Pavelićevim ćerkama zgrada u Zagrebu :: Politicki ~ Geopoliticki forum

"39. Ukazom Predsednistva Prezidijuma Narodne skupstine FNR Jugoslavije U.br. 392 od 8, marta 1947.godine, clanovima dinastije Karadjordjevic oduzeto je drzavljanstvo i konfiskovana celokupna imovina.

Ova odluka bila je politicki inspirisana “Odlukom Avnoj-a o oduzimanju prava zakonite vlade Jugoslavije takozvanoj Jugoslovenskoj vladi u inostranstvu i o zabrani povratka u zemlju kralju Petru II Karadjordjevicu” donetom u Jajcu 29. novembra 1943.godine. Ona je bila obrazlozena time da su se Kralj i izbeglicka jugoslovenska vlada distancirali od narodnooslobodilacke borbe naroda Jugoslavije, da su sve radili i preduzimali protiv narodnooslobodilackog pokreta, da su preko Draze Mihajlovica i cetnickog pokreta sistematski u zemlji organizovali bratoubilacki rat u cilju gusenja narodnog ustanka, da su u tom cilju preko Draze Mihajlovica i njemu podredjenih komandanata sklapali sporazume i saveze sa nemackim, italijanskim i bugarskim okupatorima, da su razalovali sve oficire bivse jugoslovenske vojske koji su stali na stranu narodnooslobodilackog pokreta itd.

Pravni osnov za oduzimanje drzavljanstva clanovima porodice Karadjordjevic nadjen je u clanu 16. stav 3. Zakona o drzavljanstvu (“Sluzbeni list FNRJ”, br. 54/1946) gde je bilo predvidjeno da se “drzavljanstvo moze oduzeti svakom drzavljaninu FNRJ koji u inostranstvu svojim radom nanosi, ili je u vreme rata nanosio stetu narodnim i drzavnim interesima FNR Jugoslavije, ili odbija da vrsi gradjanske duznosti”. U clanu 17. stav 2. istog zakona predvidjeno je da se drzavljanstvo oduzima sudskom presudom, a izuzetno odlukom Prezidijuma Narodne skupstine FNRJ. Dalje, oduzimanje drzavljanstva imalo je za posledicu i konfiskaciju imovine, prema vec pomenutoj odredbi clana 14. stav 3. Zakona o vrstama kazni.

Odlukom U.br.392 pd 8. marta 1947.godine podrzavljene su brojne nepokretnosti bivse kraljevske porodice: dvorovi, kuce, zemlja i sume u Beogradu, Bohinju, Kamnickoj Bistrici, Sokobanji, Miloceru, na Cetinju, Bledu i dr. , tako da su konfiskovana 33 imanja u raznim delovima tadasnje Jugoslavije. Drzava je prisvojila i sve njihove nepokretnosti, a pre svega novcanu gotovinu i hartije od vrednosti zatecene kod uprave Dvora u Beogradu i u inostranstvu. Takodje su konfiskovane i zaduzbine koje je osnovao kralj, kao sto je zaduzbina “Sveti DJordje” na Oplencu.

U odnosu na imovinu Karadjordjevica danas se mogu, po nekim podacima, pojaviti 34 naslednika. Oni medjutim nemaju jugoslovensko drzavljanstvo i tretiraju se kao stranci tako da vec samim tim imaju teskoce kod restitucije svoje imovine. U slicnom polozaju su i potomci kraljevskih dinastija drugih postsocijalistickih zemalja, pa cak i bivsi monarsi nekih Zapadnih zemalja kao sto su Italija i Grcka.

Ukaz Predsednistva Prezidijuma Narodne skupstine FNRJ U.br.392 od 8.marta 1947.godine ukinut je Zakonom o ukidanju Ukaza o oduzimanju drzavljanstva i imovine porodici Karadjordjevic koji je donela Savezna skupstina na sednici Veca republika 26. februara i Veca gradjana 27. februara 2001. godine. Time je de iure vraceno drzavljanstvo clanovima porodice Karadjordjevic, pobrojanim u ukinutom Ukazu i u novodonetom zakonu, s tim sto ce se uslovi za povracaj njihove konfiskovane imovine urediti posebnim zakonom (zakonom o povracaju imovine - denacionalizaciji, ili drugim posebnim zakonom). "

Колико знам имали су нека ловишта по Хрватској, мада највише отете имовине је у Словенији, извињавам се...моја грешка...што не оправдава Хрватско комунистичко и усташко отимање имовине српских грађана .

