LETO 2006 - Kipar

Čari Afroditinog ostrva

Ludi provod na najosunčanijem ostrvu Mediterana nije ništa bez posete njegovim brojnim istorijskim atrakcijama

Iako je prosečnom Srbinu prva asocijacija na pomen Kipra bankarka Borka Vučić, ovaj fakat isuviše je trivijalan ako ćemo o ovom ostrvu da govorimo kao o turističkoj destinaciji. Na njemu su odsedali Kleopatra i Aleksandar Makedonski, a na njegovoj obali rodila se mitska boginja lepote starih Grka Afrodita, što je bio dodatni razlog da mnoge istorijske ličnosti i putnici dođu i poklone se njenim senima. I gde je tu mesto sumnjivim srpskim biznismenima, bankarima i ostalim kreatorima naše svakodnevice?
Današnji Kipar je moderna država evropske kulture i tradicije. Njegove plaže, s jedne, i predivni planinski vrhovi, s druge strane, u kombinaciji sa vinogradima i maslinjacima između kojih se nalaze ostaci drevnih civilizacija, čine ga jednom od najatraktivnijih mediteranskih zemalja. Istoriju su ispisivali mnogi: Hetiti, Egipćani, stari Heleni, Feničani, Persijanci, Venecijanci, Vizantijci, Englezi, Franci, Turci... Poslednji u dugom nizu događaja koji su obeležili istoriju Kipra bila je njegova podela na grčki i turski deo, posle turske invazije 1974. godine. Danas Grcima pripada 59 odsto ostrva, Turcima 37 odsto, a ostatak je demilitarizovana zona pod kontrolom UN.
Kipar je dodirna tačka Evrope, Afrike i Azije i treće po veličini ostrvo Sredozemlja. Sa 355 sunčanih dana u godini ovo je najosunčanije ostrvo sa prosečnom letnjom temperaturom oko 37°C.
Glavni grad je Nikozija i korene vuče još iz bronzanog doba. Smeštena je u sredini ostrva, u ravnici Mesaorija, sa čije se severne strane nalazi planina Kirenija. Iako je administrativno sedište, ona je pre svega grad izuzetnih kulturno-istorijskih spomenika, ali je podeljena na grčki i turski deo. Stari deo grada opasan je venecijanskim zidinama starim više od 400 godina, dok se u centru novog dela grada, trgu Elefterija, nalaze hoteli, restorani, bašte i predivne stare kuće i zgrade iz kolonijalnog razdoblja. Kiparski, Vizantijski, Muzej narodne umetnosti i Muzej nacionalne borbe, mesta su na kojima se može saznati mnogo o Kipranima. Grad krasi i katedrala Svetog Jovana iz 1662. godine, kao i Arhiepiskopija, kapija Famagusta u kojoj se nalazi Kulturni centar Kipra, crkve Hrisaliniotisa, Faneromeni i Tripios, džamija Omerije... I oko grada se nalazi mnoštvo kulturno-istorijskih spomenika. Na 19 kilometara južno otkriveni su ostaci grada drevnog kraljevstva Idailon koji nisu do kraja otkopani, ali stalno privlače turiste. Ovde negde je, prema mitu, Afroditinog ljubavnika Adonisa ubio divlji vepar koga je poslao njen ljubomorni muž.
Pored Nikozije, glavni turistički centri Kipra su gradovi Limasol, Pafos, Agija Napa i Larnaka sa kojom postoji redovna avionska linija Beograd-Larnaka-Beograd. Avioni iz Beograda poleću svakog dana sem utorka i subote, a iz Larnake svakog dana sem srede i nedelje.
Limasol je udaljen od Larnake sedamdesetak kilometara, i centar je istoimene regije, smešten na južnom delu ostrva. Od srednjeg veka, kada su Kipar osvojili Krstaši i Ričard Lavlje Srce, poznat je kao centar trgovine. U gradu vlada opuštena atmosfera, a na širokoj promenadi uz more i na malim ulicama punim prodavnica uvek je živo. Uz reputaciju grada zabave i noćnog života, valja reći i da je bogat kulturnim dešavanjima. Karnevali, festivali, izložbe, koncerti... svakodnevna su pojava. Posebno je čuven Festival vina koji se održava svakog septembra, zatim desetodnevni karneval pre-Lenten, Limasolski letnji festival i Festival antičke drame.
