Krstarica je tradicionalni naziv za vrstu ratnog broda koji je sposoban obavljati samostalne borbene operacije na svetskim morima.

Krstarice su nastale u drugoj polovici XIX veka nakon što je uvođenje parnog stroja, eksplozivnih granata i oklopa učinilo zastarelim dotadašnje fregate. Krstarice su uvedene kao zamena zamišljena da obavlja iste one uloge koje su dotada obavljale fregate - patroliranje oceanima, izviđanje, borba protiv pirata odnosno krstarički rat.

Dugo vremena su krstarice predstavljale srednju klasu između kapitalnih brodova koje su tada predstavljale oklopnjače, odnosno bojni brodovi te lakih brodova kao što su torpiljarke.

Krstarice su s vremenom počele dobijati oklop, tako da su se pojavile prvo zaštićene krstarice, zatim nova klasa poznata pod nazivom oklopni krstaš. Istovremeno su se po tonaži i jačini naoružanja počele deliti na lake i teške krstarice.

Početkom XX veka nastojanje da se bojni brodovi učine bržima na štetu oklopa dovela je do stvaranja hibrida bojnog broda i krstarice poznatog kao bojni krstaš.

Pojava aviona i potreba flota da se štite od njih stvorila je posebnu klasu krstarica poznatu kao protuavionske krstarice.

Nakon drugog svetskog rata su krstarice kao naoružanje dobile projektile, te postale raketnim krstaricama. No, danas ih ima relativno malo, jer su se u međuvremenu manji razarači dobili jednako moćno naoružanje. Tako danas jedino Rusija i SAD imaju krstarice u svojim mornaricama.

Razarač je naziv za vrstu ratnog broda koji je sagrađen i opremljen u svrhu odbrane većih, odnosno kapitalnih brodova ili konvoja od raznih vrsta napada.

Razarači su se razvili u drugoj polovici XIX veka kao odgovor na pojavljivanje torpiljarke te mu i ime dolazi od engleskog naziva torpedo boat destroyer (razarač torpiljarki) koji mu je dala britanska mornarica. Zadaća razarača je bila da plove oko bojnih brodova i krstarica i motre na eventualne napade manjih brodova.

U XX veku se kao ozbiljna prijetnja mornaricama pojavila podmornica, pa su razarači dobili opremu za borbu protiv njih.

Istovremeno se pojavila potreba za zaštitom trgovačke mornarice od neprijateljskog krstaričkog rata, odnosno podmornica. To je dovelo do evolucije razarača u dva pravca, Na jednoj strani su se počeli razvijati laki, tzv. eskortni razarači, čija je svrha bila zaštita konvoja odnosno protupodmornička borba. Oni su danas poznati pod nazivima fregata i korveta. Na drugoj strani su razarači dobijali sve više oružja i opreme, te s vremenom i sposobnost vršenja borbenih zadataka koji su prije toga bili u domeni kapitalnih brodova.

Razarači su zato danas po svojoj tonaži vrlo često iznad nekadašnjih krstarica, a njihova vatrena moć - koju simboliziraju dalekometni projektili brod-brod i brod-zemlja - se ne može usporediti s ničim prije. Stoga danas razarač predstavlja kapitalni brod kod gotovo svake svjetske mornarice (jedini izuzetak su Rusija i SAD koje posjeduju krstarice, odnosno države koje raspolažu s nosačima avionima).

Torpedni čamac je naziv za mali i brzi ratni brod kojemu je glavno oružje torpedo. Nastao je početkom XX veka zahvaljujući razvoju motora sa unutrašnjim sagorevanjem koji mu je dao veću brzinu i manju veličinu u odnosu na parnim strojem terane torpiljarke. Zbog toga se torpedni čamci ponekad nazivaju motornim torpiljarkama po uzoru na britansku ratnu mornaricu koja je tim brodovima dala naziv Motor Torpedo Bout.
 
Bugarski torpedni čamac Drazki

Torpedne čamce su prvi put s uspehom koristili Italijani za vrijeme Prvog svetskog rata, od čega je najspektakularnije potapanje austro-ugarskog bojnog broda SMS Sent Ištvan kod ostrva Premude.

