Prisk iz Panijuma u Trakiji (5. vek) bio je istočnorimski (vizantijski) diplomata, činovnik i istoričar.

Podaci o Priskovom životopisu sačuvani su nam uglavnom u vizantijskom leksikonu iz 10. veka, Sudi (Σουδα). Rođen je verovatno između 410. i 420., a poslednji put se pominje među živima 472. godine. U Carigradu se školovao za retora što ga je preporučilo za državnu službu. U društvu izvesnog Maksimina putovao je 449. na dvor hunskog kralja Atile kao član diplomatskog poslanstva, a u kasnijim putovanjima posetio je i Egipat i Italiju. Za vladavine cara Marcijana(450-457) postao je član svite vrhovnog zapovednika konjice (Magister Equitum) Eufemija.

Izgleda da je Prisk bio i sastavljač brojnih pisama i govora, ali nam je od njegove zaostavštine sačuvana, samo u fragmentima nažalost, njegova Istorija napisana na grčkom. Priskov istoriografski spis mogao je obuhvatiti period od 433. do 472. godine. Učeni vizantijski car Konstantin VII Porfirogenit (913-959) sačuvao je u izvodima duže fragmente koji se uglavnom odnose se na rimsko poslanstvo kod Atile u kome je i Prisk učestvovao. Samim tim, teško je suditi o njegovom spektru interesovanja i vrednosti kao istoriografa. Sačuvani izvodi su izvor prvog reda za istoriju kratkovekog carstva koje je stvorio Atila i odnose Rimljana sa varvarima sredinom 5. veka. Herodot se izgleda, pre svega u stilskom, ali i u drugim vidovima može smatrati Priskovim uzorom, ponekad sledi negativne klišee o varvarima, ali im se i ne predaje u potpunosti.

Prisk je izgleda bio cenjen i rado prepisivan autor. Zosim, Jordanes, Jovan Malala i Teofan Ispovednik bili su među autorima koji su koristili i srećom ostavili poneku referencu na Priskovu izgubljenu Istoriju.

Za srpsku, i uopšte istoriju slovenskih naroda, bitno je podvući da Prisk među narodima potčinjenim Hunima spominje i plemena koji spravljaju medovinu i dube čamce monoksile. Samim tim, Priskovo delo je najstariji narativni izvor koji spominje Slovene u Panoniji (Atilin dvor se izgleda nalazio kod Tokaja (Mađarska) na gornjem toku reke Tise).

Literatura

Fragmenti iz Priskove Istorije koji se odnose na Slovene u prevodu na srpskohrvatski možete naći u prvom tomu Vizantijskih izvora za istoriju naroda Jugoslavije. Prevod teksta propraćen je vrlo vrednim kritičkim aparatom.

Izvor: Wikipedia