Ratko Pavlović Ćićko

Ratko Pavlović Ćićko (1913—1943) je španski borac, komandant Drugog južnomoravskog NOP odreda i narodni heroj Jugoslavije.

Rođen je 1. marta 1913. godine u selu Berilju, kod Prokuplja. Potiče iz zemljoradničke porodice. Srednju školu pohađao je u Prokuplju, Beogradu i Leskovcu. Studirao je na Pravnom fakultetu u Beogradu.

Godine 1933. primljen je u KPJ. Iste godine izdao je u Leskovcu zbirku pesama „Okovi i bez okova“. Držao je predavanja na Narodnom univerzitetu, a svoje tekstove političke i socijalne sadržine objavljivao u listu „Glas“ u Leskovcu.

Od 1935. godine studirao je na Ekonomskom fakultetu u Pragu, kao stipendista Praške banke. Tamo je izabran za predsednika Udruženja jugoslovenskih studenata, koje je imalo oko 200 članova, i za sekretara jedne od dveju partijskih ćelija jugoslovenskih studenata.

Nekoliko meseci pre održavanja Svetskog omladinskog kongresa u Ženevi (septembra 1936), Pavlović je s Veljkom Vlahovićem radio na sastavljanju brošure "Svi za mir - mir za sve". Jedan je od pokretača i organizatora studenata za upućivanje dobrovoljaca u Španiju. Iz Praga odlazi u Španiju, i bori se u sastavu internacionalnih brigada, u bataljonu "Georgi Dimitrov".

Ranjen je u borbi na reci Marami (13. februara 1937). Posle ozdravljenja, upućen je u Oficirsku školu u Rozo Rubio kod Albacete, gde je izabran za političkog komesara slovenske grupe slušalaca, a zatim je bio politički komesar Škole. Potom odlazi u 129. internacionalnu brigadu. U Španiji je napisao pesmu "Drugovima iz Andaluzije i Asturije", koja je objavljena 1938. godine u knjizi "Krv i život za slobodu", u Barseloni, u izdanju Federalne unije španskih studenata.

Posle napuštanja Španije, s grupom jugoslovenskih interbrigadista zatočen je u logoru San Siprijen, zatim u logoru Girs. U zemlju se vratio 1940. godine, i nastavio revolucionarni rad. Krajem iste godine, pozvan je na odsluženje vojnog roka.

Posle početka rata, došao je u punoj ratnoj opremi u Toplicu. Jedan je od osnivača Topličkog NOP odreda (3. avgusta 1941). Bio je politički komesar, zamenik komandanta, i komandant Odreda, zamenik komandanta Pasjačko-jablaničkog NOP odreda, načelnik štaba Prvog južnomoravskog odreda i komandant Drugog južnomoravskog partizanskog odreda.

Imao je značajnu ulogu u organizovanju, učvršćivanju i uspešnom rukovođenju NOP-a na jugu Srbije. Prenosio je svoje vojničko i organizaciono iskustvo, svoju kulturu, ubedljivost svoje reci i govorničku sposobnost, zbog čega je veoma brzo postao najuticajnija ličnost među borcima i u narodu. Poznata je njegova zasluga za izvođenje operacija prilikom oslobađanja Prokuplja i Blaca, i rudnika Lece u Jablanici. U borbama s četnicima na planini Pasjači, od 12. do 14. oktobra 1941. godine, partizanske jedinice pod njegovom komandom nanele su četnicima Koste Pećanca težak poraz.

U toku 1942. godine kada je neprijatelj koncentrisao velike snage da uništi NOP na jugu Srbije. Zahvaljujući njegovom vojničkom iskustvu, spašen je znatan deo snaga iz neprijateljskog obruča. Pavlović nije bio samo dobar vojnik. Bio je i odličan agitator, u brojnim govorima ulivao je narodu snagu i veru u pobedu NOP-a.

Poginuo je kao komandant Drugog južnomoravskog NOP odreda, u borbi s bugarskim jedinicama, kod sela Strezimirovaca, 26. aprila 1943. godine, na jugoslovensko-bugarskoj granici.

Kao istaknutog borca protiv fašizma, Prezidijum Vrhovnog sovjeta SSSR-a odlikovao ga je Ordenom otadžbinskog rata I stepena. Za narodnog heroja proglašen je 9. oktobra 1945. godine.

Selo Ratkovo, u opštini Ocaci, u Bačkoj, nosi njegovo ime.

Literatura

Narodni heroji Jugoslavije, "Mladost" Beograd, 1975. godina

Izvor: Wikipedia