POREKLO TIGROVA

 

Naučno ime za tigra je Panthera Tigris. Tigrovi (kao i svi drugi mesožderi) su potomci životinje zvane Miacid koja je živela u doba dinosaurusa pre 60 miliona godina. Ovaj mali sisar dugog tela i kratkih, savitljivih udova, evoluirao je pre milion godina u nekoliko stotina različitih vrsta, uključujući mačke, medvede, pse i lisice. Danas postoji približno 37 vrsta mačaka, uključujući i tigra.

Tigrovi su se razvili u istočnoj Aziji. Fosilni ostaci tigra vode poreklo još iz kasnog Pliocena i ranog Pleistocena iz jugoistočne Azije. Mali primitivni tigar živeo je u severnoj Kini za vreme ranog Pleistocena. Pre oko dva miliona godina su se raširili iz njihovog evolucionog centra u istočnoj Aziji u dva pravca: tigrovi koji su se pomerali kroz centralnu Aziju na zapad i jugo-zapad bili su preci kaspijskog tigra, a drugi su se kretali iz centralne Azije na istok i jugo-istok Azije i Indonezijskih ostrva i prema Indiji.

IZGLED TIGRA

OČI : Tigrovi imaju okrugle zenice i žute dužice (izuzev belog tigra koji ima plave oči). Usled adaptacije mrežnjače koja reflektuje svijetlost natrag na mrežnjaču, noćni vid kod tigrova je šest puta bolji nego kod ljudi.

KANDŽE : Kao i kod domaćih mačaka, tigar može uvući svoje kandže. Kandžama grebe koru drveća radi označavanja teritorije. Tigrove prednje noge imaju pet prstiju, a zadnje četiri. Svi prsti imaju kandče dugačke od 80 do 100 milimetara.

ŠARE : Niko ne zna zašto tigrovi imaju šare, ali naušnici smatraju da one služe kao kamuflaža, da sakriju tigra od njegovog plena. Tigar sa Sumatre ima najviše šara, a sibirski najmanje. Tigrove šare su kao čovekovi otisci prstiju, naime ne postoje dva tigra sa identičnim šarama.

GLAVA : Tigar na glavi, tačnije na čelu često ima kineski znak Wang (kralj).

REP : Tigrov rep je 3-4 stope dugačak (90-120 cm), odnosno oko polovine tela.Rep tigrovima služi za održavanje ravnoteže pri trku kod skretanja, a sa njim takođe komunicira sa drugim tigrovima.

STAROST : Tigrovi u divljini mogu doživeti između 10-15 godina, a u zoo-vrtovima između 16-20 godina.









KRZNO : Dužina dlake tigrovog krzna geografski varira. Kod južnih podvrsta dlake su kratke (približno 7-20 mm na leđima i 15-35 mm na stomaku). Sibirski tigar ima dužu dlaku pogotovo zimi (približno 40-60 mm na leđima i 70-105 mm na stomaku). Gustina krzna zavisi od sezonskih i geografskih faktora. Tigar sa Sumatre ima približno 1700-2000 dlaka na cm², dok zimsko krzno sibirskog tigra ima oko 3000-3300 dlaka po cm².

ZUBI : Odrastao tigar ima 30 dugačkih zuba. Dužina očnjaka kod tigra može da iznosi 74.5-90 mm.

TEŽINA : Sibirski tigrovi su najteži sa oko 225 kg (mužjaci su teži od ženki). Najlakša podvrsta je tigar sa Sumatre sa oko 110 kg (mužjaci), odnosno 90 kg (ženke).

DIMENZIJE : Zavisno od podvrste (glava-telo) dužina je od 1.4 do 2.8 metara. Jastučići sa donje strane šape variraju sa godinama, rezultujući netačnim procenama pri popisu divlje populacije tigra.

REKORDER : Najteži tigar koji je ušao i u Ginisovu knjigu rekorda je mužjak sibirskog tigra sa 313 kg.

