Ivan Stevo Krajačić

Ivan Stevo Krajačić (1906-1986), španski borac, jugoslovenski i hrvatski političar i narodni heroj Jugoslavije.

Rođen je 29. avgusta 1906. godine u selu Poljani, kod Nove Gradiške (Hrvatska). Potiče iz mnogočlane, siromašne seljačke porodice. Pošto nije imao sredstava za školovanje, 1925. godine se zapošljava u rudniku Lešljani. Krajem 1925. godine, završio je zanat alatnog mehaničara, a 1926. godine je položio ispit za ložača i rukovodioca stabilnih mašina. Tokom rada u rudniku i kasnije na zanatu, uključio se u omladinski radnički pokret.

Godine 1927. odlazi na odsluženje vojnog roka. Vojsku je služio u Glavnoj auto-komandi u Beogradu. Zbog čitanja opozicione štampe i širenja prokomunističkih ideja među vojnicima, bio je nekolko puta disciplinski kažnjavan.

Posle odsluženja vojnog roka, 1928. godine, došao je u Zagreb, gde se zaposlio u radionici Jugoslovenskih državnih železnica. Iste godine upoznaje Josipa Broza, tada političkog sekretara Mesnog komiteta KPJ za Zagreb.

Godine 1931. primljen je u SKOJ. Početkom 1933. godine Ivan je uhapšen, ali je zbog nedostatka dokaza pušten posle dvadeset dana. Zbog dobrog držanja pred policijom, odmah posle izlaska iz zatvora primljen je u KPJ. Tada je dobio ilegalno ime Stevo. Godine 1934. postao je član Mesnog komiteta KPJ za Zagreb, a 1935. član Pokrajinskog komiteta KPJ za Hrvatsku.

Zbog velikih partijskih provala, u Hrvatskoj, 1936. godine Stevo je, po odluci PK KPJ za Hrvatsku, bio određen da ide na školovanj u SSSR. Ali zbog izbijanja Španskog građanskog rata, Stevo umesto u SSSR odlazi u Španiju. Kao borac bataljona "Čapajev", 13. internacionalne brigade, ranjen je u bitci kod Teruela, krajem 1936. godine. Ima je čin kapetana Španske republikanske armije.

Posle sloma španske republike, 1939. godine, Stevo je sa ostalim jugoslovenskim dobrovoljcima, našao u francuskim logorima. U logoru je ostao oko mesec dana, kada, po partijskoj direktivi, s tuđim pasošem napušta logor i ilegalno dolazi u Jugoslaviju.

Po dolasku u Zagreb, Stevo se ponovo zapošljava u radionici Jugoslovenskih državnih železnica. Prvi dani okupacije zatekli su ga u Zagrebu, na funkciji člana CK KPH. U julu 1941. godine odlazi u Zemun, gde organizuje diverzantske akcije, ali se po naređenju CK KPH, vraća se u Zagreb.

Tokom 1942. godine Stevo se povezuje sa pojedincima koji su u NDH zauzimali velike položaje i organizuje obaveštajnu mrežu, koja je tokom celog rata davala Vrhovnom štabu dragocene podatke. Takođe se povezuje s ličnostima iz kulturnog i javnog života i uključuje ih u NOP. U vreme svog boravka u Zagrebu, Stevo je postavljen za komandanta Druge (zagrebačke) operativne zone. Sredinom 1942. godine, Stevo zajedno s Ivom Lolom Ribarom, organizuje prebacivanje dr. Ivana Ribara na oslobođenu teritoriju, gde zajedno s njim i oni odlaze. Ali neposredno posle svog dolaska na oslobođenu teritoriju Tito ga ponovo šalje u Zagreb, da nastavi rad obaveštajne službe.

Početkom septembra 1943. godine, kada mu je zapretila opasnost od hapšenja, napušta Zagreb i odlazi u Otočac, gde se u to vreme nalazio ZAVNOH i predsednik AVNOJ-a dr. Ivan Ribar. Neposredno posle Stevinog dolaska ustaše su napale Otočac. Stevo zajedno sa Jakovom Blaževićem organizuje uspešno odbranu ZAVNOH-a, u borbama na raskrsnici za Senj, gde je branjena odstupnica članovima ZAVNOH-a, teško je ranjen.

Godine 1944. na poziv CK KPJ, odlazi na ostrvo Vis, kao organizacioni sekretar CK KPH. Na povratku s Visa, u blizini Vrginmosta srušio se avion u kojem se nalazio zajedno sa Rendolfom Čerčilom (sinom Vinstona Čerčila) i sovjetskom Vojnom misijom, tom prilikom je teže povređen.

U toku NOB-a bio je član AVNOJ-a, na Prvom, i član Predsedništva AVNOJ-a na Drugom zasedanju. Na Drugom zasedanju ZAVNOH-a izabran je u Predsedništvo, a u jesen 1942. godine postao je član CK KPJ.

Pole osnivanja OZN-e, 1944. godine, postavljen je za načelnika, a na toj dužnosti nalazio se i posle rata, do marta 1946. kada je, u činu general-pukovnika prebačen u rezervu i postavljen za ministra unutrašnjih poslova NR Hrvatske. Na toj dužnosti nalazio se do 1953. godine, od 1953. do 1963. bio je predsednik Izvršnog veća Sabora NR Hrvatske i član Saveznog izvršnog veća, i predsednik SUBNOR-a Hrvatske od 1959. do 1961. godine.

Od 1963. do 1967. godine nalazio se na dužnosti predsednika Sabora SR Hrvatske. Biran je za člana Centralnog komiteta KPH i KPJ. Godine 1968. dao je ostavku na članstvo u Centralnom komitetu Saveza komunista Hrvatske.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. godine. Ordenom narodnoh heroja Jugoslavije odlikovan je 23. jula 1952. godine.

Literatura

Narodni heroji Jugoslavije, "Mladost" Beograd, 1975. godina

Izvor: Wikipedia

Opasan čovek, mason. Verovatno organizovao ubistvo Krcuna. Ima neizbrisiv trag i na Golom otoku.