Rade Končar

Rade Končar (28. oktobar, 1911 – 22. maj, 1942.) je bio jugoslovenski komunistički vođa i partizanski narodnooslobodilački borac u Drugom svetskom ratu.

Rade Končar je rođen u selu Končarev Kraj pored Plitvičkih jezera u srpskoj porodici. Posle završene osnovne škole, otišao je u Srbiju da bi se školovao za mehaničara.

1934. godine, Končar postaje član Komunističke partije Jugoslavije. Zaposlio se u beogradskoj elektrodistribuciji. Godine 1936. biva uhapšen od kraljevske policije i osuđen na godinu dana zatvora zbog komunističkog delovanja. Posle odslužene kazne, odlazi u Zagreb gde se zapošljava u lokalnoj radionici "Simens AG". Tu je organizovao partijsku ćeliju i štrajkački odbor. Zbog tih aktivnosti, brzo je napredovao u Partiji. 1938. postao je član zagrebačkog partijskog komiteta, a godinu dana docnije i generalni sekretar Hrvatske komunističke partije. 1940. godine postaje član Politbiroa KPJ.

Posle okupace Jugoslavije od Sila osovine 1941, bio je aktivan na organizovanju ustanka protiv okupacione vojske i njenih kolaboracionista. Septembra 1941, uzeo je učešće na konferenciji sa ostalim partizanskim liderima Jugoslavije u mestu Stolice. Posle toga dolazi u Split gde organizuje pokret otpora prema italijanskoj okupacionoj vojsci. Njegovi napori rezultirali su sprektakularnim akcijama prema italijanskim vojnicima, lokalnim fašistima i kolaboracionistima koji su strahovali od samog pomena Končara.

17. novembra 1941. godine, Končara su uhapsili Italijani. Biva mučen kada odbija da oda svoj identitet. Italijanska vojska saznaje njegovo ime posle pronalaženja kraljevskih dokumenata od strane ustaša u Zagrebu. Končaru je suđeno na specijalnom italijanskom sudu gde je osuđen na smrtnu kaznu. Upitan da li želi tražiti pomilovanje, odgovorio je da "milosti ne traži, niti bi je dao". Streljan je u Šibeniku zajedno sa 25 drugih antifašista.

Rade Končar brzo postaje jedan od najvećih partizanskih ikona. U avgustu 1942. među prvima je dobio titulu Narodnog heroja Jugoslavije. Nekoliko meseci kasnije, u decembru 1942, 13. proleterska brigada Narodnooslobodilačke vojske, je dobila ime po njemu.

Veliki broj preduzeća, koja i danas postoje, nose ime po njemu. Nekoliko srednjih škola (mahom tehničkih i elektrotehničkih) na prostoru bivše jugoslavije, takođe nosi njegovo ime.

Izvor: Wikipedia