Fransisko de Oreljana (šp. Francisco de Orellana) (1511. Trujilo, Španija - 1546.) je bio španski moreplovac, istraživač i konkistador.


Oreljana je zajedno sa Fransiskom Pizarom osvojio Peru i bio je jedan od vođa pod Gonzalom Pizarom tokom ekspedicije u južnoamerički grad Kuito (Quito) 1541. Tamo su tražili sutjesku Sinamon, mitsku zemlju koja je kružila u prićama španskih konkistadora. Prešli su i gorski venac viskoh Anda. Pošto rezultata nije bilo, odlućili su da naprave brod i nastave rekom Kokom (Coca). Tokom te ekspedicije izgubio je 140 od 220 Španaca i 3000 indijanaca od početnih 4000. 22. februara 1542. Oreljana sa 50 ljudi nastavi put uz reku u potrazi za hranom. Gonzalo Pizaro se u međuvremenu vratio u Kuito sa samo 80 ostalih Španaca koji su preživjeli. Oreljana je nakon 7 meseci plovidbe i pređenih 4800 kilometara rekama Napo, Trinidad (Jarua), Negro (Rijo Negro) i Amazonom. U ušče reke Amazon uplovi 26. avgusta 1542. odatle nastavi za Novi Kadiz u Kabagu (današnja Venecuela)

Prilikom prelaska Amazonke se je rodila i legenda o Amazonkama. Orljeana je zapisao da su ga napale žene sa jednom sisom, a verovatno je vilo reč o muškim indijancima sa dugačkom kosom.

Kasnije se vrati u Evropu, prvo Portugal, kome su novootrivene zemlje pripale a onda u rodnu Španiju. Potpomognut novim finansijama vratio se u Južnu Amriku i opet istraživao reku Amazon i naseljivao je. Fransisko de Oreljana umro je tokom tog istraživanja na reki Amazon od otrovane strelice karibskih indijanaca.

Ostaci njegove ekspedicije, kao i njegova žena, razselili su se po španskim kolonijama Južne Amerike.

Izvor: Wikipedia