Taj je događaj potakao druge mornarice da počnu graditi torpedne čamce, a između rata se stvorio standard torpednog čamca kao malenog broda od 15-30 m dužine, te brzine od 30 do 50 čv, naoružanog s jednom, dvije ili četiri torpedne cijevi te s nekoliko mitraljeza ili lakim protuavionskim topom za zaštitu. Torpedne čamce su zbog jednostavnosti njihove izgradnje preferirale države iz različitih razloga lišene jake oceanske mornarice, kao što je SSSR, odnosno Kraljevina SHS. Potonja je u saradnji s britanskim brodograditeljima napravila nekoliko hvaljenih primjeraka iz klase Uskok i Orjen.

Za vreme Drugog svetskog rata je izgrađeno na stotine torpednih čamaca, te su ti brodovi odigrali važnu ulogu u celom nizu pomorskih operacija. Osim napada na neprijateljske brodove su se bavili i izviđanjem, kurirskom službom, odnosno spasavanjem oborenih pilota na moru.

Nakon uvođenja projektila brod-brod, mornarice su postupno izgubile potrebu za torpednim čamcima, koje je zamienio raketni čamac. No, i danas se ta vrsta broda može sresti u obavljanju niza pomoćnih zadataka, odnosno suzbijanja krijumčarenja, piratstva i pomorske gerile.

Ratni brod je brod koji je sagrađen i namenjen prvenstveno za rat, odnosno za djelovanje u oružanim sukobima.

Ratni brodovi su obično sagrađeni sasvim drugačije od civilnih, tzv. trgovačkih brodova. Osim što su naoružani (najčešće s topovima i mitraljezima), ratni brodovi su u stanju podneti veću štetu, te su brži i imaju bolje manevarske sposobnosti od trgovačkih brodova. Za razliku od njih obično nose oružje, municiju i druge zalihe za svoju posadu (umjesto običnog tereta). Ratni brodovi obično pripadaju ratnim mornaricama, iako u prošlosti nije bio redak slučaj da pripadaju privatnim osobama ili tvrtkama.

U doba rata često zna nestati razlike između ratnog i trgovačkog broda. U ratu se trgovački brodovi znaju često koristiti kao pomoćni ratni brodovi, kao što su u Prvom svetskom ratu bili Kju-brodovi, odnosno pomoćne krstarice u Drugom svetskom ratu. Sve do 17. veka bila je uobičajena praksa da se trgovački brodovi rekviriraju za potrebe rata, tako da su znali činiti više od polovice sastava nečije ratne mornarice. Do 19. veka, kada su pirati uglavnom nestali s važnijih mora, bilo je uobičajeno za veće trgovačke brodove da budu naoružani.

Ratni brodovi su, s druge strane, nekada znali služiti za snabdijevanje, odnosno za prevoz trupa.

Kratka istorija ratnih brodova

Prvi ratni brodovi - sagrađeni u svrhu pomorskog ratovanja - nastali su na Mediteranu. Najčešće su to bile galije, dugački brodovi s pogonom na vesla, koji su kao glavno oružje imali kljun kojim bi se pokušavali zariti u neprijateljski brod. Ipak je najpopularnije sredstvo pomorskog ratovanja bio abordaž.

Ratne galije su ratni jedrenjaci počeli istiskivati s mora tek sa razvojem brodske artiljerije, koja je postala glavno oružje na moru. Dugi redovi vesala su postali nepraktični u tim uvjetima, te se promijenila taktika i dizajn brodova. U tom periodu, poznatom kao Doba jedrenjaka, morima je zavladao linijski brod kao najveći i najbolje naoružan od svih plovila. Fregate i korvete su bile manje i brže, ali su uglavnom služile za izviđanje i prepade.

Izum parnog stroja je polako promijenio pomorsku taktiku, jer su brodovi postali brži i pokretljiviji. Eksplozivna zrna su, pak, dovela do stavljanja oklopa na brodove, odnosno prvih oklopnjača sredinom XIX veka. Izum pomorskih mina je doveo do stvaranja minopolagača i minolovaca. Izum torpeda je doveo do stvaranja novih klasa brodova - torpiljarki, koje će poslije evoluirati u manje, ali brže torpedne čamce - te razarača, lakog broda čija je svrha ispočetka bila borba protiv torpiljarki.

Početkom XX veka morima su vladali bojni brodovi i oklopni krstaši, te nešto slabije oklopljene krstarice čija je svrha bila borba protiv neprijateljske trgovačke mornarice odnosno tzv. krstarički rat. Bojni brodovi su vrhunac svoje evolucije dobili kao drednoti, nazvani po britanskom brodu HMS Drednot. Oklopne krstaše su zamijenili nešto brži, ali slabije oklopljeni bojni krstaši.

