Vek "Marša na Drinu": Od Biničkog preko Šedouza do Bečke filharmonije



Tanjug    | 30. 06. 2014. - 13:03h | Komentara: 0
Obeležavanje 100 godina od početka Prvog svetskog rata, ujedno je i prilika za podsećanje da se navršava tačno jedno stoleće od komponovanja i prvog izvođenja čuvene koračnice "Marš na Drinu"“ kompozitora Stanislava Biničkog.


 Stanisalv Binički

Danas poznati tekst ''Marša na Drinu" napisao je početkom šezdesetih novinar i pesnik Miloje Popović, a prvi ga je izveo hor KUD-a "Ivo Lola Ribar" iz Beograda.
 
U čast odlučnih pobeda Srba na Ceru i Kolubari, prvih velikih savezničkih pobeda u Prvom svetskom ratu, Binički je 1914. godine komponovao marš koji je posvetio komandantu Drugog gvozdenog puka pukovniku Milivoju (Miloju) Stojanoviću Brki, koji je učestvovao u Cerskoj bici na ključnom mestu na Tekerišu, a poginuo je u žaru borbi u Kolubarskoj bici.

Binički je to delo komponovao u Valjevu, gde se Muzika kraljeve garde nalazila tada u sklopu srpske vojne komande.
 
Delo je potom izvođeno i na Solunskom frontu, gde je steklo širu popularnost i medju saveznicima. Postoji svedočenje da su tokom proboja fronta 1918. "Marš na Drinu" paralelno svirali orkestri svih savezničkih armija.
 

Binički je poznat i kao osnivač Opere Narodnog pozorišta u Beogradu i kompozitor prve izvedene srpske opere "Na uranku", a pored "Marša na Drinu" autor je još nekolicine kompozicija za vojne duvačke orkestre i marševa.
 
Rođen je 27. jula 1872, u mestu Jasika, nadomak Kruševca, u porodici inženjerijskog pukovnika Stevana Biničkog, poreklom sa Banije, koji je u tom mestu službovao.
 
Muzici su ga učili Stevan Mokranjac i Josif Marinkovića, kod kojih je pevao u horu Obilić. Dok je studirao matematiku na Filozofskom fakultetu u Beogradu osnovao je Akademsko muzičko društvo. Posle studija, tokom jedne školske godine predavao je u leskovačkoj gimnaziji, a potom je četiri godine u Minhenu studirao kompoziciju i solo pevanje.
 
Binički i Stevan Mokranjac, a po pojedinim podacima i Kosta Manojlović, su osnivali i Srpsku muzičku školu, koja je kasnije dobila ime „Mokranjac“. Binički se posebno posvetio komponovanju od 1924, neretko koristeći folklorne motive.
 
Njegovo najpoznatije delo je opera "Na uranku" iz 1903. na tekst Branislava Nušića, smatra i prvom srpskom operom sa elementima narodne muzike.
 
Pre više godina pronadjen je u Beogradu redak fono zapis, odnosno gramofonska ploča sa snimkom, najverovatnije iz prve decenije 20. veka, u izvodjenju vojne kapele kojom je dirigovao Binički. Ploča je sada u vlasništvu Narodne biblioteke Srbije.
 
U njegovoj rodnoj Jasiki, u svojevrsnoj kulturnoj koloniji, održava se svake godine prigodna manifestacija posvećena Biničkom na kojoj se okuplja veliki broj muzičara, slikara i drugih umetnika.


Izvor: Blic

Sve je to lepo, samo što su Spotniks Šveđani, kakvi Holanđani