Peta krajiška divizija

Deo NOVJ
Datum formiranja:   9. novembar 1942.
Mesto:   Glamočko Polje
Formacija:   Prva krajiška brigada
Četvrta krajiška brigada
Sedma krajiška brigada
Brojno stanje:   3.920 vojnika i oficira
Komandant:   Slavko Rodić
Drugi komandujući oficir:   Politički komesar Ilija Došen
Učešće u bitkama:   Operacija "Vajs I"
Napad na aerodrom Rajlovac avgusta 1943.
Operacija "Kugelblic"
Prodor 2. i 5. divizije u Srbiju od marta do maja 1944.
Operacija "Draufgenger"
Bitka na Kopaoniku avgusta 1944.
Beogradska operacija
Sremski front
Odlikovanja:   



Peta krajiška divizija NOVJ formirana je naredbom Vrhovnog štaba od Prve, Četvrte, i Sedme krajiške brigade, 9. novembra 1942. u Glamočkom Polju. Do polovine oktobra 1943. u sastavu je Prvog bosanskog korpusa, zatim Trećeg korpusa, Operativne grupe divizija i Prvog proleterskog korpusa. od 1. januara 1945. u sastavu je Prve armije. Sedma brigada je 7. marta 1943. izuzeta iz sastava divizije, a diviziji je priključena Deseta krajiške brigada. Od novembra 1943. do februara 1944. u sastavu divizije bila je jedna brigada Garibaldi sastavljena od Italijana. Od 20. septembar do kraja oktobra 1944. u sastavu divizije 21. srpska brigada, a od 12. decembra 1944. Jugoslovenska brigada, formirana u SSSR.

Nakon formiranja divizija kao celina učestvovala je krajem novembra i tokom decembra 1942. u ofanzivnim operacijama protiv Nemaca i ustaša u dolini Sane i Une. Tokom Operacija "Vajs I" uspela je da spreči napredovanje nemačkog 749. puka 717. divizije, a tokom Operacija "Vajs II" vodila je uspešne elastičnu odbranu protiv nastupanja 7. SS divizije i 369. legionarske divizije.

Tokom 1943. divizija je izvršila više uspešnih napada među kojima se ističu zauzimanje Kaknja u junu i Napad na aerodrom Rajlovac avgusta 1943.

Tokom decembra 1943. divizija vodila je teške manevarske borbe protiv jedinica 5. SS korpusa tokom tokom operacije "Kugelblic" u istočnoj Bosni.

Od marta do maja 1944. godine učestvovala je u nastupanju kroz Srbiju, a zatim u borbama protiv Nemaca, četnika i muslimanske legije u Sandžaku i istočnoj Bosni. Od početka avgusta 1944. Peta krajiška divizija borila se pod neposrednom komandom Glavnog štaba NOV i PO za Srbiju u bici na Kopaoniku i bitkama u dolini Zapadne Morave, a od oktobra 1944. do aprila 1945. učestvovala je u borbama na Sremskom frontu. 17. januara 1945. prilikom ofanzivnog udara nemačkog 34. armijskog korpusa divizija je pretrpela teške gubitke, a neke njene jedinice su razbijene. Tokom aprila 1945. učestvovala je u proboju Sremskog fronta i oslobađanju Slavonskog Broda.

Izvor: Wikipedia