Pojava podmornice je u prvom svjetskom ratu dovela do povratka fregata i korveta, čiji je zadatak sada bio protupodmornička borba i zaštita trgovačkih konvoja.

Između dva rata se pojavljuje i nosač aviona, koji će se u drugom svjetskom ratu najefikasniji i najmoćniji od svih ratnih brodova.

Iza rata je uvođenje projektila kao oružja dovelo do stvaranja novih klasa kao raketnih krstarica, raketnih razarača, raketnih topovnjača i raketnih čamaca. Pojavili su se i nosači helikoptera, a već prije su postojali specijalizirani desantni brodovi.

Većina današnjih mornarica, pogotovo u manjim zemljama od ratnih brodova posjeduje uglavnom patrolne čamce.

Oklopni krstaš je naziv za tip ratnog broda koji se razvio krajem XIX veka, kada je na krstarice stavljen oklop u svrhu zaštite od neprijateljske artiljerije srednjeg dometa. Za razliku od zaštićene krstarice, oklopni krstaši su imali oklop na trupu.

Zadatak oklopnog krstaša bio je da se bori s neprijateljskim krstaricama, odnosno da samostalno operira po oceanima i udaljenim morima.

Prvi oklopni krstaši su obično imali deplasman od 6000-12000 t, odnosno brzinu od 18-20 čv.

Iskustva iz rusko-japanskog rata, gdje su oklopni krstaši igrali važnu ulogu, natjerala je mnoge mornarice da povećaju kalibar topova, odnosno debljinu oklopa.

No, već nakon nekoliko godina oklopni krstaši su postali zastarjeli s pojavom novog tipa bojnog broda zvanog drednot te bojnog krstaša. Tada su se prestali graditi, iako će u nekoliko pomorskih bitaka prvog svjetskog rata igrati važnu ulogu.

Izvor: Wikipedia

Oklopnjača

Oklopnjača u najširem smislu označava svaki ratni brod koji na sebi ima gvozdeni oklop u svrhu zaštite od neprijateljske brodske ili obalne artiljerije.

Pazvoj

Iako su se prve oklopnjače pojavile u Koreji krajem XVI veka obliku tzv. brodova-kornjača upotrebljenih u imjinskom ratu, pod tim izrazom se najčešće podrazumijeva tip broda razvijen sredinom XIX veka zahvaljujući novim dostignućima u metalurgiji, brodskom pogonu i proizvodnji eksploziva.

Poticaj za razvoj oklopnjača bila je pobjeda Rusa u bici kod Sinopea na početku krimskog rata, kada su Pajhanovi topovi i eksplozivne granate u potpunosti uništile otomansku flotu. Kada su Britanija i Francuska krenule Turskoj u pomoć, bojali su se da bi se njihova flota isto tako provela prilikom bombardiranja ruskih obalnih utvrđenja na obali Crnog mora. Zato su bombardiranja umesto neoklopljenim linijskim brodovima vršena u tu svrhu posebno sagrađenim plovećim baterijama zaštićenim oklopom.

Uspeh tih baterija je Francuze naveo da pokušaju stvoriti oklopljeni brod koji bi se mogao koristiti na otvorenom moru. Rezultat tih napora je 1859. godine stigao u obliku La Gloar, prve moderne oklopnjače, koja se danas često naziva i prvim modernim bojnim brodom. Britanci su na to godinu dana kasnije odgovorili s brodom HMS Vorijor.

Oklopnjače su svoju prvu borbenu primenu imali u američkom građanskom ratu, pri čemu je ispočetka na njihovoj izgradnji insistirao Jug, nastojeći nadoknaditi nadmoć Severa u broju brodova. Prvo takvo plovilo je bilo CSS Manasas, koje je u oktobru 1861. uspešno napalo sjevernjačke brodove na reci Misisipi. Severnjaci su na to, između ostalog, odgovorili izgradnjom vlastite oklopnjače USS Monitor, po kojoj će kasnije dobiti posebna klasa brodova. USS Monitor se u martu 1862. sukobio s južnjačkom oklopnjačom CSS Merimak u čuvenoj bici kod Hampton Roadsa, koji se smatra prvim sukobom oklopnjača u istoriji.