VARIJANTE U BOJAMA : Većina tigrova je narandžaste boje sa tamnim šarama i belkastim stomakom. Međutim par tigrova je viđeno u neobičnim bojama uključujući belu i crnu. Beli tigar je varijanta bengalskog tigra. Ima tamne ili crvenkasto-smeđe šare i belo krzno.  Zabeležen je i slučaj potpuno belog tigra, tzv. 'svetog belog tigra', sa šarama vidljivim samo pod svetlošću reflektora. Viđen je dva puta. Takođe su zabeleženi i slučajevi crnog tigra koji su imali mrkožute, žute ili bele šare na crnom krznu. Naime oktobra 1992. koža ovakvog jednog tigra nađena je kod krijumčara u Tis Hazariju i odneta u prirodnjački muzej u Nju Delhi. Februara 1993. postojanje crnog tigra bez šara je prijavljeno ali nije potvrđeno fotografijama ili od zoologa.

RAZMNOŽAVANJE

Hromozomi tigrova su u parovima i postoji 19 parova hromozoma kod tigra ili 38 hromozoma sve ukupno. Ženke tigrova dostižu zrelost kad navr{še tri godine, a mužjaci godinu posle ili kasnije. U područjima umerene klime tigrice se pare sezonski, dok se u tropskim predelima tigrice mogu pariti tokom čitave godine. Kad je spremna za parenje ona daje signale mirisnim obeležavanjem i glavni deo parenja dešava se kontinuirano tokom pet dana, s tim što tokom tog perioda tigrice moraju biti stalno stimulisane da bi zatrudnele. Period trudnoće traje 103 dana. Posle parenja mužjaci ne ostaju sa ženkama i ne učestvuju u podizanju mladunaca. Tigrica može ponovo da se pari tek kad mladunci dostignu zrelost.

PONAŠANJE

 

Za razliku od drugih divljih mačaka, kao recimo lava, odrasli tigar voli da živi sam (izuzev majke sa mladuncima). Ovo je posledica toga što sam tigar ima veće izglede da se prišunja plenu nego grupa tigrova.

Tigrovi obeležavaju svoju teritoriju na specifičan način. Naime oni, pored ostavljanja otisaka svojih kandži na drveću, ispuštaju i prskaju okolno žbunje i drveće posebnom tečnošću koja predstavlja mešavinu urina i sekreta specijalnih mirisnih žlezda.


STANIŠTE

OPIS STANIŠTA : Svi divlji tigrovi žive u Aziji, u gustim {umama ili podru~ijima sa visokom travom gdje se mogu sakriti i gdje mogu loviti u izobilju. Ne vole otvorene travnate povr{ine. Ve}ina `ivi gdje je toplije, ali recimo sibirski tigar `ivi u hladnim mjestima (slika).

 

VELIČINA TERITORIJE : Veli~ina teritorije zavisi koliko na njoj ima plijena. Tako tigrovi u Indiji, gdje plijena ima u izobilju, trebaju samo oko 16-40 km², dok sibirski tigar treba ~ak i do 1000 km², jer ima malo plijena u tim krajevima. Ako `ivi sam mu`jak tigra mo`e imati na svojoj teritoriji i do nekoliko `enki.

 LOV I ISHRANA : Tigar obi~no lovi sam i u stanju je savladati plije
n kao {to je jelen ili antilopa. Tigar lovi iz zasjede, vrebaju}i plijen, prikradaju}i mu se {to je mogu}e bli`e, a onda, iznenada, kre}e u trku s le|a iznena|enom plijenu obi~no ga zaustavljaju}i {apama i zubima. Tigar pregriza vrat ili grlo svog plijena. Ako je plijen velik, tigar mu pregriza grlo {to izaziva gu{enje, a ako je plijen mali, tigar mu lomi vrat i time prekida ki~menu mo`dinu. Svoj plijen tig
ar odvla~i na sigurno, hrane}i se njime i do nekoliko dana. Divlji tigrovi mogu pojesti i do 27 kg mesa odjednom i poslije tako obimnog jela mogu  da ne jedu i po nekoliko dana. Me|utim tigar obi~no pojede oko 5 kg mesa. Tako da mu mo`e trebati vi{e dana da pojede svoj plijen.






Tigar jede dok se ne zasiti, a le{ pokriva li{}em i pra{inom. Kad opet ogladni, dolazi po ostatak, i tako ponovo dok ga ne pojede. Tigrov glavni lov su divlje svinje, divlji jelen i divlja stoka. Za razliku od divljih tigrova, tigrovi u zoo-vrtovima jedu posebnu hranu spremljenu od konjskog mesa i vitamina.

