Mohačka bitka je vođena između ugarske vojske predvođene Lajošem II i turske vojske predvođene Sulejmanom Veličanstvenim 29. avgusta 1526. godine. Osmanlije su odnele pobedu.



Mađari su se dugo suprotstavljali otomanskom širenju u jugoistočnoj Evropi. Ženidba Lajoša II sa Marijom od Austrije 1522. je privuklo kraljevstvo bliže Habzburzima i Turci su videli potrebu da razbiju ovaj savez. Nakon što je Lajoš odbio ponudu za mir, Turci su odlučili da koriste vojnu moć. Juna 1526, otomanska ekspedicija je krenula u napad preko Dunava.

Ugarska vojska je bila podeljena na tri manje grupe: transilvanijsku vojsku pod komandom Janoša Zapolje sa zadatkom da brani prolaz u Transilvanijskim Alpima, glavnu grupu koju je predvodio sam kralj Lajoš i još jednu manju grupu pod komadnom grofa Kristofa Frankopana. Zapoljina i Frankopanova vojska nisu stigle na vreme. Neke teorije govore da Zapoljina armija prosto nije mogla da stigne na vreme, a druge kažu da je imao udela u kraljevom porazu.



Ugarske snage su izabrale mesto za bitku, otvorenu ali neravnu poljanu koja vodi do Dunava, uz nekoliko močvarnih delova. Turcima je bilo dozvoljeno da napreduju skoro bez otpora. Dok je Lajoš čekao u Budimu, Turci su opkolili nekoliko gradova i prešli Savu i Dravu. Lajoš je skupio oko 26.000[1][2] a otomanska vojska je brojala oko 50,000[5] do 65.000 vojnika.[1] vojnika. Ugarska vojska se postrojila kako bi iskoristila prednost terena i nadala se da će slomiti otomansku vojsku na delove.

Sama bitka je trajala nešto više od dva sata. Kako je prva Sulejmanova grupa, rumelijanska vojska, stigla na bojište, napale su je i opkolile ugarske trupe predvođene Palom Tomorijem. Ali kada su stigle glavne otomanske snage, stanje se brzo promenilo. U jednom trenutku je i sam Sulejman bio u opasnosti od ugarskih strela koje su pogodile njegov oklop. Spori da ojačaju uspeh na desnom krilu, ugarsko napredovanje je postalo izloženo napadima. Oni koji nisu pobegli su opkoljeni i ubijeni ili zarobljeni. Lajoš je napustio bojište, ali je zbačen sa konja u reku i udavio se. Presudan faktor u bici je bila turska artiljerija, koja je pokosila hiljade Mađara. Više od 14.000 ugarskih vojnika je poginulo na početku bitke i približan broj Turaka.[3][4]. Više od hiljadu pripadnika ugarskog plemstva je poginulo.



Pobeda nije dala Turcima sigurnost koju su želeli. Bitka je označila kraj kraljevine Ugarske, ali su se turske snage povukle u septembru i za teritoriju je se borio Habzburg Ferdinand I, nadvojvoda Austije, Lajošev šurak i naslednik prema sporazumu sa kraljem Ladislavom. Dok je Austrija dominirala u severnoj trećini zemlje i delovima današnje Hrvatske, Turci su dobili jugozapadnu Ugarsku i vrhovnu vlast nad vazalnom Transilvanijom i koristili su ove teritorije da napadaju nezavisne ugarske plemiće na istoku i austrijske posede na severozapadu, započinjući opsadu Beča.

Bitka se ponekad poredi sa bitkama kod Nikopolja i Kresija u 14. veku, gde su spori vitezovi u teškim oklopima pretrpeli poraz od ruku slabije oklopljenih protivnika opremljenih sa dalekometnim oružjem.

Sa novoosiguranom bazom u u istočnoj Evropi, efikasna laka konjica i artiljerija Otomanskog carstva su nastavile da ugrožavaju centralnu Evropu decenijama. Njihov uticaj u Ugarskoj, počevši sa podrškom Janošu Zapolji protiv Ferdinanda, se nastavila do Karlovačkog mira.



Za Mađare je poraz kod Mohača doživljen kao kod Srba boj na Kosovu. Posle bitke, grupa mađarskih parlamentaraca je išla da potpiše mir sa Turcima. Kao parlamentarci bili su kulturno primljeni u glavnom turskom šatoru. Naravno, uslovi koje su kao pobeđena strana morali da prihvate, su bili ponižavajući. Na kraju su bili posluženi i crnom kafom. Mađari, koji dotle nisu nikada videli, ni probali crnu kafu, su to smatrali dodatnim poniženjem, pa su po povratku u svoj logor rekli "... i na kraju kao vrhunac poniženja smo morali da popijemo crnu čorbu!"

I danas u mađarskom jeziku "popiti crnu čorbu" je simbol najvećeg poniženja


Izvor: Wikipedia

Crna corba     

feketeczorba