Kneževina Srbija

Himna: Bože pravde


Postojala u periodu:   1815. - 1882.
Zvanični jezik:   Srpski jezik
Glavni grad:   Beograd
Knezovi:   Miloš Obrenović,Milan Obrenović,Mihajlo Obrenović,Aleksandar Karađorđević,Miloš Obrenović
Valuta:   Dinar (100 para)
Vremenska zona:   UTC +1

Kneževina Srbija postojala je u periodu od 1815 do 1882 godine.Nastala je posle Drugog Srpskog ustanka,i postojala sve dok je proglašena u Kraljevinu.

Srpska revolucija

Srpski otpor Otomanskoj dominaciji, dugo godina latentan, naročito je uzeo maha početkom 19. veka, buknuvši u Prvom i Drugom srpskom ustanku 1804. i 1815. godine. Turska se u to vreme već nalazila u stanju duboke krize bez perspektive na oporavak, što se posebno teško odražavalo na hrišćanske narode koji su u njoj živeli.

Srbi su podigli ne samo nacionalnu nego i socijalnu revoluciju, nakon koje je Srbija počela da hvata korak sa ostalim evropskim državama, prihvativši vrednosti građanskog društva. Kao rezultat ovih ustanaka i potonjih ratova protiv Otomanske imperije, formirana je nezavisna Kneževina Srbija, koja je bila međunarodno priznata 1878. godine.

Autonomija kneza Miloša

Po okončanju Drugog srpskog ustanka, knez Miloš Obrenović se opredelio za stvaranje i jačanje srpske državnosti kroz diplomatske metode i postepeno osvajanje državnih ovlašćenja od Turske. Period od 1815-1830. godine obeležen je stvaranjem autonomnih srpskih organa po selima, okruzima i nahijama, čija su ovlašćenja postepeno rasla. No, karakterističan je i apsolutizam kneza Miloša, koji je praktično preuzeo turske metode vlasti, uspostavio sopstveni feudalni sistem i uspostavio monopole na trgovinu od kojih se obogatio. Praktično, život prosečnog stanovnika nije se bitnije poboljšao od turskog vremena. Za budućnost Srbije od značaja je Hatišerif 1830. godine, kojim je Srbija prešla od provincijskog u status vazalne kneževine, uz druge značajne odredbe.

Stoga će u narodnim masama jačati otpor prema Miloševom apsolutizmu, koji će dovesti do nekoliko većih buna, a posle Miletine bune i do donošenja kratkovekog Sretenjskog ustava. Konačno ograničavanje Miloševe vlasti uslediće Turskim ustavom 1838. godine, posle čega će knez Miloš abdicirati. Posle kratkotrajne prve vladavinekneza Mihajla, uslediće smena dinastija i na presto će doći knez Aleksandar Karađorđević.

Ustavobranitelji

Period vladavine kneza Aleksandra Karađorđevića (1842-1858) poznat je kao period vlade ustavobranitelja, jer su pravu vlast imali članovi Državnog saveta, koji su zapravo činili jedno oligarhijsko telo. Naziv ustavobranitelji potiče od njihovog zalaganja za strogo poštovanje Turskog ustava. Ovaj period predstavljao je period razvoja Srbije, jer su ustavobranitelji svoja široka ovlašćenja koristili za donošenje brojnih zakona, izgradnju prvih industrijskih postrojenja i ustanovljavanje institucija od značaja za mladu državu. Srbija dobija birokratski aparat, a započinje se i politika slanja mladih i perspektivnih studenata na čuvene inostrane univerzitete. Period ustavobranitelja okončan je sukobom između kneza i Saveta, što je neočekivano rezultovalo vraćanjem na presto kneza Miloša i njegovom kratkotrajnom drugom vladavinom. Posle njegove smrti, 1860. godine na presto po drugi put dolazi knez Mihajlo.

Vlada kneza Mihajla

Period vladavine kneza Mihajla obeležen je na spoljašnjem planu velikim napretkom u pogledu samostalnosti Srbije. Knez Mihajlo je upornom politikom uspeo da izdejstvuje povlačenje turskih posada iz srpskih gradova 1867. godine, a postavio je i temelje budućoj srpskoj vojsci. Postojali su i planovi o formiranju veće antiturske koalicije (sa Bugarskom, Grčkom, Crnom Gorom) i konačnom proterivanju Turske sa Balkana.

Na unutrašnjem planu knez Mihajlo vladao je apsolutistički, a važeći turski ustav je promenio nizom organskih zakona bez saglasnosti Porte, što je trebalo da pokaže samostalnost Srbije i na unutrašnjem planu. Lični režim kneza, koji bi se mogao nazvati i prosvećenim apsolutizmom (jer je knez ulagao napore u modernizaciju i reforme u Srbiji) stvorio je otpor kod određenih liberalnih krugova u Srbiji, koji će preuzeti ekstremne korake u uklanjanju kneza sa vlasti. Pod okolnostima koje do danas nisu razjašnjene, knez Mihajlo ubijen je 29. maja, 1868. godine u Košutnjaku. Vlast je u ime maloletnog kneza Milana preuzelo Namesništvo.

Izvor: Wikipedia