Nađeno 50 metaka
sa uranijumom
Na jugu Srbije ima pet lokaliteta na kojima je 1999. godine korišćena ovakva municija

VRANJE - Čišćenje lokaliteta na brdu Pljačkovica iznad Vranja od metaka sa osiromašenim uranijumom, koje su radile ekipe Instituta "Vinča" i Službe za atomsko, biološko, hemijsko oružje Vojske SCG, završeno je pre dva dana. Iz ograđenog prostora površine 28 ari izvađeno je 50-tak metaka sa osiromašenim uranom, koji su tokom NATO bombardovanja ispaljeni na televizijski repetitor na Pljačkovici.

- Završeno je 99 odsto radova, preostalo je da se još zaravna teren i da se pospe zeolitom, mineralom koji vezuje teške metale. Zadovoljni smo kako je teren očišćen ali to nije dekontaminacija. Na Pljačkovicu treba uskoro da dođe druga ekipa koja će uraditi kontrolno uzorkovanje terena - kaže Jagoš Raičević, direktor laboratorije "Zaštita" u Institutu Vinča, i rukovodilac radova na čišćenju Pljačkovice.

Prema njegovim rečima gustina nađenih uranijumskih metaka na Pljačkovici je manja nego kada se čistio teren kod Bratoselca, sela u opštini Bujanovac, koje je takođe 1999. godine, tokom NATO bombardovanja gađano projektilima sa osiromašenim uranijumom.

- To smo i očekivali. NATO čak nije ni priznavao da je i na Pljačkovici korišćena municija sa osiromašenim uranijumom, zato što je to bio civilni objekat, televizijski repetitor, za koji takvu municiju nije trebalo koristiti. Međutim, naša istraživanja kao i istraživanja terena koja je sproveo UNEP, organizacija UN za zaštitu životne sredine, ukazivala su na to da osiromašenog uranijuma ima i na Pljačkovici, što je sada i potvrđeno - kaže Raičević.

Da bi se uopšte počelo sa čišćenjem izuzetno nepristupačnog lokaliteta na Pljačkovici, opština Vranje je svojim sredstvima izgradila prilazni put u dužini od 2.900 metra. Na Pljačkovici je prekontrolisana velika količina zemlje i kamena, pri čemu je odvojen kubni metar materijala koji će se transportovati u Institut "Vinča".

Na jugu Srbije ima pet lokaliteta na kojima je 1999. godine korišćena municija sa osiromašenim uranijumom. Do sada su očišćeni lokaliteti kod Bratoselca u opštini Bujanovac, i to novembra prošle godine, kao i Pljačkovica iznad Vranja. Još tri lokaliteta na kojima već šest godina leže meci sa osiromašenim uranijumom tek treba da uđu u proces čišćenja. To su dva lokaliteta kod sela Borovac, opština Bujanovac, i jedan kod sela Reljan, opština Preševo.

Kao razlog zašto se čišćenje zemljišta od uranijumske municije na jugu Srbije ne radi brže, najčešće se navodi nedostatak sredstava i nedostatak stručnih kadrova za obavljanje takvog posla.
S. M.

Rekoh li ja