Kako su nastale naočare za sunce
Ova moda nije potekla od ranih rokenrol zvezda, ni od Toma Kruza, već počinje u davnoj prošlosti

U početku su naočare za sunce imale posebnu namenu, ali to nije bila zaštita od sunca. Dimno senčenje, prvi način zatamnjivanja naočara, jeste tehnologija koja se razvila u Kini pre 1430. godine. Ova zatamnjena stakla nisu imala dioptriju, niti su prvobitno bila namenjena ublažavanju jačine sunčevih zraka. Kineske sudije su vekovima nosile kvarcna stakla boje dima, da bi u sudnici prikrile izraz svojih očiju. Sudijina procena – da li je dokaz verodostojan ili lažan morala je da ostane tajna do završetka suđenja.

Ovakva stakla su se počela koristiti i kao naočare za sunce, ali to nikada nije bila njihova osnovna namena. Oko 1430. godine, kada su u Kinu, iz Italije, uvezena stakla sa dioptrijom, ona su takođe bila zatamnjena, jer su i dalje uglavnom bila u sudskoj upotrebi.

Sredinom 18. veka, James Ayscough je počeo da eksperimentiše sa naočarima obojenih stakala. Ovo nisu bile prave „naočare za sunce”; Ayscough je verovao da plavo ili zeleno staklo može da ispravi određene nedostatke vida; njega nije brinula zaštita od sunčevih zraka.

Popularnost naočara za sunce je zapravo fenomen 20. veka. Savremene sunčane naočare, u današnjem smislu te reči, pojavile su se tek 1929. Sam Foster, osnivač kompanije Foster Grant, prodao je prve „foster grant” naočare za sunce na Boardwalk u Atlantik Sitiju. Do 1930. sunčane naočare su ušle u modu.

Tokom četvrte decenije 20. veka, vojna avijacija je od optičke firme Bausch & Lomb naručila proizvodnju posebno efikasnih naočara, koje bi trebalo da zaštite pilote od opasnog i  preterano jakog sunčevog zračenja na velikim visinama.

Fizičari i optičari kompanije usavršili su specijalnu tamnozelenu nijansu, koja je apsorbovala svetlost žute trake spektra.

I dok se spremao Drugi svetski rat, Rej Ban je, 1936. godine, dizajnirao antiglare avijatičarske naočare za sunce, koristeći polarizovanu tehnologiju proizvodnje stakala koju tek što je bio izumeo Edvin H. Land, osnivač Polaroid korporacije.

Takođe je dizajniran i blago savijen okvir rama, da bi se maksimalno zaštitile oči avijatičara čiji se pogled neprestano spušta prema komandnoj tabli aviona. Letači su naočare dobili besplatno, dok je šira javnost već 1937. godine bila u prilici da kupi model koji je zaustavljao sunčeve zrake, baš kao što su to činile i avijatičarske „rej-ban” naočare.

Eskalaciji ludila vezanog za naočare u osmoj deceniji 20. veka doprineli su poznati modni kreatori, kao i holivudske zvezde, sa njihovim brendiranim linijama. Gigantska industrija se razvila na mestu gde nije ni postojala. I kao što su se od davnih vremena žene zavodljivo skrivale iza raširenih lepeza ili izvijenih suncobrana, savremene žene, ali i muškarci, otkrili su draž u nošenju naočara za sunce, bez obzira na jačinu sunčevih zraka.

Priredio I. Š.

Izvor: Politika