Na jednog dedu dve babe

U BAČKOJ PALANCI ŽENE SU MANJE PISMENE, ALI ŽIVE DUŽE OD MUŠKARACA

Profesorka Olja Nađ iz Bačke Palanke je ovih dana objavila neobičnu ličnu kartu grada u kojem živi, sakupivši statističke, istorijske, geografske i druge zanimljive kuriozitete. U njenoj knjizi čitamo da su se na levoj obali Dunava u svojim osvajačkim, graditeljskim i rušilačkim poduhvatima smenjivali Kelti, Rimljani, Huni, Avari, Sarmati, Jagazi, Goti, Langobardi, Sloveni, Turci, Mađari, Nemci... Ovaj prostor su najčešće i najžešće pljačkali Vizantijci.

Jedno od imena Bačke Palanke bilo je Pešt Ujlak (Iločka). Današnji naziv grada smislili su Turci. Nađova tvrdi da su na mestu spaljene Iločke, nakon Mohačke bitke 1526, Turci od kolja, stubova i naboja sagradili utvrđenje, opasali ga šancem i nazvali Palanka. Naziv potiče od latinske reči palanca, što znači ograda od kolja.
Za Čelarevo i dvorac Dunđerskih vezana je najlepša ljubavna priča u srpskoj poeziji. Mesto je poznato i po Hazarima, najmističnijem narodu na našoj planeti.

Toliko o istoriji, u kojoj ima mnogo toga interesantnog što je vezano za ovaj grad. A sadašnjost? Nije ona nimalo ružičasta za Bačkopalančane, ali samo muškarce. NJihove sugrađanke duže žive od njih, pa je žena starijih od 60 godina dvostruko više nego muškaraca iste dobi. Palanačke dede kažu da bi bilo mnogo bolje da je takva proporcija bila dok su bili mladi. Statistika pokazuje da trećinu stanovništva neko izdržava, da je više nepismenih žena, a prosečno domaćinstvo je tročlano.

U stočarstvu, Palančani prednost daju govedarstvu, a ne svinjogojstvu. Pšenica je u ratarenju omiljenija od kukuruza, a bez premca je krompir.
Prema podacima do kojih je došla bačkopalanačka profesorka, obližnje zalivno jezero Tikvara, poznato po najvećoj koloniji labudova u Podunavlju, dobilo je ime po velikoj barki za čuvanje ribe.

Za vreme Drugog svetskog rata ovdašnji ribari su držali u jezeru čamce duge deset metara, kroz koju je strujala voda, kako bi ulovljena riba što duže ostala živa. Takve barke bile su prisutne ne samo u palanačkom priobalju, a nazivali su ih - tikvare. Narod je govorio: kupujemo ribu na tikvari. I tako do danas ostade.

M. Sudžum

Izvor: Dnevnik