Ita Rina: Diva iz ukrštenih reči

Navršava se 100 godina od rođenja glumice Ita Rine, odnosno Tamare Đorđević, zvezde nemog filma

Sedmog jula navršava se 100 godina od kada je u slovenačkom železničarskom gradiću Divača rođena prva slovenačka, ali i jugoslovenska diva nemog filma, Ida Kravanja, poznatija kao Ita Rina, čije ime većina zna iz ukrštenih reči.

Šaroliki repertoar uloga u ljubavnim filmovima i melodramama karakterističnim za nemačke, austrijske i čehoslovačke autore, doneli su Iti Rini status „jedne od najlepših dama nemog filma”.

Iz male Divače na slovenačkom krasu, nedaleko od poznatog turističkog centra i mesta plemenite rase konja Lipica, nepunih 20 godina stara Ida krenula je na takmičenje za najlepšu devojku. Posle zadovoljavajućeg rezultata na izboru i nekoliko probnih snimanja, Ida odlazi u Berlin, u jedan od tadašnjih evropskih centara filma.

Posle nekoliko epizodnih uloga, proslavlja se glavnom ulogom u, širom sveta gledanom, filmu „Erotikon” češkog reditelja Gustava Mahtija. Ćerka železničara iz Divače igrala je u tom filmu mladu, u ljubav razočaranu, železničarevu ćerku.

Tada već pod umetničkim imenom Ita Rina, Ida Kravanja svetsku slavu potvrđuje tumačenjem lika nesretne prostitutke u prvom češkom zvučnom filmu „Obešenjakova Tončka”. Kao i „Erotikon” i ovaj film je bio jedan od gledanijih i u Evropi i Americi, što Iti omogućava da otputuje u Holivud.

Na vrhuncu svoje karijere, 1931. godine, Ita Rina se udala za inženjera Miroslava Đorđevića, preselila u Beograd, primila pravoslavlje i promenila način života i ime u Tamara Đorđević.

Tokom tridesetih godina prošlog veka snimala je uglavnom na našem tlu, tadašnjoj Jugoslaviji. Drugi svetski rat provela je sa dvoje dece u Vrnjačkoj Banji, a posle rata nije uspela da se uključi u tadašnju filmsku produkciju. Poslednji film koji je snimila bio je „Rat” u režiji Veljka Bulajića iz 1960. godine, gde joj je partner bio Velimir Bata Živojinović. Posle ovog ostvarenja, nije igrala na filmu. Radila je kao službenica u „Avala filmu”, a zaboravljena od mnogih, preminula je 10. maja 1979. godine u Budvi, za vreme zemljotresa.

Slovenačka kinoteka postavila je nedavno u Divači stalnu izložbu fotografija i plakata iz filmova u kojima je glumila Ita Rina, a opština Divača želi da izgradi muzej posvećen glumici, za šta je već dobijena građevinska dozvola.

U produkciji beogradskog „Centar filma” nedavno je realizovan polusatni dokumentarac „Sećate li se Ite Rine?” Ilje Slanog, koji je premijerno prikazan 6. jula u Divači u Sloveniji, a zatim i na upravo završenom Prvom filmskom festivalu Srbije u Novom Sadu.
Čini se da Ita Rina, odnosno Tamara Đorđević nije zaboravljena!
Ivan Aranđelović

Izvor: Politika