JOŠ NEKE ČINJENICE
Tigar je najve}a divlja ma~ka. Tigar je ugro`ena vrsta. Lovljeni su zbog svog krzna, kao i zbog drugih dijelova tijela koji mnogi ljudi koriste u tradicionalnim medicinama (kao tradicionalne ljekove). Usto, tigrova prebivali{ta se ubrza
no smanjuju jer ~ovjek prilago|ava zemlji{te svojim potrebama.

Netipi~no za ostale ma~ke, ali izgleda da tigar voli vodu. Dobro pliva i obi~no se skvasi u rijeci ili nekoj lokvi da bi se rashladio, kao na slici.

Sabljozubi tigar nije predak dana{njeg tigra, uprkos imenu. Ustvari, sabljozubi tigar pripada zasebnom ogranku u evoluciji ma~aka koji je izumruo prije mnogo miliona godina.

Tigrovi ljudo`deri postoje iako su napadi tigra na ljude rijetki. De{avaju se s obzirom da se stanovni{tvo u Aziji pove}ava rapidno, pa farmeri i {umari koriste zemlji{te na kome tigar `ivi, {to pove}ava sukobe ljudi i tigrova. Obi~no tigar koji je bolestan ili ranjen i nije u stanju da ulovi uobi~ajeni plijen napada ljude. Me|utim, kad jednom okuse ljudsko meso i krv, nastavljaju da ubijaju i jedu ljude. U ve}em dijelu Azije tigrovi ljudo`deri su rijetkost, ali u podru~iju izme|u Indije i Banglade{a, oko delte velikih rijeka, oni su poznati i ozlogla{eni. Tu `ivi oko 250 tigrova koji ~esto napadaju ljude.

TIGROVI U BROJKAMA
(STATUS TIGROVA MAJA 1998)

PODVRSTE TIGROVA
Tigrovi poti~u iz Azije. Nastanjeni su u ledenim tundrama sovjetskog dalekog istoka, na jugu u vla`nim d`unglama malajskog poluostrva i Indonezije, na zapadu u {umama Indije. Danas u svijetu postoji oko 5000-7000 tigrova (mapa gdje su na slici  ispod), koji se mogu podijeliti u pet preostalih podvrsta:

1.SIBIRSKI TIGAR (sjeverno-isto~na Rusija)

2.JUŽNO-KINESKI TIGAR (ju`na Kina)

3.INDOKINESKI TIGAR (ve}i dio jugo-isto~ne Azije)

4.BENGALSKI TIGAR (Indija)

5.TIGAR SA SUMATRE (Sumatra)







Pored nabrojanih podvrsta treba spomenuti da su do prije sedamdeset godina postojale jo{ tri podvrste tigra, i to : KASPIJSKI TIGAR, TIGAR SA BALIJA i TIGAR SA JAVE, koje su istrebljene.

SIBIRSKI (AMURSKI) TIGAR

Procijenjeno je da sibirskih tigrova u prirodi ima jo{ oko 360-406,
dok ih se oko 490 nalazi u zoo-vrtovima. Ve}ina `ivi na prostoru isto~ne Rusije, pokrivenom ~etinarima, hrastovima i brezama, a nekoliko ih je na|eno u sjeverno-isto~noj Kini i sjevernoj Sjevernoj Koreji.

Sibirski tigar je najve}i me|u podvrstama tigrova. Mu`jaci mogu dosti}i 3.3 metra u du`ini i te`iti oko 300 kilograma.@enke su manje, dosti`u do 2.6 metara u du`ini i te`e od 100-167 kg.

Sibirski tigar ima ne{to svijetliju narand`astu boju krzna nego drugi tigrovi, a {are su mu braon boje i vidljivo odvojene. Stomak mu je prekriven dlakom bijele boje, a oko vrata ima tanam bijeli  pojas krzna.

Los i vepar su glavna hrana sibirskog tigra. Na ruskom dalekom istoku njegov plijen je neravnomjerno raspore|en i sezonski se kre}e. Rezultat toga je da je teritorija sibirskog tigra velika i kre}e se izme|u 100-400 km² za `enk
e, odnosno izme|u 800-1000 km² za mu`jake.
Za sibirskog tigra u zato~eni{tvu kreiran je ve}i i raznovrsniji program nego za ostale podvrste tigra. Sibirski tigar je poslu`io i kao model za kreiranje specifi~nog programa za mnoge `ivotinjske vrste u zoo-vrtovima i akvarijumima po cijelom svijetu. Prema podacima iz 1997. godine u zoo-vrtovima je bio ukupno 501 tigar. Sibirski tigrovi u zoo-vrtovima se smatraju sigurnim zbog velike geneti~ke raznovrsnosti i stabilne populacije.

