Voljeni vođa

Film „Diktator”, režija Lari Čarls, scenario i uloga Saša Baron Koen, trajanje 84 minuta, proizvodnja SAD, 2012.

U filmu „Borat: kulturno uzdizanje u Americi u korist slavne nacije Kazahstana” gledali smo ga kao novinara Borata koji krstari Amerikom mameći svoje sagovornike u klopku sopstvenih predrasuda. U filmu „Bruno” bio je austrijski gej stilista u mirovnoj misiji, voditelj modne emisije koja ruši sve rekorde gledanosti u svim zemljama nemačkog govornog područja osim u Nemačkoj, feminizirani i depilirani plavušan koji ima pred sobom jedan jedini cilj – da postane najslavniji Austrijanac posle Hitlera. Sada je Britanac Saša Baron Koen – kembrički doktor istorije, politički najnekorektniji komičar današnjice, pred bioskopskom publikom kao general-admiral Aladin, ljubljeni vođa afričke države Vadija. U „Diktatoru”, do sada najsubverzivnijem filmu dvojca Lari Čarls – Baron.

I opet tu ima svega i svačega: i politički krajnje nekorektnog ismejavanja i parodije i Baronovih hiperboličkih šala i „fazona” često na ivici dobrog ukusa, i vulgarnosti i prostota, neumerenosti, ali i inteligentno koncipiranog humora usmerenog na izazovno podrivanje američkih konvencija, primitivizma i snobizma, licemerja, američke nadobudnosti i samodovoljnosti. I opet je to urnebesna komedija, koja je uprkos svom složenom sadržaju lako svarljiva i širokim narodnim masama. Međutim, ono što „Diktatoru” daje prednost u odnosu na prethodna dva Čarls–Baron filma („Bruno” je u ovoj trilogiji najslabiji), jeste činjenica da je on narativno, značenjski, ali i stilski najkozistentniji. Konsekventan i zaokružen. Zdravo satiričan. Filmski najzreliji.

„Inovacija” je i u tome što su Čarls i Baron u „Diktatoru” odustali od izražajnih sredstava kvazidokumentarno-amaterskog art filma, koja su krasila i „Borata” i „Bruna”, već su se prepustili čarima holivudsko-studijskog sistema. I to je dalo dobre rezultate. I u sadržaju i u formi.

Baronov junak, vadijski diktator Aladin je punokrvan lik, očigledno osmišljen kao zbirna reinkarnacija Sadama, Gadafija i Kim DŽong Ila (večitom severnokorejskom vođi Baron posvećuje film) i, što je posebno zanimljivo, skrojen kao kontra svim uobičajenim portretima do sada znanih „velikih diktatora” na velikom platnu. Baronov diktator nije zapadnjački stereotip, sinonim za kršenje ljudskih prava. On je samo siroti narcisoidni infantilac, bradat od rođenja, koji organizuje sopstvene olimpijske igre kako bi na njima stalno pobeđivao. Afrički ljubljeni vođa koji sticajem okolnosti dospeva u Njujork među običan svet gde prolazi brzi kurs društvene adaptacije, suočavajući se sa hodanjem po žici među oblakoderima (asocijacija na Oskarom nagrađen Maršov film „Čovek na žici”), prolazeći kroz sulude pustolovine u vagini (asocijacija na Almodovarov „Pričaj s njom”) i kroz razne zavrzlame koje u svest gledaoca prizivaju i asocijacije na Čaplinov film „Veliki diktator”.

I tako, sve do krucijalne scene sa kraja filma kada Baronov prezreni diktator u svom strasnom govoru ispred zdanja UN, stavlja znak jednakosti između diktature i američke demokratije i u desetak rečenica daje jednu od najpreciznijih analiza stanja u Americi. Hrabrije nego što to u svojim filmovima čini Majkl Mor. Jer, po Aladinu (Koenu), ono što Amerikanci nazivaju demokratijom u stvari je diktatura. I tako Čarls–Baronov „Diktator” poprima sve karakteristike i politički satirične komedije. Trenutno na krajnje neinspirativnom repertoaru domaćih bioskopa, ovaj film je pravo osveženje

Izvor: Politika