Oklopnjače su vrlo brzo prihvatile sve mornarice svijeta, tako da su samo četiri godine kasnije igrale ključnu ulogu u viškoj bitci - najvećem pomorskom okršaju XIX veka. Iskustva iz tog okršaja su utjecala na brodograditelje da budućim oklopnjačama pridodaju brodski kljun u svrhu izvođenja kljunovog udara na neprijateljske brodove.

Oklopnjače su se u drugoj polovici XIX vijeka počele specijalizirati i klasificirati. Tako su se razvile tzv. zaštićene krstarice, oklopni krstaši i bojni brodovi-preddrednoti, odnosno nešto manje oklopne topovnjače i monitori.

Torpiljarka

Torpiljarka ili torpiljerka u najširem smislu je naziv za svaki površinski ratni brod kojemu je glavno oružje torpedo.

U užem smislu torpiljarka ili torpedni brod je naziv za vrstu ratnog broda koja se razvila u drugoj polovici XIX veka nakon pronalaska torpeda.

Torpiljarke su predstavljale prvi ozbiljniji odgovor na razvoj oklopnjača kao novih kapitalnih brodova. One su u pravilu bile male veličine, s malom ili nikakvom brodskom artiljerijom i bez oklopa. Međutim, oklopnjačama su se mogle suprotstaviti svojim torpedima kao i većom brzinom koja im je, u zato pogodnim uvjetima, omogućavala da se oklopnjači prikradu, ispale torpedo i pobegnu.

Razvoj torpiljarke je krajem XIX veka potakao francuske mornaričke stratege da razviju strategije tzv. Mlade škole koja je naglasak stavljala na masovnu proizvodnju i upotrebu torpiljarki umjesto skupih bojnih brodova.

Strah od torpiljarki je natjerao mnoge mornarice da svoje kapitalne brodove oprskrbe topovima manjeg kalibra i dometa, ali veće brzine paljbe kako bi se mogli suprotstaviti njihovom napadu. U svrhu zaštite bojnih brodova je razvijen i poseban tip ratnog broda koji će kasnije postati poznat pod imenom razarač.

Razvoj motora s unutrašnjim sagorijevanjem je početkom XX veka doveo do toga da torpiljarke postanu daleko manje, ali i brže. Otada su poznate kao motorne torpiljarke, odnosno torpedni čamci.

Stare klasične torpiljarke su nakon Prvog svetskog rata počele nestajati s mora i biti zamenjivane modernijim razaračima koji su dobili torpeda.

Patrolni čamac

Patrolni čamac je naziv za mali ratni brod čiji je zadatak odbrana obale, odnosno kontrola teritorijalnih voda. U praksi se patrolni čamci danas uglavnom koriste u svrhu borbe protiv krijumčara, pirata, odnosno pomorske gerile.

Obično imaju oko 30 m dužine, te su naoružani jednim lakim protuavionskim topom ili s nekoliko mitraljeza. Često su po svom dizajnu prilično slični torpednim i raketnim čamcima.

Patrolni čamci se osim na morima, koriste i na rekama, odnosno jezerima.

Osim ratnih mornarica ih koriste organizacije poput Obalne straže, carine i policije.

Teška krstarica

Teška krstarica je naziv za vrstu krstarice koja je po svojem naoružanju (a ponekad i oklopu) jača od lake krstarice, ali slabija od bojnih brodova i bojnih krstaša.

Razlika između lake i teške krstarice su jasno formulirane tek pomorskim ugovorom iz 1922. godine. Njime je ustanovljeno da se teškom krstaricom smatra svaka krstarica čije glavno naoružanje čine topovi kalibra većeg od 155 mm.

S obzirom da je isti ugovor ustanovio da krstarica može imati maskimalni deplasman od 10000 t, to je u praksi prilično ograničilo dimenzije, oklop i naoružanje teških krstarica, te stvorilo standard koji se često naziva vašingtonska krstarica.

Taj standard mnoge države nisu bile u stanju prihvatiti, pa su se teške krstarice gradile jedino u državama koje nisu potpisale ugovor, odnosno u doba neposredno i u toku samog Drugog svetskog rata, kada su ograničenja postala bespredmetna.

Teške krstarice su se prestale graditi nakon Drugog svetskog rata. Neke su ostale u službi do 1970-ih nakon konverzije u raketne krstarice.

