Islamski sultanati u Indiji

U srednjem veku u Indiju je uspostavljeno nekoliko islamskih sultanata.

Uspon islama na Indijskom potkontinentu

Islam je uz Indiju došao već u prvom veku nakon smeri proroka Muhameda. Omejidski kalif u Damasku poslao je 711. ekspediciju u Beludžistan i Sind pod vodstvom Muhameda bin Kasima. Ekspedicija je otišla i severnije, ali nije mogla zadržati celo područje niti raširiti islam u drugim delovima Indije. Ipak obalna trgovina i prisustvo muslimanske kolonije u Sindu dozvolilo je da dođe do značajne kulturne razmene i dovođenja propovednika. Tri veka kasnije Persijanci, turski narodi i Afganistanci su krenuli u osvajanja Indije preko tradicionalnog severozapadnog puta svih invazija Indije.

Mahmud Gazni (979. -1030. ) je predvodio seriju napada na Radžputska kraljevstva i bogate hinduističke hramove. Osim toga uspostavio je bazu u Pendžabu za buduće invazije.

Delhijski sultanat

Muhamed Gor je pri kraju 12. veka izvršio invaziju Indije i osvojio je Gazni, Multan, Sind, Lahor i Delhi. Jedan od njegovih generala Kutbudin Ajbak proglasio je sebe sultanom Delhija. U 13. veku bivši rob ratnik Šamsudin Iltumiš (1211.-1236.) uspostavio je Tursko kraljevstvo u Delhiju, što je budućim sultanima omogućilo da se šire u svim smerovima po Indiji. Jedan vek posle toga Delhijski sultanat se raširio istočno do Bengala, a južno do Dekana. U isto vreme sulatnat je bio ugrožen napadima sa severozapada i unutrašnjim pobunama. Sultanat je bio u stalnoj dinamici, kako se 5 različitih dinastija uzdizalo i padalo:
Robovska dinastija (1206.-1290.)
Kildži dinastija (1290.-1320.)
Tuglak dinastija (1320.-1413.)
Sajid dinastija (1414.-1451.)
Lodi dinastija (1451.-1526.)

Kildži dinastija pod Alaudinom (1296.-1316.) uspela je da većinu juga Indije jedno vreme stavi pod svoju vlast, ali osvojena područja su se brzo oslobodila. Od 35 sultana 19 je ubijeno u atentatu. Na vlast se tako često dolazilo nasiljem. Dvorske intrige i frakcionašenje su bile normalne pojave. Kuran i šarija (islamski zakon) su omogućavali osnovu za zavođenje islamske administracije nad nezavisnim hindu vladarima. Efektivna vlast sultana je ovisila o sposobnosti kontrole strateških mesta koji su dominirali vojno važnim i trgovačkim putevima, ovisila je o sposobnosti oporezivanja i sposobnosti održanja autoriteta nad vojnim i provincijskim guvernerima. Bilo je pokušaja da se unificiraju porezi i stvori centralizovan sistem administracije, ali završavali bi bez uspeha. Poljoprivreda je unapređena u severnoj Indiji zahvaljujući novim kanalima i novim irigacionim metodama (uključujući persijski točak). Ali parazitski sistem oporezivanja seljaka produžio je političku nestabilnost. Persijski jezik i persijska kultura postali su dominantni u centrima odlučivanja u Indiji.

Moguli
 
Tadž Mahal je postao ikona Indije, a sagradio ga je mogulski car Šah Džahan od 1630 do 1653.   Za više informacija pogledajte Mogulsko carstvo, Babur, Akbar Veliki i Aurangzeb.

Mogulsko carstvo je bilo carstvo je na vrhuncu moći upravljalo većinom indijskom potkontinenta. Mogulsko carstvo je osnovao Babur 1526., kada je pobedio Ibrahima Lodija , poslednjeg delhijskog sultana u Prvoj bici kod Panipata. Reč Mogul je indijsko-arijska verzija reči Mongol.

Veliki Mogulski carevi
Car   Početak vlasti   Kraj vlasti
Babur   1526   1530
Humajun   1530   1556
Akbar   1556   1605
Džanagir   1605   1627
Šah Džahan   1627   1658
Aurangzeb   1658   1707

Južne dinastije

Neuspesi sultana da drže stalno Dekan i jug Indije pod kontrolom dovode do uspona južnih dinastija: muslimanskog Bahmani sultanata (1347.-1527.) i hinduističkog Vidžajanagara carstva (1336.-1565.). Bahmani sultanat je trajao gotovo dva veka, sve dok se nije raspao 1527. na 5 manjih državica, Dekanskih sultanata (Bidžapur, Golkonda, Ahmednagar, Berer i Bidar). Bahmani sultanat je prihvatio sistem administracije i oporezivanja od Delhijskog sultanata, ali njegov pad je velikim delom prouzrokovan netrpeljivošću domaćih muslimana i stranih muslimana.

Literatura
Elliot and Dowson: The History of India as told by its own Historians, New Delhi reprint, 1990.
K.S. Lal: The Legacy of Muslim Rule in India [1]
K.S. Lal. Indian Muslims - Who are they. [2]
Majumdar, R. C. (ed.), The History and Culture of the Indian People, Volume VI, The Delhi Sultanate, Bombay, 1960; Volume VII, The Mughal Empire, Bombay, 1973.

Izvor: Wikipedia