Ženevski sporazum

Ženevski sporazum je sklopljen 9. novembra 1918. godine između vlade Kraljevine Srbije i skupštinskih političkih grupa predratnog parlamenta Srbije, predstavnika Narodnog vijeća Slovenaca, Hrvata i Srba i Jugoslovenskog odbora. Trebalo je da ustanovi osnovne smernice u uređenju nove države, poput ranije Krfske deklaracije, samo uz učešće Narodnog vijeća kao značajnog faktora.

Osnovne odredbe sporazuma su bile:
ujedinjenje svih Srba, Hrvata i Slovenaca u jednu nedeljivu novu državu
ponuda Crnoj Gori da takođe uđe u novu državu
spoljašnje granice nove države su trebale biti određene samoopredeljenjem naroda
do konačnog uređenja trebalo je biti uspostavljeno privremeno na načelima zasebnog delovanja vlade Kraljevine Srbije i Narodnog vijeća na sopstvenim teritorijama uz formiranje zajedničkog tela na paritetnoj osnovi sa ograničenom nadležnošću
ustav je trebalo da donese Velika skupština Srba, Hrvata i Slovenaca, izabrana jednakim, opštim biračkim pravom i tajnim glasanjem

U praksi je to značilo formiranje realne unije Srbije i Države SHS, do navedene skupštine. Bitno je istaći da oblik državnog uređenja nije bio unapred određen - mogla se, hipotetički, ukinuti monarhija i uvesti republikansko uređenje. Upravo to je bio razlog žestokog otpora Aleksandra Karađorđevića ovom sporazumu, što je dovelo do toga da nije bio ratifikovan i nije postao pravno obavezujući akt.

Uzroci svojevrsnog popuštanja srpske vlade pred zahtevima Narodnog vijeća bili su pre svega usled nestanka carske Rusije sa političke scene kao velikog pokrovitelja Srbije. Treba istaći da je kralj Aleksandar ovaj za ovaj sporazum okrivio popustljivost Nikole Pašića, što će doprineti njihovim sukobima. Ti sukobi će kulminirati kada Pašić bude ostao bez položaja prvog predsednika vlade nove države.

Izvor: Wikipedia