Dušan Petrović Šane (1914-1977) društveno-politički radnik i narodni heroj Jugoslavije.

Rođen je 28. juna 1914. godine u Kragujevcu. Posle završene osnovne škole i dva razreda gimnazije, morao je, zbog lošeg materijalnog stanja, da prekine školovanje i pređe na kamenorezački zanat, kojim se bavio njegov otac.

Još u toku učenja zanata došao je u dodir s naprednim radničkim pokretom. Od 1933. godine aktivno radi u sindikalnom pokretu Kragujevca. Bio je sekretar je Mesnog sindikalnog veća u Kragujevcu od 1935. do 1937. godine. U SKOJ je primljen 1934, a u KPJ decembra 1935. godine. Jedan je od organizatora i rukovodilaca štrajkova radnika u Kragujevcu 1937. godine.

Kada je 1937. godine došlo do velikih provala u partijskoj organizaciji u Kragujevcu, povlači se u ilegalnost, nastavljajući rad u selima oko Kragujevca, gde je ilegalno živeo pet meseci. Početkom 1938. godine, u obnovljenoj partijskoj organizaciji, izabran je za sekretara MK KPJ za Kragujevac i člana Oblasnog komiteta KPJ za kragujevačku oblast.

Do Drugog svetskog rata, uglavnom je politički delovao u Kragujevcu. Kao delegat partijske organizacije Kragujevca, učestvovao je na partijskom savetovanju CK KPJ, juna 1939, pod Šmarnom gorom u Sloveniji, i na V pokrajinskoj konferenciji KPJ za Srbiju, juna 1940. godine, u Beogradu. Zbog revolucionarnog rada, više puta je hapšen i saslušavan, ali, u nedostatku dokaza, nije osuđivan.

Posle aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije, po direktivi PK KPJ za Srbiju, kao instruktor PK prelazi na partijski rad u Okružno povereništvo KPJ za Aranđelovac, gde je radio na povezivanju i jačanju partijskih organizacija i pripremanju ustanka. Organizovao je prikupljanje oružja i učestvovao u formiranju Prvog šumadijskog NOP odreda, u kome je bio zamenik političkog komesara.

Posle povlačenja partizanskih snaga iz Srbije u istočnu Bosnu, novembra 1941. godine, ostao je po partijskom zadatku u aranđelovačkom okrugu. Učestvovao je, maja 1942. u formiranju partizanske čete, koja je uspešno izvela mnoge diverzije, okupljala nove borce i prerasla u odred, alj kasnije i brigadu. Od 1942. godine je sekretar OK KPJ za Kragujevac i u najtežim uslovima ilegalnog rada u ovom okrugu radio je na učvršćivanju partijskih organizacija i organizovanju partizanskih jedinica. U toku 1943/44, pored partijskog rada, najviše je pažnje posvećivao formiranju šumadijskih brigada. Godine 1944. godine postao je član PK KPJ za Srbiju.

Posle oslobođenja Jugoslavije, nalazio se na najodgovornijim partijskim i državnim dužnostima u NR Srbiji i SFRJ. Od 1945. do 1949. godine bio je predsednik Glavnog odbora Saveza sindikata Srbije. U svojstvu člana jugoslovenske delegacije, učestvovao je na konferenciji Svetske sindikalne organizacije u Londonu, 1944, i na kongresu u Parizu, 1945. godine. Za poslanika je biran na svim izborima od 1945. godine.

Bio je član predsedništva ASNOS-a, potpredsednik Vlade Srbije i potpredsednik Izvršnog veća NR Srbije (1948-1953), potpredsednik Narodne skupštine Srbije (1953-1958) i predsednik Skupštine Srbije (1963-1969), zatim predsednik Saveza sindikata Jugoslavije (1969-1974). Član glavnog odbora SSRN Srbije i Izvršnog odbora Saveznog odbora SSRN, predsednik Glavnog odbora Saveza boraca Srbije i član Izvršnog odbora SUBNOR-a Jugoslavije...

Član CK SK Srbije bio je od I kongresa, maja 1945. godine, organizacioni sekretar CK SK Srebije (1949) i član Izvršnog komiteta CK SK Srbije. Biran je za člana CK KPJ, od V do X kongresa, bio je član Izvršnog komiteta SKJ i član Predsedništva SKJ od 1966. godine. Od 1974. godine nalazio se na dužnosti predsednika SSRNJ i člana Saveta Federacije. Umro je u Beogradu, 1977. godine.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. godine. Ordenom narodnoh heroja Jugoslavije odlikovan je 5. jula 1952. godine.

Literatura

Narodni heroji Jugoslavije, "Mladost" Beograd, 1975. godina

Izvor: Wikipedia