Uoči proslave 110-godišnjice filma u Srbiji u Kinoteci
Najskuplja karta u istoriji filma

U Muzeju jugoslovenske kinoteke juče su čelni ljudi ove institucije najavili proslavu 110-godišnjice kinematografskih aktivnosti na našim prostorima, 6. juna u Kinoteci. Direktor Radoslav Zelenović i upravnik Muzeja Dinko Tucaković podsetili su da je o stogodišnjici filma odlučeno da se 6. jun slavi kao dan JK koja će obeležiti i 57 godina postojanja. A 6. juna 1895. godine u kafani "Zlatni krst" (današnji "Dušanov grad") u Beogradu se dogodila prva filmska projekcija na Balkanu. Saradnici braće Limijer projektovali su uobičajeni program, a projekciju su posetili kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Natalija. Kraljevska kancelarija izdvojila je oko 300 zlatnih franaka za projekciju, što je jedna od najskuplje prodatih ulaznica u istoriji filma.

Na proslavi stodesete godišnjice filma biće prikazana filmovi "Trke na Banjici" i "Ulrih Celjski i Vladislav Hunjadi", koje je snimio Luj Deberi. Filmovi su deo kolekcije pronađene u bečkom državnom arhivu pre nekoliko godina, kao i prvi srpski igrani film "Karađorđe". "Ulrih Celjski i Vladislav Hunjadi" snimljen je u maniru pozorišta, takođe 1911. godine, ali malo pre "Karađorđa", pa je on, zapravo, prvi srpski igrani film, samo što je premijera bila kasnije. Režirao ga je kao i "Karađorđa" Čiča Ilija Stanojević.

Zelenović je podsetio da poslednjih nekoliko godina u Kinoteci protiču u znaku rekonstrukcija i drugih radova na blagu otkrivenom u Bečkom arhivu. U laboratorijama Rima, Amsterdama i drugih evropskih gradova do sada je rekonstruisano tri filma, a ima ih još deset. Bilo je reči i o izgradnji depoa za 21. vek u Košutnjaku.

- Na zgradi u Uzun Mirkovoj ulici završavaju se grubi građevinski radovi. Na prostoru od 4.839 kvadratnih metara trebalo bi da se nađu dragoceni muzejski eksponati, mnogobrojne sale i biblioteka. U narednu godinu i po dana čeka nas i izgradnja regionalnog Centra za digitalizaciju slike i zvuka od sredstava Evropske agencije za rekonstrukciju i razvoj.

U okviru proslave biće otvoren i novi galerijski prostor u prizemlju Ministarstva kulture gde će 5. juna biti postavljena izložba posvećena 110-godišnjici filma u Srbiji. U Muzeju JK će 6. juna biti izložena knjiga utisaka iz arhiva i predstavljen CD sa insertima posvećenim dobitnicima Zlatnog pečata najvećeg priznanja JK


Izvor: Glas Javnosti

110 godina filma u Srbiji

 U utorak 6. juna obeležava se 110. godišnjica prve filmske projekcije u Srbiji kao u Dan Jugoslovenske kinoteke koja puni 57. godina.

Prva filmska projekcija u Srbiji, ujedno i na Balkanu, održana je 6. juna 1896. godine u kafani "Kod zlatnog krsta" (današnji "Dušanov grad") na Terazijama, kada su Beograđani bili u prilici da pogledaju filmove braće Limijer.

Program je bio sličan kao i onaj koji je prikazan 28. decembra 1895. godine u Parizu na prvoj svetskoj javnoj filmskoj projekciji, a činili su ga čuveni kratki filmovi: "Ulazak voza u stanicu", "Bebin doručak", "Rušenje zida" i drugi.

Prvu filmsku projekciju je posetio i kralj Aleksandar Obrenović i kraljica majka Natalija a Aleksandar je ulaznicu širokogrudo platio 300 zlatnih franaka što je bila pozamašna svota i što je verovatno jedna od najskuplje plaćenih ulaznica u istoriji filma. Inače su ulaznice za odrasle koštale jedan dinar a za decu pedeset para.

Saradnici Braće Limijer zadržali su se u Srbiji dvadesetak dana a zatim su otišli u Bukurešt.

Ovaj jubilej biće obeležen u Kinoteci projekcijom dva filma iz 1911. godine, u produkciji Svetozara Botorića: to su igrani film "Urlih Celjski i Vladislav Hunjadi" u režiji Čiča-Ilije Stanojevića i dokumentarni "Trke na Banjici", oba snimljena kamerom Luja de Berija.

U Muzeju Jugoslovenske kinoteke biće uručene i plakete značajnim filmskim stvaraocima, a biće predstavljena i "Knjiga utisaka" u koju su svoje impresije upisivali velikani svetske kinematografije, od Alfreda Hičkoka do Vima Vendersa.

Uz "Knjigu utisaka" pripremljen je i kompakt disk s dokumentarnim filmskim zapisima o istaknutim ličnostima svetskog filma koje su posetile kinoteku i dobitnicima najznačajnijeg priznanja te ustanove "Zlatnog pečata".

Takođe je u okviru ovog jubileja u ponedeljak 5. juna u novoj galeriji u Muzeju istorije Jugoslavije (ulaz iz Vlajkovićeve) otvorena zanimljiva izložba pod nazivom “110 godina filma u Srbiji” na kojoj je predstavljena najstarija filmska oprema iz kolekcije jugoslovenske kinoteke.




Izvor: B92-Kultura