Elpida Karamandi (1920.-1942.) je bila skojevka, partizanka, i narodni heroj SFRJ.

Rođena je 1. januara 1920. godine u Lerinu, Grčka. Majka joj se preudala i preselila u Bitolj. Elpida je u Bitolju završila gimnaziju. Još u gimnaziji postaje politički aktivna, i ističe se u literarnoj družini, na izletima, u čitanju i rasturanju letaka, u sukobima s ljotićevcima. Njena politička aktivnost učinila ju je popularnom među naprednom bitoljskom omladinom.

Kad je, 1938. godine, Elpida Karamandi došla na studije u Beograd, odmah se uključila u napredni studentski pokret. Medu naprednim studentima bilo je mnogo učenika bitoljske gimnazije, koje je ona poznavala i održavala veze s njima. Tu se ona još više ističe na revolucionarnom polju.

Već 1939. godine primljena je u SKOJ, poslije čega radi još intenzivnije i organiziranije. Izvršavajući zadatke, ona nije nikad podbacila. Naročito je bila vesta u organiziranju novih aktivista iz redova omladinki, u čemu joj koristi njena sugestivna rječitost.

Ubrzo poslije kapitulacije stare Jugoslavije, dok je radila na pripremama za oružanu borbu u Bitolju, primljena je, juna 1941. godine, u KPJ. Revolucionarni zadaci postaju opasniji, teži, i zahtijevaju puno posvećivanje. Ona se svim svojim silama uključuje u partijski rad. Rukovodi grupama u gradu, izvršava zadatke SKOJ-a i posebno po liniji partijske tehnike. Njenu intenzivnu aktivnost uočila je bugarska policija, pa ju je ubrzo uhapsila. U policiji se Elpida hrabro drži, i ništa ne priznaje. Puštena je iz zatvora, ali zna da je policija prati. Po savjetu MK KPJ u Bitolju, povlači se u ilegalnost.

U januaru 1942. godine postala je član Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za Makedoniju. Kao ilegalac nije mogla da razvija veliku aktivnost, pa se priprema da u proljeće ode u partizane.

U aprilu 1942. godine stupila je u Bitoljski partizanski odred „Pelister". Međutim, 3. maja 1942. godine, Odred je opkoljen mnogobrojnom bugarskom vojskom i policijom. U višesatnoj borbi, u kojoj je Elpida pokazala izvanrednu hrabrost, oko nje padaju njeni drugovi i drugarice. Jedan mitraljeski rafal i nju teško ranjava. Potpuno nemoćna da izvrši samoubojstvo, uhvaćena je. Hrabro je podnijela sve muke na koje je stavljena prije no što je umrla.

Narodnim herojem proglašena je 11. oktobra 1951. godine.

Izvor: Wikipedia