Hoteli, apartmani i vile, uz taverne, pabove, diskoteke i noćne klubove, nude izuzetno živ provod. Naravno, tu su i brojne prodavnice u kojima ima svega, od suvenira do robe ekskluzivnih marki. Posebna gužva je u ulici Sent Endrjus koja se nalazi u blizini promenade. Fascinantne terase bogate cvećem ukras su ove uličice koja je jedna od glavnih šoping zona, dok se u aveniji Makarios nalaze prestižni butici.
Iako tokom leta većina naših turista odlazi u Limasol radi noćnog provoda i uživanja na plažama, njegovi muzeji su nešto što bi bilo grehota ne posetiti. Arheološki muzej sadrži očaravajuće statue i grnčariju, a tu su i Umetnička galerija i Muzej narodne umetnosti čije zbirke privlače turiste sa Zapada. Limasol krasi i zamak u kojem se nalazi muzej sa zbirkom iz srednjeg veka u kojoj se, prema legendi, Ričard Lavlje Srce venčao sa Berengarijom od Navare, krunisavši je kraljicom Engleske 1191. godine. U blizini Limasola nalazi se tvrđava Kolosi, sjajan primer vojne arhitekture 13. veka, a na putu za Pafos su ostaci veličanstvenog grčko-rimskog teatra iz 2. veka pre nove ere, u kojem se i dan-danas održavaju predstave. Tu je i rana hrišćanska bazilika iz 5. veka u čijoj se blizini nalazi i stadion iz 2. veka pre nove ere. Tri kilometra od obližnjeg mesta Kurion, nalazi se svetilište posvećeno Apolonu Hilatesu, bogu šuma, koji je zaštitnik ovog mesta. Pravi biseri, a verovali ili ne, oni su samo manji deo kulturno-istorijskih spomenika koji se nalaze oko Limasola.
Na zapadnom delu ostrva, pedesetak kilometara od Limasola, nalazi se Pafos, šarmantni turistički gradić sa atraktivnom malom lukom i živopisnim otvorenim ribljim restoranima. Duž obale su luksuzni hoteli, a u gradu vrvi od mesta za izlaske i šoping. Donji grad, poznat kao Kato Pafos, prepoznatljiv je po sjajnim tavernama, prodavnicama suvenira, nekoliko lepih hotela i važnim arheološkim nalazištima koja ih okružuju.
Pafos je, prema legendi, Afroditin zavičaj. U selu Kuklija nalazi se svetilište koje je njoj posvećeno, a orijentir prema kojem se treba voditi ne bi li se do njega stiglo, jeste zdepasto hrapavo kamenje na očaravajućoj obali na kojoj je rođena. Poznato je kao "Afroditino kamenje", ili "Petra tu Romiu", koja je od Pafosa udaljena 25 kilometara.
Inače, grad je u vreme vladavine Aleksandra Makedonskog bio prestonica Kipra. U ovom gradu postoji mnogo izuzetnih lokacija koje svedoče o njegovoj istoriji - od muzeja, preko grobnica kraljeva, crkava, mozaika, pafoskog odeona, tvrđave Kolones i pafoskog zamka do bazilike i drugih predivnih zdanja. I u okolini grada postoje izuzetne arheološke lokacije i građevine, poput crkve Svete Paraskeve iz 10. veka.
Agija Napa ili Aja Napa, što u prevodu znači Sveta Napa, postala je turistički važna tek posle podele Kipra. Nalazi se četrdesetak kilometara od Larnake, na istoku ostrva, i do početka osamdesetih bila je najobičnije ribarsko selo bez ijedne turističke atrakcije. Najpoznatije letovalište pre podele ostrva bila je Famagusta udaljena od Agije Nape petnaestak kilometara, ali je posle podele ostala na ničijoj zemlji i postala pravi avetinjski grad u kome je sve napušteno. Njeno mesto zauzela je Agija Napa.