Dolaskom dr Ante Pavelicha i ustasa na vlast u Hrvatskoj, Srbi su kao narod jednostavno bili potisnuti i podvrgnuti drugom po redu genocidu. To je ozakonjeno Odredbama za odbranu naroda i drzave, zatim Odredbom o zabrani chirilice i Naredbom o obelezavanju pravoslavaca sa trakom "P", kao i Odredbom za jezicka pitanja, koja je imala za cilj da iskoreni srpski iz hrvatskog jezika. I kroz sve druge zakone koje je donosila vlada NDH, teror i genocid nad Srbima bio je legalizovan. Prema podacima specijalne komis ije Srpske pravoslavne crkve, samo u 1941. godini stradalo je 400.000 Srba u NDH. Dr Antun Miletich u svojoj monografiji o Jasenovcu tvrdi da je samo u ovom logoru smrti ubijeno 700.000 Srba. Prema podacima Komesarijata za izbeglice u vladi Milana Nedicha iz NDH je u Srbiju deportovano 400.000 ljudi medju kojima je bilo i 82.000 dece, dok nemacki izvori pominju upola manji broj izbeglih Srba. U samoj NDH pokrsteno je, prema izvestajima zagrebackog Kaptola 250.000 pravoslavaca, a zaklano je 250 srpskih svest enika i monaha, dok ih je 450 proterano ili izbeglo iz Hrvatske. Spaljeno je i unisteno, kako tvrdi istoricar umetnosti dr Dinko Davidov, preko pet stotina crkava. A 23 pravoslavna hrama su pretvorena u katolicka.

Dr Dinko Davidov tvrdi da su hrvatske komunisticke vlasti i u FNRJ nastavile sa unistavanjem pravoslavnih hramova po Hrvatskoj. Na teritoriji Dalmatinskog zaledja od 1947. do 1957. godine potpuno je sravnjeno sa zemljom 57 seoskih crkava, koje su tokom rata bile samo neznatno ostechene. O tome postoji i zvanicna odluka Narodno-oslobodilackog odbora u Udbinama. A biskupa dr Antuna Aksamovicha, koji je srpske crkve pretvarao u katolicke, odlikovali su i dr Ante Pavelich 1943. godine, ali i Josip Broz Tito 195 7. godine Ordenom bratstva i jedinstva. Stvaranjem "avnojske" Jugoslavije u Jajcu 1943. godine, Srbi su u Hrvatskoj povratili status drzavotvornog naroda, ali nisu mnogo poboljsali svoj nacionalni polozaj. Popis stanovnistva izvrsen 1948. godine pokazao je da se u Hrvatskoj od 3,7 miliona zitelja, samo 543.739 stanovnika ili oko 15 % izjasnilo kao Srbi. Taj broj se nije mnogo promenio ni narednih decenija. Prema popisu iz 1981. godine, Srba u Hrvatskoj je bilo 531.502 , jer im je natalitet bio dosta nizak, a dosta njih su se od 1961. godine izjasnjavali kao Jugosloveni. Tako je srpsko ucesche u hrvatskoj populaciji palo 1981. godine na samo 11,5 odsto.

