad, pa i u drugim vojvođanskim gradovima otvaraju se filijale, prodavnice, uslužni servisi, dok južno od Beograda investitori, izuzev Niša, izaberu retko koji grad - objašnjava Zdravković.
Koncentracijom velikih kompanija i državnih institucija na svojoj teritoriji, visoke zarade objašnjavaju i čelni ljudi opština Novi Beograd i Stari grad, koje već nekoliko godina zaredom imaju najveće prosečne zarade među opštinama u Beogradu, ali i Srbiji.
- Imali smo dosta slobodnog građevinskog zemljišta i dobru lokaciju, pa su velike kompanije svoja predstavništva otvorile na našoj teritoriji. Postoje i opštine gde prosek plata „drži” jedna fabrika, koja dobro radi. To su na primer, Pećinci i Beočin - kaže Miloš Hetlerović, zamenik predsednika Opštine Novi Beograd.
A kako privući investitore u nerazvijene opštine? Miroslav Zdravković smatra da privatni investitori prate ulaganja države i idu tamo gde ona ulaže. Pa je, kako kaže, za spas najnerazvijenijih opština u Srbiji neophodno da država učini prvi korak. Ove godine Ministarstvo za nacionalni investicioni plan finansiraće u iznosu od 100 odsto projekte u 40 najnerazvijenijih opština.
- Ukupna sredstva NIP-a koja su ove godine opredeljena za najnerazvijenije opštine iznose 2.010.830.628 dinara. Deo ovih sredstava, preko 1.300.000 dinara, opredeljeno je na već predložene projekte, dok će oko 630.000.000 dinara u narednom periodu, u dogovoru sa opštinama, biti raspoređeno na projekte za koje na terenu utvrdimo da su u cilju stvaranja uslova za normalan život - priča Verica Kalanović, ministarka za NIP.

Novi zakon predviđa sedam regiona
Do kraja ove godine očekuje se i usvajanje zakona o regionalnom razvoju, kojim će biti uspostavljeno sedam regiona.
- Naša je obaveza da najpre pravno i institucionalno omogućimo da svoje potrebe za razvojem lokalno stanovništvo predstavi u regionima u kojima i živi. To znači da najveći broj odluka koje se tiču razvoja tih regiona ne budu donošene isključivo u Beogradu, već Nišu, Leskovcu, Vranju - priča Dejan Jovanović, državni sekretar za regionalni razvoj.

Zdravković: Mere za sprečavanje koncentracije
1. Dolazak velikih industrijskih kompanija u Suboticu, Sombor, Niš ili Čačak, koje bi stvorile novu tražnju za proizvodima i uslugama i privukle druga preduzeća.
2. Izgradnja regionalne saobraćajne infrastrukture kako bi se smanjili transportni troškovi.
3. Izmeštanje dela administracije iz Beograda, ali i iz Novog Sada, u periferne opštine.
4. Većinski izborni sistem. Ako bi poslanici imali obaveze (predizborna obećanja) prema lokalnom stanovništvu kako bi bili ponovo izabrani, onda bi „lobirali” za svoj kraj u Skupštini Srbije.

Izvor: Blic