Laka krstarica

Laka krstarica je naziv koji dolazi od izraza "laki oklopni krstaš", i njime se označava vrsta oklopljene krstarice koja se početkom XX veka kao hibrid zaštićene krstarice i oklopnog krstaša zamenila ta dva tipa.

Lake krstarice su svoj koren imale u brodovima koje je krajem XIX veka gradila Njemačka u svrhu krstaričkog rata, odnosno nastojanja da se napadima na trgovačko brodovlje na udaljenim morima u eventualnom ratu ugrozi pomorska dominacija Britanskog imperija. Njihov dizajn je naglašavao brzinu na štetu naoružanja i oklopa, ali kasnije dobile isti oklop kao i oklopni krstaši.

Razlika između lakih i teških krstarica je bila prilično nejasna sve do Vašingtonskog pomorskog ugovora iz 1922. godine, kojim je ustanovljen standard prema kojem su teške krstarice postale sve one s glavnim topom čiji je kalibar veći od 155 mm.

brate , ti ako ovako nastavish sticicesh do
nosacha aviona sledece godine  ,
a o podmornicama nosachima interkonitentalnih
balistichkih raketa da i ne govorimo.
to su 2 vrste plovila oko kojih se danas
sve vrti u modernom pomorskom ratu (napad
i odbrana istih).

Ajmo malo suvo stivo da potkrepimo sa slikama

Cruiser CG-73 USS Port Royal

Destroyer DDG-67 USS Cole

Frigate FFG-48 USS Vandergift

koja je klasa ta fregata o.h.perry ?
ne mogu da je nadjem na netu
da proverim ...

General Characteristics, Oliver Hazard Perry Class

Builder: Bath Iron Works: FFG 8, 11, 13, 15, 29, 32, 36, 39, 42, 45, 47, 49, 50, 53, 55, 56, 58, 59
Todd Shipyards, Seattle: FFG 28, 31, 37, 40, 48, 52
Todd Shipyards, San Pedro, Calif.: FFG 9, 12, 14, 19, 23, 30, 33, 38, 41, 43, 46, 51, 54, 57, 60, 61.

Date Deployed: 17 December 1977 (Oliver Hazard Perry)

Propulsion: Two General Electric LM 2500 gas turbine engines; 1 shaft, 41,000 shaft horsepower total.

Length: 445 feet (133.5 meters); 453 feet (135.9 meters) with LAMPS III modification.
Beam: 45 feet (13.5 meters).

Displacement: 4,100 tons (4,165.80 metric tons) full load.

Speed: 29 plus knots (33.4+ miles per hour).

Crew: 17 Officers, 198 Enlisted.

Armament: Standard Missile (MR); Harpoon (from Standard Missile Launcher); Six MK-46 torpedoes(from two triple mounts); One 76 mm (3-inch)/62 caliber MK 75 rapid fire gun; One Phalanx close-in-weapons system.
Aircraft: Two SH-60 (LAMPS III) in FFG 8, 28, 29, 32, 33, 36-61
One SH-2 (Lamps Mk-I) in FFG 9-19, 30, 31.

To su osnovne karakteristike fregate klase Oliver H. Perry
fregata sa tim imenom ne postoji. Evo imena svih fregata iz te klase:

FFG-8 USS McInerney
FFG-28 USS Boone
FFG-29 USS Stephen W. Groves
FFG-32 USS John L. Hall
FFG-33 USS Jarrett
FFG-36 USS Underwood
FFG-37 USS Crommelin
FFG-38 USS Curts
FFG-39 USS Doyle
FFG-40 USS Halyburton
FFG-41 USS McClusky
FFG-42 USS Klakring
FFG-43 USS Thach
FFG-45 USS De Wert
FFG-46 USS Rentz
FFG-47 USS Nicholas
FFG-48 USS Vandegrift
FFG-49 USS Robert G. Bradley
FFG-50 USS Taylor
FFG-51 USS Gary
FFG-52 USS Carr
FFG-53 USS Hawes
FFG-54 USS Ford
FFG-55 USS Elrod
FFG-56 USS Simpson
FFG-57 USS Reuben James
FFG-58 USS Samuel B. Roberts
FFG-59 USS Kauffman
FFG-60 USS Rodney M. Davis
FFG-61 USS Ingraham

fala na iscrpnom odgovoru ali mene
je samo interesovalo da li je uss vandergrift
o.h.perry klasa i vidim jeste