Srbi su tada cinili veliku vechinu, izmedju 80 i 90 odsto, samo u opstinama Donji Lapac, Vojnich, Dvor, zatim Knin i Gracac sa sedamdeset i Glina, Kostajnica i Benkovac sa vise od pedeset odsto stanovnistva. Trechinu su cinili u komunama Ogulin, Pakrac, Daruvar, Podravska Slatina, a nesto manje u Drnisu, Gospichu, Karlovcu, Novskoj, Belom Manastiru, Orahovcu i Grubiskom Polju. Do 20 odsto bilo ih je u Osijeku, Novoj Gradiski i Sisku, a do 15 odsto u Rijeci, Donjem Miholjcu, Nasicama i Slavonskoj Pozegi. Etn icki, Srbi su pokrivali prostor od Dalmatinske Zagore, preko Like, Korduna i Banije, Moslavine, Bilogore, Slavonije i Baranje. U samom Zagrebu bilo ih je zvanicno 37.988, nesto vise od 10 odsto, a u ostalih devetnaest opstina Srbi su bili manjina ispod jedan odsto (Petrovich, 1990).

Izuzev velikih gradova gde su Srbi, uglavnom, ziveli u centru, ostala podrucja pripadala su najnerazvijenijim oblastima Hrvatske, sa najnizim republickim dohotkom po stanovniku. Drustveni plan razvoja Hrvatske od 1966. do 1970. godine oznacio je petnaest komuna kao nerazvijene, a medju njima jedanaest naseljenih pretezno Srbima, ali hrvatska vlada nikada nije obezbedila dovoljno sredstava za razvoj tih oblasti. Ta ekonomska zaostalost je neminovno uticala i na iseljavanje Srba iz Hrvatske. Prema analizama d r Ruze Petrovich, izmedju 1971. i 1981. godine iselilo se 157.530 Srba iz Hrvatske. Jedan od uzroka tako snaznoj migraciji bio je i neizvestan politicki polozaj Srba u ovoj republici.

Srbi u Hrvatskoj, unutar druge Jugoslavije, nisu imali kulturnu autonomiju, mada je takva ideja bila zagovarana tokom rata, u vreme stvaranja kontura buduche FNRJ. Tu ideju lansirao je Mosa Pijade, ali je Josip Broz nije prihvatio, kao sto slican plan Dusana Brkicha, Rada Zigicha i Danice Opacich, sedamdesetih godina, nije hteo da prihvati ni dr Vladimir Bakarich. Odmah iza rata Srbi su septembra 1945. godine u Zagrebu odrzali svoj prvi kongres, na kome je bilo 30.000 ljudi. Tada je izabran i Glavni odbor, kao vrhovno srpsko politicko predstavnistvo. U to vreme hrvatski Srbi su bili donekle institucionalizovani. Imali su Klub Srba vechnika ZAVNOH-a, Centralnu biblioteku Srba u Hrvatskoj, Muzej Srba u Hrvatskoj i list "Srpska rijec", koji je stampan chirilicom. Sredinom pedesetih to srpsko glasilo je promenilo ime u "Prosvjeta", kada je osnovano istoimeno srpsko kulturno drustvo. Ogranci "Prosvjete" postojali su u Zadru, Kninu, Rijeci, Karlovcu. Medjutim, vech kod prvog hrvatsko-srpskog medjunacionalnog sukoba pocetkom sedamdesetih, to drustvo je zabranjeno kao "leglo srpskih nacionalista".

Od pojave "maspoka", ali i nakon njegovog gasenja, u Hrvatskoj su srpska rec i chirilica, nezvanicno, bile ukinute, a sa njima i sve zvanicne srpske institucije, dok su iz skolskih udzbenika izbacivana poglavlja o srpskoj istoriji. Za obnovu pravoslavnih hramova zagrebacka vlada nikada nije imala para, dok je istovremeno podizala nove katolicke katedrale i obnavljala stare, cak i po Vojvodini. Ovo gusenje srpskog kulturnog i nacionalnog identiteta je potpomognuto prechutnom politikom SKH i SKJ, kao i ugledn ih srpskih politicara u Hrvatskoj. Sa jacanjem intencija o povratku srpske drzavnosti i srpstva u politickom zivotu SFRJ, doslo je najpre u Kninskoj krajini, do narastanja srpske nacionalne svesti. Pod rukovodstvom Dusana Starevicha, u Benkovcu je obnovljen rad kulturno-prosvetnog drustva "Prosvjeta", a u Kninu je narodni poslanik Jovan Opacich osnovao Srpsko kulturno drustvo "Zora". Godine 1989, Krajisnici su u svom selu Kosovo proslavili 600 godina od Kosovske bitke i tako dali svoj doprinos proslavi na K osovu Polju. U Kninu je vech postojao Srpski radio, kao i lokalni srpski list. Na osnovu 43. amandmana na Ustav Hrvatske 27. juna 1990. godine, Skupstina opstine Knin donela je odluku o formiranju Zajednice opstina severne Dalmacije i Like, sto je fakticki bio zvanican predlog zagrebackim vlastima za uvodjenje srpske autonomije u Hrvatskoj. Tom prilikom je lider tek osnovane Srpske demokratske stranke dr Jovan Raskovich javno istakao da je tzv. "Zajednica opstina baza za uspostavljanje politickog, a i terit orijalnog jedinstva srpskog naroda i korak ka modernoj autonomiji, kakvih ima dosta u Evropi" ("Duga", 1990).