INFO:
Površina: 9.250 km2
Stanovnika: 600.000
Glavni grad: Nikozija
Dužina obale: 648 km
Vreme: +1 sat

Polasci:

Od 11. avgusta do kraja leta (let na redovnoj liniji Beograd-Larnaka-Beograd)
Detaljnije: U agenciji "Džoli travel", ili na sajtu www. jolly. co. yu

Korisni linkovi:

www.visitcyprus.org.cy
www.cyprustourism.org
www.cyprusnet.com

Izvor: Press

Ostrvo boginje lepote i ljubavi

Tokom istorije mnoge vojske su ratovale za Kipar, a danas ga, zbog opuštajuće atmosfere, savršenih plaža i impozantnog kulturnog nasleđa, osvajaju turisti





Legenda veli da je Afrodita, grčka boginja lepote, rođena u morskoj peni kraj Kipra. Iz mora je izašla na obalu grada Pafos, gde su Heleni u 12. veku pre nove ere u njenu čast podigli jedan od najlepših hramova u antici. Sada je poznat kao jedna od omiljenih letnjih destinacija, koju turisti posećuju zbog opuštene atmosfere, živopisnih plaža, ali i raskošnog kulturnog nasleđa.

Po veličini, Kipar je treće ostrvo Mediterana i iako ima svega 700.000 stanovnika, godišnje ugosti oko tri miliona turista. Njegovom šarmu doprinose meštani koji su po prirodi gostoljubivi, uvek nasmejani i spremni da odgovore na svako pitanje gosta. Kipar godišnje ima 340 sunčanih dana, a urbana legenda kaže da ako padne kiša, Kiprani gostima neće naplatiti boravak. Ovo ostrvo je bogato raznovrsnim plažama sa finim belim peskom, šljunkom, ali i stenama. Kao bivša britanska kolonija privlači brojne engleske turiste, mada je od 90-tih godina prisutan i veliki broj Rusa. Iako je Kipar od 1974. godine, zbog građanskog rata, podeljen na grčki i turski deo, posetioci su potpuno bezbedni. Nema ni kriminala, pa mnogi Kiprani ne zaključavaju kola, niti vrata svojih kuća.

Počivalište svetog Lazara

Hteli ili ne, putešestvije po Kipru započećete u Larnaki, jer se tu nalazi glavni aerodrom na koji turistički avioni uglavnom sleću. Larnaka je jedan od najstarijih gradova na Kipru, a veruje se da je bio naseljen i u praistoriji. Danas je razvijeno, luksuzno letovalište, u čiju luku dolaze turisti na skupim jahtama da bi uživali na čistim plažama i u kristalno plavom moru. Na šetalištu na obali tokom leta održavaju se mnogi festivali. Najpoznatiji je festival hrane "Kataklysmos" tokom kojeg su lokali puni radoznalih posetilaca.

Oni koji od letovanja očekuju više od prostog izležavanja na plaži, u Larnaki mogu da nađu brojna zanimljiva mesta za istraživanje. Oko 890. godine ovde je pronađen grob svetog Lazara, na kome je kasnije sagrađena simpatična pravoslavna Crkva svetog Lazara koju godišnje poseti više miliona turista. Na pet kilometara od Larnake nalazi se Hala Sultan Teke, muslimansko svetilište gde se nalazi grob Muhamedove pomajke Um Harum koja je tu poginula 647. godine tokom arapske opsade ovog grada. Srednjovekovni muzej u Larnaki zapravo je tvrđava koju su podigli Turci u 17. veku, a u čijem vrtu se leti izvode pozorišne predstave. Od arheološki spomenika, svakako treba posetiti ruševine antičkog grada Kition (kako su Stari Grci zvali Larnaku). Tu se nalaze i dobro očuvani ostaci starih hramova iz 13. veka p. n. e. koji su podignuti na mestu paganskog svetilišta iz bronzanog doba. Iz Larnake mogu da se organizuju izleti na planini Trodos, Larnaka slanim jezerima u kojima flamingosi borave, Choirokoitia arheološkim iskopinama praistorijskog naselja...

Dobro susedstvo

Glavni grad i grčkog i turskog dela Kipra je Nikozija, a podeljen je takozvanom zelenom linijom, odnosno demilitarizovanom zonom UN. Kako se ne nalazi na obali, nije toliko popularan među turistima, iako se u njemu nalaze brojni spomenici. Veliki stari deo Laiki Yitonia (što na grčkom znači dobro susedstvo), okružen venecijanskim zidinama iz 16. veka, čini srce grada. Vrlo je simpatičan zbog malih i uskih kamenih ulica kroz koje morate da se provučete kako biste stigli do brojnih muzeja, ali i radnji, taverni, radionica starih zanata. Na obodima starog grada postojale su kapije za ulazak u grad od kojih je očuvana i najpoznatija Famagusta kapija. U blizini džamije Omerija nalaze se turska kupatila iz 14. veka koja i danas rade. Restaurirana su i savremeno opremljena, pa posetiocima nude pravo spa iskustvo. Ako se nađete na Kipru, izdvojte vreme da posetite Gradski muzej u Nikoziji koji objedinjuje značajnu kolekciju novčića, nakita, skulptura i drugih arheoloških iskopina koje datiraju iz praistorije, antičkog doba, srednjeg veka...

