Viktor Bubanj

Viktor Bubanj (1918-1972), general-pukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije.

Rođen je decembra 1918. godine u selu Fužine, kod Rijeke. Osnovnu školu završio je u Delnicama, a građevinski odsek Srednje tehničke škole u Zagrebu 1937. godine. Kao građevinski tehničar radio je na izgradnji puteva i hidro-elekrane Vinodol. Član SKOJ-a je od 1936., a KPJ od 1939. godine. Krajem 1940. godine završio je Školu rezervnih oficira (pilota) u Pančevu, i u sastavu izviđačke eskadrile učestvovao je u aprilskom ratu 1941. godine.

Na partijskom sastanku u Crikvenici, avgusta 1941. godine, izabran je za sekretara partijske ćelije, a sredinom septembra za člana Okružnog komiteta KP Hrvatske za Hrvatsko primorje. Dobio je veoma odgovoran zadatak, da u uslovima ilegalnog rada, rukovodi tehnikom Okružnog komiteta. Bubanj je ovaj zadatak, s uspehom, obavljao četiri meseca, šaljući preko partijskih kanala biltene i ostali materijal partijskim organizacijama. Ovaj ilegalni rad je prekinut početkom novembra 1941. godine, zbog italijanske provale u partijsku organizaciju u Kraljevici, kada su saznali da se tehnika Okružnog komiteta nalazi u Crikvenici i da njom rukovodi Viktor Bubanj. Tehnika je sklonjena u Novi Vinodol, a Viktor je otišao u partizane, u Ličku četu.

Kao vođa diverzantske grupe, Viktor je sa svojim drugovima uspeo da, krajem 1941. i početko 1942. godine, ošteti tri italijanske kompozicije, pri čemu se istakao kao vrlo hrabar i snalažljiv borac. Ubrzo je postao komandir voda, pa čete, a u maju 1942. godine postavljen je za komandanta Prvog primorsko-goranskog NOP odreda. U zasedi koju je sa odredom postavio kod Brinja uspeo je da uništi jaku italijansku motorizovanu kolonu, a zatim je , posle dvodnevnih borbi, s odredom zauzeo i ustaško uporište Modruš. Po naređenju Glavnog štaba NOV i PO Hrvatske, Bubanj je sa Prvim i Drugim udarnim bataljonom i sa kordunaškim partizanima, učestvovao u čišćenju ustaških garnizona na Kordunu. Njegovi bataljoni su napali ustaško uporište Blagaj, kod Veljuna i uništili ga, a zatim, pri povratku u Gorski Kotar, usred dana iznenada napali Italijane kod Tisovca. U toj borbi poginulo je oko 300 italijanskih vojnika, a oko 40 zarobljeno.

Kada je, 12. oktobra 1942. godine, u Drežnici formirana Šesta udarna primorsko-goranska brigada, postavljen je za njenog komandanta. Na toj dužnosti je ostao do kraja 1942. godine, kada je određen za zamenika Pete operativne zone Hrvatske, 17. marta 1943. godine postavljen je za komandanta Četrnaeste primorsko-goranske brigade. Sa ovom brigadom vodio je uporne borbe sa italijanskom divizijom "Murde", ustašama i četnicima, kod Žute Lokve, a zatim se, kao vešt i samostalan komandant, istakao u bitci za Senj, septembra 1943. godine, kada je potisnuo diviziju "Murde" i oslobodio Senj.

U toku Četvrte ofanzive uspeo je sa brigadom da se izvuče iz neprijateljskog okruženja u pravcu Gorskog Kotara, a u toku zime 1943-44 vodio je uporne borbe s neprijateljem u Lici i ugrožavao ustaško uporište u Gospiću, sprečavajući njegovo snabdevanje.

Aprila 1944. godine Bibanj je kao pilot, s grupom mladih pilota, poslat u SSSR na obuku, i 1. maja 1945. godine postavljen je za političkog komesara novoformiranog 254. lovačkog avio-puka, koji je septembra 1945. godine preleteo u oslobođenu Jugoslaviju i ušao u sastav Jugoslovenskog ratnog vazduhoplovstva.

Kao pilot-lovac, Bubanj je ubrzo postavljen za komandanta avio-divizije u Zagrebu. U jesen 1946. godine postavljen je na dužnost Načelnika štaba Jugoslovenskog ratnog vazduhoplovstva, a 1954. godine, po završenoj Višoj vojnoj akademiji JNA, prelazi na dužnost komandanta avio-korpusa u Zagrebu, a zatim preuzima dužnost zamenika komandanta Ratnog vazduhoplobstva i protiv vazdušne odbrane i pomoćnika državnog sekretara za narodnu odbranu. Paralelno sa ovim odgovornim komandnim dužnostima, general-pukovnik Viktor Bubanj je obavljao i mnoge partijske dužnosti. Bio je član punomoćstva CK SKJ za RV i PVO i član Konferencije SKJ za Jugoslovensku narodnu armiju.

Kao istaknuti visoki vojni rukovodilac, Bubanj je januara 1970. godine postavljen za načelnika Generalštaba JNA. Bio je glavni planer i rukovodilac velikog manevra "Sloboda '71", i član Saveta narodne odbrane Predsedništva SFRJ. Objavio je knjige:
"Čovjek u prostoru"
"Treća dimenzija rata", za koju je dobio nagradu državnog sekretara za narodnu odbranu
"Doktrina pobjede" u kojoj je teorijski razrađena doktrina opštenarodne odbrane SFRJ

Umro je 15. oktobra 1972. godine u Beogradu, i sahranjen je u Aleji velikana na Novom groblju.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. godine. Ordenom narodnoh heroja Jugoslavije odlikovan je 27. novembra 1953. godine.

Literatura
Narodni heroji Jugoslavije, "Mladost" Beograd, 1975. godina

Izvor: Wikipedia