Skopsko naselje Šutka pripada najsiromašijim romskim opštinama na Balkanu, ali njegovi uvek veseli stanovnici, postali su poznati širom sveta po svojim talentima, rekordima i neobičnim životnim navikama.

Naselje, čiji je zvaničan naziv Šuto Orizari, nastalo je 1963. godine, posle velikog zemljotresa u Skoplju kada je jugoslovenska vlada onima koji su ostali bez kuća dodelila male silose kao privremeni smeštaj u tom mestu.

Izvorno značenje reči šutka je - malo smetlište, jer su silosi u kojima su stanovnici nastavili da žive bili zapušteni i mali, mada se stiče utisak da to njima ne smeta jer često govore "mi volimo da živimo u gužvi".

Prema procenama, u Šutki, koja je status opštine dobila tek 1996. godine živi oko 50.000 ljudi, a samo naselje čini neobična kombinacija suprotnosti - krajnje bede, blatnjavih sokaka, kartonskih koliba, asfaltiranih ulica i lepih, velikih kuća.

U Šutki žive obrazovani i nešto bogatiji Romi, ali i oni koji nemaju čak ni dokumenta o prebivalištu. Većinu čine Romi, 25 odsto su Albanci, dok je nekolicina makedonskog porekla.

Ono što ovo stanovništvo čini različitim od drugih je njihova veselost, neposrednost i činjenica da, uprkos tome što nemaju najbolje uslove za život, nisu zaboravili da čine stvari koje ih razlikuju od ostalih -postižu rekorde u neobičnim kategorijama.

Tu žive sve sami rekorderi - u skupljanju kaseta sa turskom muzikom (ali uz rigorozne uslove - da pobednik može biti samo onaj na čijoj se kaseti ne čuje šum), u skupljanju najboljih odela, u otmenom oblačenuju i pisanju pesama, pa čak i u tome ko će prvi zaplakati kada se pusti neka tužna pesma.

Njihove navike inspirisale su mnoge reditelje - Emira Kusturicu, Stoleta Popova i druge da im daju glavnu ulogu u filmovima, a dokumentarac "Knjiga rekorda Šutke" srpskog reditelja Aleksandra Manića učinio ih je ne samo poznatima, već je zasmejao i zainteresovao mnogobrojnu publiku širom sveta.

"Ideja je bila da ih prikažemo u pravom svetlu i kao pozitivce, a ne kao marginalizovane grupe", rekao je Tanjugu Manić, napominjujući da za ovaj film nije bilo klasičnog scenarija već je on rezultat improvizacije jer je na licu mesta bio inspirisan pričama tamošnjih stanovnika.

Tako je publika imala priliku da se upozna sa najboljom svađalicom u naselju, najstarijim stanovnikom koji je u ovom malom naselju šampion za najbolja odela i pravljenje atmosfere u kafićima, ali i "najumnijim" čovekom koji 20 godina piše rečnik, jer čeka inspiraciju.

U Manićevom filmu stanovnici Šutke tvrde da su najmuzikalniji i najtalentovaniji narod, iako nemaju mogućnosti da kupe najbolje instrumente, a retki su i oni koji uspevaju da snime muzički album.

Tamošnji Romi često govore, a to se može videti i u filmu, da kad se njihovo dete rodi "ono plače tonski, u durovima i da to nije zvuk kakav proizvode druga deca", podseca Manić, fasciniran muzičkim talentom Roma.

On, takođe, ističe da je filmom o Romima počeo da se bavi nakon što je čuo zanimljive priče o njima pa je dokumentarac zapravo portret mentaliteta grada koji se ispoljava kroz fantazije i pobede stanovnika u kojima oni vide smisao života.

"Jedna od tih zanimljivosti, koju sam čuo od slavnog trubača Bobana Markovića ističe njihovu samouverenost u sopstvenu muzikalnost jer su rekli da žele da brane Srbe tako što će se takmičiti sa Klintonom u sviranju saksofona i ako ih on pobedi, priznaće da su Srbi za sve krivi", rekao je Manić.

On podseća da je zato dobio ideju da napravi "globalnu metaforu od naselja Šutka u kome važi pravilo: nije važno učestvovati, važno je pobediti, što ne karakteriše druge nacionalnosti, pa čak ni stanovnike drugih romskih naselja".

Publika širom sveta, koja je imala priliku da pogleda film bila je oduševljena, a glumci ovog neobičnog naselja nasmejali su ih do suza, dok njima popularnost nije mnogo promenila život jer su nastavili i dalje da čine stvari koje ih razlikuju od drugih i postižu rekorde u različitim kategorijama.

U Šutki postoji "buvlja pijaca", koja je, takođe, prikazana u filmu, a gde dolaze ljudi iz celog Skoplja kako bi kupovali švercovanu robu, a narocito falsifikovane proizvode poznatih svetskih proizvođača odeće.

Niko ne zna tačno koliko se novca mesecno "obrne" na buvljoj pijaci u Šutki, ali mnogi misle da je reč o desetinama hiljada evra.

Život u tom skopskom naselju i neobični rekordi inspirisali su i novinara britanskog lista "Gardijan" da nakon odgledanog filma poželi da odmor provede baš u tom naselju.

"Razmisljao sam gde bih letovao ove godine. Ne volim plaže, plivanje, kampovanje i slično... Ali, poželeo sam da idem u disko i tamo đuskam sa najstarijim stanovnikom, upoznam najvišeg derviša, koji će isterati džinove (zle duhove) iz mene. Ma koliko zvučalo smešno našao sam mesto u kome sve to postoji - zove se Šutka, i nalazi se u Makedoniji", piše u kolumni Sema Volastona.


Izvor: MTS-Mondo

gledao sam ovo i valjao se od smeha. al cini mi se da je vest pomalo bajata - gledao sam ovo pre oko 2 godine