neutronske zvezde :: Nauka ~ Tehnika ~ Military

neutronske zvezde su sacinjene gotovo samo od neutrona cija je masa priblizna masi protona sto znaci da imaju masu kao da su sacinjene samo od jezgra. Neutroni su neutralne nenaelektrisane cestice ili nukleoni atoma. Imaju veliku temperaturu oko 1000000 kelvina. ne mogu se raspasti zbog Paulijevog principa. Prvi put su naucnici otkrili njihovo postojanstvo 1933. , a 1967. su pronadjene prve.Neutronske zvezde su jedan od mogućih finalnih stadijuma zvezdane evolucije. U ekploziji supernove jezgro zvezde kolabira i nastaje zvezdani objekat dosta manje mase u odnosu na masu prvobitne zvezde. Neutronske zvezde imaju masu od 1,4 do približno 3 mase Sunca. Zvezdani ostaci mase ispod Čandrasekarove granice (1,4 mase Sunca) su beli patuljci, a sa preko 3 mase Sunca nastaju crne rupe.

Prilikom ekspozije supernove, jezgro zvezde koje se urušava i od kojeg nastaje neutronska zvezda zadržava veliki deo svog ugaonog momenta. Kako sad ima samo mali deo svog nekadašnjeg prečnika, novoformirana neutronska zvezda ima veoma veliku brzinu rotacije. Raspon perioda rotacije kod ovih zvezda se kreće od 1,4 milisekunde do 30 sekundi.

Usled zračenja energije na račun rotacione energije, neutronska zvezda vremenom polako usporava svoju rotaciju. Brzina usporavanja je izuzetno mala, i iznosi od 10-12 do 10-12 sekundi po veku. Sporije usporavaju neutronske zvezde sa slabijim magnetskim poljem.Neutronske zvezde imaju masu veću od 1,4 mase Sunca, a njihov prečnik je reda veličine 10 kilometara, tj. oko 70.000 puta manje od prečnika Sunca. Ovo znači da je srednja gustina 1014 puta veća od Sunčeve. Jedna kašičica materija sa neutronske zvezde (5 mililitara) bi imala masu od 5×1012 kilograma, tj. oko 15 puta veću masu od mase svih živih ljudi na planeti.

Kako ovi objekti imaju zvezdane mase, a jako male prečnike, njihovo gravitaciono polje je izuzetno snažno. Kosmička brzina, koja govori kolika je potrebna brzina tela da bi se ono oslobodilo gravitacionog uticaja nebeskog tela, za neutronske zvezde iznosi oko 100.000 km/s, što je trećina od brzine svetlosti. Telo koje bi palo sa visine od samo jednog metra, udarilo bi površinu neutronske zvezde brzinom od oko 2000 km/s.[2]

Temperatura unutar novoformirane neutronske zvezde je preko 100 milijardi Kelvina.[1] Ipak, ogroman broj neutrina koje ova zvezda u početku emituje brzo odnosi veliki deo energije, tako da se temperatura za svega nekoliko godina spušta na oko milion Kelvina. I pri tolikoj temperaturi, najveći deo zračenja zvezda odašilje u oblasti iks zraka. Što se tiče vidljive svetlosti, približno ista energija se zrači u svim delovima vidljivog spektra tako da neutronska zvezda izgleda bela kad se posmatra u vidljivom delu spektra.