Dr Milan Babich, tadasnji predsednik opstine Knin je odricao da je tu rec o stvaranju srpske drzave, govorechi da se samo radi o reakciji Srba na kroatizam i na torturu vechine u hrvatskom Saboru. Kada je, 25. decembra 1990. Ustav Hrvatske i Sabor 25. juna 1991. godine proglasio stvaranje nove nezavisne drzave Hrvatske, u kojoj nije bilo mesta za srpski narod kao drzavotvorni, doslo je do oruzanih sukoba i otcepljenja, prvo te Zajednice opstina, a potom delova zapadne Slavonije, Srema i Baranje i do stvaran ja nove srpske drzave - Republike Srpske Krajine 19. decembra 1991. Ona pokriva teritorijalni prostor bivse Hrvatske od Dalmatinskog Zagorja i Kninske krajine, Posavine do Baranje, na kome u sesnaest opstina zivi nesto vise od 360.000 stanovnika, uglavnom srpskog porekla. Od nove Hrvatske odvojena je "ruzicastim zonama", koje drzi UNPROFOR, odnosno regularne vojne jedinice OUN.

Statisticki godisnjak Kraljevine Jugoslavije iz 1931. godine registrovao je u Dravskoj banovini 6.745 pravoslavaca, u Primorskoj 138.375, u Savskoj 517.191 i Vrbaskoj banovini cak 600.529 zitelja pravoslavne vere. Prema popisu stanovnika FNRJ iz 1948. godine u Hrvatskoj je bilo 543.795 Srba i 2.871 Crnogorac, dok je 1981. popis zabelezio 531.502 Srbina i cak 9.818 Crnogoraca.

Prema popisu iz 1991. godine, u trenutku raspada SFRJ, u Hrvatskoj je bilo 581.663 ili 12,2 odsto Srba. U samom Zagrebu ih je bilo oko 60.000, u Osijeku 20.000, Rijeci i Zadru po 15.000, Karlovcu 18.000, po 12.000 u Vinkovcima, Pakracu, Petrinji i Novoj Gradiski i po desetak hiljada u Ogulinu, Dvoru, Vrgin Mostu, Splitu, Bjelovaru, Sisku i u Istri. Gradjanski rat u bivsoj Jugoslaviji doneo je Srbima, koji su ostali unutar Hrvatske, trechi genocid. Samo tokom 1991, spaljeno je i unisteno mnogo srpskih sela u zapadnoj Slavoniji, dok su njihovi stanovnici prognani (Izvestaj Helsinske komisije, 1992). Naredbe za raseljavanje Srba izdavali su krizni stabovi opstina. Informativni centar Srpskog sabora iz Beograda ima podatke o raseljavanju 24 srpska sela u Slavonskoj Pozegi i proterivanju srpskog zivlja pod kontrolom 113. brigade ZNG. Od avgusta 1990. do juna 1992. godine u Hrvatskoj je optuzeno oko 20.000 lica, od cega su 70 odsto Srbi ("Amnesty International", 1992).