Kiparska Ibica

Nekadašnje malo ribarsko mesto Aja Napa danas je najpopularnije letovalište na Kipru gde se okupljaju mladi željni ludog provoda. Zbog razuzdanih žurki koje su neizbežne na plažama Aja Nape mnogi je nazivaju i kiparskom Ibicom. Ukoliko volite klupska dešavanja, uživaćete u nastupima engleskih di-džejeva koji ovde znaju da naprave sjajnu atmosferu. Iako je ovo malo mesto poznato pre svega po noćnom životu, mnogi se slažu da ga krase i najlepše plaže na Kipru, kao što su Nisi, Pantahou, Landa... Izuzetno su posećene jer su na njima organizovani mnogi vodeni sportovi, poput jedrenja, ronjenja, vind-surfinga... Pored brojnih klubova i kafića, u Aja Napi nalaze se i Makronisos drevne grobnice kao i zaliv Kape Greko za koji se veruje da je dom opasnog mitskog čudovišta Aja Nape.
Egzotičan miks

Hrana na Kipru je zanimljiva mešavina grčke, mediteranske i turske kuhinje. Obavezno probajte grilovani sir halumi, punjeno povrće yemista, slatkiš od badema souzoukko kao i desertno vino "commandaria", koje su krstaši počeli da prave na Kipru u 15. veku.




Afroditin dom

S dobrim razlogom Pafos je uvršten na Uneskovu listu svetske kulturne baštine. Veruje se da je ovaj mali antički grad rodno mesto boginje Afrodite. Do danas su sačuvani ostaci nekada prelepog Afroditinog hrama iz 12. veka p. n. e. gde su prema drevnom običaju, device gubile nevinost sa prvim strancem koji bi naišao. Posle ljubavnog čina muškarci su bili dužni da im pod noge bace novčiće ne bi li se u njima probudila boginja. Turistima su veoma zanimljive i Afroditine stene (mesto na kome je boginja izašla iz mora), antički Odeon teatar, Grobnica velikaša (u kojoj je sahranjivana aristokratija u antičko doba), Pavlovi stupovi (na kojima je apostol Pavle navodno bičevan), manastir Ajos Neofit sa prelepim freskama iz srednjeg veka. U Pafosu se nalazi i stara tvrđava koju su Mlečani podigli u 13. veku, a koju su Turci proširili kada su u 15. veku zauzeli ovaj deo ostrva.

Trijumf Ričarda lavljeg srca

Ako tražite miran odmor tokom kojeg možete da pravite zanimljive izlete, onda je Limasol pravi grad za vas. Podignut je između dva antička grada Amatusa i Kuriona. U svojim krstaški pohodima engleski kralj Ričard Lavlje Srce stigao je i Amatusa kako bi ga oslobodio od Turaka, ali ga je na kraju uništio 1191. godine. Danas se duž obale Limasola protežu luksuzni hoteli i turistička naselja sa velikim šoping centrima. One koji traže avanture, oduševiće veliki broj antičkih ruševina u njegovoj okolini. Ostaci starog grada Kuriona (koji se nalazi na litici brda sa koga se pruža fantastičan pogled) jedna su od najznačajnijih atrakcija Kipra. Nedaleko se nalaze i ruševine Apolonovog svetilišta, Limasol zamak u kome je engleski kralj Ričard oženio Berengariju od Navare u 12. veku, kao i Kolosi zamak koji su krstaši podigli u 15. veku.

Info:

Površina: 9.250 km2

Klima: važi za najtoplije ostrvo Mediterana. Ima tipičnu sredozemnu klimu, a prosečne letnje temperature su oko 40 stepeni celzijusovih

Jezik: grčki i turski su službeni jezici, ali govori se i engleski

Valuta: evro

G. Opalić

Izvor: Press