Povratak zombija iz mrtvih

Živi mrtvaci poslednjih godina bivaju “oživljeni” kao junaci sve više knjiga i filmova. Autori “Zone mrtvih” započinju rad na adaptaciji prvog srpskog romana o zombijima.

Živi mrtvaci, rođeni u drevnim predanjima i legendama o zombi robovima koje su iz zapadne Afrike zajedno sa (živim) robovima dospele do Nju Orleansa i Haitija, davno su osvojili svet i postali jedan od omiljenih motiva popularne kulture. Bilo da im je neko isisao dušu iz tela ili su crnom magijom oživljeni iz mrtvih, zombiji su, od tradicionalnog ne-mrtvog bića oživljenog na Karibima pomoću vudua, prerasli u istinske vladare savremene filmske B - produkcije i uvrstili se među neizostavne likove horor romana današnjice.

Baš u ovom trenutku, Bred Pit snima “Svetski rat Z”, film zasnovan na hit romanu Maksa Bruksa, koji uz trilogiju mrtvih Džordža A. Romera predstavlja još jedan kamen temeljac u zombi-mitologiji. U režiji Marka Forstera, Bred Pit igra junaka koji, kao jedan od izvestilaca UN, sakuplja priče o početku i razvoju napada zombija na čovečanstvo, i iskustva onih koji su preživeli deset godina posle pobede ljudi nad svetskom epidemijom zombija. I pre nego što je snimljena prva scena, “Svetski rat Z” je, samo na osnovu scenarija, nazivan “filmom koji će definisati žanr”, sa potencijalnom za Oskara. “Paramaunt” je kupio i filmska prava na Bruksovu knjigu “Priručnik za odbranu i zaštitu od zombija” kao i na grafičku novelu “Priručnik za odbranu i zaštitu od zombija: Zabeleženi napadi” (zombiji kroz istoriju).

U međuvremenu, autori “Zone mrtvih”, prvog srpskog filma o zombijima, započinju rad na adaptaciji prvog srpskog romana o zombijima - “Ostrva prokletih” Đorđa Bajića. Reditelji Milan Todorović i Milan Konjević, uz koscenaristu Dimitrija Vojnova, izrazili su želju da ova zanimljiva avantura sa indonežanskog ostrva gde se odvija u romanu bude preseljena na - Goli otok, čime bi priča dobila na “političkoj težini”.

Tokom poslednjih deset godina filmovi o zombijima se vraćaju u modu. Podgrevanje interesovanja pokrenuo je serijal kompjuterskih igara “Pritajeno zlo”, koji je inicirao filmski serijal koji je izrodio već četiri dela. Uz britanske senzacije “28 dana kasnije” i “28 nedelja kasnije”, izuzetno popularnu i cenjenu zombediju “Noć glupih mrtvaca”, šampioni bioskopskih blagajni postaju rimejk “Zore mrtvih” i “Dobro došli u Zombilend”, a najezda zombija se nastavlja. Oni osvajaju televiziju zahvaljujući serijama kao što su “Dead Set” i “Okružen mrtvima” - priča Đorđe Bajić koji će, nakon već održanog uvodnog, od septembra u Domu omladine prirediti još tri predavanja o zombijima.

On objašnjava da je najnovije “oživljavanje” zombija rezultat spleta okolnosti, koji je “Pritajeno zlo” tek pokrenulo, da bi stvar u svoje ruke preuzeli filmski autori i pisci koji su odrasli na Romerovim filmovima, uključujući i Maksa Bruksa.

- U suštini, sve se vrti oko Romera i popkulturnog nasleđa koje je ostavio - naglašava Bajić ulogu oca modernog filma o zombijima, i podseća da je Romero vratio zombije iz mrtvih i nakon zatišja četrdesetih i pedesetih godina dvadesetog veka, da bi se tokom pola veka stalno vraćao ovom svom omiljenom motivu.

Autor jednog od brojnih rimejkova filmova iz Romerovog opusa, obrade njegovog kultnog zombi horora “Zora živih mrtvaca”, smatra da su ljudima zombiji stalno zanimljivi iz mnogo razloga. “Najviše zato što ih možeš ubiti bez griže savesti. Nema moralnog imperativa!”, ispričao je ovaj reditelj, koji veruje da su zombiji oličenje nekog anonimnog neprijatelja, svega onoga što nazivamo “zlom”.

- Zombiji su poput elementarne nepogode - nezaustavljivi. Sa njima nema pregovora, nema cenkanja. Zbog toga su posebno strašni - Bajićevo je obrazloženje “tajne privlačnosti” zombija i činjenice da su živi mrtvaci, osim što privlače publiku, vrlo nteresantni i podatni kao motiv za pisce i filmske autore.

“Pančevački” zombiji, likovi filma “Zona mrtvih”, produkt su ekoloških problema karakterističnih za ovaj grad, zaraženi eksperimentalnim biohemijskim otvorovom koji ih je pretvorio u bezumna bića željna krvi. Zombiji koji naseljavaju Bajićevo “Ostrvo prokletih” nastali su kao posledica terorističkog napada. U scenariju Todorovića i Vojnova pojava ovih stvorenja na Golom otoku bila bi opravdana eksperimentima kojima su tamo podvrgavani neprijatelji sistema.

I premda je upravo Romero neretko tvrdio da su zombiji za njega uvek bili baš to: samo zombiji, reanimirana mrtva tela, nema kritičara koji u njima nije nalazio skrivenu, ili vrlo naglašenu simboliku, a ovi junaci Romerovih filmova viđeni su kao metafora koja oslikava najrazličitije društvene probleme i generacijske strahove tog trenutka.

Bruksovo usmeno predanje o ratu protiv zombija koji umalo nije zbrisao čovečanstvo, kako je rečeno u podnaslovu “Svetskog rata Z”, jeste priča o zombijima (najraznovrsnijim, od podvodnih zombija do nemrtve dece), pripovest o smaku sveta i kraju istorije, ali i britka kritika uloge države u našim životima i nesposobnosti vlada da se suoče sa katastrofama planetarnih razmera.

- Sve zavisi od umetnika koji se opredeli za ovaj motiv - smatra Bajić

Poznato je da je Džordž A. Romero bio prvi koji je u zombi filmove uneo socijalni komentar, tako da se njegovi filmovi mogu čitati kao protest protiv rasizma, potrošačkog društva ili rata u Vijetnamu. U većini filmova, zombiji predstavljaju nečistu savest čovečanstva - oni su odgovor na zagađenje, eksperimente, nemar... Mogućnosti su neograničene.

Oživljavanje žanra

Lavkraftova kratka priča iz 1922. “Herbert Vest: Reanimator” pomogla je da se zombiji zauzmu svoje mesto u svetu horora i fantastike, a filmovi iz tridesetih “Beli zombi” i “Pobuna zombija” doveli su žive mrtvace u mrak bioskopskih sala. Džordž A. Romero je 1968. debitovao sa niskobudžetnom “Noći živih mrtvaca” (doživelo tri rimejka), a posle uspeha “Zore mrtvih” (1978), usledio je 1987. godine “Dan mrtvih” i gotovo dvadesetogodišnja pauza. Uticaj Romerovih filmova je ogroman. Posle velikog uspeha prva dva njegova filma o živim mrtvacima, i Evropu počinje da trese zombi manija - navodi Bajić.

Izvor: Novosti