 

JU@NO-KINESKI TIGAR

Procijenjeno je da najvi{e jo{ od 20 do 30 ju`no-kineskih tigrova `ivi u divljini, dok 48 primjeraka boravi u 19 zoo-vrtova u Kini. Od pet preostalih vrsta tigra ova je sigurno najugro`enija.
Ju`no-kineski tigar `ivi danas u isto~noj i centralnoj Kini.

Mu`jaci u du`ini dosti`u 2.5 metara i pribli`no te`e oko 150 kg. @enke su manje, u du`ini dosti`u oko 2.3 metra i te`e oko 110 kg. Ju`no-kineski tigar ima kratke, {iroke {are sa mnogo ve}im me|usobnim razmakom nego {to je to kod sibirskog i bengalskog tigra.

Veoma malo se zna o ovoj podvrsti tigra zato {to ih je malo, tj. rijetki su. Njihova budu}nost sigurno nije blistava. Kina je ulo`ila zna~ajne napore da bi za{titila ovu ugro`enu `ivotinju pridru`iv{i se brojnim organizacijama za za{titu `ivotinja i donose}i zakone u cilju njihovog o~uvanja.

 



INDOKINESKI TIGAR

U divljini prebiva izme|u 1227-1785 tigrova ove podvrste. Najvi{e ih se nalazi u Tajlandu, ali prisutni su i u Mjanmaru, ju`noj Kini, Kambod`i, Laosu, Vijetnamu i Maleziji. Indokineski tigrovi `ive u udaljenim {umama brdovitih i planinskih krajeva od kojih se mnogi nalaze na granicama dr`ava. Pristup ovim podru~ijima je obi~no zabranjen i biolozima je tek nedavno dozvoljeno ograni~eno istra`ivanje ovih mjesta. Kao rezultat takvih ograni~enja, malo toga je poznato o statusu ovih tigrova u divljini.

Indokineski tigar je malo manji i tamniji od bengalskog tigra, sa kra}im i u`im {arama. Mu`jaci su prosje~no duga~ki 2.7 metara i te{ki oko 180 kg. @enke su manje sa oko 2.4 metra du`ine i oko 115 kg te`ine.

Indokineski tigar se uglavnom hrani divljim svinjama, divljim jelenima i divljom stokom.

Obim kretanja ovog tigra nije poznat, ali se zna da im se gustina naseljenosti kre}e oko 4-5 odraslih tigrova na 100 km².

Cjeni se da je 1995. godine u sjeverno-ameri~kim i Azijskim zoo-vrtovima bilo oko 60 indonezijskih tigrova.

 

BENGALSKI TIGAR

Procijenjeno je da ima u divljini jo{ pribli`no izme|u 3159-4715 primjeraka ove vrste. Bijeli tigar spada u ovu podvrstu, tj. on je samo jedna od mogu}nosti boja bengalskog tigra.

Bengalski tigar `ivi u razli~itim sredinama uklju~uju}i i hladne, ~etinarske {ume Himalaja na velikim visinama, sparne i mo~varne predijele indijskog poluostrva : bujne, vla`ne {ume sjeverne Indije i bezvodni predijeli Rad`astana.

Mu`jaci bengalskog tigra su prosje~no dugi 2.9 metara i te`e oko 220 kilograma. @enke su manje, du`ine oko 2.5 metara i obi~no te`e oko 140 kilograma.

Bengalski tigar se najvi{e hrani jelenom i divljom stokom.

Kre}e se po prostoru koji iznosi oko 10-39 km² za `enke, odnosno 30-105 km² za mu`jake (teritorija na kojoj lovi i `ivi).
Danas je procijenjeno da u zoo-vrtovima ima oko 333 bengalska tigra. I to najvi{e u zoo-vrtovima u Indiji, Nepalu, Banglade{u, Butanu i Mjanmaru.
Indijski zoo-vrtovi odgajaju bengalske tigrove jo{ od 1880, kad se sa tim po~elo u Aloporskom zoo-vrtu u Kalkuti. U posljednje dvije decenije odgajali su se veoma uspje{no pa ih sad ima i previ{e. Na`alost ostale podvrste dovedene ilegalnim putem u Indiju mje{ale su se sa ~istokrvnim indijskim tigrovima, pa su mnogi zoolo{ki tigrovi sumnjive loze i porijekla, tj. nisu pogodni za o~uvanje vrste.