U Dubrovniku i Splitu sudjeno je Srbima po grupama od dvadeset lica. Samo javni tuzilac Vladimir Seks krivicno je progonio 25.000 Srba tokom 1992. i 1993. godine. A po podacima Vojina Dabicha, u Hrvatskoj je likvidirano najmanje 14.000 srpskih civila, od kojih su mnogi baceni u 80 masovnih grobnica koje su Hrvati iskopali. Prema procenama Srpskog demokratskog foruma najmanje desetak hiljada Srba u Hrvatskoj nasilno je pokrsteno u katolike i promenilo svoja prezimena. Od ovih cinjenica o etnickom cischenju i genocidu nad Srbima nije mogla da se distancira ni sama hrvatska vlada i Sabor, na kome je doduse, u mnogo manjem broju, priznato da je bilo proganjanja i organizovane likvidacije Srba. Da bi pred medjunarodnom javnoschu skinula odgovornost za genocid, hrvatska vlast je zvanicno krajem 1993. godine pokrenula istragu protiv Tomislava Mercepa, saborskog zastupnika, ali i komandanta specijalne jedinice MUP-a Hrvatske, zbog likvidacije hiljadu Srba u Pakrackoj poljani. Posle takvih pogroma u Zagrebu je ostalo samo tridesetak hiljada Srba, u Osijeku desetak, Zadru pet. U ovom gradu je Srbima oteta licna imovina vredna 4,5 miliona maraka, a prema podacima srpske crkve u Osijeku je opljackan pravoslavni hram sa knjigama i ikonama vrednim 200 miliona maraka. Uz to, u ovom ratu unisteno je i oko dve stotine srpskih crkava i manastira u Hrvatskoj.

Da bi zastitili svoj nacionalni, politicki, kulturni i gradjanski integritet, Srbi su odmah posle otcepljenja Hrvatske od SFRJ, poceli da osnivaju svoje stranke i udruzenja. Neka od njih su bila pod direktnom kontrolom i uticajem hrvatske vlasti, ali i kao takva su u sustini zastupala interese srpskog naroda unutar nove drzave Hrvatske. U Zagrebu postoji Srpska narodna stranka, koju vodi potpredsednik hrvatskog Sabora Milan Djukich, zatim Zajednica Srba u Hrvatskoj na cijem celu je Milan Skorich i Srpski de mokratski forum, koji vodi Milorad Pupovac. Zadarsku Srpsku demokratsku stranku predvodi profesor Branko Marjanovich, a Srpsku narodnu stranku u Osijeku vodi Branislav Vorkapich. U Rijeci je sediste Zajednice Srba za Istru, Rijeku i Gorski Kotar, ali i Zajednice Srba u Hrvatskoj, koju vode Zdravko Rodovich i Borislav Arsenijevich. Izuzev Srpskog demokratskog foruma, koji izdaje svoj Bilten, a i Zajednice Srba u Istri koja stampa "Srpski glasnik", ostale organizacije ("Prosvjeta" - Zagreb) nemaju jos svoje g lasilo. Vechina ovih predstavnika hrvatskih Srba odrzava veze sa Republikom Srbijom i vladom Republike Srpske Krajine. Nekih naznaka ima, narocito posle obechanja grupe zastupnika u Saboru, pa i samog dr Franje Tudjmana, da che Srbima vratiti status naroda, ali ona su sudechi po mnogo cemu izrecena pre sa namerom da se povrati izgubljena Kninska krajina i Baranja u sastav Hrvatske, nego da bi se zaista resio status Srba koji su ostali unutar Hrvatske.

U svom izvestaju Savetu bezbednosti UN o stanju u Hrvatskoj (mart 1993), generalni sekretar Butros Butros Gali navodi da je samo u Krajinu i Srbiju proterano, 251.000 hrvatskih Srba (Bilten OUN, 1993). Nesto vechu brojku iznosi i Ivan Zvonimir Cicak iz Zagreba, predstavnik medjunarodne humanitarne organizacije "Helsinki Voc" za Hrvatsku, sredinom 1993. godine dopisniku "Njujork Tajmsa", da je iz nove i nezavisne drzave Hrvatske moralo da ode 280.000 Srba i da su hrvatske vlasti od 1991. godine do tada digle u vazduh ili spalile 10.000 pretezno srpskih kucha.