Pružanje zvezda po zemlji 


Gradovi koji svojim oblikom podsećaju na morske zvezde, ali koji se svojim kracima čvrsto upiru u kopno, svedočanstva su nekog drugog vremena. Pojavili su se polovinom 15. veka u Italiji i dominirali Evropom tokom celog srednjeg veka.


 Nastali su kao tvrđave i to kao rezultat kako novih potreba života, tako i ratovanja. Njih je stvorila između ostalog upotreba baruta, jer su gradovi i utvrđenja kružnog oblika pokazali svoje slabosti pred topovskom paljbom. Kraci koji se udaljavaju od centra, uspešno su dizajnirani da brane jedan drugi, rov između njih, pa tako i grad, jer su obezbeđivali odbranu iz više različitih uglova.

Bourtange je zvezdasto utvrđenje u Holandiji. Nalazi se oko 32 km severoistočno od Emmena. Izgrađeno je za vreme 80 - ogodišnjeg rata, kada je William od Oranga hteo da kontroliše jedini put između Nemačke i grada Groningena, koji su kontrolisali Španci. Kasnije, oko 1594, Bourtange je postao deo utvrđenja na granici između severnih provincija (Groningen) i Nemačke. U 19. veku, naselili su ga lokalni stanovnici, koji su u njemu živeli do 1960. kada je ovaj vredni kulturni spomenik restauriran i pretvoren u muzej na otvorenom.

Iste godine je i Palmanova proglašena nacionalnim spomenikom i kao takva zaštićena od izmena i propadanja. Koristeći sve najnovije vojne inovacije 16. veka, ovaj gradićpostao je jako utvrđenje, oblika devetokrake zvezde, koju je dizajnirao Vincenzo Scamozzi. Za dan osnivanja grada izabran je 7. oktobar, u spomen pobede Evropskih snaga (prvenstveno Venecijanske republike) nad Otomanskim turcima u Lepantskoj bitci.

Goryokaku je zvezdasta tvrđava u gradu Hakodate, u Japanu. To je bila glavna tvrđava kratkotrajne Republike Ezo. Izgradio ju je Tokugawa šogunat, između 1857 i 1866. Oblik petokrake zvezde omogućavao je veći broj mesta za odbranu od tradicionalne japanske tvrđave. U dizajniranju tvrđave, Takeda Ayasaburo, primenio je elemente dizajna francuskog arhitekte Vaubana, koji je primenio uspešan princip gradnje kao odgovor na napad topova. Danas je pretvoren u park i pod zaštitom je države, kao vredan istorijski spomenik.

Sveaborg (Tvrđava Svea) ili Suomenlinna su dva imena za istu tvrđavu koja se nalazi u okviru Helsinkija, glavnog grada Finske i u kome danas živi 900 stanovnika i oko 350 zaposlenih preko cele godine. To je mali grad u gradu, što čini ovu tvrđavu specifičnom, jer se u njoj i danas živi i nije samo muzej. Kroz istoriju je pripadala i Šveđanima i Rusima i na kaju Fincima. Izgradnja je počela 1748. i trajala je više od 40 godina.

Čak i na američkom kontinentu, u Sjedinjenim Državama postoji jedan grad zvezda, fort Halifax. Nastala kao utrvrđenje na severnoj obali reke Sebasticook. Bunker koji se u njemu nalazi, najstariji je u državi. Izgrađen je kao deo vojnog garnizona 1755. Nacionalnim istorijskim spomenikom proglašen je 1968.

I danas svi ovi gradovi imaju svoju armiju koja ih čuva, samo ne od neprijatelja većod zaborava. Svi najlepši objekti pretvoreni su u muzeje, o kojima se brinu čuvari baština, kustosi, baštovani, majstori, enterijeristi. I to ovim zvezdama omogućava dalje trajanje i neprolazni sjaj.

Autor: Branislava Antić