U indijskim zoo-vrtovima, po podacima iz 1997, registrovano je bilo 210 bengalskih tigrova, a jedna `enka je bila registrovana u zoo-vrtu u Sjevernoj Americi. Me|utim niko ne zna koliko ih se jo{ nalazi u privatnom vlasni{tvu i to uglavnom nelegalno i koji nisu prijavljeni.

Svi bijeli tigrovi su samo obojene varijante bengalskog tigra, ali ni jedna druga podvrsta tigra nema svoju obojenu varijantu. Bijeli tigrovi se ra|aju samo ako oba roditelja nose recesivne gene za bijelu boju. Divlji bijeli tigrovi su rijetki. Danas se oni samo mogu vidjeti u zoo-vrtovima. Bijeli tigrovi nisu bez pigmenta jer bi u tom slu~aju imali ru`i~astu boju o~iju, a nisu ni druga podvrsta. Oni imaju {are boje ~okolade i plave o~i, ali i druge varijante boje o~iju i {ara su vi|ene.

Vjeruje se da je prvo bijelo mladun~e tigra uhva}eno od strane maharad`e Reve koji ga je na{ao ostavljenog u d`ungli 1951. Mladun~e je nazvano Mohan i kasnije je spareno sa normalno obojenim zatvorenim tigricama koje su dale tri normalno obojena mladun~eta. Nekoliko godina kasnije Mohan se pario sa jednim od potomaka i na svijet su do{li prvi bijeli mladunci koji su predaci dana{njih bijelih tigrova u mnogim zoo-vrtovima u svijetu.

Juna 1998 bilo je oko 30 bijelih tigrova u SAD koji pripadaju programu SSP-ea (specijalni spasila~ki plan). Niko ne zna koliko ih se nalazi u privatnoj svojini.

TIGAR SA SUMATRE

Vjeruje se da postoji oko 400 divljih tigrova ove podvrste i to uglavnom u pet ostrvskih nacionalnih parkova. Oko 210 ovih `ivotinja se nalazi po zoo-vrtovima u svijetu.

Tigar sa Sumatre prebiva uglavnom na istoimenom ostrvu, od {uma u dolinama do visokih planinskih {uma.

Krzno mu je najtamnije u pore|enju sa ostalim podvrstama tigra. Na njemu su {iroke crne {are blisko poredane i ~esto duplirane. Za razliku od sibirskog tigra ima prugaste prednje noge. Najmanja je podvrsta tigra. Mu`jaci su obi~no duga~ki oko 2.4 metra, a te{ki oko 120 kg. @enke su manje, duge oko 2.2 metra i te{ke oko 90 kg.

Tigar sa Sumatre jede divlje svinje, velikog jelena (zvanog Rusa) i malog jelena (zvanog Muntjak). Obim kretanja nije poznat, ali gustina naseljenosti iznosi oko 4-5 odraslih tigrova na 100 km², u niskim ki{nim {umama. Sa porastom visine broj ovih tigrova opada jer opada broj `ivotinja koje predstavljaju mogu}i plijen.

Pored 65 ovih tigrova koji `ive u zoo-vrtovima u Indoneziji, postoji jo{ 55 jedinki u sjeverno-ameri~kim zoo-vrtovima, oko 100 u evropskim i oko 12 u australijskim zoo-vrtovima.

 








KASPIJSKI TIGAR

Kaspijski tigar je `ivio u Avganistanu, Iranu, Turskoj, Mongoliji i Centralno-azijskoj Rusiji. Pretpostavlja se da je izumruo pedesetih godina dvadesetog vijeka (mapa gdje je `ivio kaspijski tigar data je lijevo-iznad).

 

TIGAR SA JAVE

Tigar sa Jave je `ivio na istoimenom indonezijskom ostrvu i posljednji je put vi|en 1972. godine. Ovo je ujedno i jedina slika tigra sa Jave.

(ispod je mapa gdje su `ivjeli tigar sa Jave i
Balija)
 

 

TIGAR SA BALIJA

Tigar sa Balija `ivio je na Baliju gdje je i posljednji tigar ove vrste ubijen 1937. godine. Ne postoji slika ovog tigra.